Unia Sosnowiec

Unia Sosnowiec
Data powstania	1931 (1906)
Poprzednie nazwy
Barwy	czerwono-zielono-białe
Adres
Stadion	stadion przy Alei Mireckiego
Hala sportowa
Sekcje sportowe	piłka nożna, hokej na lodzie, koszykówka, boks, kolarstwo, łyżwiarstwo, motocyklowa, tenis, lekkoatletyka
[ Strona internetowa]

Sosnowieckie Towarzystwo Sportowe Unia Sosnowiec ("Unja Sosnowiec" - wg. pisowni do 1936 roku) – klub sportowy z Sosnowca. Klub powstał w 1931 roku z połączenia dwóch czołowych organizacji sportowych działających na terenie miasta i rywalizujących ze sobą - Towarzystwa Sportowego "Victoria" i KS Sosnowiec.

Historia

Unia II Sosnowiec w 1934 roku

Zarówno TS "Victoria" (powstaje w sierpniu 1918 roku) jak i KS "Sosnowiec" (utworzony w 1919 roku) prowadziły sekcje piłki nożnej, upowszechniając tę dyscyplinę sportu w Zagłębiu. Za połączeniem obu instytucji przemawiały względy natury finansowej i organizacyjnej. Spodziewano się, iż doprowadzi ono do powstania w Zagłębiu prężnego ośrodka sportowego o wielu kierunkach działania. Przygotowaną przez zarządy klubów akcję popierały władze miasta z prezydentem komisarycznym Wincentym Kuźniakiem.

Pierwsze władze klubu

Kolejnym krokiem w realizacji zamierzonych ustaleń było zwołanie przez Zarządy obu klubów Walnych Zebrań swoich członków które miały wyrazić swoją wolę dotyczącą planowanej fuzji.

Oba Walne Zebrania, zorganizowane w jednym miejscu i czasie (1 marca 1931 roku) podjęły jednomyślną uchwałę o powołaniu nowego stowarzyszenia sportowego, w skład którego automatycznie weszli dotychczasowi członkowie obu klubów, które tym samym zakończyły swoją dotychczasową działalność.

Uchwały Walnych Zebrań stanowiących najwyższą instancję obu klubów zostały niezwłocznie wprowadzone w życie i osobne dotąd pod względem formalnym (dla każdego klubu) wspólne zgromadzenie zostało przekształcone w I Walne Zebranie nowo powołanego stowarzyszenia sportowego.

Pierwszą uchwałą Walnego Zebrania STS Unja Sosnowiec było powołanie na 3-letnią kadencję Zarządu Klubu, Komisji Rewizyjnej i Sądu Koleżeńskiego, do których weszli przedstawiciele obu kończących swoją działalność klubów KS "Sosnowiec" i TS "Victoria".

Władze STS Unja Sosnowiec na swym pierwszym posiedzeniu w dniu 3 marca 1931 roku ukonstytuowały się (rozdzieliły funkcje) następująco:

Zarząd Klubu

LP	FUNKCJA	IMIĘ I NAZWISKO
1.	Prezes	inż. Jerzy Bijasiewicz
2.	Wiceprezes d.s. sportowych	Władysław Kosmala
3.	Wiceprezes d.s. administracyjnych	Stefan Zieliński
4.	I Sekretarz	Teofil Kubiczek
5.	II Sekretarz	Tadeusz Olszewski
6.	Skarbnik	Roman Wrzesień
7.	Z-ca Skarbnika	Julian Orlik
8.	Księgowy	Stefan Zieliński
9.	Kierownik Sekcji Piłki Nożnej	Zygmunt Śliwoń
10.	Z-ca Kierownika Sekcji Piłki Nożnej	Czesław Wroński
11.	Gospodarz	Stanisław Iskra
12.	Kierownik Sekcji Kolarskiej	Grzegorz Pitowiecki

Komisja Rewizyjna

LP	FUNKCJA	IMIĘ I NAZWISKO
1.	Przewodniczący Komisji Rewizyjnej	Szczepan Krężel
2.	Członek Komisji Rewizyjnej	Władysław Ziembiński
3.	Członek Komisji Rewizyjnej	Oskar Rogasz
4.	Z-ca Członka Komisji Rewizyjnej	Jan Engelking
5.	Z-ca Członka Komisji Rewizyjnej	Edmund Lwowski

Sąd Koleżeński

LP	FUNKCJA	IMIĘ I NAZWISKO
1.	Przewodniczący Sądu Koleżeńskiego	Aleksander Rene
2.	Członek Sądu Koleżeńskiego	Ksawery Strynkiewicz
3.	Członek Sądu Koleżeńskiego	Marian Wiewióra
4.	Z-ca Członka Sądu Koleżeńskiego	Mieczysław Gałuszka
5.	Z-ca Członka Sądu Koleżeńskiego	Stanisław Kasprzyk

Funkcję pierwszego prezesa objął nie związany z żadnym z poprzednich klubów - inż. Jerzy Bijasiewicz, który pełnił ją również w następnych latach. Do 1939 roku stanowisko prezesa piastowali także: inż. Władysław Pitowiecki i wiceprezydent Sosnowca Hugon Almstaedt (od 1938).

