Dąbrowa Górnicza: Różnice pomiędzy wersjami

Z WikiZagłębie
Linia 229: Linia 229:


==Religia==
==Religia==
[[Plik:Dąbrowa Górnicza Kościół p.w. Najświętszej Maryi Panny Anielskiej 001.JPG|thumb|100px|]]
[[Plik:Dąbrowa Górnicza Kościół p.w. Najświętszej Maryi Panny Anielskiej 001.JPG|thumb|200px|[[Kościół p.w. Najświętszej Maryi Panny Anielskiej w Dąbrowie Górniczej]]]]
'''Kościół rzymsko-katolicki'''<br>
'''Kościół rzymsko-katolicki'''<br>
Dekanaty dąbrowskie wchodzą w skład [[Diecezja Sosnowiecka|diecezji sosnowieckiej]] w metropolii częstochowskiej.  
Dekanaty dąbrowskie wchodzą w skład [[Diecezja Sosnowiecka|diecezji sosnowieckiej]] w metropolii częstochowskiej.  

Wersja z 13:04, 14 mar 2016

Dąbrowa Górnicza
Herb
Herb Dąbrowy Górniczej
Województwo śląskie
Gmina
• rodzaj 		Dąbrowa Górnicza
miejska
Prawa miejskie 1916
Prezydent Zbigniew Podraza
Powierzchnia 188,73 km²
Ludność (2010)
• liczba
• gęstość
127 tyś
681 os./km²
Tablice rejestracyjne SD
Strona internetowa miasta
Panorama Dąbrowy Górniczej

Dąbrowa Górnicza - miasto na prawach powiatu, największe pod względem powierzchni miasto Zagłębia Dąbrowskiego.

Położenie historyczno - administracyjne:
Podobnie jak Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza leży na styku dwóch dawnych jednostek administracyjnych I Rzeczypospolitej: województwa krakowskiego i przyległego do niego księstwa siewierskiego biskupów krakowskich. W czasach II RP wraz z całym regionem wchodziła w skład województwa kieleckiego, obecnie w skład województwa śląskiego.

Szybki rozwój miasta nastąpił na przełomie XIX i XX wieku. W XIX wieku Dąbrowa była stolicą Zachodniego Okręgu Górniczego Królestwa Polskiego.

Jest jednym z dziesięciu największych powierzchniowo miast Polski.

Historia

Do czasów I wojny światowej Dąbrowa Górnicza była wielką wsią przemysłową. Dopiero podczas I wojny światowej została przez austriackich okupantów przemianowana na miasto. Dąbrowa Górnicza prawa miejskie uzyskała w 1916 roku.

Pierwsza wzmianka na temat wsi Dąbrowa pochodzi z roku 1655. Wieś wymieniona została wówczas w aktach metrykalnych parafii Świętej Trójcy w Będzinie. Powstała kilka lat wcześniej jako Koniecpolska Wola - najstarsza zachowana wzmianka pochodzi z roku 1652. Była to wówczas wieś królewska podlegająca staroście będzińskiemu.

Dąbrowa zanim stała się miastem, była dużym ośrodkiem przemysłowym (głównie wydobywczym). Węgiel kamienny został odkryty przypadkowo w 1785 roku przez grupę chłopców zajmujących się wypasem owiec.

W 1796 roku otwarto jedną z najważniejszych i najstarszych kopalni. Była to Kopalnia „Reden”, która powstała z inicjatywy hrabiego von Redena, dyrektora Głównego Urzędu Górnictwa we Wrocławiu. W tym okresie Dąbrowę "odwiedziło" (w latach 1795 - 1807 znalazła się w pruskim zaborze) wielu specjalistów pruskich. Powstało wówczas wiele kopalń państwowych i prywatnych.

