Powiat będziński: Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
(Nie pokazano 41 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Logo powiatu będzińskiego-0001.jpg|thumb|300px|Logo powiatu]] | |||
'''Powiat Będziński...''' | '''Powiat Będziński...''' | ||
== Podział administracyjny powiatu == | == Podział administracyjny powiatu == | ||
<gallery> | |||
Plik:Gmina Będzin herb.png|[[Będzin|Gmina Będzin]] (miejska) | |||
Plik:Gmina Bobrowniki herb.png|[[Gmina Bobrowniki (powiat będziński)|Gmina Bobrowniki]] (wiejska) | |||
Plik:Gmina Czeladź herb.png|[[Czeladź|Gmina Czeladź]] (miejska) | |||
Plik:Gmina Mierzęcice herb.png|[[Gmina Mierzęcice (powiat będziński)|Gmina Mierzęcice]] (wiejska) | |||
Plik:Gmina Psary herb.png|[[Gmina Psary (powiat będziński)|Gmina Psary]] (wiejska) | |||
Plik:Gmina Siewierz herb.png|[[Gmina Siewierz (powiat będziński)|Gmina Siewierz]] (miejsko-wiejska) | |||
*[[Wojkowice|Gmina Wojkowice]] ( | Plik:Gmina Sławków herb.png|[[Sławków|Gmina Sławków]] (miejska) | ||
Plik:Gmina Wojkowice herb.png|[[Wojkowice|Gmina Wojkowice]] (miejska) | |||
</gallery> | |||
==Historia== | |||
===[[1867]] - [[1914]]=== | |||
[[Plik:Mapa Powiatu będzińskiego 1867 - 1914.JPG|thumb|300px|right|Mapa powiatu będzińskiego w guberni piotrkowskiej z lat [[1867]]-[[1914]]]] | |||
*'''[[1867]]- utworzenie powiatu będzińskiego wchodzącego w skład [[Gubernia Piotrkowska|guberni piotrkowskiej]].''' | |||
Nowy powiat obejmował powierzchnię 1366,5 km², jedno miast [[Będzin]], oraz 8 osad: [[Siewierz]], [[Czeladź]], [[Modrzejów (Sosnowiec)|Modrzejów]], [[Kromołów (Zawiercie)Kromołów]], [[Włodowice (gm. Włodowice)|Włodowice]], [[Mrzygłód (Myszków)|Mrzygłód]], [[Żarki]], [[Koziegłowy]] i 213 wsi. (W tym oczywiście także tereny późniejszych miast [[Dąbrowa Górnicza|Dąbrowy Górniczej]], [[Sosnowiec|Sosnowca]] i [[Zawiercie|Zawiercia]], które w tym czasie były niewielkimi, aczkolwiek prężnie rozwijającymi się miejscowościami). | |||
*[[1889]]- korekta granic powiatu: przyłączenie Zawiercia Małego z [[Powiat olkuski|powiatu olkuskiego]]. (Po tych zmianach obszar powiatu liczył 1390,6 km²). | |||
*[[1902]]- utworzenie miasta [[Sosnowiec]]. | |||
*[[1907]]- Teren powiatu liczy 30.7104 mieszkańców. | |||
*[[1912]]- Powiat obejmuje następujące gminy: [[Gmina Bobrowniki (powiat będziński)|Bobrowniki]], [[Choroń (gm. Poraj)|Choroń]], [[Gzichów]] (z osadą [[Czeladź]]), [[Dąbrowa Górnicza]], [[Koziegłówki (gm. Koziegłowy)|Koziegłówki]], [[Kromołów (Zawiercie)|Kromołów]], [[Gmina Łosień (powiat będziński)|Łosień]], [[Gmina Niegowa (powiat myszkowski)|Niegowa]], Olkusko-Siewierska (z siedzibą w [[Gołonóg (Dąbrowa Górnicza|Gołonogu]]), [[Gmina Ożarowice (powiat tarnogórski)|Ożarowice]], [[Pińczyce (gm. Koziegłowy)|Pińczyce]], [[Poręba]], [[Rokitno Szlacheckie (gm. Łazy)|Rokitno Szlacheckie]], Rudnik Wielki, [[Gmina Siewierz (powiat będziński)|Siewierz]], [[|Sulików (Siewierz)|Sulików]] (siedziba w [[Mierzecice|Mierzęcicach]]), [[Włodowice (gm. Włodowice)|Włodowice]], [[Wojkowice Kościelne]], [[Zagórze]], [[Żarki]]. | |||
