Stanisław Skarbiński: Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
|||
| (Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
|imię i nazwisko = Stanisław Skarbiński | |imię i nazwisko = Stanisław Skarbiński | ||
|pseudonim = | |pseudonim = | ||
|grafika = | |grafika =Stanisław Skarbiński 01.jpg | ||
|opis grafiki = | |opis grafiki = | ||
|podpis = | |podpis = | ||
| Linia 12: | Linia 12: | ||
|przyczyna śmierci = | |przyczyna śmierci = | ||
|miejsce spoczynku = Cmentarz Powązkowski w Warszawie | |miejsce spoczynku = Cmentarz Powązkowski w Warszawie | ||
|zawód = | |zawód =inżynier mechanik, przemysłowiec, filantrop | ||
|odznaczenia =Krzyż Komandorski Orderu Polonia Restituta | |odznaczenia =Krzyż Komandorski Orderu Polonia Restituta | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
'''Stanisław Marian Skarbiński''' (ur. [[21 września]] [[1856]] r. – [[2 maja]] [[1925]] r.), inżynier mechanik, dyrektor pierwszej na ziemiach polskich i piątej w świecie [[Cementownia "Grodziec" (Będzin)|cementowni "Grodziec"]] oraz kopalni "Maria", współzałożyciel i dyrektor zarządzający [[Grodzieckie Towarzystwo Kopalń Węgla i Zakładów Przemysłowych|Grodzieckiego Towarzystwa Kopalń Węgla i Zakładów Przemysłowych]], działacz samorządów zawodowych, przemysłowiec, filantrop. | |||
==Dom rodzinny i wykształcenie== | |||
Urodził się [[21 września]] [[1856]] roku w Krakowie w rodzinie lekarza Feliksa Skarbińskiego oraz Wiktorii z Hanickich. Kształcił się w I Cesarsko – Królewskiej Wyższej Szkole Realnej w Krakowie. Po zdaniu egzaminu dojrzałości ([[1874]]r.) w dniu [[14 października]] [[1874]] roku wpisany został w poczet słuchaczy Maschinenbauschule na politechnice w Wiedniu (K. K. Technische Hochschule in Wien). | |||
==Praca zawodowa== | |||
W roku [[1878]] powrócił do rodzinnego Krakowa i rozpoczął praktykę w zdobytym zawodzie. Podjął pracę jako inżynier konstruktor w biurze technicznym L. Zieleniewskiego w Krakowie. Kolejną praktykę zawodową odbył w Warszawie w roku [[1880]] w Fabryce Maszyn Parowych i Odlewni Orthwein, Markowski i Karasiński. | |||
Z dniem [[1 lipca]] [[1880]]r. został dyrektorem naczelnym Fabryki Portland Cementu, zlokalizowanej w [[Grodziec (Będzin)|Grodźcu]] (obecnie dzielnica [[Będzin|Będzina]]) w [[Zagłębie Dąbrowskie|Zagłębiu Dąbrowskim]], będącej własnością [[Stanisław Ciechanowski|Stanisława Ciechanowskiego]], syna [[Jan Ciechanowski|Jana Ciechanowskiego]], budowniczego i pierwszego jej właściciela. Stanisław Skarbiński stanowisko dyrektora [[Cementownia "Grodziec" (Będzin)|cementowni "Grodziec"]] objął po zmarłym tragicznie inż. [[Emil Konaszewski|Emilu Konaszewskim]]. Piastował je do roku [[1900]]. | |||
[[Plik:Stanisław Skarbiński 21.12.1924 (1).JPG|thumb|380px|]] | |||
[[Plik:Stanisław Skarbiński 21.12.1924 (2).JPG|thumb|220px|]] | |||
W tym czasie jego młodszy brat | W tym czasie jego młodszy brat [[Jakub Marian Skarbiński]] ([[1863]]-[[1908]]), także absolwent wiedeńskiej uczelni, pełnił funkcję inżyniera [[Cementownia "Grodziec" (Będzin)|grodzieckiej fabryki cementu]]. Po odejściu starszego brata z cementowni, aż do przedwczesnej śmierci, [[Jakub Marian Skarbiński|Jakub Marian]] pełnił funkcję jej dyrektora. Następnie, do [[1 maja]] [[1912]], szefem [[Cementownia "Grodziec" (Będzin)|cementowni "Grodziec"]] był inż. Bormann, którego z kolei zastąpił na tym stanowisku [[Stanisław Marian Skarbiński|Stanisław Skarbiński junior]] ([[26 maja]] [[1886]] - [[26 stycznia]] [[1969]]), syn Stanisława Mariana Skarbińskiego seniora, kierując cementownią do [[31 grudnia]] [[1917]] r. W latach [[1918]]-[[1921]] cementownią kierował inż. [[Jan Brzostowski]], następnie – od roku [[1921]] do roku [[1929]] [[Włodzimierz Kwapiszewski]]. W latach [[1930]]-[[1936]] [[Cementownia "Grodziec" (Będzin)|cementownią "Grodziec"]] kierował inż. [[Leon Hertz]], natomiast w okresie [[1936]]-[[1939]] inż. [[Mieczysław Zarębski]]. | ||
W roku [[1886]] | W roku [[1886]] Stanisław Skarbiński senior, dyrektor [[Cementownia "Grodziec" (Będzin)|cementowni]], objął jednocześnie kierownictwo kopalni "Maria" (później przemianowanej na "Grodziec I"), którą to funkcję pełnił do roku [[1914]]. W roku [[1899]], wspomagał [[Stanisław Ciechanowski|Stanisława Ciechanowskiego]] w pracach przy powołaniu spółki akcyjnej [[Grodzieckie Towarzystwo Kopalń Węgla i Zakładów Przemysłowych]], zwanego Towarzystwem Grodzieckim, która – w latach [[1899]]-[[1901]] - zbudowała i uruchomiła nowoczesną kopalnię węgla kamiennego "Grodziec II". Była ona wyposażona w najnowocześniejsze importowane urządzenia szybów, chodników, ścian i przodków, posiadała zelektryfikowany transport dołowy, mechaniczną płuczkę i sortownię węgla, nie ustępując tym samym najlepszym kopalniom węgla kamiennego z sąsiedniego Górnego Śląska i Zagłębia Ruhry. Stanisław Skarbiński był jej dyrektorem zarządzającym przez ponad 25 lat. | ||
Za jego sprawą, krótko po zbudowaniu kopalni, powstały - kolonia robotnicza | Za jego sprawą, krótko po zbudowaniu kopalni, powstały - kolonia robotnicza "Pekin", składająca się z 23 kilkupiętrowych domów, kolonia urzędnicza, licząca 12 budynków, gmach siedziby Zarządu, park, szkoła, szpital i ambulatorium, biblioteka oraz sala gimnastyczna. Natomiast w okresie międzywojennym; w roku [[1921]] powstał hotel robotniczy z centralnym ogrzewaniem oraz instalacją wodno-kanalizacyjną, a w roku [[1922]] wybudowano kolejne dwa domy dla kadry inżynieryjno-nadzorczej. | ||
W roku [[1903]] Skarbiński założył Ochotniczą Straż Pożarną kopalni Grodziec, obejmując funkcję pierwszego jej prezesa. W roku [[1912]], obok Stanisława i Jana Ciechanowskich, został jednym z 32 członków czynnych Ochotniczej Straży Ogniowej w Grodźcu. | W roku [[1903]] Skarbiński założył Ochotniczą Straż Pożarną kopalni Grodziec, obejmując funkcję pierwszego jej prezesa. W roku [[1912]], obok [[Stanisław Ciechanowski|Stanisława]] i [[Jan Ciechanowski|Jana Ciechanowskich]], został jednym z 32 członków czynnych Ochotniczej Straży Ogniowej w [[Grodziec|Grodźcu]]. | ||
W latach [[1903]]-[[1906]], niezależnie od obowiązków i zadań pełnionych w Grodźcu, Skarbiński posiadał i prowadził tartak oraz fabrykę beczek we wsi Wolica w kieleckim, w której zatrudniał około 60 robotników, a wartość rocznej produkcji wynosiła 56 tys. rubli. | W latach [[1903]]-[[1906]], niezależnie od obowiązków i zadań pełnionych w [[Grodziec|Grodźcu]], Skarbiński posiadał i prowadził tartak oraz fabrykę beczek we wsi Wolica w kieleckim, w której zatrudniał około 60 robotników, a wartość rocznej produkcji wynosiła 56 tys. rubli. | ||