  • Państwowe kopalnie: Ksawery, Szuman, Hieronim, Łabęcki i Cieszkowski.
  • Prywatne kopalnie: Kazimierz, Jan, Antoni, Ludwik.
Mapa Zachodniego Okręgu Górniczego z 1844 roku - w jego skład wchodziła zachodnia część województwa krakowskiego oraz południowa część województwa kaliskiego (okolice Częstochowy). Stolicą okręgu była Dąbrowa. Na mapie widoczne fragmenty województw: kaliskiego i krakowskiego w Królestwie Polskim oraz zachodni skrawek Rzeczypospolitej Krakowskiej

W latach 1833 – 1839 powstał duży zakład przemysłowy „Huta Bankowa”. Inicjatorem budowy huty był wicedyrektor Banku Polskiego Henryk Łubieński.

Ranga Dąbrowy została podwyższona w latach 30-tych XIX wieku kiedy tu usytuowano siedzibę Zarządu Zachodniego Okręgu Górniczego. W tym zarządzie piastowali funkcje naczelnicy górnictwa, wśród nich był Józef Patrycjusz Cieszkowski – twórca pojęcia Zagłębie Dąbrowskie.

W II połowie XIX wieku powstała Dąbrowska Szkoła Górnicza, która kształciła przyszłych sztygarów i majstrów hutniczych. Została powołana 1 lutego 1889 roku przez cara Aleksandra Romanowa.

Do Dąbrowy w tym czasie przybywali wybitni specjaliści z zakresu przemysłu z Francji, Włoch. Do budowy nowych kolonii mieszkalnych przybyli architekci z Włoch lub Francji.

Dąbrowa posiada piękny kościół parafialny, wykonany według planów inż. Pomianowskiego. Kościół ten to dzieło starań i zapobiegliwości ś.p. ks. Grzegorza Augustynika - kapłana o niepospolitych zaletach serca i umysłu. Dzięki ogromnemu wpływowi jaki miał wśród robotników, odegrał wybitną rolę w życiu społecznym Dąbrowy.

Kalendarium

Kalendarium Dąbrowy Górniczej (wybór):
I Rzeczpospolita:

  • XV wiek - obszar dzisiejszego miasta wchodzi w skład dwóch jednostek administracyjnych I Rzeczypospolitej:
  • XV wiek - pierwsze wzmianki o osadach (obecnych dzielnicach Dąbrowy Górniczej) w dziele Jana Długosza w Księdze beneficjów diecezji krakowskiej (łac. Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis)

Wiek XIX:

  • 1795 - 1807 - zabór pruski
  • 1807 - 1815 - Dąbrowa w Księstwie Warszawskim (departament krakowski)
  • 1815 - 1914 - Dąbrowa w Królestwie Polskim pod zaborem rosyjskim do czasu wybuchu I wojny światowej. (Dokładna przynależność administracyjna Dąbrowy w Królestwie Polskim taka sama jak Sosnowiec, pominąwszy czteroletni okres okupacji austriacko-niemieckiej podczas I wojny światowej)
  • 1817 - powstaje Korpus Górniczy
  • lata trzydzieste XIX wieku - Bank Polski tworzy Zachodni Okręg Górniczy. Jego stolicą zostaje Dąbrowa
  • 1834 - rozpoczęcie budowy Huty Bankowej
  • 1845 - rozpoczęcie budowy kolei Warszawsko-Wiedeńskiej przez Ząbkowice i Strzemieszyce

Wiek XX:

Mapa obszaru miasta Dąbrowa Górnicza w latach 1927 - 1939
  • 1916 - uzyskanie praw miejskich

II Rzeczpospolita:

  • 1918 - odzyskanie niepodległości przez Polskę
  • 1919 - 1939 Dąbrowa Górnicza w województwie kieleckim

[...do rozbudowy]]

Galeria dawnych zdjęć

  • Budowa Bazyliki około 1910 r.

  • Ulica Królowej Jadwigi 1925 r.

  • Reden 1919 r.

  • Opis zdjęcia:

  • Opis zdjęcia:

  • Opis zdjęcia:

  • Opis zdjęcia:

  • Opis zdjęcia:

  • Opis zdjęcia:

  • Opis zdjęcia:

  • Opis zdjęcia:

  • Opis zdjęcia:

Nazwa

[...]