===[[1914]] - [[1918]]=== | |||
*[[1914]]- okupacja Zagłębia Dąbrowskiego przez wojska austriackie i niemieckie (linia podziału stref okupacyjnych przebiegała wzdłuż linii kolejowej, dzieląc powiat na dwie części). | |||
*[[1915]]- utworzenie miasta [[Zawiercie]]. | |||
*[[1916]]- utworzenie miasta [[Dąbrowa Górnicza]]. Utworzenie powiatu [[dąbrowskiego]] (z miastem [[Dąbrowa Górnicza]] i [[minami Choroń]], [[Kromołów (Zawiercie)|Kromołów]], [[Łosień]], [[Niegowa]], [[Gołonóg]], [[Strzemieszyce Wielkie]] (powstała z byłej gminy olkusko-siewierskiej, z drugiej części stworzono gminę [[Niwka]]), [[Włodowice (gm. Włodowice)|Włodowice]], [[Zagórze]] i [[Żarki]]. | |||
*[[1918]]-[[Czeladź]] odzyskuje prawa miejskie. Powiat będziński znajduje się w województwie kieleckim. | |||
===[[1919]] - [[1927]]=== | |||
*[[1919]]- ponowne scalenie powiatu będzińskiego i dąbrowskiego pod nazwą będzińsko-dąbrowski (w [[1923]] roku powrót do nazwy powiat będziński). | |||
*[[1923]]- powiat liczy 5 miast, 23 gminy i 547 wsi, oraz 397 240 mieszkańców (powierzchnia po kolejnych drobnych korektach w rejonie [[Zawiercie|Zawiercia]] liczy 1426 km². | |||
===[[1927]] - [[1939]]=== | |||
*[[1927]]- utworzenie nowego [[Powiat zawierciański|powiatu zawierciańskiego]]. Odtąd powiat będziński liczył 485,5 km² i 285 982 mieszkańców. W skład powiatu wchodzą 4 miasta ([[Będzin]], [[Sosnowiec]], [[Dąbrowa Górnicza]], [[Czeladź]]) i 9 gmin wiejskich; | |||
**[[Gmina Bobrowniki (powiat będziński)|Gmina Bobrowniki]] | |||
**[[Gmina Grodziec (powiat będziński)|Gmina Grodziec]] | |||
**[[Gmina Łagisza (powiat będziński)|Gmina Łagisza]] | |||
**[[Gmina Łosień (powiat będziński)|Gmina Łosień]] | |||
**[[Gmina Niwka (powiat będziński)|Gmina Niwka]] | |||
**[[Gmina Olkusko-Siewierska (powiat będziński)|Gmina Olkusko-Siewierska]] (z siedzibą w Strzemieszycach Wielkich) | |||
**[[Gmina Ożarowice (powiat będziński)|Gmina Ożarowice]] | |||
**[[Gmina Wojkowice Kościelne (powiat będziński)|Gmina Wojkowice Kościelne]] | |||
**[[Gmina Zagórze (powiat będziński)|Gmina Zagórze]] | |||
*[[1934]]- utworzenie powiatu grodzkiego w [[Sosnowiec|Sosnowcu]]. (Miasto [[Sosnowiec]] nie obejmowało jeszcze późniejszych dzielnic: [[Zagórza]], [[Niwki]], [[Maczek]], [[Porąbki]], [[Klimontowa]], [[Kazimierza]], czy [[Ostrowów Górniczych]]). | |||
<gallery> | |||
Plik:Gmina Bobrowniki Mapa 1927 1939.jpg|[[Gmina Bobrowniki (powiat będziński)|Gmina Bobrowniki]] | |||
Plik:Gmina Grodziec Mapa 1927 1939.jpg|[[Gmina Grodziec (powiat będziński)|Gmina Grodziec]] | |||
