Unia Sosnowiec
| Unia Sosnowiec | |
| |
| Data powstania | 1931 (1906) |
| Poprzednie nazwy | |
| Barwy | czerwono-zielono-białe |
| Adres | |
| Stadion | stadion przy Alei Mireckiego |
| Hala sportowa | |
| Sekcje sportowe | piłka nożna, hokej na lodzie, koszykówka, boks, kolarstwo, łyżwiarstwo, motocyklowa, tenis, lekkoatletyka |
| [ Strona internetowa] | |
Sosnowieckie Towarzystwo Sportowe Unia Sosnowiec ("Unja Sosnowiec" - wg. pisowni do 1936 roku) – klub sportowy z Sosnowca. Klub powstał w 1931 roku z połączenia dwóch czołowych organizacji sportowych działających na terenie miasta i rywalizujących ze sobą - Towarzystwa Sportowego "Victoria" i KS Sosnowiec. Latem 1938 roku do Unii przyłączył się TS Sosnowiec.
Historia
Zarówno TS "Victoria" (powstaje w sierpniu 1918 roku) jak i KS "Sosnowiec" (utworzony w 1919 roku) prowadziły sekcje piłki nożnej, upowszechniając tę dyscyplinę sportu w Zagłębiu. Za połączeniem obu instytucji przemawiały względy natury finansowej i organizacyjnej. Spodziewano się, iż doprowadzi ono do powstania w Zagłębiu prężnego ośrodka sportowego o wielu kierunkach działania. Przygotowaną przez zarządy klubów akcję popierały władze miasta z prezydentem komisarycznym Wincentym Kuźniakiem.
Pierwsze władze klubu
Kolejnym krokiem w realizacji zamierzonych ustaleń było zwołanie przez Zarządy obu klubów Walnych Zebrań swoich członków które miały wyrazić swoją wolę dotyczącą planowanej fuzji.
Oba Walne Zebrania, zorganizowane w jednym miejscu i czasie (1 marca 1931 roku) podjęły jednomyślną uchwałę o powołaniu nowego stowarzyszenia sportowego, w skład którego automatycznie weszli dotychczasowi członkowie obu klubów, które tym samym zakończyły swoją dotychczasową działalność.
Uchwały Walnych Zebrań stanowiących najwyższą instancję obu klubów zostały niezwłocznie wprowadzone w życie i osobne dotąd pod względem formalnym (dla każdego klubu) wspólne zgromadzenie zostało przekształcone w I Walne Zebranie nowo powołanego stowarzyszenia sportowego.
Pierwszą uchwałą Walnego Zebrania STS Unja Sosnowiec było powołanie na 3-letnią kadencję Zarządu Klubu, Komisji Rewizyjnej i Sądu Koleżeńskiego, do których weszli przedstawiciele obu kończących swoją działalność klubów KS "Sosnowiec" i TS "Victoria".
