Sielec (Sosnowiec): Różnice pomiędzy wersjami
(Dodanie: linki zew.) |
Nie podano opisu zmian |
||
| (Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{dzielnica infobox | |||
'''Sielec''' - od [[1902]] roku dzielnica miasta Sosnowiec. | |dzielnica = Sielec | ||
Graniczy od północy ze [[Środula (Sosnowiec)|Środulą]] i [[Zagórze (Sosnowiec)|Zagórzem]], od wschodu z Klimontowem, od południa z Dańdówką i Dębową Górą, od zachodu z [[Pogoń (Sosnowiec)|Pogonią]] i Śródmieściem, a także z Ostrą Górką. | |dopełniacz_dzielnicy = Sielca | ||
Charakterystycznymi miejscem Sielca jest [[Zamek Sielecki w Sosnowcu|Zamek Sielecki]] wraz z przylegającym do niego [[Park Sielecki (Sosnowiec)|Parkiem Sieleckim]] oraz pozostały po byłej kopalni "Sosnowiec" - szyb "Anna". | |miasto = Sosnowiec | ||
|dopełniacz_miasta = Sosnowca | |||
|herb_miasta = Herb sosnowca.png | |||
|flaga_dzielnicy = | |||
|herb_dzielnicy = | |||
|flaga_dzielnicy = | |||
|dewiza = | |||
|zdjęcie = | |||
|opis_zdjęcia = | |||
|status = dzielnica | |||
|zespół = | |||
|założone = | |||
|w_granicach_miasta = od [[1902]] | |||
|burmistrz = | |||
|powierzchnia = | |||
|populacja = | |||
|gęstość = | |||
|wysokość = | |||
|nr_kier = | |||
|kod_poczt = 41- | |||
|tablica_rej = | |||
|mapa_miasta = | |||
|www = | |||
|wikinews = | |||
|galeria_commons = | |||
}} | |||
'''Sielec''' - od [[1902]] roku dzielnica miasta [[Sosnowiec|Sosnowiec]]. | |||
Graniczy od północy ze [[Środula (Sosnowiec)|Środulą]] i [[Zagórze (Sosnowiec)|Zagórzem]], od wschodu z [[Klimontów (Sosnowiec)|Klimontowem]], od południa z [[Dańdówka (Sosnowiec)|Dańdówką]] i [[Dębowa Góra (Sosnowiec)|Dębową Górą]], od zachodu z [[Pogoń (Sosnowiec)|Pogonią]] i [[Śródmieście (Sosnowiec)|Śródmieściem]], a także z [[Ostra Górka (Sosnowiec)|Ostrą Górką]]. | |||
Charakterystycznymi miejscem Sielca jest [[Zamek Sielecki w Sosnowcu|Zamek Sielecki]] wraz z przylegającym do niego [[Park Sielecki (Sosnowiec)|Parkiem Sieleckim]] oraz pozostały po byłej [[Kopalnia "Sosnowiec" (Sosnowiec)|kopalni "Sosnowiec"]] - szyb "Anna". | |||
==Historia== | ==Historia== | ||
Sedlecz, Siedlce, Sielce - to prastare nazwy osady rycerskiej, położonej przy szlaku z Będzina do Mysłowic. | [[Plik:Sosnowiec zamek Sielecki 01.JPG|thumb|250px|[[Zamek Sielecki]] ]] | ||
[[Plik:Sielec-osiedle-01.jpg|thumb|250px|Blokowiska na osiedlu]] | |||
[[Plik:Sielec-osiedle-02.jpg|thumb|250px|Blokowiska na osiedlu]] | |||
Sedlecz, Siedlce, Sielce - to prastare nazwy osady rycerskiej, położonej przy szlaku z [[Będzin|Będzina]] do {{W|Mysłowice|Mysłowic}}. | |||
Sielec jest bardzo starą osadą. O jego istnieniu dowiadujemy się z "Liber Beneficiorum" Jana Długosza, w którym napisane jest, że w [[1361]] roku Abraham z Goszyc zamienia z Ottonem z [[Pilica|Pilicy]] herbu Topór osadę Siedlecz na Witanowice. | Sielec jest bardzo starą osadą. O jego istnieniu dowiadujemy się z "Liber Beneficiorum" {{W|Jan Długosz|Jana Długosza}}, w którym napisane jest, że w [[1361]] roku Abraham z Goszyc zamienia z Ottonem z [[Pilica|Pilicy]] herbu Topór osadę Siedlecz na Witanowice. Długosz napisał również: "item ibi est praedium militare" (tłum.: jest tu także majętność rycerska). | ||
