Sielec (Sosnowiec): Różnice pomiędzy wersjami

Z WikiZagłębie
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 26 wersji utworzonych przez 7 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
'''Sielec''' - od 1902 roku dzielnica miasta Sosnowiec.  
{{dzielnica infobox
Graniczy od północy ze Środulą i Zagórzem, od wschodu z Klimontowem, od południa z Dańdówką i Dębową Górą, od zachodu z Pogonią i Śródmieściem, a także z Ostrą Górką.
|dzielnica              = Sielec
Charakterystycznymi miejscem Sielca jest Zamek Sielecki wraz z przylegającym do niego Parkiem Sieleckim oraz pozostały po byłej kopalni "Sosnowiec" - szyb "Anna".
|dopełniacz_dzielnicy    = Sielca
|miasto                  = Sosnowiec
|dopełniacz_miasta      = Sosnowca
|herb_miasta          = Herb sosnowca.png
|flaga_dzielnicy      =
|herb_dzielnicy      =
|flaga_dzielnicy      =
|dewiza              =
|zdjęcie              =
|opis_zdjęcia        =
|status              = dzielnica
|zespół              =
|założone            =
|w_granicach_miasta  = od [[1902]]
|burmistrz            =
|powierzchnia        =
|populacja            =
|gęstość              =
|wysokość            =
|nr_kier              =
|kod_poczt            = 41-
|tablica_rej          =
|mapa_miasta          =
|www                  =
|wikinews            =
|galeria_commons      =
}}
'''Sielec''' - od [[1902]] roku dzielnica miasta [[Sosnowiec|Sosnowiec]].  
Graniczy od północy ze [[Środula (Sosnowiec)|Środulą]] i [[Zagórze (Sosnowiec)|Zagórzem]], od wschodu z [[Klimontów (Sosnowiec)|Klimontowem]], od południa z [[Dańdówka (Sosnowiec)|Dańdówką]] i [[Dębowa Góra (Sosnowiec)|Dębową Górą]], od zachodu z [[Pogoń (Sosnowiec)|Pogonią]] i [[Śródmieście (Sosnowiec)|Śródmieściem]], a także z [[Ostra Górka (Sosnowiec)|Ostrą Górką]].
Charakterystycznymi miejscem Sielca jest [[Zamek Sielecki w Sosnowcu|Zamek Sielecki]] wraz z przylegającym do niego [[Park Sielecki (Sosnowiec)|Parkiem Sieleckim]] oraz pozostały po byłej [[Kopalnia "Sosnowiec" (Sosnowiec)|kopalni "Sosnowiec"]] - szyb "Anna".
 
==Historia==
[[Plik:Sosnowiec zamek Sielecki 01.JPG|thumb|250px|[[Zamek Sielecki]] ]]
[[Plik:Sielec-osiedle-01.jpg|thumb|250px|Blokowiska na osiedlu]]
[[Plik:Sielec-osiedle-02.jpg|thumb|250px|Blokowiska na osiedlu]]
Sedlecz, Siedlce, Sielce - to prastare nazwy osady rycerskiej, położonej przy szlaku z [[Będzin|Będzina]] do {{W|Mysłowice|Mysłowic}}.
 
Sielec jest bardzo starą osadą. O jego istnieniu dowiadujemy się z "Liber Beneficiorum" {{W|Jan Długosz|Jana Długosza}}, w którym napisane jest, że w [[1361]] roku Abraham z Goszyc zamienia z Ottonem z [[Pilica|Pilicy]] herbu Topór osadę Siedlecz na Witanowice. Długosz napisał również: "item ibi est praedium militare" (tłum.: jest tu także majętność rycerska). 
 
Na przestrzeni długich dziejów wieś należała do wielu możnych rodów. Właścicielami Sielca byli m.in. podczaszy królewski Piotr Szafraniec, Wisław i Piotr z Mysłowic, Jaroccy, Minorowie, a w XVIII wieku Modrzewscy, Tęgoborscy, Zulińscy i Stojowscy. 
 
W [[1620]] roku [[Sebastian Minor]] z Przybysławic buduje [[Zamek Sielecki|zamek]]. W [[1824]] roku '''Sielec''' wraz budynkiem zamku strawił pożar. 8 lat później - w [[1832]] roku został odbudowany według projektu Józefa Heintzla w kształcie jaki możemy podziwiać do dnia dzisiejszego.
 