W ciągu kolejnych lat skład zarządu ulegał zmianom i rozszerzał się. W związku z rozwojem klubu zwiększała się również liczba jego członków. W 1931 roku wynosiła ona 170, a w 1939 roku - ok. 400.

Finanse

Plakat reklamujący mecze piłki nożnej w dniu 2 kwietnia 1939

Środki finansowe na utrzymanie Towarzystwa pochodziły ze składek członkowskich, dochodów z imprez i zawodów sportowych, dotacji zamożniejszych członków, a także z odpłatnego udostępniania obiektów sportowych (lodowiska, kortów tenisowych). Z reguły dochody nie były wystarczające na zaspokojenie wszystkich potrzeb - zawodnicy niektórych sekcji np. sami zaopatrywali się w potrzebny im sprzęt.

Stadion

"Unia" korzystała ze stadionu położonego przy Alei Mireckiego, należącego wcześniej do KS "Sosnowiec". Na początku lat 30-tych rozpoczęto jego rozbudowę. Powstała bieżnia będąca zarazem torem kolarskim i motoryzacyjnym. Urządzono 3 korty do tenisa ziemnego oraz boisko do siatkówki i koszykówki. Warto dodać, iż zarząd "Unii" w maju 1935 roku podjął uchwałę o nadaniu temu obiektowi im. Marszałka Józefa Piłsudskiego.

Barwy klubu

Barwy "Unii": czerwono – biało - zielone nawiązywały do kolorów używanych przez KS "Sosnowiec" i TS "Victoria".

Sekcje sportowe

Od początku działały 2 sekcje sportowe; piłkarska i kolarska, "odziedziczone" po klubach które przystąpiły do fuzji. Wkrótce powstały kolejne:

L.P.	SEKCJA SPORTOWA	PODSTAWA PRAWNA	DATA POWOŁANIA
1	Sekcja Piłki Nożnej	Sekcja odziedziczona w wyniku fuzji	1 marca 1931
2	Sekcja Kolarska	Sekcja odziedziczona w wyniku fuzji	1 marca 1931
3	Sekcja Motocyklowa	Powołana Uchwałą Zarządu	14 marca 1932
4	Sekcja Gier Zespołowych	Powołana Uchwałą Zarządu	12 września 1932
5	Sekcja Lekkoatletyczna	Powołana Uchwałą Zarządu	12 września 1932
6	Sekcja Tenisowa	Powołana Uchwałą Zarządu	14 listopada 1932
7	Sekcja Bokserska	Powołana Uchwałą Zarządu	30 października 1933
8	Sekcja Hokejowa	Powołana Uchwałą Zarządu	27 listopada 1933
9	Sekcja Łyżwiarska	Powołana Uchwałą Zarządu	8 stycznia 1934

Sekcja Piłki Nożnej

Plakat reklamujący mecze piłki nożnej w dniu 21 maja 1939

Najważniejszą i najpopularniejszą była sekcja piłki nożnej. Liczba jej członków wahała się od 160 do 200 osób. Kierowali nią kolejno: Zygmunt Śliwoń, Stanisław Iskra, Bronisław Bitnerowski, Jerzy Wipszycki i Teofil Kubiczek. Dysponowała czterema drużynami oraz zespołem juniorów. Przez kilka lat piłkarzy trenował Stanisław Ptak z Krakowa.

Sekcja wykazywała ożywioną działalność i osiągała sukcesy. W latach 1931 – 1939 I drużyna kilkakrotnie zdobywała tytuł mistrza podokręgu zagłębiowskiego, a także była mistrzem i wicemistrzem kl. "A" okręgu kieleckiego.

Piłkarze "Unii" rozgrywali również mecze towarzyskie - przeważnie z drużynami klubów z województwa kieleckiego, krakowskiego i śląskiego. Były wśród nich renomowane kluby grające w Lidze Państwowej jak: TS "Wisła" Kraków, KS "Cracovia" Kraków, KS "Ruch" Wielkie Hajduki. Zawodnicy "Unii" występowali ponadto w reprezentacji Zagłębia w rozgrywkach Pucharu Polski. Do najlepszych piłkarzy "Unii" należeli W. Słota, W. Dudek, J. Gwóźdź, M. Suwała, A. Widawski.