Na przestrzeni długich dziejów wieś należała do wielu możnych rodów. Właścicielami Sielca byli m.in. podczaszy królewski Piotr Szafraniec, Wisław i Piotr z Mysłowic, Jaroccy, Minorowie, a w XVIII wieku Modrzewscy, Tęgoborscy, Zulińscy i Stojowscy. | Na przestrzeni długich dziejów wieś należała do wielu możnych rodów. Właścicielami Sielca byli m.in. podczaszy królewski Piotr Szafraniec, Wisław i Piotr z Mysłowic, Jaroccy, Minorowie, a w XVIII wieku Modrzewscy, Tęgoborscy, Zulińscy i Stojowscy. | ||
W [[1620]] roku [[Sebastian Minor]] z Przybysławic buduje zamek. W [[1824]] roku Sielec wraz budynkiem zamku strawił pożar. 8 lat później - w [[1832]] roku został odbudowany według projektu Józefa Heintzla w kształcie jaki możemy podziwiać do dnia dzisiejszego. | W [[1620]] roku [[Sebastian Minor]] z Przybysławic buduje [[Zamek Sielecki|zamek]]. W [[1824]] roku '''Sielec''' wraz budynkiem zamku strawił pożar. 8 lat później - w [[1832]] roku został odbudowany według projektu Józefa Heintzla w kształcie jaki możemy podziwiać do dnia dzisiejszego. | ||
''"Pamiętnik Nauk i Umiejętności" z 1835 roku opisuje tą budowlę tak: "Jest on w kształcie kwadratu na bagnach i niedostępnych topielach zbudowany". Dzikie zarośla, a szczególnie drzewa wiązowe nadzwyczajnej wielkości otaczają go w koło. Musiał być niegdyś warowny, bo głębokie fossy wodą napełnione i most łyżwowy nie w innym celu mogły być stawione. Po wszystkich rogach zamku i w środku od południa są baszty ; w północnej zaś stronie kaplica z wieżą dosyć wyniosła, w której jeszcze dzwonek wisi. Mury dookoła opatrzone są strzelnicami, a pod całym zamkiem istnieją dotąd wyborne i suche piwnice, z mnóstwem różnych kryjówek i lochów do tajemnych wycieczek z warowni. Wpływ czasu, nieprzyjaciół najazdy, a najbardziej pożary, mocno zniszczyły ten zamek.Ogólna ozdoba starożytnej budowy, piękność rzeźby i innych wyrobów sztuki, zwiedzającego te zwaliska podziwem przejmuje. Starzy ludzi mówią, że zamek sielecki przez Templariuszów był zbudowany, którzy tu swe siedliska założywszy od najazdów obronę mieli, a w kaplicy nabożeństwa swe odprawiali. Mówią też niektórzy, że za ich pamięci było przy bramie więzienie w ziemii."'' | ''"Pamiętnik Nauk i Umiejętności" z 1835 roku opisuje tą budowlę tak: "Jest on w kształcie kwadratu na bagnach i niedostępnych topielach zbudowany". Dzikie zarośla, a szczególnie drzewa wiązowe nadzwyczajnej wielkości otaczają go w koło. Musiał być niegdyś warowny, bo głębokie fossy wodą napełnione i most łyżwowy nie w innym celu mogły być stawione. Po wszystkich rogach zamku i w środku od południa są baszty ; w północnej zaś stronie kaplica z wieżą dosyć wyniosła, w której jeszcze dzwonek wisi. Mury dookoła opatrzone są strzelnicami, a pod całym zamkiem istnieją dotąd wyborne i suche piwnice, z mnóstwem różnych kryjówek i lochów do tajemnych wycieczek z warowni. Wpływ czasu, nieprzyjaciół najazdy, a najbardziej pożary, mocno zniszczyły ten zamek.Ogólna ozdoba starożytnej budowy, piękność rzeźby i innych wyrobów sztuki, zwiedzającego te zwaliska podziwem przejmuje. Starzy ludzi mówią, że zamek sielecki przez Templariuszów był zbudowany, którzy tu swe siedliska założywszy od najazdów obronę mieli, a w kaplicy nabożeństwa swe odprawiali. Mówią też niektórzy, że za ich pamięci było przy bramie więzienie w ziemii."'' | ||