''"Pamiętnik Nauk i Umiejętności" z 1835 roku opisuje tą budowlę tak: "Jest on w kształcie kwadratu na bagnach i niedostępnych topielach zbudowany". Dzikie zarośla, a szczególnie drzewa wiązowe nadzwyczajnej wielkości otaczają go w koło. Musiał być niegdyś warowny, bo głębokie fossy wodą napełnione i most łyżwowy nie w innym celu mogły być stawione. Po wszystkich rogach zamku i w środku od południa są baszty ; w północnej zaś stronie kaplica z wieżą dosyć wyniosła, w której jeszcze dzwonek wisi. Mury dookoła opatrzone są strzelnicami, a pod całym zamkiem istnieją dotąd wyborne i suche piwnice, z mnóstwem różnych kryjówek i lochów do tajemnych wycieczek z warowni. Wpływ czasu, nieprzyjaciół najazdy, a najbardziej pożary, mocno zniszczyły ten zamek.Ogólna ozdoba starożytnej budowy, piękność rzeźby i innych wyrobów sztuki, zwiedzającego te zwaliska podziwem przejmuje. Starzy ludzi mówią, że zamek sielecki przez Templariuszów był zbudowany, którzy tu swe siedliska założywszy od najazdów obronę mieli, a w kaplicy nabożeństwa swe odprawiali. Mówią też niektórzy, że za ich pamięci było przy bramie więzienie w ziemii."''
 
Z początkiem XIX wieku Sielec przeszedł w ręce niemieckie. Należał do pruskiego generała Schimmelpfeniga von der Oye ([[1802]]-[[1814]]), księcia Ludwika zu Anhalt-Coethen (do [[1836]] roku), Szarloty von Stolberg-Wernigerode, a od [[1856]] roku do hrabiego [[Jan Renard|Jana Renard]].
 
Już w [[1806]] roku uruchomiono w Sielcu kopalnię węgla kamiennego pod nazwą [[Kopalnia "Nadzieja Ludwika" (Sosnowiec)|"Nadzieja Ludwika"]], która zapoczątkowała na tym terenie rozwój przemysłu górniczego. Czynna do [[1864]] roku należała do dziedziców majątku Sielce-Modrzejów. Ponownie uruchomiona przez spadkobierców hrabiego [[Jan Renard|Renarda]] pod nazwą "Ludwik" eksploatowana była z przerwami do [[1906]] roku.
 
W latach 70. XIX wieku powstała [[Kopalnia "Fanny" (Sosnowiec-Sielec)|kopalnia "Fanny"]]. Właściwy jej rozwój przypada na lata 80. (wybudowanie szybów wydobywczych "Eulenburg" i "Renard"). Kopalnia była własnością spadkobierców hrabiego [[Jan Renard|Renarda]], a następnie utworzonego przez nich [[Gwarectwo „Hrabia Renard”|Gwarectwa]], w którym większość udziałów posiadał kapitał francuski. W [[1883]] roku kopalnię przemianowano na "Renard", od [[1946]] roku nosiła nazwę [[Kopalnia "Sosnowiec" (Sosnowiec)|Kopalnia "Sosnowiec"]] i była wiodącym zakładem wydobywczym w okolicy. Obecnie nie istnieje. W [[1881]] roku pojawił się tu również przemysł hutniczy za sprawą budowy na granicy z [[Konstantynów (Sosnowiec)|Konstantynowem]] [[Huta Katarzyna, potem Buczek, Sosnowiec, 1881-2010|huty "Katarzyna"]]. Ostatnim sołtysem Sielca był [[Antoni Dziedzic]].
 
==Galeria==
<gallery>
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis
Plik:Sielec-Kopalnia_Sosnowiec_(1969).jpg|Sosnowiec-Sielec. Szyby główne: Eugeniusz, Sosnowiec i Szczepan [[Kopalnia "Sosnowiec" (Sosnowiec)||Kopalni "Sosnowiec"]] przed przebudową (1969).
Plik:Pocztowka_sosnowiec_staw_w_parku_sieleckim_0002.jpg|Staw w [[Park Sielecki (Sosnowiec)|Parku Sieleckim]]
Plik:Pocztowka_sosnowiec_staw_w_parku_sieleckim_0001.jpg|Staw w [[Park Sielecki (Sosnowiec)|Parku Sieleckim]]
Plik:Sosnowiec-Sielec._Wyburzanie_budynków_pokopalnianych.JPG|
Plik:Czarna Przemsza w Parku Sieleckim.jpg|[[Park Sielecki (Sosnowiec)|Park Sielecki]]
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis
</gallery>
 
