Jan Łakota
| Zagłębiowskie Biogramy | |
| |
| Imię i nazwisko | Jan Łakota |
| Data i miejsce urodzenia | 24 grudnia 1881 Blanowice (Zawiercie) |
| Data i miejsce śmierci | 1 września 1952 Zawiercie |
| Miejsce spoczynku | Cmentarz katolicki w Zawierciu |
| Zawód | Poseł na Sejm II RP |
Jan Łakota, ur. 24 grudnia 1881 r. w Blanowicach(Zawiercie), zm. 1 września 1952 r. w Zawierciu). W latach 1919 - 1922 i 1928 - 1930 poseł na Sejm RP.
Rodzina
Urodził się w rodzinie Pawła i Magdaleny z Kotarskich. Ojciec Jana był właścicielem młyna wodnego oraz części dóbr w Blanowicach(Zawiercie), zmarł gdy Jan miał niespełna 3 lata. Matka wyszła powtórnie za mąż za Antoniego Pałuchowskiego z Kromołowa, będącego w późniejszym czasie wójtem gminy Kromołów z siedzibą w Zawierciu. Krewnym Jana był m.in. ks. Antoni Kotarski, ekonom inspektorialny ks. Salezjanów w Polsce.
Edukacja
Początkowo uczęszczał do szkoły gminnej w Kromołowie oraz powszechnej w Zawierciu oraz uczył się prywatnie. Następnie od 1899r. uczył się wieczorowo w szkole 4-klasowej technicznej zorganizowanej przez grono inżynierów przy fabryce Towarzystwa Akcyjnego Zawiercie.
Praca zawodowa
Zamiłowanie do rysunków sprawiło że w 1899 roku opuścił dom rodzinny i zaczął praktykę w Towarzystwie Akcyjnym Zawiercie. Początkowo pracował w dziale rytowniczym, następnie wykazując na kursach technicznych zamiłowanie do fizyki i chemii przeszedł do oddziału farbiarskiego i apretury. Po kilku latach pracy i nauki z oszczędnościami opuścił fabrykę. Po spłacie sukcesorów stał się właścicelem rodzinnego majątku z młynem wodnym, który wymagał renowacji. W 1914 roku w wyniku działań wojennych wojsk austryiackich gospodarstwo zostało zdewastowane wraz ze zniszczeniem kilku tysięcy sztuk lasu. W wyniku tego doszło do kolizji z władzami wojskowymi za co Łakota był więziony dwa tygodnie. Do kolejnej dewastacji wszystkich budynków doszło w 1919 roku w wyniku spalenia. Odbudowa zajęła kilkanaście lat. W latach 30-stych młyn Jana Łakoty stał się jednym z najnowoczesniejszych i najlepiej umaszynowionych w okolicy Zawiercia. W skład kilkudzesięciohektarowego majątku wchodził także staw hodowlany, lasy oraz pola. W 1918 roku zostaje sekretarzem Okręgowego Towarzystwa Rolniczego Powiatu Będzińskiego z siedzibą w Zawierciu(działalość obejmowała cały ówczesny powiat będziński oraz kilka gmin powiatu olkuskiego). W tym czacie założył kółka rolnicze i spółki spożywcze w Blanowicach i Skarżycach. Stowarzyszenia te wyrabiały w ludziach pozytywny pogląd na pracę społeczną w wyniku czego ludzie nauczyli się być dobrymi handlowcami i kupcami.
Należał do związku młynarzy polskich, brał udział w pierwszym zjeździe młynarzy w wolnej Polsce który odbył się w dniach 4-5 maja w Warszawie,z tej okazji w Gazecie Lwowskiej z 22 maja 1919 roku pisano: "(...) Po nabożeństwie w kościele Pokarmelickim o godz. 9 rano odbyło się po godzinie 11 otwarcie Zjazdu w gmachu techników. Słowo wstępne wypowiedział p. Olszewski, wicedyrektor Towarzystwa przemysłowców. Do prezydium powołano dzesięciu przedstawicieli młynarstwa z wszytskich ziem polskich a obradom przewodniczyli kolejno pp. Stanisław Inglot prezes galic. Koła młynarzy, inż Fr. Pałaszewski, poseł Jan Łakota i Alfred Freakel prezes galic. Związku młynarzy(...)"
