Zamek Sielecki w Sosnowcu

Z WikiZagłębie
Sosnowiec zamek Sielecki 02.jpg

Zamek Sielecki - najstarszy obiekt zabytkowy w Sosnowcu wybudowany w 1620 roku przez Sebastiana Minora z Przybysławic, z rodu rycerskiego o sławnej przeszłości, dziedzica Obichowa i Sielca.

Architektura

Obiekt zbudowany był na planie czworoboku i posiadał wewnętrzny kwadratowy dziedziniec. Dziewiętnastowieczne przebudowy zamku zmieniły jego pierwotny wygląd. Największych zmian architektonicznych dokonano w drugiej połowie XIX wieku - rozebrano skrzydło wschodnie z brama wjazdową. Obecnie zamek jest piętrową budowlą na rzucie podkowy. O jego zabytkowym charakterze świadczy według oceny dr Jacka Owczarka „ukształtowanie jego bryły, nieregularność planu oraz występowanie w skrzydłach ryzalitu”. Zamek posiada sześć wieżyczek - w jednej z nich mieściła się kaplica. W pomieszczeniu dawnej kaplicy znajduje się marmurowa tablica fundacyjna z 1620 roku. Z bogatego wyposażenia kaplicy pozostał obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem przechowywany w kościele Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Sosnowcu. W wielu salach zamkowych na parterze, klatkach schodowych i piwnicach zachowały się sklepienia kolebkowe i krzyżowe, a w środkowym ryzalicie skrzydła południowego fragmenty polichromii z XVII wieku.

Historia

Historia zamku nie jest do końca poznana; Przez długi czas uważano, że powstał w 1620 r., ale dzięki badaniom archeologicznym i kwerendom w archiwach okazało się, że jego początki sięgają być może XV wieku. W 1620 roku Sebastian Minor herbu Półkozic ukończył budowę nowego zamku na planie czworoboku z dziedzińcem pośrodku co upamiętniono to tablicą zachowaną do dzisiaj w kaplicy. Wygląd zamku z tego okresu przedstawiają inwentarze z 1665 i 1719 r. i Męgoborscy[2].

Na początku XVII wieku Sielec wraz z Zamkiem przeszedł w posiadanie Modrzewskich, a następnie Tęgoborskich, Żulińskich i Stojewskich. Od 1802 roku jego właścicielkami byli Niemcy: generał pruski Schimmelpfening von der Oye, książe Ludwig Anhatt Coethen von Pless (z Pszczyny), hrabina Stolberg zu Wernigerode, hr Jan Renard, do 1832 W 1824 roku zamek zniszczył pożar - odbudowa trwała 1832 do roku.

Przemysł

W latach międzywojennych w zamku mieściły się biura Gwarectwa „Hr Renard”, a po 1945 roku administracja kopalni „Sosnowiec”.

Muzeum Szkła Współczesnego

W 1977 Koplania "Sosnowiec" przekazała Zamek dla Zjednoczone Huty Szkła Gospodarczego i Technicznego "Vitropol", które w okresie od 1977 do 1980 roku przeprowadziły generalny remont zamku kosztam 30 mln zł. Po wykonaniu prac adaptacyjnych znalazła tu siedzibę Centralna Wzorcownia Szkła przekształcona w 1981 roku na Muzeum Szkła Współczesnego. Na parterze mieściły się sale Pałacu Ślubów, a pomilczenia piwniczne wykorzystywano na salę konferencyjną, restaurację i magazyny.


Czytaj więcej: Muzeum Szkła Współczesnego w Sosnowcu

Wyprowadzka muzeum

W 1995 roku zamek opustoszał ze względu na zły stan techniczny. Muzeum Szkła przestało istnieć, a jego zbiory przeniesiono do miejskiego Muzeum, gdzie siedzibę znalazł również Pałac Ślubów.

Sosnowieckie Centrum Sztuki - Zamek Sielecki

23 stycznia 2003 roku w zamku otwarto Sosnowieckie Centrum Sztuki - Zamek Sielecki

Linki zewnętrzne

Bibliografia

  • Małgorzata Śmiałek: Sosnowieckie ABC, tom I. Muzeum w Sosnowcu, 2002, s. 51-52. ISBN 83-915173-5-7. 
  • Teresa Szczepanek: Zamek Sielecki. Sosnowiec: Wydawnictwo Dikappa, 2005. ISBN 83-921782-0-3. 

Galeria