Dąbrowa Górnicza

Dąbrowa Górnicza
Herb Dąbrowy Górniczej
Województwo	śląskie
Gmina • rodzaj	Dąbrowa Górnicza miejska
Prawa miejskie	1916
Prezydent	Zbigniew Podraza
Powierzchnia	188,73 km²
Ludność (2010) • liczba • gęstość	127 tyś 681 os./km²
Tablice rejestracyjne	SD
Strona internetowa miasta

Dąbrowa Górnicza - miasto na prawach powiatu, największe pod względem powierzchni miasto Zagłębia Dąbrowskiego.

Historia

Do czasów I wojny światowej Dąbrowa Górnicza była wielką wsią przemysłową. Dopiero podczas I wojny światowej została przez austriackich okupantów przemianowana na miasto. Dąbrowa Górnicza prawa miejskie uzyskała w 1916 r.

Pierwsza wzmianka na temat wsi Dąbrowa pochodzi z roku 1655. Wieś wymieniona została wówczas w aktach metrykalnych parafii Świętej Trójcy w Będzinie. Powstała kilka lat wcześniej jako Koniecpolska Wola - najstarsza zachowana wzmianka pochodzi z roku 1652. Była to wówczas wieś królewska podlegająca staroście będzińskiemu.

Dąbrowa zanim stała się miastem, była dużym ośrodkiem przemysłowym (głównie wydobywczym). Węgiel kamienny został odkryty przypadkowo w 1785 r. przez grupę chłopców zajmujących się wypasem owiec.

W 1796 r. otwarto jedną z najważniejszych i najstarszych kopalni. Była to Kopalnia „Reden”, która powstała z inicjatywy hrabiego von Redena, dyrektora Głównego Urzędu Górnictwa we Wrocławiu. W tym okresie Dąbrowę "odwiedziło" (w latach 1795 - 1807 znalazła się w pruskim zaborze) wielu specjalistów pruskich. Powstało wówczas wiele kopalń państwowych i prywatnych.

• Państwowe kopalnie: Ksawery, Szuman, Hieronim, Łabęcki i Cieszkowski.
• Prywatne kopalnie: Kazimierz, Jan, Antoni, Ludwik.

Mapa Zachodniego Okręgu Górniczego z 1844 roku

W latach 1833 – 1839 powstał duży zakład przemysłowy „Huta Bankowa”. Inicjatorem budowy huty był wicedyrektor Banku Polskiego Henryk Łubieński.

Ranga Dąbrowy została podwyższona w latach 30-tych XIX wieku kiedy tu usytuowano siedzibę Zarządu Zachodniego Okręgu Górniczego. W tym zarządzie piastowali funkcje naczelnicy górnictwa, wśród nich był Józef Patrycjusz Cieszkowski – twórca pojęcia Zagłębie Dąbrowskie.

W II połowie XIX wieku powstała Dąbrowska Szkoła Górnicza, która kształciła przyszłych sztygarów i majstrów hutniczych. Została powołana 1 lutego 1889 r. przez cara Aleksandra Romanowa.

Do Dąbrowy w tym czasie przybywali wybitni specjaliści z zakresu przemysłu z Francji, Włoch. Do budowy nowych kolonii mieszkalnych przybyli architekci z Włoch lub Francji.

Dąbrowa posiada piękny kościół parafialny, wykonany według planów inż. Pomianowskiego. Kościół ten to dzieło starań i zapobiegliwości ś.p. ks. Grzegorza Augustynika, kapłana o niepospolitych zaletach serca i umysłu. Kapłan ten dzięki ogromnemu wpływowi jaki miał wśród robotników, odegrał wybitną rolę w życiu społecznym Dąbrowy.

Nazwa

[...]

Dąbrowa Górnicza pośród miast Zagłębia Dąbrowskiego

Dąbrowa Górnicza to największe powierzchniowo miasto Zagłębia Dąbrowskiego, położone w jego centralnej części. Miasto graniczy z miastami powiatu będzińskiego: z Będzinem, gminą Psary, gminą Mierzęcice, Siewierzem, Sławkowem oraz z Łazami w powiecie zawierciańskim a także z miejscowościami województwa małopolskiego: gminą Klucze i gminą Bolesław w powiecie olkuskim oraz z Sosnowcem.

Dzielnice i osiedla

Widok na ul.3 Maja

Widok znad ulicy Sobieskiego

• Łosień
• Łęka
• Działki
• Strzemieszyce Wielkie
• Marianki
• Łęknice
• Legionowo
• Babia Ława
• Jedlina
• Ujejsce
• Tworzeń
• Łazy
• Nowa Kuźniczka
• Korzeniec
• Błędów
• Szałasowizna
• Smugi
• Pogoria
• Bugaj
• Podbuczyny
• Ząbkowice
• Trzydziesty
• Okradzionów
• Strzemieszyce Małe
• Zakawie
• Anna
• Ciernice
• Dębnik
• Lipówka
• Piła Ujejska
• Krasowa
• Szatanówka
• Piekło
• Ratanice
• Malinowe Górki
• Gródki
• Tucznawa
• Zając
• Podrowce
• Kazdębie
• Laski
• Świerczyna
• Sikorka
• Podbagienko
• Kawa
• Zielona
• Wypaleniska
• Podlesie
• Glinianki
• Starosiedle
• Gołonóg
• Cegielniana
• Niepiekło

Zabytki, szlaki i atrakcje turystyczne

[...]

Miejsca pamięci

• Miejsca Pamięci - Gmina Dąbrowa Górnicza

Dąbrowskie biogramy

• Zobacz biogramy ludzi urodzonych w Dąbrowie Górniczej
• Zobacz biogramy osób związanych z Dąbrową Górniczą

Kultura

Muzea i placówki kulturalne

• Pałac Kultury Zagłębia
• Muzeum Miejskie "Sztygarka"

Biblioteki

• Miejska Biblioteka Publiczna im. Hugona Kołłątaja w Dąbrowie Górniczej

Podania i legendy Dąbrowy Górniczej

[...]

Edukacja

[...]

Religia

• Dekanat dąbrowski (Najświętszego Serca Pana Jezusa)
• Dekanat dąbrowski (Najświętszej Maryi Panny Anielskiej)
• Dekanat dąbrowski (Świętego Antoniego z Padwy)

Sport

[...]

Kluby sportowe

• Centrum Dąbrowa Górnicza
• MKS Dąbrowa Górnicza
• Pionier Ujejsce
• Promień Strzemieszyce Małe
• Przemsza Okradzionów
• Tęcza Błędów
• Unia Strzemieszyce
• Unia Ząbkowice
• Zagłębiak Dąbrowa Górnicza
• Zagłębianka Dąbrowa Górnicza
• Zagłębie Dąbrowa Górnicza

Obiekty sportowe

[...]

Imprezy sportowe

[...]

Rekreacja

[...]

Prasa i portale społecznościowe

[...]

Prezydenci Dąbrowy

[...]

Miasta partnerskie

[...]

Ciekawostki

[...]

Bibliografia

• Przewodnik po Zagłębiu Dąbrowskim. Sosnowiec  : Komitet Przewodnika po Zagłębiu Dąbrowskim, 1939, s. 85-86. 

• 

  Opis zdjęcia:

• 

  Państwowe górnictwo galmanu na terenie Dąbrowy Górniczej w XIX wieku. (2002) Pod red. Arkadiusza Rybaka

• 

  Opis zdjęcia:

• 

  Opis zdjęcia:

• Zobacz wydawnictwa poświęcone Zagłębiu Dąbrowskiemu

Linki zewnętrzne

• Strona ze starymi fotografiami Dąbrowy