Działalność polityczna
W 1916 roku został wybrany do nowo utworzonego sejmiku powiatowego w Dąbrowie Górniczej oraz do Rady gminnej w Kromołowie. Funkcje tę pełnił do 1919 roku. Był członkiem Polskiego Zjednoczenia Ludowego i Polskiego Stronnictwa Republikańskiego koła w Dąbrowie Górniczej.
W 1919 roku w wyborach do Sejmu Ustawodawczego został wybrany posłem z listy nr.2 w 29 okręgu wyborczym będzińskim jako bezpartyjny. W sejmie przystąpił do Stronnictwa Polskiego Zjednoczenia Ludowego a następnie w wyniku połączenia członków Zjednoczenia Narodowego i Bezpartyjnych z P.Z.L. stał się członkiem Narodowego Zjednoczenia Ludowego do końca kadencji sejmowej. Pracował w komisji administracyjnej , której był wiceprezesem oraz w komisji przemysłowo-handlowej. Brał czynny udział w debacie sejmowej nad reformą rolną. Na forum Sejmu interpelował m.in. w sprawach zaopatrzenia mieszkańców Zagłębia Dąbrowskiego w żywność i artykuły rolnicze oraz w sprawach przekazania środków na prace publiczne jak np. budowy dróg.
Był jednym z uczestników tworzenia powstałego w 1927 roku powiatu Zawierciańskiego. Od jego powstania przez kilka kadencji był jego radnym. Należał do Zawierciańskiej Powiatowej Rady Szkolnej.
W 1928 roku ponownie zostaje wybrany posłem na sejm II kadencji z listy nr. 1(BBWR) z Okręgu Wyborczego nr 21 - Będzin W latach 30-stych był członkiem Rady Wojewódzkiej w Kielcach.
Okres II wojny światowej
Wybuch wojny Jana Łakote zastaje w Blanowicach. W tym czasie zorganizował w Zawierciu komitet niesienia pomocy. Dostarczał mąkę do piekarń na terenia miasta dla potrzebującej ludności, uciekającej na wschód przed Niemcami. W zimie 1943 roku zostaje aresztowany i wysiedlony wraz z rodziną do obozu pracy w mieście Frysztadt w Czechach, gdzie przebywał do końca wojny.
Okres po II wojnie światowej
W maju 1945 roku wraca z rodziną do zniszczonego majątku, który następnie podupada finansowo w wyniku nacisku administracyjnego i podatkowego. Po wojnie Łakota wycofuje się z działalności politycznej. Umiera w 1952 r. i zostaje pochowany w rodzinnym grobie na cmentarzu parafialnym w Zawierciu.
Bibliografia
- "Parlament Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1927" wyd. Lucjan Złotnicki, Warszawa 1928 r.
- T. Rzepecki, "Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 1919 roku", wyd. Poznań, 1920 r.
- J. Abramski, "Encyklopedia Zawiercia", 2002 r.
- Praca zbiorowa pod redakcją Zdzisława Jagodzińskiego: Monografia Zawiercia,. Zawiercie: 2003, s. 627. ISBN 83-905651-5-3.
- Marcin Drewicz: Głęboka przemiana rewolucyjna, Sejmowa debata nad reformą rolną w Polsce w 1919 roku,. Lublin: 2009, s. 760. ISBN 978-83-60133-55-2.
- Karol i Tadeusz Rzepeccy, ""Sejm i Senat 1928-1933"" wyd. Poznań 1928 r.