Z początkiem XIX wieku Sielec przeszedł w ręce niemieckie. Należał do pruskiego generała Schimmelpfeniga von der Oye (1802-1814), księcia Ludwika zu Anhalt-Coethen (do 1836 roku), Szarloty von Stolberg-Wernigerode, a od [[1856]] roku do hrabiego [[Jan Renard|Jana Renard]]. | Z początkiem XIX wieku Sielec przeszedł w ręce niemieckie. Należał do pruskiego generała Schimmelpfeniga von der Oye ([[1802]]-[[1814]]), księcia Ludwika zu Anhalt-Coethen (do [[1836]] roku), Szarloty von Stolberg-Wernigerode, a od [[1856]] roku do hrabiego [[Jan Renard|Jana Renard]]. | ||
Już w [[1806]] roku uruchomiono w Sielcu kopalnię węgla kamiennego pod nazwą [[Kopalnia "Nadzieja Ludwika" (Sosnowiec)|"Nadzieja Ludwika"]], która zapoczątkowała na tym terenie rozwój przemysłu górniczego. Czynna do [[1864]] roku należała do dziedziców majątku Sielce-Modrzejów. Ponownie uruchomiona przez spadkobierców hrabiego Renarda pod nazwą "Ludwik" eksploatowana była z przerwami do [[1906]] roku | Już w [[1806]] roku uruchomiono w Sielcu kopalnię węgla kamiennego pod nazwą [[Kopalnia "Nadzieja Ludwika" (Sosnowiec)|"Nadzieja Ludwika"]], która zapoczątkowała na tym terenie rozwój przemysłu górniczego. Czynna do [[1864]] roku należała do dziedziców majątku Sielce-Modrzejów. Ponownie uruchomiona przez spadkobierców hrabiego [[Jan Renard|Renarda]] pod nazwą "Ludwik" eksploatowana była z przerwami do [[1906]] roku. | ||
W latach 70. XIX wieku powstała [[Kopalnia "Fanny" (Sosnowiec-Sielec)|kopalnia "Fanny"]]. Właściwy jej rozwój przypada na lata 80. (wybudowanie szybów wydobywczych "Eulenburg" i "Renard"). Kopalnia była własnością spadkobierców hrabiego [[Jan Renard|Renarda]], a następnie utworzonego przez nich [[Gwarectwo „Hrabia Renard”|Gwarectwa]], w którym większość udziałów posiadał kapitał francuski. W [[1883]] roku kopalnię przemianowano na "Renard", od [[1946]] roku nosiła nazwę [[Kopalnia "Sosnowiec" (Sosnowiec)|Kopalnia "Sosnowiec"]] i była wiodącym zakładem wydobywczym w okolicy. Obecnie nie istnieje. W [[1881]] roku pojawił się tu również przemysł hutniczy za sprawą budowy na granicy z [[Konstantynów (Sosnowiec)|Konstantynowem]] [[Huta Katarzyna, potem Buczek, Sosnowiec, 1881-2010|huty "Katarzyna"]]. Ostatnim sołtysem Sielca był [[Antoni Dziedzic]]. | |||
==Galeria== | ==Galeria== | ||
<gallery> | <gallery> | ||
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis | Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis | ||
Plik:Sielec-Kopalnia_Sosnowiec_(1969).jpg|Sosnowiec-Sielec. Szyby główne: Eugeniusz, Sosnowiec i Szczepan Kopalni "Sosnowiec" przed przebudową (1969). | Plik:Sielec-Kopalnia_Sosnowiec_(1969).jpg|Sosnowiec-Sielec. Szyby główne: Eugeniusz, Sosnowiec i Szczepan [[Kopalnia "Sosnowiec" (Sosnowiec)||Kopalni "Sosnowiec"]] przed przebudową (1969). | ||
Plik:Pocztowka_sosnowiec_staw_w_parku_sieleckim_0002.jpg| | Plik:Pocztowka_sosnowiec_staw_w_parku_sieleckim_0002.jpg|Staw w [[Park Sielecki (Sosnowiec)|Parku Sieleckim]] | ||
Plik:Pocztowka_sosnowiec_staw_w_parku_sieleckim_0001.jpg| | Plik:Pocztowka_sosnowiec_staw_w_parku_sieleckim_0001.jpg|Staw w [[Park Sielecki (Sosnowiec)|Parku Sieleckim]] | ||
Plik:Sosnowiec-Sielec._Wyburzanie_budynków_pokopalnianych.JPG| | Plik:Sosnowiec-Sielec._Wyburzanie_budynków_pokopalnianych.JPG| | ||
Plik: | Plik:Czarna Przemsza w Parku Sieleckim.jpg|[[Park Sielecki (Sosnowiec)|Park Sielecki]] | ||
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis | Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis | ||
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis | Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis | ||
</gallery> | </gallery> | ||
==Zabytki== | |||
* Kompleks zamkowy | |||