Plik:Gmina Łagisza Mapa 1927 1939.jpg|[[Gmina Łagisza (powiat będziński)|Gmina Łagisza]] | |||
Plik:Gmina Łosień Mapa 1927 1939.jpg|[[Gmina Łosień (powiat będziński)|Gmina Łosień]] | |||
Plik:Gmina Niwka Mapa 1927 1939.jpg|[[Gmina Niwka (powiat będziński)|Gmina Niwka]] | |||
Plik:Gmina Olkusko-Siewierska Mapa 1927 1939.JPG|[[Gmina Olkusko-Siewierska (powiat będziński)|Gmina Olkusko-Siewierska]] | |||
Plik:Gmina Ożarowice Mapa 1927 1939.jpg|[[Gmina Ożarowice (powiat będziński)|Gmina Ożarowice]] | |||
Plik:Gmina Wojkowice Kościelne Mapa 1927 1939.jpg|[[Gmina Wojkowice Kościelne (powiat będziński)|Gmina Wojkowice Kościelne]] | |||
Plik:Gmina Zagórze Mapa 1927 1939.JPG|[[Gmina Zagórze (powiat będziński)|Gmina Zagórze]] | |||
Plik:Miasto Będzin Mapa 1927 1939.jpg|[[Będzin|Miasto Będzin]] | |||
Plik:Miasto Czeladź Mapa 1927 1939.jpg|[[Czeladź|Miasto Czeladź]] | |||
Plik:Miasto Dąbrowa Górnicza Mapa 1927 1939.jpg|[[Dąbrowa Górnicza|Miasto Dąbrowa Górnicza]] | |||
Plik:Miasto Sosnowiec Mapa 1927 1939.jpg|[[Sosnowiec|Miasto Sosnowiec]], w powiecie do [[1934]] r. | |||
</gallery> | |||
===[[1939]] - [[1945]]=== | |||
* | |||
===[[1945]] - [[1975]]=== | |||
*[[1945]]- przyłączenie powiatu do województwa śląsko-dąbrowskiego (później zwanego katowickim, z krótką przerwą kiedy województwo nosiło miano województwa stalinogrodzkiego) | |||
*[[1948]]- utworzenie powiatu grodzkiego w [[Będzin|Będzinie]], obszar miasta został więc wyłączony z powiatu ziemskiego (nie dotyczyło to dzielnic później przyłączonych do miasta, tj. [[Grodźca]] i [[Łagiszy]]). | |||
*[[1949]]- utworzenie powiatu grodzkiego w [[Dąbrowie Górniczej]] (bez późniejszych dzielnic miasta: [[Gołonoga]], [[Ząbkowic]], [[Strzemieszyc]], [[Łośnia]], [[Łęki]], [[Błędowa]]). [[1950]] - nowy podział gmin (odtąd istniały gminy w [[Grodźcu]], [[Łagiszy]], [[Gołonogu]], [[Ząbkowicach]], [[Sączowie]], [[Kazimierzu]], Strzemieszycach]]). | |||
*[[1951]]- powstanie powiatu grodzkiego w [[Czeladź|Czeladzi]]. Utworzenie nowego miasta w [[Grodźcu]]. | |||
*[[1953]]- kolejne uszczuplenia powiatu ([[Niwka]] przyłączona do [[Sosnowiec|Sosnowca]], zaś [[Trzebyczka]] do [[powiatu zawierciańskiego]]). | |||
*[[1954]]- utworzenie miasta [[Strzemieszyce (Dąbrowa Górnicza)|Strzemieszyce Wielkie]]. | |||
*[[1960]]- przyłączenie gminy [[Gołonóg (Dąbrowa Górnicza)|Gołonóg]] do miasta [[Dąbrowa Górnicza]]. | |||
*[[1962]] - utworzenie miast [[Wojkowice]] i [[Ząbkowice (Dąbrowa Górnicza)|Ząbkowice]]. | |||
*[[1967]] - stuletni powiat liczy 360 km² i 118000 mieszkańców. Utworzenie nowych miast: [[Kazimierz Górniczy (Sosnowiec)|Kazimierz Górniczy]], [[Klimontów (Sosnowiec)|Klimontów]], [[Łagisza|Łagisza]], [[Porąbka (Sosnowiec)|Porąbka]], [[Zagórze (Sosnowiec)|Zagórze]]. | |||