Władze STS Unja Sosnowiec na swym pierwszym posiedzeniu w dniu 3 marca 1931 roku ukonstytuowały się (rozdzieliły funkcje) następująco:
Zarząd Klubu
| LP | FUNKCJA | IMIĘ I NAZWISKO |
| 1. | Prezes | inż. Jerzy Bijasiewicz |
| 2. | Wiceprezes d.s. sportowych | Władysław Kosmala |
| 3. | Wiceprezes d.s. administracyjnych | Stefan Zieliński |
| 4. | I Sekretarz | Teofil Kubiczek |
| 5. | II Sekretarz | Tadeusz Olszewski |
| 6. | Skarbnik | Roman Wrzesień |
| 7. | Z-ca Skarbnika | Julian Orlik |
| 8. | Księgowy | Stefan Zieliński |
| 9. | Kierownik Sekcji Piłki Nożnej | Zygmunt Śliwoń |
| 10. | Z-ca Kierownika Sekcji Piłki Nożnej | Czesław Wroński |
| 11. | Gospodarz | Stanisław Iskra |
| 12. | Kierownik Sekcji Kolarskiej | Grzegorz Pitowiecki |
Komisja Rewizyjna
| LP | FUNKCJA | IMIĘ I NAZWISKO |
| 1. | Przewodniczący Komisji Rewizyjnej | Szczepan Krężel |
| 2. | Członek Komisji Rewizyjnej | Władysław Ziembiński |
| 3. | Członek Komisji Rewizyjnej | Oskar Rogasz |
| 4. | Z-ca Członka Komisji Rewizyjnej | Jan Engelking |
| 5. | Z-ca Członka Komisji Rewizyjnej | Edmund Lwowski |
Sąd Koleżeński
| LP | FUNKCJA | IMIĘ I NAZWISKO |
| 1. | Przewodniczący Sądu Koleżeńskiego | Aleksander Rene |
| 2. | Członek Sądu Koleżeńskiego | Ksawery Strynkiewicz |
| 3. | Członek Sądu Koleżeńskiego | Marian Wiewióra |
| 4. | Z-ca Członka Sądu Koleżeńskiego | Mieczysław Gałuszka |
| 5. | Z-ca Członka Sądu Koleżeńskiego | Stanisław Kasprzyk |
Funkcję pierwszego prezesa objął nie związany z żadnym z poprzednich klubów - inż. Jerzy Bijasiewicz, który pełnił ją również w następnych latach. Do 1939 roku stanowisko prezesa piastowali także: inż. Władysław Pitowiecki i wiceprezydent Sosnowca Hugon Almstaedt (od 1938).
W ciągu kolejnych lat skład zarządu ulegał zmianom i rozszerzał się. W związku z rozwojem klubu zwiększała się również liczba jego członków. W 1931 roku wynosiła ona 170, a w 1939 roku - ok. 400.
Finanse
Środki finansowe na utrzymanie Towarzystwa pochodziły ze składek członkowskich, dochodów z imprez i zawodów sportowych, dotacji zamożniejszych członków, a także z odpłatnego udostępniania obiektów sportowych (lodowiska, kortów tenisowych). Z reguły dochody nie były wystarczające na zaspokojenie wszystkich potrzeb - zawodnicy niektórych sekcji np. sami zaopatrywali się w potrzebny im sprzęt.
Stadion
"Unia" korzystała ze stadionu położonego przy Alei Mireckiego, należącego wcześniej do KS "Sosnowiec". Na początku lat 30-tych rozpoczęto jego rozbudowę. Powstała bieżnia będąca zarazem torem kolarskim i motoryzacyjnym. Urządzono 3 korty do tenisa ziemnego oraz boisko do siatkówki i koszykówki. Warto dodać, iż zarząd "Unii" w maju 1935 roku podjął uchwałę o nadaniu temu obiektowi im. Marszałka Józefa Piłsudskiego.
Barwy klubu
Barwy "Unii": czerwono – biało - zielone nawiązywały do kolorów używanych przez KS "Sosnowiec" i TS "Victoria".
Sekcje sportowe
Od początku działały 2 sekcje sportowe; piłkarska i kolarska, "odziedziczone" po klubach które przystąpiły do fuzji. Wkrótce powstały kolejne:
| L.P. | SEKCJA SPORTOWA | PODSTAWA PRAWNA | DATA POWOŁANIA |
|---|---|---|---|
| 1 | Sekcja Piłki Nożnej | Sekcja odziedziczona w wyniku fuzji | 1 marca 1931 |
| 2 | Sekcja Kolarska | Sekcja odziedziczona w wyniku fuzji | 1 marca 1931 |
| 3 | Sekcja Motocyklowa | Powołana Uchwałą Zarządu | 14 marca 1932 |
| 4 | Sekcja Gier Zespołowych | Powołana Uchwałą Zarządu | 12 września 1932 |
| 5 | Sekcja Lekkoatletyczna | Powołana Uchwałą Zarządu | 12 września 1932 |
| 6 | Sekcja Tenisowa | Powołana Uchwałą Zarządu | 14 listopada 1932 |
| 7 | Sekcja Bokserska | Powołana Uchwałą Zarządu | 30 października 1933 |
| 8 | Sekcja Hokejowa | Powołana Uchwałą Zarządu | 27 listopada 1933 |
| 9 | Sekcja Łyżwiarska | Powołana Uchwałą Zarządu | 8 stycznia 1934 |
Sekcja Piłki Nożnej
Najważniejszą i najpopularniejszą była sekcja piłki nożnej. Liczba jej członków wahała się od 160 do 200 osób. Kierowali nią kolejno: Zygmunt Śliwoń, Stanisław Iskra, Bronisław Bitnerowski, Jerzy Wipszycki i Teofil Kubiczek. Dysponowała czterema drużynami oraz zespołem juniorów. Przez kilka lat piłkarzy trenował Stanisław Ptak z Krakowa.