Od roku [[1903]] był stałym członkiem Rady Nadzorczej Towarzystwa Grodzieckiego, pełniąc jednocześnie taką samą funkcję w trzech innych przedsiębiorstwach uzależnionych od grupy kapitałowej, a mianowicie: | Od roku [[1903]] był stałym członkiem Rady Nadzorczej [[Grodzieckie Towarzystwo Kopalń Węgla i Zakładów Przemysłowych|Towarzystwa Grodzieckiego]], pełniąc jednocześnie taką samą funkcję w trzech innych przedsiębiorstwach uzależnionych od grupy kapitałowej, a mianowicie: | ||
w Towarzystwie Akcyjnym Huty Żelaza | w [[Towarzystwo Akcyjne Huty Żelaza "Puszkin" w Sosnowcu|Towarzystwie Akcyjnym Huty Żelaza "Puszkin" w Sosnowcu]] (w latach [[1897]]-[[1918]]), w Kopalniach Rudy Żelaza "Zrobisko" w Poraju (w latach [[1910]]-[[1916]]) i w koncernie [[Towarzystwo Akcyjne Modrzejowskich Zakładów Górniczo-Hutniczych w Sosnowcu]], (od roku [[1922]]), a także w powstałym znacznie później "Skarbofermie". | ||
Obaj bracia Skarbińscy byli członkami Delegacji Dąbrowskiej Sekcji Górniczo-Hutniczej, która pod koniec roku [[1902]] liczyła 93 osoby. Stanisław był aktywnym działaczem Rady Zjazdów Przemysłowców Górniczych i Hutniczych Królestwa Polskiego. W roku [[1910]], na VII Zjeździe, został jej członkiem, na VIII Zjeździe w roku [[1914]] wybrano go wiceprezesem, a w roku [[1915]] objął jej prezesurę, którą to funkcję pełnił aż do śmierci. Za jego prezesury zainicjowano i podjęto szereg prac, które uznawał za niezbędne przy likwidacji skutków działań wojennych. Uruchomił prace nad mapą geologiczną Zagłębia Dąbrowskiego, mapami nadań na węgiel, rudy cynkowe i żelazne oraz nad monografią Przemysł górniczy i hutniczy | Obaj bracia Skarbińscy byli członkami Delegacji Dąbrowskiej Sekcji Górniczo-Hutniczej, która pod koniec roku [[1902]] liczyła 93 osoby. Stanisław był aktywnym działaczem Rady Zjazdów Przemysłowców Górniczych i Hutniczych Królestwa Polskiego. W roku [[1910]], na VII Zjeździe, został jej członkiem, na VIII Zjeździe w roku [[1914]] wybrano go wiceprezesem, a w roku [[1915]] objął jej prezesurę, którą to funkcję pełnił aż do śmierci. Za jego prezesury zainicjowano i podjęto szereg prac, które uznawał za niezbędne przy likwidacji skutków działań wojennych. Uruchomił prace nad mapą geologiczną [[Zagłębie Dąbrowskie|Zagłębia Dąbrowskiego]], mapami nadań na węgiel, rudy cynkowe i żelazne oraz nad monografią [[Przemysł górniczy i hutniczy w Królestwie Polskim]], która ukazała się w [[Dąbrowa Górnicza|Dąbrowie]] w roku [[1918]]. | ||
Na początku wojny, powierzono Skarbińskiemu mandat prezesa powołanej | ==I wojna światowa== | ||
Na początku wojny, powierzono Skarbińskiemu mandat prezesa powołanej Rady Okręgowej Władz Obywatelskich, z ramienia której zabiegał u Niemców o poprawę zaopatrzenia ludności oraz o zaniechanie rabunku i dewastacji polskich kopalń i hut. W trosce o interesy zawodowe polskiej kadry technicznej, wspólnie z Witoldem hr. Sągajłło, S. Szymańskim i Janem Alfonsem Surzyckim, Skarbiński założył [[Stowarzyszenie Techników w Sosnowcu]], a w latach [[1914]]-[[1916]] był jego prezesem (według Polskiego Słownika Biograficznego prezesura Stanisława Skarbińskiego trwała aż do roku [[1918]]). W roku [[1918]] współorganizował Związek Górników i Hutników Polskich. Po jego przekształceniu w Stowarzyszenie Polskich Inżynierów Górniczych i Hutniczych działał w Zarządzie Głównym. W roku [[1924]] został wybrany członkiem honorowym Stowarzyszenia, a rok później – jego prezesem. | |||