==Zabytki==
* Kompleks zamkowy
** [[Zamek Sielecki w Sosnowcu|Zamek Sielecki]] - [[Sosnowieckie Centrum Sztuki - Zamek Sielecki|Sosnowieckie Centrum Sztuki]]
** [[Park Sielecki (Sosnowiec)|Park Sielecki]]
** Baszta, pozostałość murów otaczających zamek sielecki
* [[Parafia p.w. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Sosnowcu#Kościół parafialny|Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny]]
* Kościół św. Barbary
 
==Miejsca historyczne==
* [[Browar Sielecki w Sosnowcu|Browar Sielecki]] - pozostałość: budynek karczmy
* [[Kopalnia "Sosnowiec" (Sosnowiec)|KWK Sosnowiec / Kopalnia Fanny / Kopalnia Hrabia Renard]]
* [[Szkoła fabryczna przy hucie Katarzyna w Sielcu|Szkoła fabryczna przy hucie Katarzyna]]
* [[Amfiteatr w Sosnowcu|Amfiteatr w Parku Sieleckim]]
* [[Pomnik Czynu Rewolucyjnego|Pomnik Czynu Rewolucyjnego w Parku Sieleckim]]
 
==Istotne miejsca i obiekty==
* [[Pływalnia Letnia, ul. 3-go Maja (Sosnowiec)|Pływalnia Letnia]]
* [[Zespół Szkół Muzycznych im. Jana Kiepury w Sosnowcu]]
** [[Sala koncertowa przy Zespole Szkół Muzycznych im. Jana Kiepury]]
 
==Linki zewnętrzne==
*[http://www.youtube.com/watch?v=BPo5NLOiNzE Relacja z wystawy poświęconej dzielnicy Sielec w Muzeum w Sosnowcu]
 
==Bibliografia==
*[[Sosnowiec znany i ... nieznany|"Sosnowiec znany i nieznany"]] - [[Jan Przemsza-Zieliński|Jan "Przemsza" Zieliński]] [[1997]] r.
*[[Sosnowiec (Marian Kantor-Mirski)|"Sosnowiec"]] - [[Marian Kantor-Mirski|Marian Kantor Mirski]] - reedycja [[1991]] r.
*[[Dzielnice Sosnowca - Zarys dziejów|Dzielnice Sosnowca - Zarys dziejów]] - Małgorzata Śmiałek


[[Historia:]]
Sielec jest bardzo starą osadą.
O jego istnieniu dowiadujemy się z "Liber Beneficiorum" Jana Długosza, w którym napisane jest, że w 1361 roku Abraham z Goszyc zamienia z Ottonem z Pilicy herbu Topór osadę Siedlecz na Witanowice.
Długosz napisał również: "item ibi est praedium militare" (tłum.: jest tu także majętność rycerska). 


Pierwszy raz wymieniona została w
[[Kategoria:Dzielnice i osiedla Sosnowca|Sielec]]
[[Kategoria:Dzielnice i osiedla Sosnowca|Sielec]]
[[Kategoria:Nazwy miejscowe związane z Sosnowcem|Sielec]]
[[Kategoria:Nazwy miejscowe związane z Sosnowcem|Sielec]]
[[Kategoria:Nazwy miejscowe|Sielec]]
[[Kategoria:Nazwy miejscowe w Zagłębiu Dąbrowskim|Sielec]]
[[Kategoria:Sielec]]

Aktualna wersja na dzień 08:09, 15 lis 2023

Herb Sosnowca Sielec
dzielnica Sosnowca
Status dzielnica
W granicach Sosnowca od 1902
Kod pocztowy 41-

Sielec - od 1902 roku dzielnica miasta Sosnowiec. Graniczy od północy ze Środulą i Zagórzem, od wschodu z Klimontowem, od południa z Dańdówką i Dębową Górą, od zachodu z Pogonią i Śródmieściem, a także z Ostrą Górką. Charakterystycznymi miejscem Sielca jest Zamek Sielecki wraz z przylegającym do niego Parkiem Sieleckim oraz pozostały po byłej kopalni "Sosnowiec" - szyb "Anna".

Historia

Zamek Sielecki
Blokowiska na osiedlu
Blokowiska na osiedlu

Sedlecz, Siedlce, Sielce - to prastare nazwy osady rycerskiej, położonej przy szlaku z Będzina do Mysłowic.