Sekcja wykazywała ożywioną działalność i osiągała sukcesy. W latach 1931 – 1939 I drużyna kilkakrotnie zdobywała tytuł mistrza podokręgu zagłębiowskiego, a także była mistrzem i wicemistrzem kl. "A" okręgu kieleckiego. W sezonie 1936/1937 piłkarze Unii awansowali do nowoutworzonej Ligi Okręgowej. W rozgrywkach 1937/1938 pierwsza drużyna Unii grała w Lidze Okręgowej Zagłębia Dąbrowskiego, a druga drużyna w Klasie B. Po przyłączeniu się do Unii latem 1938 roku TS Sosnowiec grającego w Klasie A, w sezonie 1938/1939 w Lidze Okręgowej nadal grała pierwsza drużyna Unii, w Klasie A druga drużyna na miejsce po TS Sosnowiec, a w Klasie B trzecia drużyna Unii. Unia była najlepsza w zagłębiowskiej "okręgówce" w sezonie 1938/1939 i wzięła udział w eliminacjach o grę w Lidze Państwowej, czyli I Lidze. Niestety sosnowiczanie w swojej grupie zajęli 3 ostatnie miejsce i nie zakwalifikowali się do finałowych rozgrywek.
Piłkarze "Unii" rozgrywali również mecze towarzyskie - przeważnie z drużynami klubów z województwa kieleckiego, krakowskiego i śląskiego. Były wśród nich renomowane kluby grające w Lidze Państwowej jak: TS "Wisła" Kraków, KS "Cracovia" Kraków, KS "Ruch" Wielkie Hajduki. Zawodnicy "Unii" występowali ponadto w reprezentacji Zagłębia w rozgrywkach o Puchar Prezydenta Polski. Do najlepszych piłkarzy "Unii" należeli W. Słota, W. Dudek, J. Gwóźdź, M. Suwała, A. Widawski.
Sezony piłkarskie
Lata 1931 - 1937
| SEZON | POZIOM ROZGRYWKOWY | MIEJSCE | UWAGI |
|---|---|---|---|
| 1931 | Klasa A (Sosnowiec) (2) | 1/6 | 10m, 18 pkt, 9 zw, 0 rem, 1 por. AWANS do barażu z Wartą Zawiercie (wygrany 3-1), a potem do gier eliminacyjnych do Ligi Państwowej. |
| 1932 | Klasa A (Sosnowiec) (2) | 2/10 | 18m. 26 pkt, 12 zw, 2 rem. 4 por., br 58-26 |
| 1933 | Klasa A (Sosnowiec) (2) | 1/5 | 8m, 11 pkt, 5 zw, 1 rem, 2 por, br 25-13. AWANS do barażów z Sarmacją Będzin (wygrane 3-1 i 2-0), a potem do gier eliminacyjnych do Ligi Państwowej. |
| 1933/1934 | Klasa A (Sosnowiec) (2) | 1/10 | 9 m, 14 pkt, 6 zw, 2 rem. 1 por, br 41-19. AWANS do gier eliminacyjnych do Ligi Państwowej. |
| 1934/1935 | Klasa A (Sosnowiec) (2) | 2/10 | 18m., 26 pkt., br 71-40 |
| 1935/1936 | Klasa A (Sosnowiec) (2) | 2/10 | 18m, 29 pkt, br. 60-26 |