*[[1972]] - ponowny podział gmin (nowe powstały w: [[Gmina Bobrowniki (powiat będziński)|Bobrownikach]], [[Gmina Psary (powiat będziński)|Psarach]], [[Gmina Łosień (powiat będziński)|Łośniu]], [[Ząbkowice (Dąbrowa Górnicza)|Ząbkowicach]], [[Wojkowice Kościelne (gm. Siewierz)|Wojkowicach Kościelnych]]). Przyłączenie gminy w [[Gmina Ożarowice (powiat tarnogórski)|Ożarowicach]] do powiatu tarnogórskiego. | |||
*[[1973]] - przyłączenie miasta [[Łagisza|Łagiszy]] do [[Będzin|Będzina]] (i wyłączenie z powiatu ziemskiego). Przyłączenie do [[Kazimierz Górniczy (Sosnowiec)|Kazimierza]] miasta [[Porąbka (Sosnowiec)|Porąbka]]. | |||
*'''[[1975]] - reforma administracyjna i zniesienie w Polsce powiatów.''' | |||
- przyłączenie do [[Będzin|Będzina]] miasta [[Grodziec|Grodźca]]. | |||
- przyłączenie do [[Dąbrowa Górnicza|Dąbrowy Górniczej]] miasta [[Strzemieszyce (Dąbrowa Górnicza)|Strzemieszyce Wielkie]]. | |||
- przyłączenie do [[Sosnowiec|Sosnowca]] miast [[Kazimierz Górniczy (Sosnowiec)|Kazimierza Górniczego]] (z [[Porąbka (Sosnowiec)|Porąbką]]), [[Klimontów (Sosnowiec)|Klimontowa]], [[Zagórze|(Sosnowiec)|Zagórza]] oraz osiedla [[Maczki (Sosnowiec)|Maczki]]. | |||
- likwidacja gminy [[Wojkowice Kościelne (gm. Siewierz)|Wojkowice Kościelne]]. | |||
*[[1977]] - przyłączenie do [[Będzin|Będzina]] miasta [[Wojkowice]]. Przyłączenie do [[Dąbrowa Górnicza|Dąbrowy Górniczej]] miast [[Ząbkowice (Dąbrowa Górnicza)|Ząbkowice]] i [[Sławków]]. (Do [[1975]] roku [[Sławków]] był w [[Powiat olkuski|powiecie olkuskim]]). | |||
*[[1984]] - [[Sławków]] odzyskuje samodzielność. | |||
*[[1992]] - [[Wojkowice]] odzyskują samodzielność. Przyłączenie do [[Dąbrowa Górnicza|Dąbrowy Górniczej]] wsi [[Trzebisławice (Dąbrowa Górnicza)|Trzebiesławice]]. | |||
===[[1999]] - [[2014]]=== | |||
*'''[[1999]] - Powiat został reaktywowany z dniem [[1 stycznia]] [[1999]] roku.''' | |||
*[[2002]] - włączenie do powiatu miasta [[Sławków|Sławkowa]] (przeniesienie z [[Powiat olkuski|powiatu olkuskiego]] w woj. małopolskim). | |||
===Galeria Starostów=== | |||
<gallery> | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia: | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia: | |||
Plik:Adam Lazar.JPG|[[Adam Lazar]] [[2006]]-[[2010]] | |||
Plik:StarostaKrzysztofMalczewski.jpg|[[Krzysztof Malczewski]] [[2010]]-[[2014]] | |||
Plik:Arkadiusz Watola.jpg|[[Arkadiusz Watoła]] Od [[2014]] | |||
</gallery> | |||
''(źródło: www.starostwo.bedzin.pl)'' | |||
==Galeria== | |||
<gallery> | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg| | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg| | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg| | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg| | |||
</gallery> | |||
==Linki zewnętrzne== | |||
*http://www.starostwo.bedzin.pl/ | |||
[[Kategoria:Powiaty Zagłębia Dąbrowskiego|będziński]] |
Aktualna wersja na dzień 21:27, 18 gru 2021
Powiat Będziński...