** [[Zamek Sielecki w Sosnowcu|Zamek Sielecki]] - [[Sosnowieckie Centrum Sztuki - Zamek Sielecki|Sosnowieckie Centrum Sztuki]] | |||
** [[Park Sielecki (Sosnowiec)|Park Sielecki]] | |||
** Baszta, pozostałość murów otaczających zamek sielecki | |||
* [[Parafia p.w. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Sosnowcu#Kościół parafialny|Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny]] | |||
* Kościół św. Barbary | |||
==Miejsca historyczne== | |||
* [[Browar Sielecki w Sosnowcu|Browar Sielecki]] - pozostałość: budynek karczmy | |||
* [[Kopalnia "Sosnowiec" (Sosnowiec)|KWK Sosnowiec / Kopalnia Fanny / Kopalnia Hrabia Renard]] | |||
* [[Szkoła fabryczna przy hucie Katarzyna w Sielcu|Szkoła fabryczna przy hucie Katarzyna]] | |||
* [[Amfiteatr w Sosnowcu|Amfiteatr w Parku Sieleckim]] | |||
* [[Pomnik Czynu Rewolucyjnego|Pomnik Czynu Rewolucyjnego w Parku Sieleckim]] | |||
==Istotne miejsca i obiekty== | |||
* [[Pływalnia Letnia, ul. 3-go Maja (Sosnowiec)|Pływalnia Letnia]] | |||
* [[Zespół Szkół Muzycznych im. Jana Kiepury w Sosnowcu]] | |||
** [[Sala koncertowa przy Zespole Szkół Muzycznych im. Jana Kiepury]] | |||
==Linki zewnętrzne== | ==Linki zewnętrzne== | ||
| Linia 38: | Linia 88: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
*"Sosnowiec znany i nieznany" - Jan "Przemsza" Zieliński [[1997]] r. | *[[Sosnowiec znany i ... nieznany|"Sosnowiec znany i nieznany"]] - [[Jan Przemsza-Zieliński|Jan "Przemsza" Zieliński]] [[1997]] r. | ||
*"Sosnowiec" - Marian Kantor Mirski - reedycja [[1991]] r. | *[[Sosnowiec (Marian Kantor-Mirski)|"Sosnowiec"]] - [[Marian Kantor-Mirski|Marian Kantor Mirski]] - reedycja [[1991]] r. | ||
*[[Dzielnice Sosnowca - Zarys dziejów| | *[[Dzielnice Sosnowca - Zarys dziejów|Dzielnice Sosnowca - Zarys dziejów]] - Małgorzata Śmiałek | ||
[[Kategoria:Dzielnice i osiedla Sosnowca|Sielec]] | [[Kategoria:Dzielnice i osiedla Sosnowca|Sielec]] | ||
[[Kategoria:Nazwy miejscowe związane z Sosnowcem|Sielec]] | [[Kategoria:Nazwy miejscowe związane z Sosnowcem|Sielec]] | ||
[[Kategoria:Nazwy miejscowe|Sielec]] | [[Kategoria:Nazwy miejscowe w Zagłębiu Dąbrowskim|Sielec]] | ||
[[Kategoria:Sielec]] | |||
Aktualna wersja na dzień 08:09, 15 lis 2023
| |||
| Status | dzielnica | ||
| W granicach Sosnowca | od 1902 | ||
| Kod pocztowy | 41- | ||
Sielec - od 1902 roku dzielnica miasta Sosnowiec. Graniczy od północy ze Środulą i Zagórzem, od wschodu z Klimontowem, od południa z Dańdówką i Dębową Górą, od zachodu z Pogonią i Śródmieściem, a także z Ostrą Górką. Charakterystycznymi miejscem Sielca jest Zamek Sielecki wraz z przylegającym do niego Parkiem Sieleckim oraz pozostały po byłej kopalni "Sosnowiec" - szyb "Anna".
Historia
Sedlecz, Siedlce, Sielce - to prastare nazwy osady rycerskiej, położonej przy szlaku z Będzina do Mysłowic.
Sielec jest bardzo starą osadą. O jego istnieniu dowiadujemy się z "Liber Beneficiorum" Jana Długosza, w którym napisane jest, że w 1361 roku Abraham z Goszyc zamienia z Ottonem z Pilicy herbu Topór osadę Siedlecz na Witanowice. Długosz napisał również: "item ibi est praedium militare" (tłum.: jest tu także majętność rycerska).
Na przestrzeni długich dziejów wieś należała do wielu możnych rodów. Właścicielami Sielca byli m.in. podczaszy królewski Piotr Szafraniec, Wisław i Piotr z Mysłowic, Jaroccy, Minorowie, a w XVIII wieku Modrzewscy, Tęgoborscy, Zulińscy i Stojowscy.
