Powiat będziński
Z WikiZagłębie
Powiat Będziński...
Podział administracyjny powiatu
Gmina Będzin (miejska)
Gmina Bobrowniki (wiejska)
Gmina Czeladź (miejska)
Gmina Mierzęcice (wiejska)
Gmina Psary (wiejska)
Gmina Siewierz (miejsko-wiejska)
Gmina Sławków (miejska)
Gmina Wojkowice (miejska)
Historia
1867 - 1914
- 1867- utworzenie powiatu będzińskiego wchodzącego w skład guberni piotrkowskiej.
Nowy powiat obejmował powierzchnię 1366,5 km², jedno miast Będzin, oraz 8 osad: Siewierz, Czeladź, Modrzejów, Kromołów (Zawiercie)Kromołów, Włodowice, Mrzygłód, Żarki, Koziegłowy i 213 wsi. (W tym oczywiście także tereny późniejszych miast Dąbrowy Górniczej, Sosnowca i Zawiercia, które w tym czasie były niewielkimi, aczkolwiek prężnie rozwijającymi się miejscowościami).
- 1889- korekta granic powiatu: przyłączenie Zawiercia Małego z powiatu olkuskiego. (Po tych zmianach obszar powiatu liczył 1390,6 km²).
- 1907- Teren powiatu liczy 30.7104 mieszkańców.
- 1912- Powiat obejmuje następujące gminy: Bobrowniki, Choroń, Gzichów (z osadą Czeladź), Dąbrowa Górnicza, Koziegłówki, Kromołów, Łosień, Niegowa, Olkusko-Siewierska (z siedzibą w Gołonogu), Ożarowice, Pińczyce, Poręba, Rokitno Szlacheckie, Rudnik Wielki, Siewierz, [[|Sulików (Siewierz)|Sulików]] (siedziba w Mierzęcicach), Włodowice, Wojkowice Kościelne, Zagórze, Żarki.
1914 - 1918
- 1914- okupacja Zagłębia Dąbrowskiego przez wojska austriackie i niemieckie (linia podziału stref okupacyjnych przebiegała wzdłuż linii kolejowej, dzieląc powiat na dwie części).
- 1916- utworzenie miasta Dąbrowa Górnicza. Utworzenie powiatu dąbrowskiego (z miastem Dąbrowa Górnicza i minami Choroń, Kromołów, Łosień, Niegowa, Gołonóg, Strzemieszyce Wielkie (powstała z byłej gminy olkusko-siewierskiej, z drugiej części stworzono gminę Niwka), Włodowice, Zagórze i Żarki.
1919 - 1927
- 1919- ponowne scalenie powiatu będzińskiego i dąbrowskiego pod nazwą będzińsko-dąbrowski (w 1923 roku powrót do nazwy powiat będziński).
- 1923- powiat liczy 5 miast, 23 gminy i 547 wsi, oraz 397 240 mieszkańców (powierzchnia po kolejnych drobnych korektach w rejonie Zawiercia liczy 1426 km².
1927 - 1939
- 1927- utworzenie nowego powiatu zawierciańskiego. Odtąd powiat będziński liczył 485,5 km² i 285 982 mieszkańców. W skład powiatu wchodzą 4 miasta (Będzin, Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Czeladź) i 9 gmin wiejskich;
- Gmina Bobrowniki
- Gmina Grodziec
- Gmina Łagisza
- Gmina Łosień
- Gmina Niwka
- Gmina Olkusko-Siewierska (z siedzibą w Strzemieszycach Wielkich)
- Gmina Ożarowice
- Gmina Wojkowice Kościelne
- Gmina Zagórze
- 1934- utworzenie powiatu grodzkiego w Sosnowcu. (Miasto Sosnowiec nie obejmowało jeszcze późniejszych dzielnic: Zagórza, Niwki, Maczek, Porąbki, Klimontowa, Kazimierza, czy Ostrowów Górniczych).
Miasto Sosnowiec, w powiecie do 1934 r.
1939 - 1945
1945 - 1975
- 1945- przyłączenie powiatu do województwa śląsko-dąbrowskiego (później zwanego katowickim, z krótką przerwą kiedy województwo nosiło miano województwa stalinogrodzkiego)
- 1948- utworzenie powiatu grodzkiego w Będzinie, obszar miasta został więc wyłączony z powiatu ziemskiego (nie dotyczyło to dzielnic później przyłączonych do miasta, tj. Grodźca i Łagiszy).
- 1949- utworzenie powiatu grodzkiego w Dąbrowie Górniczej (bez późniejszych dzielnic miasta: Gołonoga, Ząbkowic, Strzemieszyc, Łośnia, Łęki, Błędowa). 1950 - nowy podział gmin (odtąd istniały gminy w Grodźcu, Łagiszy, Gołonogu, Ząbkowicach, Sączowie, Kazimierzu, Strzemieszycach]]).
- 1953- kolejne uszczuplenia powiatu (Niwka przyłączona do Sosnowca, zaś Trzebyczka do powiatu zawierciańskiego).
- 1954- utworzenie miasta Strzemieszyce Wielkie.
- 1960- przyłączenie gminy Gołonóg do miasta Dąbrowa Górnicza.
- 1967 - stuletni powiat liczy 360 km² i 118000 mieszkańców. Utworzenie nowych miast: Kazimierz Górniczy, Klimontów, Łagisza, Porąbka, Zagórze.
- 1972 - ponowny podział gmin (nowe powstały w: Bobrownikach, Psarach, Łośniu, Ząbkowicach, Wojkowicach Kościelnych). Przyłączenie gminy w Ożarowicach do powiatu tarnogórskiego.
- 1973 - przyłączenie miasta Łagiszy do Będzina (i wyłączenie z powiatu ziemskiego). Przyłączenie do Kazimierza miasta Porąbka.
- 1975 - reforma administracyjna i zniesienie w Polsce powiatów.
- przyłączenie do Będzina miasta Grodźca. - przyłączenie do Dąbrowy Górniczej miasta Strzemieszyce Wielkie. - przyłączenie do Sosnowca miast Kazimierza Górniczego (z Porąbką), Klimontowa, (Sosnowiec)|Zagórza oraz osiedla Maczki. - likwidacja gminy Wojkowice Kościelne.
- 1977 - przyłączenie do Będzina miasta Wojkowice. Przyłączenie do Dąbrowy Górniczej miast Ząbkowice i Sławków. (Do 1975 roku Sławków był w powiecie olkuskim).
- 1992 - Wojkowice odzyskują samodzielność. Przyłączenie do Dąbrowy Górniczej wsi Trzebiesławice.
1999 - 2014
- 1999 - Powiat został reaktywowany z dniem 1 stycznia 1999 roku.
- 2002 - włączenie do powiatu miasta Sławkowa (przeniesienie z powiatu olkuskiego w woj. małopolskim).
Galeria Starostów
Opis zdjęcia:
Opis zdjęcia:
(źródło: www.starostwo.bedzin.pl)