Po odzyskaniu niepodległości zasiadał w wielu komitetach rządowych, gdzie reprezentował interesy górnictwa i właścicieli kopalń. Był współorganizatorem, a od roku [[1919]] wiceprzewodniczącym Centralnego Związku Polskiego Przemysłu, Górnictwa, Handlu i Finansów (Lewiatan), reprezentującego potężną grupę interesów, zamierzającą uczynić sprawą narodową kondycję polskiego przemysłu. W tym czasie Skarbiński doprowadził do przystąpienia kopalń Zagłębia Krakowskiego, luźno związanych z Zagłębiem Dąbrowskim, do Rady Zjazdów Przemysłowców Górniczych. W celu przekonania rządu o ciężkiej sytuacji w przemyśle górniczym opublikował w roku 1921 rozprawę pt ''"Uwagi o przedwojennych i obecnych warunkach pracy na większych kopalniach węgla kamiennego w Zagłębiu Dąbrowskim"''. | ==Okres międzywojenny== | ||
Po odzyskaniu niepodległości zasiadał w wielu komitetach rządowych, gdzie reprezentował interesy górnictwa i właścicieli kopalń. Był współorganizatorem, a od roku [[1919]] wiceprzewodniczącym Centralnego Związku Polskiego Przemysłu, Górnictwa, Handlu i Finansów (Lewiatan), reprezentującego potężną grupę interesów, zamierzającą uczynić sprawą narodową kondycję polskiego przemysłu. W tym czasie Skarbiński doprowadził do przystąpienia kopalń [[Zagłębie Krakowskie|Zagłębia Krakowskiego]], luźno związanych z [[Zagłębie Dąbrowskie|Zagłębiem Dąbrowskim]], do Rady Zjazdów Przemysłowców Górniczych. W celu przekonania rządu o ciężkiej sytuacji w przemyśle górniczym opublikował w roku [[1921]] rozprawę pt ''"Uwagi o przedwojennych i obecnych warunkach pracy na większych kopalniach węgla kamiennego w Zagłębiu Dąbrowskim"''. | |||
Działał aktywnie na rzecz mieszkańców [[Grodziec (Będzin)|Grodźca]], wspierając działalność miejscowego | Działał aktywnie na rzecz mieszkańców [[Grodziec (Będzin)|Grodźca]], wspierając działalność miejscowego "Sokoła", który mianował go swym członkiem honorowym, pełnił funkcję prezesa Rady Będzińskiego Towarzystwa Wzajemnego Kredytu, prezesa Rady Opiekuńczej 7-klasowej [[Szkoła Handlowa męskiego Zgromadzenia Kupców w Będzinie|Szkoły Handlowej Męskiej Zgromadzenia Kupców w Będzinie]] (w latach [[1906]] – [[1924]]), którą to szkołę hojnie wspierał finansowo, a także prezesa [[Koło Macierzy Polskiej w Grodźcu|Koła Macierzy Polskiej w Grodźcu]]. | ||
==Akademia Górnicza== | |||
Był współzałożycielem Akademii Górniczej (obecnie AGH) w Krakowie, inicjatorem i częściowo fundatorem bursy studenckiej przy ulicy Gramatyki 10 w Krakowie, co dokumentuje pamiątkowa tablica w hallu. Dzięki jego inicjatywie i staraniom Rada Zjazdów Przemysłowców Górniczych i Hutniczych Królestwa Polskiego ustanowiła w grudniu roku [[1919]] fundusz pomocy materialnej dla studentów Akademii. Został przewodniczącym Prezydium Kuratorium Finansowego, założonego w roku [[1919]] dla wspierania i rozbudowy nowo powstałej uczelni. Jego zasługą było opodatkowanie się w latach [[1922]] – [[1925]] wszystkich kopalni na rzecz budowy domu profesorskiego oraz laboratorium maszynowego uczelni. | Był współzałożycielem Akademii Górniczej (obecnie AGH) w Krakowie, inicjatorem i częściowo fundatorem bursy studenckiej przy ulicy Gramatyki 10 w Krakowie, co dokumentuje pamiątkowa tablica w hallu. Dzięki jego inicjatywie i staraniom Rada Zjazdów Przemysłowców Górniczych i Hutniczych Królestwa Polskiego ustanowiła w grudniu roku [[1919]] fundusz pomocy materialnej dla studentów Akademii. Został przewodniczącym Prezydium Kuratorium Finansowego, założonego w roku [[1919]] dla wspierania i rozbudowy nowo powstałej uczelni. Jego zasługą było opodatkowanie się w latach [[1922]] – [[1925]] wszystkich kopalni na rzecz budowy domu profesorskiego oraz laboratorium maszynowego uczelni. | ||