| 1936/1937 | Klasa A (Sosnowiec) (2) | 5/10 | AWANS DO LIGI OKRĘGOWEJ ZAGŁĘBIE. 18m, 18 pkt, br. 42-30 |
Lata 1937 - 1939 - I DRUŻYNA
| SEZON | POZIOM ROZGRYWKOWY | MIEJSCE | MECZE | PUNKTY | BRAMKI (+) | BRAMKI (-) | UWAGI |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1937/1938 | Liga Okręgowa (Zagłębie) (2), ZOZPN | 4/10 | 18 | 20 | 82 | 59 | - |
| 1938/1939 | Liga Okręgowa (Zagłębie) (2), ZOZPN | 1/9 | 16 | 24 | 44 | 23 | 10 zw., 4 rem., 2 por., AWANS DO ROZGRYWEK BARAŻOWYCH O GRĘ W LIDZE PAŃSTWOWEJ |
| 1939 | Piłka Nożna Eliminacje do Ligi Państwowej grupa II 1939 | 3/3 | 6 | 0 | 3 | 12 | - |
| 1939/1940 | Liga Okręgowa (Zagłębie) (2), ZOZPN | - | - | - | - | - | z uwagi na wybuch II wojny światowej rozegrano tylko 1 mecz 27.08.1929 r. RKS Zagłębie D.G. - Zagłębianka Będzin 4-1 |
Lata 1937 - 1939 - II DRUŻYNA
| SEZON | POZIOM ROZGRYWKOWY | MIEJSCE | MECZE | PUNKTY | BRAMKI (+) | BRAMKI (-) | UWAGI |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1937/1938 | Piłka Nożna: Klasa B, Grupa I (Sosnowiec) - Sezon 1937/1938 (4), ZOZPN | 2/8 | 14 | ? | ? | ? | Brak końcowej tabeli rozgrywek. |
| 1938/1939 | Piłka nożna: Klasa A (Sosnowiec) - Sezon 1938/1939 (3), ZOZPN | 8/11 | 20 | 14 | 39 | 55 | 7 zw., 0 rem., 13 por. |
| 1939/1940 | ZOZPN | - | - | - | - | - | - |
LATA 1937 - 1939 - III DRUŻYNA
| SEZON | POZIOM ROZGRYWKOWY | MIEJSCE | MECZE | PUNKTY | BRAMKI (+) | BRAMKI (-) | UWAGI |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1937/1938 | , ZOZPN | - | - | - | - | - | |
| 1938/1939 | Klasa B (Sosnowiec) (4), ZOZPN | ?/11 | 20 | ? | ? | ? | Brak końcowej tabeli rozgrywek |
| 1939/1940 | - | - | - | - | - |
Sekcja Kolarska
Sekcja kolarska skupiała początkowo 14 zawodników, a z czasem ich liczba zwiększyła się do 30. W pierwszych latach działania kierował nią Grzegorz Pitowiecki, a później wiceprezes "Unii" Władysław Kosmala i inni członkowie zarządu. Zawodnicy sekcji uczestniczyli w licznych wyścigach torowych i szosowych na terenie Zagłębia oraz całego województwa np. wyścigach o mistrzostwo województwa kieleckiego, a także imprezach zamiejscowych jak wyścig "Dookoła Śląska" czy ogólnopolskich wyścigach na trasie Katowice – Kraków - Katowice i in. W w/w wyścigach największe sukcesy spośród kolarzy "Unii" odnosili: F. Sielańczyk, M. Pochwalski, J. Pawłowski.