Dąbrowa Górnicza pośród miast Zagłębia Dąbrowskiego

Dąbrowa Górnicza to największe powierzchniowo miasto Zagłębia Dąbrowskiego, położone w jego centralnej części. Miasto graniczy z miastami powiatu będzińskiego: z Będzinem, gminą Psary, gminą Mierzęcice, Siewierzem, Sławkowem oraz z Łazami w powiecie zawierciańskim a także z miejscowościami województwa małopolskiego: gminą Klucze i gminą Bolesław w powiecie olkuskim oraz z Sosnowcem.

Dzielnice i osiedla

Widok na ul.3 Maja
Panorama miasta
Widok znad ulicy Sobieskiego
Urząd Miasta

Zabytki, szlaki i atrakcje turystyczne

Plik:Dąbrowa Górnicza Kościół p.w. Najświętszej Maryi Panny Anielskiej 001.JPG

Szlaki turystyczne

Imprezy cykliczne

  • VIII Międzynarodowy Konkurs Muzyczny im. Michała Spisaka - plakat z 2014 roku

  • Dni Dabrowy Górniczej - plakat z 2014 roku

  • Opis zdjęcia:

Miejsca pamięci

Dąbrowskie biogramy

  • Urodzeni w Dąbrowie Górniczej:
  • Związani z Dąbrową Górniczą:

Kultura

W Dąbrowie Górniczej - utwór Gabrieli Zapolskiej z 1899 roku (dostępna wersja cyfrowa)

Muzea i placówki kulturalne

Biblioteki

Podania i legendy Dąbrowy Górniczej

Wybrane publikacje zawierające podania i legendy związane z miastem:

Dzieła literackie i filmowe osadzone w Dąbrowie Górniczej

  • W Dąbrowie Górniczej - utwór dramatyczny Gabrieli Zapolskiej
  • Miasto uwiecznione jest w wierszu Władysława Broniewskiego pt. Zagłębie Dąbrowskie
  • Utwór Dym Marii Konopnickiej osadzony jest w Dąbrowie Górniczej

Edukacja

Uczelnie wyższe:

  • Wyższa Szkoła Biznesu
  • Wyższa Szkoła Planowania Strategicznego

Religia

Kościół p.w. Najświętszej Maryi Panny Anielskiej w Dąbrowie Górniczej

Kościół rzymsko-katolicki
Dekanaty dąbrowskie wchodzą w skład diecezji sosnowieckiej w metropolii częstochowskiej.

Kościoły protestanckie
Judaizm
Inne gminy wyznaniowe

Sport

Kluby sportowe

Plakat z czerwca 1939 roku zapowiadający mecz pomiędzy RKS Zagłębie a TS Sarmacja z Będzina

Obiekty sportowe

  • Hala Widowiskowo-Sportowa "Centrum"
  • Hala Sportowa Swobodna
  • Stadion Komunalny
  • Centrum Sportów Letnich i Wodnych w Parku Zielona
  • Centrum Sportów Letnich i Wodnych Pogoria przy zbiorniku Pogoria III

Imprezy sportowe

[...]

Rekreacja

Pustynia Błędowska

Prasa i portale społecznościowe

Portale społecznościowe

  • dabrowa-gornicza.org - Forum Mieszkańców Dąbrowy Górniczej

Prezydenci Dąbrowy

Adam Piwowar - pierwszy prezydent miasta

Miasta partnerskie

  • Kimpulung Mołdawski, Rumunia
  • Ałczewśk, Ukraina
  • Studénka, Czechy[1]
  • Medias, Rumunia[2]

Ciekawostki

[...]

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Przypisy

  1. ↑ Miasta partnerskie. dabrowa-gornicza.pl. [dostęp 2014-01-04].
  2. ↑ Dąbrowa Górnicza współpracuje z Medias. twojezaglebie.pl. [dostęp 2014-01-04].
Źródło: „https://wikizaglebie.pl/index.php?title=Dąbrowa_Górnicza&oldid=70622”