W roku | W roku [[1923]] za zasługi dla uczelni otrzymał doktorat honoris causa Akademii Górniczej. W roku [[1924]] został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta. Przyznaną z tej okazji przez Radę Zjazdów nagrodę w wysokości 15 000zł z własnych środków uzupełnił do 18 000zł i całą kwotę wpłacił na fundusz stypendialny dla słuchaczy Akademii Górniczej. Studenci Akademii, w dowód wdzięczności, uczynili go honorowym członkiem Stowarzyszenia Studentów Akademii Górniczej "Sokół". | ||
Stanisław Marian Skarbiński zmarł w [[Grodziec (Będzin)|Grodźcu]] [[2 maja]] [[1925]] roku. Uroczystości pogrzebowe odbyły się w [[Grodziec (Będzin)|Grodźcu]] oraz w Warszawie. Ciało zostało złożone w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Powązkowskim, w którym 17 lat wcześniej złożono jego brata Jakuba Mariana. Po śmierci Stanisława Skarbińskiego funkcję dyrektora [[Grodzieckie Towarzystwo Kopalń Węgla i Zakładów Przemysłowych|Grodzieckiego Towarzystwa Kopalń Węgla i Zakładów Przemysłowych]] objął jego syn Stanisław Marian Skarbiński junior. | |||
==Upamiętnienie== | |||
We wrześniu [[1932]]r. miasto Kraków nazwało imieniem Stanisława Skarbińskiego ulicę wiodącą od ul. Juliusza Leo do ul. Gramatyki, w pobliżu kompleksu gmachów AGH. | We wrześniu [[1932]]r. miasto Kraków nazwało imieniem Stanisława Skarbińskiego ulicę wiodącą od ul. Juliusza Leo do ul. Gramatyki, w pobliżu kompleksu gmachów AGH. | ||
==Rodzina== | |||
Stanisław Marian Skarbiński w roku [[1882]] ożenił się z Izabellą Jadwigą Aleksandrą Żychlińską, z którą miał dwoje dzieci: Jadwigę Różę Stanisławę (1883-1937) oraz Stanisława Mariana juniora ([[1886]]-[[1969]]), który zainteresowaniami, wykształceniem i drogą zawodową wiernie podążał śladami ojca. | Stanisław Marian Skarbiński w roku [[1882]] ożenił się z Izabellą Jadwigą Aleksandrą Żychlińską, z którą miał dwoje dzieci: Jadwigę Różę Stanisławę (1883-1937) oraz Stanisława Mariana juniora ([[1886]]-[[1969]]), który zainteresowaniami, wykształceniem i drogą zawodową wiernie podążał śladami ojca. | ||
''Biogram opracowała: '''Dorota Starościak''''' | ''Biogram opracowała: '''Dorota Starościak''''' | ||
[[Kategoria:Zagłębiowskie Biogramy|Skarbiński, Stanisław]] | |||
[[Kategoria:Ludzie związani z Będzinem|Skarbiński, Stanisław]] | |||
[[Kategoria:Ludzie związani z Grodźcem|Skarbiński, Stanisław]] | |||
Aktualna wersja na dzień 13:05, 22 gru 2014
| Zagłębiowskie Biogramy | |
| |
| Imię i nazwisko | Stanisław Skarbiński |
| Data i miejsce urodzenia | 21 września 1856 Kraków |
| Data i miejsce śmierci | 2 maja 1925 Grodziec |
| Miejsce spoczynku | Cmentarz Powązkowski w Warszawie |
| Zawód | inżynier mechanik, przemysłowiec, filantrop |
| Odznaczenia | |
| Krzyż Komandorski Orderu Polonia Restituta | |
Stanisław Marian Skarbiński (ur. 21 września 1856 r. – 2 maja 1925 r.), inżynier mechanik, dyrektor pierwszej na ziemiach polskich i piątej w świecie cementowni "Grodziec" oraz kopalni "Maria", współzałożyciel i dyrektor zarządzający Grodzieckiego Towarzystwa Kopalń Węgla i Zakładów Przemysłowych, działacz samorządów zawodowych, przemysłowiec, filantrop.
