Urząd Pocztowy w Sosnowcu
Poczta w Sosnowcu - najstarsze dzieje poczty na terenie Sosnowca nie są w pełni znane. Prawdopodobnie placówka pocztowa powstała tutaj w okresie Księstwa Warszawskiego, w 1807 roku.
Historia
Powstanie poczty
Urzędy pocztowe w Królestwie Polskim lokowano m.in. w miejscowościach leżących wzdłuż linii Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, budowanej w latach 1842 - 1848 i jej odnogi powstałej w okresie 1858 - 1859. Utworzone placówki zostały ponumerowane - Sosnowiec otrzymał nr 278. Do wybuchu I wojny światowej sosnowiecki urząd mieścił się w budynku dworca kolejowego.
Pierwszy znaczek pocztowy
W 1860 r. na terenie Królestwa wprowadzono pierwszy znaczek pocztowy.
Poczta niemiecka w Sosnowcu
Po wkroczeniu Niemców do Sosnowca, przez krótki czas, od końca października 1914 r., do połowy listopada, funkcjonowała poczta niemiecka, unieruchomiona w związku ze spodziewaną kontrofensywą rosyjską.
Poczta w kompetencji władz miejskich
Dopiero w lipcu 1915 r. zaczęto ponownie organizować w Sosnowcu niemiecki urząd pocztowy. Na pomieszczenia biurowe przeznaczono dwa pokoje na parterze domu Jana Mayerholda, przy ul. Głównej 12, zarekwirowane przez władze okupacyjne. Organizowanie dostawy listów i przesyłek nadchodzących z niemiecką pocztą do tutejszego urzędu pocztowego należało do kompetencji władz miejskich. Doręczycielami byli początkowo milicjanci, a później listonosze podlegający bezpośrednio Magistratowi.
Zarządzeniem nadburmistrza Künzerowi, w połowie lutego 1916 r. powołano Miejską Ekspedycję Listów, która odpowiadała za przyjmowanie i wysyłanie przesyłek w obrębie miasta. Mieściła się ona przy ul. Warszawskiej 6 oraz w urzędach dzielnicowych w Modrzejewie i Milowicach.
Znaczki związane z Sosnowcem
W lutym 1916 r. wprowadzono do obiegu znaczki z herbem Sosnowca o wartości 3 i 10 kopiejek, wykonane techniką litograficzną przez firmę Jermułowicza i Bergmana, a następnie ich drugą wersję, z nadrukowanymi pionowymi belkami zakrywającymi herb i napisy „kop”. Ukazały się również dwie kartki pocztowe ze znaczkami wartości 5 kopiejek (tzw. całostki) – jedna z nadrukiem Postkarte - Pocztówka, druga z czarnym paskiem zakrywającym
ten napis. 24 lipca 1916 r. wszystkie te znaczki i karty wycofano z obiegu. Wprowadzono natomiast trójkątny znaczek z herbem miasta i nadrukiem STADT - MIASTO - SOSNOWICE, bez oznaczenia wartości nominałowej. Już od 7 sierpnia używanie tego znaczka zostało zabronione przez władze okupacyjne. Do końca wojny obowiązywały znaczki niemieckie „Germania” z przedrukiem: GEN.-GOUV-WARSCHAU.
Przedstawione wyżej walory służyły do opłacania wysyłki listów lub kart pocztowych. Pokwitowanie odbioru opłaty za doręczenie zaznaczano natomiast umieszczanymi na przesyłce prostokątnymi stemplami pocztowymi.
Okres międzywojenny
Zakończenie wojny położyło kres działalności miejskiej poczty w Sosnowcu.
Zmiana władz na poczcie
Po odzyskaniu niepodległości zorganizowano urząd pocztowy na nowych zasadach. Jako placówka państwowa podlegał on bezpośrednio Dyrekcji Okręgu Poczt i Telegrafów w Krakowie.
Problemy z funkcjonowaniem poczty
Do najistotniejszych problemów w okresie międzywojennym należało uregulowanie spraw lokalowych poczty. W związku ze wzrastającą liczbą mieszkańców Sosnowca, a co za tym idzie interesantów, Urząd Pocztowo-Telegraficzny mieszczący się w kilku niewielkich pokojach kolejowego
budynku mieszkalnego przy ul. 3 Maja 4, nie był w stanie sprawnie funkcjonować. „Kurier Zachodni” pisał nawet (1929) o konieczności zamknięcia Urzędu z powodu panującej tam ciasnoty i nieodpowiednich warunków sanitarnych.
Budowa gmachu urzędu pocztowego
W kwietniu 1929 r. władze miejskie podjęły usilne starania o wybudowanie w Sosnowcu gmachu poczty. W tej sprawie zwróciły się do kompetentnych czynników: Dyrekcji Okręgowej Poczt i Telegrafów w Krakowie i do Ministerstwa. Podejmowane przez władze działania wspierała Izba Przemysłowo-Handlowa. Dopiero po pertraktacjach trwających kilka lat sprawa dociekała się pomyślnego rozwiązania. Budowę poczty rozpoczęto w ostatnim kwartale 1934 r. (w sierpniu tr. Dyrekcja Okręgowa ogłosiła przetarg na wybudowanie gmachu w stanie surowym), a ukończono na początku stycznia 1936 r. Budynek stanął na działce kolejowej przy ul. 3 Maja w pobliżu Izby Przemysłowo-Handlowej. Nie wiadomo kto był autorem projektu architektonicznego gmachu. Najprawdopodobniej powstał on w pracowni Dyrekcji Okręgowej Poczt i Telegrafów w Krakowie jako praca zespołowa. Budynek był funkcjonalny i charakteryzował się nowoczesnym wnętrzem.
Oddziały Poczty
Oprócz poczty głównej (Sosnowiec 1), w wynajętych lokalach działały Urzędy Pocztowe w Milowicach, Modrzejowie, Sielcu i Pogoni.
Okres II wojny światowej
Podczas II wojny światowej zlikwidowano pocztę polską - jej działalność przejęła poczta niemiecka.
Okres po II wojnie światowej
Po wyzwoleniu, już 29 stycznia 1945 r. uruchomiono w Sosnowcu, w przedwojennym budynku, obwodowy Urząd Pocztowy.
Czasy współczesne
Od 1992 r. poczta działa jako samodzielne przedsiębiorstwo. Rejonowy Urząd Poczty w Sosnowcu obejmuje zasięgiem powiaty ziemskie – będziński i zawierciański - oraz powiaty grodzkie – Dąbrowę Górniczą i Sosnowiec. Podlega mu 71 Urzędów, 22 Agencje i 50 Oddziałów. Na terenie Sosnowca znajduje się. 25 placówek pocztowych (20 Urzędów, 3 Agencje i 2 Oddziały).
Galeria
Opis zdjęcia:
Opis zdjęcia:
Opis zdjęcia:
Opis zdjęcia:
Bibliografia
- Małgorzata Śmiałek: Sosnowieckie ABC, tom V. Muzeum w Sosnowcu, 2006, s. 43-45. ISBN 978-83-89199-37-9.