Sezony piłkarskie

Lata 1931 - 1937

SEZON	POZIOM ROZGRYWKOWY	MIEJSCE	UWAGI
1931	Klasa A (Sosnowiec)	?
1932	Klasa A (Sosnowiec)	?	-
1933	Klasa A (Sosnowiec)	?	-
1934	Klasa A (Sosnowiec)	?
1934/1935	Klasa A (Sosnowiec)	2
1935/1936	Klasa A (Sosnowiec)	?	-
1936/1937	Klasa A (Sosnowiec)	?	-

Lata 1937 - 1939

SEZON	POZIOM ROZGRYWKOWY	MIEJSCE	UWAGI
1937/1938	Liga Okręgowa (Zagłębie)	4
1938/1939	Liga Okręgowa (Zagłębie)	?	-
1939/1940	Liga Okręgowa (Zagłębie)	?	-

Sekcja Kolarska

Sekcja kolarska skupiała początkowo 14 zawodników, a z czasem ich liczba zwiększyła się do 30. W pierwszych latach działania kierował nią Grzegorz Pitowiecki, a później wiceprezes "Unii" Władysław Kosmala i inni członkowie zarządu. Zawodnicy sekcji uczestniczyli w licznych wyścigach torowych i szosowych na terenie Zagłębia oraz całego województwa np. wyścigach o mistrzostwo województwa kieleckiego, a także imprezach zamiejscowych jak wyścig "Dookoła Śląska" czy ogólnopolskich wyścigach na trasie Katowice – Kraków - Katowice i in. W w/w wyścigach największe sukcesy spośród kolarzy "Unii" odnosili: F. Sielańczyk, M. Pochwalski, J. Pawłowski.

Sekcja Motocyklowa

Sekcja motocyklowa powstała w 1931 roku - pierwszym jej kierownikiem był K. Kosmala, a kolejnym komendant straży pożarnej w Sosnowcu Stanisław Iskra. Skupiała ok. 30 członków. Zawodników miała niewielu, w 1933 r. np. z tego powodu nie można było przeprowadzić zawodów o tytuł mistrza klubu. Od 1932 r. sekcja dysponowała torem żużlowym na którym organizowała Ogólnopolskie Wyścigi Motocyklowe (w 1932 dwukrotnie) i inne imprezy gromadzące wielotysięczne rzesze kibiców. Najlepszym zawodnikiem "Unii" był Franciszek Kępka, który zdobył tytuł wicemistrza Polski w kat. 500 ccm (1933 - Mysłowice). W 1935 r. reprezentanci sekcji odnieśli sukces zdobywając jedną z nagród w konkurencji sztafet motocyklowych na ogólnopolskich zawodach w Wilnie.

Sekcja Gier Zespołowych

Stosunkowo późno, bo w 1935 r. rozpoczęła działalność sekcja gier sportowych, obejmująca piłkę siatkową i koszykową. Kierowali nią: B. Bitnerowski, Ludwik Mazurek, Adam Jakimow. Skupiała głównie uczniów szkól średnich. Zazwyczaj ci sami uczniowie uprawiali jednocześnie obie te dyscypliny sportu. Do większych sukcesów sekcji należało zdobycie w 1936 r. mistrzostwa podokręgu zagłębiowskiego przez siatkarzy, a także wicemistrzostwa Śląska w następnych latach (1937, 1938). Mistrzostwo Zagłębia Dąbrowskiego zdobywali również sosnowieccy koszykarze.

Sekcja Lekkoatletyczna

Najmniejszą aktywność przejawiała sekcja lekkoatletyczna, utworzona w końcu 1933 r. Skupiała ona zaledwie kilka osób. Działała pod kierunkiem S. Dziurowicza i Kulika. Najlepszym zawodnikiem klubu był J. Deżakowski, który w 1936 r. na mistrzostwach lekkoatletycznych Śląska w Chorzowie zajął I miejsce w biegu na 500 metrów.

Sekcja Tenisowa

W 1932 r. zarząd Towarzystwa zadecydował o budowie kortów na stadionie i powołaniu sekcji tenisowej. Kierowali nią J. Dąbrawiczowa i S. Mikołajewski . Treningi prowadził mgr Walicki, będący zarazem kapitanem drużyny. Sekcja skupiała średnio od 30 do 40 osób. Już w 1933 r. zawodnicy sekcji brali udział w trzech turniejach w Sosnowcu i jednym w Katowicach. W zawodach o mistrzostwo Zagłębi w grze pojedynczej mężczyzn zawodnik "Unii" Musset zajął drugie miejsce, a w grze podwójnej, ze swoim partnerem, pierwsze. W latach 1935 - 1936 indywidualne mistrzostwo Zagłębia zdobywał zawodnik "Unii" - Grychowski. Największym osiągnięciem zespołu tenisistów było zdobycie tytułu drużynowego mistrza regionu śląsko-dąbrowskiego w 1936 r. Władze "Unii" starały się upowszechnić tenis wśród szerokich warstw społecznych udostępniając korty osobom spoza klubu.