Dom rodzinny i wykształcenie
Urodził się 21 września 1856 roku w Krakowie w rodzinie lekarza Feliksa Skarbińskiego oraz Wiktorii z Hanickich. Kształcił się w I Cesarsko – Królewskiej Wyższej Szkole Realnej w Krakowie. Po zdaniu egzaminu dojrzałości (1874r.) w dniu 14 października 1874 roku wpisany został w poczet słuchaczy Maschinenbauschule na politechnice w Wiedniu (K. K. Technische Hochschule in Wien).
Praca zawodowa
W roku 1878 powrócił do rodzinnego Krakowa i rozpoczął praktykę w zdobytym zawodzie. Podjął pracę jako inżynier konstruktor w biurze technicznym L. Zieleniewskiego w Krakowie. Kolejną praktykę zawodową odbył w Warszawie w roku 1880 w Fabryce Maszyn Parowych i Odlewni Orthwein, Markowski i Karasiński.
Z dniem 1 lipca 1880r. został dyrektorem naczelnym Fabryki Portland Cementu, zlokalizowanej w Grodźcu (obecnie dzielnica Będzina) w Zagłębiu Dąbrowskim, będącej własnością Stanisława Ciechanowskiego, syna Jana Ciechanowskiego, budowniczego i pierwszego jej właściciela. Stanisław Skarbiński stanowisko dyrektora cementowni "Grodziec" objął po zmarłym tragicznie inż. Emilu Konaszewskim. Piastował je do roku 1900.
.JPG)
.JPG)
W tym czasie jego młodszy brat Jakub Marian Skarbiński (1863-1908), także absolwent wiedeńskiej uczelni, pełnił funkcję inżyniera grodzieckiej fabryki cementu. Po odejściu starszego brata z cementowni, aż do przedwczesnej śmierci, Jakub Marian pełnił funkcję jej dyrektora. Następnie, do 1 maja 1912, szefem cementowni "Grodziec" był inż. Bormann, którego z kolei zastąpił na tym stanowisku Stanisław Skarbiński junior (26 maja 1886 - 26 stycznia 1969), syn Stanisława Mariana Skarbińskiego seniora, kierując cementownią do 31 grudnia 1917 r. W latach 1918-1921 cementownią kierował inż. Jan Brzostowski, następnie – od roku 1921 do roku 1929 Włodzimierz Kwapiszewski. W latach 1930-1936 cementownią "Grodziec" kierował inż. Leon Hertz, natomiast w okresie 1936-1939 inż. Mieczysław Zarębski.
W roku 1886 Stanisław Skarbiński senior, dyrektor cementowni, objął jednocześnie kierownictwo kopalni "Maria" (później przemianowanej na "Grodziec I"), którą to funkcję pełnił do roku 1914. W roku 1899, wspomagał Stanisława Ciechanowskiego w pracach przy powołaniu spółki akcyjnej Grodzieckie Towarzystwo Kopalń Węgla i Zakładów Przemysłowych, zwanego Towarzystwem Grodzieckim, która – w latach 1899-1901 - zbudowała i uruchomiła nowoczesną kopalnię węgla kamiennego "Grodziec II". Była ona wyposażona w najnowocześniejsze importowane urządzenia szybów, chodników, ścian i przodków, posiadała zelektryfikowany transport dołowy, mechaniczną płuczkę i sortownię węgla, nie ustępując tym samym najlepszym kopalniom węgla kamiennego z sąsiedniego Górnego Śląska i Zagłębia Ruhry. Stanisław Skarbiński był jej dyrektorem zarządzającym przez ponad 25 lat.