W 1620 roku Sebastian Minor z Przybysławic buduje zamek. W 1824 roku Sielec wraz budynkiem zamku strawił pożar. 8 lat później - w 1832 roku został odbudowany według projektu Józefa Heintzla w kształcie jaki możemy podziwiać do dnia dzisiejszego.
"Pamiętnik Nauk i Umiejętności" z 1835 roku opisuje tą budowlę tak: "Jest on w kształcie kwadratu na bagnach i niedostępnych topielach zbudowany". Dzikie zarośla, a szczególnie drzewa wiązowe nadzwyczajnej wielkości otaczają go w koło. Musiał być niegdyś warowny, bo głębokie fossy wodą napełnione i most łyżwowy nie w innym celu mogły być stawione. Po wszystkich rogach zamku i w środku od południa są baszty ; w północnej zaś stronie kaplica z wieżą dosyć wyniosła, w której jeszcze dzwonek wisi. Mury dookoła opatrzone są strzelnicami, a pod całym zamkiem istnieją dotąd wyborne i suche piwnice, z mnóstwem różnych kryjówek i lochów do tajemnych wycieczek z warowni. Wpływ czasu, nieprzyjaciół najazdy, a najbardziej pożary, mocno zniszczyły ten zamek.Ogólna ozdoba starożytnej budowy, piękność rzeźby i innych wyrobów sztuki, zwiedzającego te zwaliska podziwem przejmuje. Starzy ludzi mówią, że zamek sielecki przez Templariuszów był zbudowany, którzy tu swe siedliska założywszy od najazdów obronę mieli, a w kaplicy nabożeństwa swe odprawiali. Mówią też niektórzy, że za ich pamięci było przy bramie więzienie w ziemii."
Z początkiem XIX wieku Sielec przeszedł w ręce niemieckie. Należał do pruskiego generała Schimmelpfeniga von der Oye (1802-1814), księcia Ludwika zu Anhalt-Coethen (do 1836 roku), Szarloty von Stolberg-Wernigerode, a od 1856 roku do hrabiego Jana Renard.
Już w 1806 roku uruchomiono w Sielcu kopalnię węgla kamiennego pod nazwą "Nadzieja Ludwika", która zapoczątkowała na tym terenie rozwój przemysłu górniczego. Czynna do 1864 roku należała do dziedziców majątku Sielce-Modrzejów. Ponownie uruchomiona przez spadkobierców hrabiego Renarda pod nazwą "Ludwik" eksploatowana była z przerwami do 1906 roku.
W latach 70. XIX wieku powstała kopalnia "Fanny". Właściwy jej rozwój przypada na lata 80. (wybudowanie szybów wydobywczych "Eulenburg" i "Renard"). Kopalnia była własnością spadkobierców hrabiego Renarda, a następnie utworzonego przez nich Gwarectwa, w którym większość udziałów posiadał kapitał francuski. W 1883 roku kopalnię przemianowano na "Renard", od 1946 roku nosiła nazwę Kopalnia "Sosnowiec" i była wiodącym zakładem wydobywczym w okolicy. Obecnie nie istnieje. W 1881 roku pojawił się tu również przemysł hutniczy za sprawą budowy na granicy z Konstantynowem huty "Katarzyna". Ostatnim sołtysem Sielca był Antoni Dziedzic.
Galeria
Opis
Sosnowiec-Sielec. Szyby główne: Eugeniusz, Sosnowiec i Szczepan |Kopalni "Sosnowiec" przed przebudową (1969).
Staw w Parku Sieleckim
Staw w Parku Sieleckim
Opis
Opis
.jpg)
Zabytki
- Kompleks zamkowy
- Zamek Sielecki - Sosnowieckie Centrum Sztuki
- Park Sielecki
- Baszta, pozostałość murów otaczających zamek sielecki
- Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny
- Kościół św. Barbary
Miejsca historyczne
- Browar Sielecki - pozostałość: budynek karczmy
- KWK Sosnowiec / Kopalnia Fanny / Kopalnia Hrabia Renard
- Szkoła fabryczna przy hucie Katarzyna
- Amfiteatr w Parku Sieleckim
- Pomnik Czynu Rewolucyjnego w Parku Sieleckim
Istotne miejsca i obiekty
Linki zewnętrzne
Bibliografia
- "Sosnowiec znany i nieznany" - Jan "Przemsza" Zieliński 1997 r.
- "Sosnowiec" - Marian Kantor Mirski - reedycja 1991 r.
- Dzielnice Sosnowca - Zarys dziejów - Małgorzata Śmiałek