Podział administracyjny powiatu
Gmina Będzin (miejska)
Gmina Bobrowniki (wiejska)
Gmina Czeladź (miejska)
Gmina Mierzęcice (wiejska)
Gmina Psary (wiejska)
Gmina Siewierz (miejsko-wiejska)
Gmina Sławków (miejska)
Gmina Wojkowice (miejska)
Historia
1867 - 1914
- 1867- utworzenie powiatu będzińskiego wchodzącego w skład guberni piotrkowskiej.
Nowy powiat obejmował powierzchnię 1366,5 km², jedno miast Będzin, oraz 8 osad: Siewierz, Czeladź, Modrzejów, Kromołów (Zawiercie)Kromołów, Włodowice, Mrzygłód, Żarki, Koziegłowy i 213 wsi. (W tym oczywiście także tereny późniejszych miast Dąbrowy Górniczej, Sosnowca i Zawiercia, które w tym czasie były niewielkimi, aczkolwiek prężnie rozwijającymi się miejscowościami).
- 1889- korekta granic powiatu: przyłączenie Zawiercia Małego z powiatu olkuskiego. (Po tych zmianach obszar powiatu liczył 1390,6 km²).
- 1907- Teren powiatu liczy 30.7104 mieszkańców.
- 1912- Powiat obejmuje następujące gminy: Bobrowniki, Choroń, Gzichów (z osadą Czeladź), Dąbrowa Górnicza, Koziegłówki, Kromołów, Łosień, Niegowa, Olkusko-Siewierska (z siedzibą w Gołonogu), Ożarowice, Pińczyce, Poręba, Rokitno Szlacheckie, Rudnik Wielki, Siewierz, [[|Sulików (Siewierz)|Sulików]] (siedziba w Mierzęcicach), Włodowice, Wojkowice Kościelne, Zagórze, Żarki.
1914 - 1918
- 1914- okupacja Zagłębia Dąbrowskiego przez wojska austriackie i niemieckie (linia podziału stref okupacyjnych przebiegała wzdłuż linii kolejowej, dzieląc powiat na dwie części).
- 1916- utworzenie miasta Dąbrowa Górnicza. Utworzenie powiatu dąbrowskiego (z miastem Dąbrowa Górnicza i minami Choroń, Kromołów, Łosień, Niegowa, Gołonóg, Strzemieszyce Wielkie (powstała z byłej gminy olkusko-siewierskiej, z drugiej części stworzono gminę Niwka), Włodowice, Zagórze i Żarki.
1919 - 1927
- 1919- ponowne scalenie powiatu będzińskiego i dąbrowskiego pod nazwą będzińsko-dąbrowski (w 1923 roku powrót do nazwy powiat będziński).
- 1923- powiat liczy 5 miast, 23 gminy i 547 wsi, oraz 397 240 mieszkańców (powierzchnia po kolejnych drobnych korektach w rejonie Zawiercia liczy 1426 km².