Za jego sprawą, krótko po zbudowaniu kopalni, powstały - kolonia robotnicza "Pekin", składająca się z 23 kilkupiętrowych domów, kolonia urzędnicza, licząca 12 budynków, gmach siedziby Zarządu, park, szkoła, szpital i ambulatorium, biblioteka oraz sala gimnastyczna. Natomiast w okresie międzywojennym; w roku 1921 powstał hotel robotniczy z centralnym ogrzewaniem oraz instalacją wodno-kanalizacyjną, a w roku 1922 wybudowano kolejne dwa domy dla kadry inżynieryjno-nadzorczej.
W roku 1903 Skarbiński założył Ochotniczą Straż Pożarną kopalni Grodziec, obejmując funkcję pierwszego jej prezesa. W roku 1912, obok Stanisława i Jana Ciechanowskich, został jednym z 32 członków czynnych Ochotniczej Straży Ogniowej w Grodźcu.
W latach 1903-1906, niezależnie od obowiązków i zadań pełnionych w Grodźcu, Skarbiński posiadał i prowadził tartak oraz fabrykę beczek we wsi Wolica w kieleckim, w której zatrudniał około 60 robotników, a wartość rocznej produkcji wynosiła 56 tys. rubli.
Od roku 1903 był stałym członkiem Rady Nadzorczej Towarzystwa Grodzieckiego, pełniąc jednocześnie taką samą funkcję w trzech innych przedsiębiorstwach uzależnionych od grupy kapitałowej, a mianowicie: w Towarzystwie Akcyjnym Huty Żelaza "Puszkin" w Sosnowcu (w latach 1897-1918), w Kopalniach Rudy Żelaza "Zrobisko" w Poraju (w latach 1910-1916) i w koncernie Towarzystwo Akcyjne Modrzejowskich Zakładów Górniczo-Hutniczych w Sosnowcu, (od roku 1922), a także w powstałym znacznie później "Skarbofermie".
Obaj bracia Skarbińscy byli członkami Delegacji Dąbrowskiej Sekcji Górniczo-Hutniczej, która pod koniec roku 1902 liczyła 93 osoby. Stanisław był aktywnym działaczem Rady Zjazdów Przemysłowców Górniczych i Hutniczych Królestwa Polskiego. W roku 1910, na VII Zjeździe, został jej członkiem, na VIII Zjeździe w roku 1914 wybrano go wiceprezesem, a w roku 1915 objął jej prezesurę, którą to funkcję pełnił aż do śmierci. Za jego prezesury zainicjowano i podjęto szereg prac, które uznawał za niezbędne przy likwidacji skutków działań wojennych. Uruchomił prace nad mapą geologiczną Zagłębia Dąbrowskiego, mapami nadań na węgiel, rudy cynkowe i żelazne oraz nad monografią Przemysł górniczy i hutniczy w Królestwie Polskim, która ukazała się w Dąbrowie w roku 1918.
I wojna światowa
Na początku wojny, powierzono Skarbińskiemu mandat prezesa powołanej Rady Okręgowej Władz Obywatelskich, z ramienia której zabiegał u Niemców o poprawę zaopatrzenia ludności oraz o zaniechanie rabunku i dewastacji polskich kopalń i hut. W trosce o interesy zawodowe polskiej kadry technicznej, wspólnie z Witoldem hr. Sągajłło, S. Szymańskim i Janem Alfonsem Surzyckim, Skarbiński założył Stowarzyszenie Techników w Sosnowcu, a w latach 1914-1916 był jego prezesem (według Polskiego Słownika Biograficznego prezesura Stanisława Skarbińskiego trwała aż do roku 1918). W roku 1918 współorganizował Związek Górników i Hutników Polskich. Po jego przekształceniu w Stowarzyszenie Polskich Inżynierów Górniczych i Hutniczych działał w Zarządzie Głównym. W roku 1924 został wybrany członkiem honorowym Stowarzyszenia, a rok później – jego prezesem.