Sekcja Motocyklowa
Sekcja motocyklowa powstała w 1931 roku - pierwszym jej kierownikiem był K. Kosmala, a kolejnym komendant straży pożarnej w Sosnowcu Stanisław Iskra. Skupiała ok. 30 członków. Zawodników miała niewielu, w 1933 r. np. z tego powodu nie można było przeprowadzić zawodów o tytuł mistrza klubu. Od 1932 r. sekcja dysponowała torem żużlowym na którym organizowała Ogólnopolskie Wyścigi Motocyklowe (w 1932 dwukrotnie) i inne imprezy gromadzące wielotysięczne rzesze kibiców. Najlepszym zawodnikiem "Unii" był Franciszek Kępka, który zdobył tytuł wicemistrza Polski w kat. 500 ccm (1933 - Mysłowice). W 1935 r. reprezentanci sekcji odnieśli sukces zdobywając jedną z nagród w konkurencji sztafet motocyklowych na ogólnopolskich zawodach w Wilnie.
Sekcja Gier Zespołowych
Uchwałą Zarządu klubu z dnia 12 września 1932 powołano do życia sekcję gier sportowych, obejmującą piłkę siatkową i koszykową. Kierowali nią: B. Bitnerowski, Ludwik Mazurek, Adam Jakimow. Skupiała głównie uczniów szkól średnich. Zazwyczaj ci sami uczniowie uprawiali jednocześnie obie te dyscypliny sportu. Do większych sukcesów sekcji należało zdobycie w 1936 r. mistrzostwa podokręgu zagłębiowskiego przez siatkarzy, a także wicemistrzostwa Śląska w następnych latach (1937, 1938). Mistrzostwo Zagłębia Dąbrowskiego zdobywali również sosnowieccy koszykarze.
Sekcja Lekkoatletyczna
Najmniejszą aktywność przejawiała sekcja lekkoatletyczna, utworzona w końcu 1933 r. Skupiała ona zaledwie kilka osób. Działała pod kierunkiem S. Dziurowicza i Kulika. Najlepszym zawodnikiem klubu był J. Deżakowski, który w 1936 r. na mistrzostwach lekkoatletycznych Śląska w Chorzowie zajął I miejsce w biegu na 500 metrów.
Sekcja Tenisowa
W 1932 r. zarząd Towarzystwa zadecydował o budowie kortów na stadionie i powołaniu sekcji tenisowej. Kierowali nią J. Dąbrawiczowa i S. Mikołajewski . Treningi prowadził mgr Walicki, będący zarazem kapitanem drużyny. Sekcja skupiała średnio od 30 do 40 osób. Już w 1933 r. zawodnicy sekcji brali udział w trzech turniejach w Sosnowcu i jednym w Katowicach. W zawodach o mistrzostwo Zagłębi w grze pojedynczej mężczyzn zawodnik "Unii" Musset zajął drugie miejsce, a w grze podwójnej, ze swoim partnerem, pierwsze. W latach 1935 - 1936 indywidualne mistrzostwo Zagłębia zdobywał zawodnik "Unii" - Grychowski. Największym osiągnięciem zespołu tenisistów było zdobycie tytułu drużynowego mistrza regionu śląsko-dąbrowskiego w 1936 r. Władze "Unii" starały się upowszechnić tenis wśród szerokich warstw społecznych udostępniając korty osobom spoza klubu.
Sekcja Bokserska
.jpg)
Jesienią 1933 r. powstała sekcja bokserska, która z przerwami działała do 1939 r. Kierowali nią kolejno: W. Kosmala, znany i ceniony sędzia bokserski, który jednocześnie prowadził szkolenie zawodników, F. Moskwa, Józef Wawrzyn. Sekcja liczyła przeciętnie 15 członków, a jej skład osobowy ulegał częstym zmianom (zawodnicy powoływani byli do służby wojskowej). W lalach 1935 - 1936 pięściarze „Unii” uczestniczyli w rozgrywkach o mistrzostwo Zagłębia Dąbrowskiego, zdobywając tytuł mistrzowski. Ponadto w zawodach indywidualnych tytuły mistrzów podokręgu zagłębiowskiego wywalczyli: E. Brauze (waga lekka) i J. Chudzik (waga średnia). W ostatnich latach przed wybuchem wojny działalność sekcji osłabła ograniczając się do rozgrywek koleżeńskich.