Sielec jest bardzo starą osadą. O jego istnieniu dowiadujemy się z "Liber Beneficiorum" Jana Długosza, w którym napisane jest, że w 1361 roku Abraham z Goszyc zamienia z Ottonem z Pilicy herbu Topór osadę Siedlecz na Witanowice. Długosz napisał również: "item ibi est praedium militare" (tłum.: jest tu także majętność rycerska).

Na przestrzeni długich dziejów wieś należała do wielu możnych rodów. Właścicielami Sielca byli m.in. podczaszy królewski Piotr Szafraniec, Wisław i Piotr z Mysłowic, Jaroccy, Minorowie, a w XVIII wieku Modrzewscy, Tęgoborscy, Zulińscy i Stojowscy.

W 1620 roku Sebastian Minor z Przybysławic buduje zamek. W 1824 roku Sielec wraz budynkiem zamku strawił pożar. 8 lat później - w 1832 roku został odbudowany według projektu Józefa Heintzla w kształcie jaki możemy podziwiać do dnia dzisiejszego.

"Pamiętnik Nauk i Umiejętności" z 1835 roku opisuje tą budowlę tak: "Jest on w kształcie kwadratu na bagnach i niedostępnych topielach zbudowany". Dzikie zarośla, a szczególnie drzewa wiązowe nadzwyczajnej wielkości otaczają go w koło. Musiał być niegdyś warowny, bo głębokie fossy wodą napełnione i most łyżwowy nie w innym celu mogły być stawione. Po wszystkich rogach zamku i w środku od południa są baszty ; w północnej zaś stronie kaplica z wieżą dosyć wyniosła, w której jeszcze dzwonek wisi. Mury dookoła opatrzone są strzelnicami, a pod całym zamkiem istnieją dotąd wyborne i suche piwnice, z mnóstwem różnych kryjówek i lochów do tajemnych wycieczek z warowni. Wpływ czasu, nieprzyjaciół najazdy, a najbardziej pożary, mocno zniszczyły ten zamek.Ogólna ozdoba starożytnej budowy, piękność rzeźby i innych wyrobów sztuki, zwiedzającego te zwaliska podziwem przejmuje. Starzy ludzi mówią, że zamek sielecki przez Templariuszów był zbudowany, którzy tu swe siedliska założywszy od najazdów obronę mieli, a w kaplicy nabożeństwa swe odprawiali. Mówią też niektórzy, że za ich pamięci było przy bramie więzienie w ziemii."

Z początkiem XIX wieku Sielec przeszedł w ręce niemieckie. Należał do pruskiego generała Schimmelpfeniga von der Oye (1802-1814), księcia Ludwika zu Anhalt-Coethen (do 1836 roku), Szarloty von Stolberg-Wernigerode, a od 1856 roku do hrabiego Jana Renard.

Już w 1806 roku uruchomiono w Sielcu kopalnię węgla kamiennego pod nazwą "Nadzieja Ludwika", która zapoczątkowała na tym terenie rozwój przemysłu górniczego. Czynna do 1864 roku należała do dziedziców majątku Sielce-Modrzejów. Ponownie uruchomiona przez spadkobierców hrabiego Renarda pod nazwą "Ludwik" eksploatowana była z przerwami do 1906 roku.

W latach 70. XIX wieku powstała kopalnia "Fanny". Właściwy jej rozwój przypada na lata 80. (wybudowanie szybów wydobywczych "Eulenburg" i "Renard"). Kopalnia była własnością spadkobierców hrabiego Renarda, a następnie utworzonego przez nich Gwarectwa, w którym większość udziałów posiadał kapitał francuski. W 1883 roku kopalnię przemianowano na "Renard", od 1946 roku nosiła nazwę Kopalnia "Sosnowiec" i była wiodącym zakładem wydobywczym w okolicy. Obecnie nie istnieje. W 1881 roku pojawił się tu również przemysł hutniczy za sprawą budowy na granicy z Konstantynowem huty "Katarzyna". Ostatnim sołtysem Sielca był Antoni Dziedzic.

Galeria

Zabytki

Miejsca historyczne

Istotne miejsca i obiekty

Linki zewnętrzne

Bibliografia

Źródło: „https://wikizaglebie.pl/index.php?title=Sielec_(Sosnowiec)&oldid=121402”