Okres międzywojenny
Po odzyskaniu niepodległości zasiadał w wielu komitetach rządowych, gdzie reprezentował interesy górnictwa i właścicieli kopalń. Był współorganizatorem, a od roku 1919 wiceprzewodniczącym Centralnego Związku Polskiego Przemysłu, Górnictwa, Handlu i Finansów (Lewiatan), reprezentującego potężną grupę interesów, zamierzającą uczynić sprawą narodową kondycję polskiego przemysłu. W tym czasie Skarbiński doprowadził do przystąpienia kopalń Zagłębia Krakowskiego, luźno związanych z Zagłębiem Dąbrowskim, do Rady Zjazdów Przemysłowców Górniczych. W celu przekonania rządu o ciężkiej sytuacji w przemyśle górniczym opublikował w roku 1921 rozprawę pt "Uwagi o przedwojennych i obecnych warunkach pracy na większych kopalniach węgla kamiennego w Zagłębiu Dąbrowskim".
Działał aktywnie na rzecz mieszkańców Grodźca, wspierając działalność miejscowego "Sokoła", który mianował go swym członkiem honorowym, pełnił funkcję prezesa Rady Będzińskiego Towarzystwa Wzajemnego Kredytu, prezesa Rady Opiekuńczej 7-klasowej Szkoły Handlowej Męskiej Zgromadzenia Kupców w Będzinie (w latach 1906 – 1924), którą to szkołę hojnie wspierał finansowo, a także prezesa Koła Macierzy Polskiej w Grodźcu.
Akademia Górnicza
Był współzałożycielem Akademii Górniczej (obecnie AGH) w Krakowie, inicjatorem i częściowo fundatorem bursy studenckiej przy ulicy Gramatyki 10 w Krakowie, co dokumentuje pamiątkowa tablica w hallu. Dzięki jego inicjatywie i staraniom Rada Zjazdów Przemysłowców Górniczych i Hutniczych Królestwa Polskiego ustanowiła w grudniu roku 1919 fundusz pomocy materialnej dla studentów Akademii. Został przewodniczącym Prezydium Kuratorium Finansowego, założonego w roku 1919 dla wspierania i rozbudowy nowo powstałej uczelni. Jego zasługą było opodatkowanie się w latach 1922 – 1925 wszystkich kopalni na rzecz budowy domu profesorskiego oraz laboratorium maszynowego uczelni.
W roku 1923 za zasługi dla uczelni otrzymał doktorat honoris causa Akademii Górniczej. W roku 1924 został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta. Przyznaną z tej okazji przez Radę Zjazdów nagrodę w wysokości 15 000zł z własnych środków uzupełnił do 18 000zł i całą kwotę wpłacił na fundusz stypendialny dla słuchaczy Akademii Górniczej. Studenci Akademii, w dowód wdzięczności, uczynili go honorowym członkiem Stowarzyszenia Studentów Akademii Górniczej "Sokół".
Stanisław Marian Skarbiński zmarł w Grodźcu 2 maja 1925 roku. Uroczystości pogrzebowe odbyły się w Grodźcu oraz w Warszawie. Ciało zostało złożone w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Powązkowskim, w którym 17 lat wcześniej złożono jego brata Jakuba Mariana. Po śmierci Stanisława Skarbińskiego funkcję dyrektora Grodzieckiego Towarzystwa Kopalń Węgla i Zakładów Przemysłowych objął jego syn Stanisław Marian Skarbiński junior.
Upamiętnienie
We wrześniu 1932r. miasto Kraków nazwało imieniem Stanisława Skarbińskiego ulicę wiodącą od ul. Juliusza Leo do ul. Gramatyki, w pobliżu kompleksu gmachów AGH.
Rodzina
Stanisław Marian Skarbiński w roku 1882 ożenił się z Izabellą Jadwigą Aleksandrą Żychlińską, z którą miał dwoje dzieci: Jadwigę Różę Stanisławę (1883-1937) oraz Stanisława Mariana juniora (1886-1969), który zainteresowaniami, wykształceniem i drogą zawodową wiernie podążał śladami ojca.
Biogram opracowała: Dorota Starościak