Sekcja Hokejowa
W końcu 1933 r. powstała sekcja hokeja na lodzie. Początkowo kierował nią Stanisław Iskra, a potem Rembarski. Liczyła 17 zawodników tworzących drużynę. Pierwszy mecz rozegrała już 6 stycznia 1934 r. wygrywając z „Wartą” na wyjeździe w Zawierciu. Sekcja reprezentowała Zagłębie Dąbrowskie w rozgrywkach o mistrzostwo kl. B okręgu śląskiego, odnotowując szereg zwycięstw. W 1937 r. zaliczona została do pierwszej grupy drużyn śląskich. Hokej należał do popularnych w Sosnowcu dyscyplin sportu, o czym świadczyła wysoka frekwencja (2- 3 tys. osób) podczas rozgrywanych meczów.
Sezon 1934
W pierwszym roku swojej działalności sosnowieccy hokeiści rozegrali cykl spotkań towarzyskich mających na celu podniesienie własnego poziomu sportowego ale też mających na celu promocję tej nowej, dla Zagłębia Dąbrowskiego dyscypliny sportu.
| LP | Rozgrywki | data | godz. | gospodarze | goście | wynik |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Mecz towarzyski | 6 stycznia 1934 | ??? | Warta Zawiercie | STS Unja Sosnowiec | 2 : 6 |
| 2 | Mecz towarzyski | 7 stycznia 1934 | ??? | STS Unja Sosnowiec | Warta Zawiercie | 3 : 1 |
| 3 | Mecz towarzyski | 14 stycznia 1934 | ??? | STS Unja Sosnowiec | KS 09 Mysłowice | 2 : 0 |
| 4 | Mecz towarzyski | 30 stycznia 1934 | ??? | STS Unja Sosnowiec | KS Dąbrowa | 0 : 0 |
| 5 | Mecz towarzyski | 2 lutego 1934 | ??? | STS Unja Sosnowiec | Silesia Katowice | 1 : 3 |
| 6 | Mecz towarzyski | 4 lutego 1934 | ??? | STS Unja Sosnowiec | Śląski Klub Hokejowy Kl. A | 0 : 9 |
| 7 | Mecz towarzyski | 11 lutego 1934 | ??? | STS Unja Sosnowiec | Pogoń Katowice | 1 : 0 |
Sekcja Łyżwiarska
Równocześnie z sekcją hokejową powstała w końcu 1933 r. sekcja łyżwiarska (jedyna na terenie Zagłębia). Liczyła 15 osób, głównie uczniów i uczennic miejscowych szkół. Kierowała nią J. Dąbrowiczowa. Szkolenie prowadził nieodpłatnie trener z Katowic, kapitan Pniok. Ponadto jazdy artystycznej na łyżwach uczyła sosnowiecka aktorka (wicemistrzyni Polski) Śniadecka. Treningi odbywały się na lodowiskach w Sosnowcu i Katowicach. Do najbardziej utalentowanych zawodników i zawodniczek w kategorii juniorów należeli: D. Blochówna, K. Krężlówna, B. Wieczorkówna, J. Dąbrowicz, a w kat. seniorów: S. Słotówna, E. Hesse i H. Gruszka.
Powstanie STS Unia Sosnowiec ożywiło ruch sportowy w Zagłębiu Dąbrowskim.
Zasługą sosnowieckiego klubu było m.in. spopularyzowanie mało znanych
dyscyplin sportu. Warto podkreślić, iż organizował on także różne atrakcyjne imprezy kulturalne i turystyczno - krajoznawcze dla swych członków i sympatyków.
- Plik:Unia Sosnowiec KZI 066 1937.03.07.jpg
Bibliografia
- Małgorzata Śmiałek: Sosnowieckie ABC, tom IV. Muzeum w Sosnowcu, 2005, s. 56-60. ISBN 83-89199-15-7.
- "Expres Zagłębia", lata 1927-1939.