Sekcja Bokserska

Jesienią 1933 r. powstała sekcja bokserska, która z przerwami działała do 1939 r. Kierowali nią kolejno: W. Kosmala, znany i ceniony sędzia bokserski, który jednocześnie prowadził szkolenie zawodników, F. Moskwa, Józef Wawrzyn. Sekcja liczyła przeciętnie 15 członków, a jej skład osobowy ulegał częstym zmianom (zawodnicy powoływani byli do służby wojskowej). W lalach 1935 - 1936 pięściarze „Unii” uczestniczyli w rozgrywkach o mistrzostwo Zagłębia Dąbrowskiego, zdobywając tytuł mistrzowski. Ponadto w zawodach indywidualnych tytuły mistrzów podokręgu zagłębiowskiego wywalczyli: E. Brauze (waga lekka) i J. Chudzik (waga średnia). W ostatnich latach przed wybuchem wojny działalność sekcji osłabła ograniczając się do rozgrywek koleżeńskich.

Sekcja Hokejowa

Drużyna hokejowa STS Unia Sosnowiec 1935

W końcu 1933 r. powstała sekcja hokeja na lodzie. Początkowo kierował nią Stanisław Iskra, a potem Rembarski. Liczyła 17 zawodników tworzących drużynę. Pierwszy mecz rozegrała już 6 stycznia 1934 r. wygrywając z „Wartą” na wyjeździe w Zawierciu. Sekcja reprezentowała Zagłębie Dąbrowskie w rozgrywkach o mistrzostwo kl. B okręgu śląskiego, odnotowując szereg zwycięstw. W 1937 r. zaliczona została do pierwszej grupy drużyn śląskich. Hokej należał do popularnych w Sosnowcu dyscyplin sportu, o czym świadczyła wysoka frekwencja (2- 3 tys. osób) podczas rozgrywanych meczów.

Sezon 1934

W pierwszym roku swojej działalności sosnowieccy hokeiści rozegrali cykl spotkań towarzyskich mających na celu podniesienie własnego poziomu sportowego ale też mających na celu promocję tej nowej, dla Zagłębia Dąbrowskiego dyscypliny sportu.

LP	Rozgrywki	data	godz.	gospodarze	goście	wynik
1	Mecz towarzyski	6 stycznia 1934	???	Warta Zawiercie	STS Unja Sosnowiec	2 : 6
2	Mecz towarzyski	7 stycznia 1934	???	STS Unja Sosnowiec	Warta Zawiercie	3 : 1
3	Mecz towarzyski	14 stycznia 1934	???	STS Unja Sosnowiec	KS 09 Mysłowice	2 : 0
4	Mecz towarzyski	30 stycznia 1934	???	STS Unja Sosnowiec	KS Dąbrowa	0 : 0
5	Mecz towarzyski	2 lutego 1934	???	STS Unja Sosnowiec	Silesia Katowice	1 : 3
6	Mecz towarzyski	4 lutego 1934	???	STS Unja Sosnowiec	Śląski Klub Hokejowy Kl. A	0 : 9
7	Mecz towarzyski	11 lutego 1934	???	STS Unja Sosnowiec	Pogoń Katowice	1 : 0

Sekcja Łyżwiarska

Równocześnie z sekcją hokejową powstała w końcu 1933 r. sekcja łyżwiarska (jedyna na terenie Zagłębia). Liczyła 15 osób, głównie uczniów i uczennic miejscowych szkół. Kierowała nią J. Dąbrowiczowa. Szkolenie prowadził nieodpłatnie trener z Katowic, kapitan Pniok. Ponadto jazdy artystycznej na łyżwach uczyła sosnowiecka aktorka (wicemistrzyni Polski) Śniadecka. Treningi odbywały się na lodowiskach w Sosnowcu i Katowicach. Do najbardziej utalentowanych zawodników i zawodniczek w kategorii juniorów należeli: D. Blochówna, K. Krężlówna, B. Wieczorkówna, J. Dąbrowicz, a w kat. seniorów: S. Słotówna, E. Hesse i H. Gruszka.

Powstanie STS Unia Sosnowiec ożywiło ruch sportowy w Zagłębiu Dąbrowskim. Zasługą sosnowieckiego klubu było m.in. spopularyzowanie mało znanych dyscyplin sportu. Warto podkreślić, iż organizował on także różne atrakcyjne imprezy kulturalne i turystyczno - krajoznawcze dla swych członków i sympatyków.

Bibliografia

• Małgorzata Śmiałek: Sosnowieckie ABC, tom IV. Muzeum w Sosnowcu, 2005, s. 56-60. ISBN 83-89199-15-7.