1927 - 1939
- 1927- utworzenie nowego powiatu zawierciańskiego. Odtąd powiat będziński liczył 485,5 km² i 285 982 mieszkańców. W skład powiatu wchodzą 4 miasta (Będzin, Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Czeladź) i 9 gmin wiejskich;
- Gmina Bobrowniki
- Gmina Grodziec
- Gmina Łagisza
- Gmina Łosień
- Gmina Niwka
- Gmina Olkusko-Siewierska (z siedzibą w Strzemieszycach Wielkich)
- Gmina Ożarowice
- Gmina Wojkowice Kościelne
- Gmina Zagórze
- 1934- utworzenie powiatu grodzkiego w Sosnowcu. (Miasto Sosnowiec nie obejmowało jeszcze późniejszych dzielnic: Zagórza, Niwki, Maczek, Porąbki, Klimontowa, Kazimierza, czy Ostrowów Górniczych).
Miasto Sosnowiec, w powiecie do 1934 r.
1939 - 1945
1945 - 1975
- 1945- przyłączenie powiatu do województwa śląsko-dąbrowskiego (później zwanego katowickim, z krótką przerwą kiedy województwo nosiło miano województwa stalinogrodzkiego)
- 1948- utworzenie powiatu grodzkiego w Będzinie, obszar miasta został więc wyłączony z powiatu ziemskiego (nie dotyczyło to dzielnic później przyłączonych do miasta, tj. Grodźca i Łagiszy).
- 1949- utworzenie powiatu grodzkiego w Dąbrowie Górniczej (bez późniejszych dzielnic miasta: Gołonoga, Ząbkowic, Strzemieszyc, Łośnia, Łęki, Błędowa). 1950 - nowy podział gmin (odtąd istniały gminy w Grodźcu, Łagiszy, Gołonogu, Ząbkowicach, Sączowie, Kazimierzu, Strzemieszycach]]).
- 1953- kolejne uszczuplenia powiatu (Niwka przyłączona do Sosnowca, zaś Trzebyczka do powiatu zawierciańskiego).
- 1954- utworzenie miasta Strzemieszyce Wielkie.
- 1960- przyłączenie gminy Gołonóg do miasta Dąbrowa Górnicza.
- 1967 - stuletni powiat liczy 360 km² i 118000 mieszkańców. Utworzenie nowych miast: Kazimierz Górniczy, Klimontów, Łagisza, Porąbka, Zagórze.
- 1972 - ponowny podział gmin (nowe powstały w: Bobrownikach, Psarach, Łośniu, Ząbkowicach, Wojkowicach Kościelnych). Przyłączenie gminy w Ożarowicach do powiatu tarnogórskiego.
- 1973 - przyłączenie miasta Łagiszy do Będzina (i wyłączenie z powiatu ziemskiego). Przyłączenie do Kazimierza miasta Porąbka.
- 1975 - reforma administracyjna i zniesienie w Polsce powiatów.
- przyłączenie do Będzina miasta Grodźca. - przyłączenie do Dąbrowy Górniczej miasta Strzemieszyce Wielkie. - przyłączenie do Sosnowca miast Kazimierza Górniczego (z Porąbką), Klimontowa, (Sosnowiec)|Zagórza oraz osiedla Maczki. - likwidacja gminy Wojkowice Kościelne.
- 1977 - przyłączenie do Będzina miasta Wojkowice. Przyłączenie do Dąbrowy Górniczej miast Ząbkowice i Sławków. (Do 1975 roku Sławków był w powiecie olkuskim).
- 1992 - Wojkowice odzyskują samodzielność. Przyłączenie do Dąbrowy Górniczej wsi Trzebiesławice.
1999 - 2014
- 1999 - Powiat został reaktywowany z dniem 1 stycznia 1999 roku.
- 2002 - włączenie do powiatu miasta Sławkowa (przeniesienie z powiatu olkuskiego w woj. małopolskim).
Galeria Starostów
(źródło: www.starostwo.bedzin.pl)