Józef Patrycjusz Cieszkowski
Zagłębiowskie Biogramy | |
Józef Patrycjusz Cieszkowski | |
Imię i nazwisko | Józef Patrycjusz Cieszkowski |
Data i miejsce urodzenia | 8 marca 1798 Czubrowice |
Data i miejsce śmierci | 12 czerwca 1867 Strzemieszyce Małe |
Zawód | inż. geolog, górnik, naczelnik oddziału kopalń Zachodniego
Okręgu Górniczego |
Odznaczenia | |
.... |
Józef Patrycjusz Cieszkowski - (ur. 8 marca 1798 r. w Czubrowicach, zm. 12 czerwca 1867 r. w Strzemieszycach Małych inżynier górniczy, twórca nazwy Zagłębie.
Rodzina i edukacja
Urodził się w rodzinie szlacheckiej w Czubrowicach. Kształcił się w Wieluniu, potem w gimnazjum w Opolu i Szkole Akademiczno - Górniczej w Kielcach. Praktyki w górnictwie odbył w kopalniach Anglii, Niemiec i Francji.
Górnictwo
Po powrocie do kraju objął stanowisko asesora zawiadowcy kopalni w Dozorstwie Olkusko-Siewierskim, a potem pełnił funkcję naczelnika oddziału kopalń Zachodniego Okręgu Górniczego w Dąbrowie Górniczej. Położył duże zasługi dla rozwoju regionu zagłębiowskiego, m.in. ustalił położenie większości pokładów węgla i innych złóż mineralnych. Poprawił stan techniczny kopalń, rozbudowując podziemną trakcję wózkami na szynach żelaznych.
Rozbudował znacznie kopalnię "Ksawery". Dzięki jego pracom, które polegały na zbadaniu zasobów węgla, otwarto wiele kopalń na tym terenie m.in.: "Hieronim", "Szuman", "Łabęcki" i "Nowa". Współdziałał przy budowie domów dla robotników, a dzięki niemu założono także szkoły dla dzieci górników Niemcach (obecnie dzielnica Sosnowca) i na Ksawerze (obecnie dzielnica Będzina). Józef Cieszkowski wprowadził do języka technicznego wiele polskich słów w miejsce słów niemieckich, jak np. nakład, przecinka, pokład, pochylnia lub włam.
Przyjmuje się, że Cieszkowski jest twórcą pojęcia geologicznego - "zagłębie". Nazwa ta z czasem stała się nazwą regionu. Mowa tu o Zagłębiu Dąbrowskim.
Jego nazwisko nosiła kopalnia w Dąbrowie Górniczej, która działała w latach 1847-1873, a także szyb kopalni "Paryż" zlikwidowany w latach 90. XX wieku.
Biogram opracowała Karolina Szymkowska
Bibliografia
- Andrzej J. Wójcik, Arkadiusz Rybak: Józef Cieszkowski - Górnik zagłębiowski. Dąbrowa Górnicza 2006
- Andrzej J. Wójcik, Arkadiusz Rybak: Józef Cieszkowski - Górnik zagłębiowski. Dąbrowa Górnicza 2012
- Andrzej J. Wójcik, Arkadiusz Rybak: Józef Cieszkowski naczelnik kopalń w Zachodnim Okręgu Górniczym Królestwa Polskiego w pierwszej połowie XIX wieku. Katowice 2014