Cementownia "Grodziec" (Będzin): Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
|||
| (Nie pokazano 47 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Cementownia_Grodziec.jpg|thumb| | [[Plik:Cementownia Grodziec 1.JPG|thumb|350px|Logo cementowni do [[1914]] roku]] | ||
'''Cementownia "Grodziec"''' w [[Będzin|Będzinie]]. | [[Plik:Będzin Grodziec 001.jpg|thumb|350px|litografia [[1870]] r.]] | ||
[[Plik:Cementownia Grodziec-01.jpg|thumb|350px|recht]] | |||
[[Plik:Cementownia_Grodziec.jpg|thumb|350px|Cementownia Grodziec, a przynajmniej to, co z niej zostało]] | |||
'''Cementownia "Grodziec"''' w [[Będzin|Będzinie]] | |||
==Historia== | |||
W [[1842]] roku [[Jan Ciechanowski]] ([[1796]] – [[1884]]) herbu Skarbień przejął grodziecki majątek, którego właścicielem był wówczas współzałożyciel i członek zarządu Towarzystwa Wyrobów Zbożowych – [[Maurycy Kossowski]] ([[1795]] – [[1864]]), a przed nim ród Bontanich. | |||
W latach 50-tych [[Jan Ciechanowski|Ciechanowski]] zakończył budowę w [[Grodziec|Grodźcu]] fabryki cementu portlandzkiego. Miała ona miejsce w latach [[1853]] – [[1856]]. Została otwarta w [[1857]] r. Był to piąty na świecie, a pierwszy takiego rodzaju zakład w całym, ówczesnym cesarstwie rosyjskim. | |||
W [[ | |||
==Jakość cementu== | |||
Cement z tej fabryki zdobywał nagrody zarówno w cesarstwie oraz poza jego granicami. Jego wysoka jakość, renoma cementowni oraz pozycja społeczna jej właściciela powodowała, iż grodziecki cement był wykorzystywany zarówno przy budowach cywilnych (budowa [[Kolej Warszawsko-Wiedeńska w Zagłębiu Dąbrowskim|kolei Warszawsko – Wiedeńskiej]]) jak i wojskowych (fortyfikacje). | |||
==Przejęcie cementowni== | |||
W okresie dwudziestolecia międzywojennego cementownia została przejęta przez belgijski koncern [[Zakłady "Solvay"|"Solvay"]], który w drugiej połowie lat 20-tych XX wieku dokonał jej poważnej modernizacji. | |||
W latach [[1918]] – [[1921]] cementownią kierował inż. Jan Brzostowski, następnie | W latach [[1918]] – [[1921]] cementownią kierował inż. [[Jan Brzostowski]], następnie od roku [[1921]] do roku [[1929]] inż. [[Włodzimierz Kwapiszewski]], w latach [[1930]] – [[1936]] inż. [[Leon Hertz]], a następnie do roku [[1939]] [[Mieczysław Zarębski]]. | ||
Pod koniec lat 30-tych XX w. była to największa fabryka cementu portlandzkiego w Polsce. | Pod koniec lat 30-tych XX w. była to największa fabryka cementu portlandzkiego w Polsce. Prawdopodobnie cement z tej fabryki był używany do budowy zespołu polskich fortyfikacji określanych jako Obszar Warowny "Śląsk". | ||
==Zamknięcie cementowni== | |||
Decyzję o jej zamknięciu podjęto w [[1979]] roku. Ruiny cementowni są często wykorzystywane m.in. jako plener fotograficzny. Jest to jeden z najciekawszych zabytków architektury industrialnej w Europie. Obecnie wstęp do niego jest surowo wzbroniony, a sam obiekt grozi zawaleniem. | |||
==Dostępność zabytku== | ==Dostępność zabytku== | ||
Na terenie całej nieruchomości obowiązuje zakaz wstępu<ref>{{cytuj stronę|url=http://bedzin.naszemiasto.pl/artykul/galeria/cementownia-pod-lupa-prokuratury-co-sprawdzaja-sledczy,2058712,t,id.html|tytuł=Cementownia pod lupą prokuratury. Co sprawdzają śledczy?|opublikowany=bedzin.naszemiasto.pl/|data dostępu=2014-04-07}}</ref>. | Na terenie całej nieruchomości obowiązuje zakaz wstępu<ref>{{cytuj stronę|url=http://bedzin.naszemiasto.pl/artykul/galeria/cementownia-pod-lupa-prokuratury-co-sprawdzaja-sledczy,2058712,t,id.html|tytuł=Cementownia pod lupą prokuratury. Co sprawdzają śledczy?|opublikowany=bedzin.naszemiasto.pl/|data dostępu=2014-04-07}}</ref>. | ||
==Galeria== | ==Galeria== | ||
| Linia 24: | Linia 30: | ||
Plik:Fragmenty pieców.jpg|Fragmenty pieców obrotowych - fot. Jerzy Sz. Wieczorek, 1995 rok. Wszelkie prawa zastrzeżone. | Plik:Fragmenty pieców.jpg|Fragmenty pieców obrotowych - fot. Jerzy Sz. Wieczorek, 1995 rok. Wszelkie prawa zastrzeżone. | ||
Plik:Fragment cementowni.jpg|Fragment cementowni od strony działu węglowego - fot. Jerzy Sz. Wieczorek, 1996 rok. Wszelkie prawa zastrzeżone. | Plik:Fragment cementowni.jpg|Fragment cementowni od strony działu węglowego - fot. Jerzy Sz. Wieczorek, 1996 rok. Wszelkie prawa zastrzeżone. | ||
Plik:Hala pakowni.jpg|Pakownia cementu - silos nr 1 - fot.Jerzy Sz. Wieczorek | Plik:Hala pakowni.jpg|Pakownia cementu - silos nr 1 - fot.Jerzy Sz. Wieczorek 2000 rok. Wszelkie prawa zastrzeżone. | ||
Plik:Skład surowca.jpg|Skład surowca (kamienia) fot.Jerzy Sz. Wieczorek 1995 rok. Wszelkie prawa zastrzeżone. | Plik:Skład surowca.jpg|Skład surowca (kamienia) fot.Jerzy Sz. Wieczorek 1995 rok.Wszelkie prawa zastrzeżone. | ||
Plik:Część działu węglowego.jpg|Dział węglowy - fot.Jerzy Sz. Wieczorek 1995 rok.Wszelkie prawa zastrzeżone. | |||
Plik:Młyny cementu.jpg|Hala młynów cementu - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1995 rok. | |||
Plik:Hala pieców.jpg|Hala pieców obrotowych - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1995 rok. | |||
Plik:Fragment hali pieców.jpg|Fragment hali pieców obrotowych - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1995 rok. | |||
Plik:Piece obrotowe.jpg|Piece obrotowe - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1995 rok. | |||
Plik:Zimowy widok.jpg|Cementownia zimą - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1996 rok. | |||
Plik:Fragment elektrofiltrów.jpg|Fragment elektrofiltrów - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1995 rok. | |||
Plik:Fragment suwnicy.jpg|Fragment suwnicy - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1995 rok. | |||
Plik:Rozwalone elektrofiltry.jpg|Rozwalone elektrofiltry - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1996 rok. | |||
Plik:Kominy pieców obrotowych.jpg|Pozostałość po hali pieców obrotowych - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1996 rok. | |||
Plik:Silos cementu nr 1.jpg|Silos cementu nr 1 - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1995 rok. | |||
Plik:Stanowisko palacza.jpg|Stanowisko palacza pieców - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1995 rok. | |||
Plik:Na elektrofiltrach.jpg|Górna część elektrofiltrów - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1995 rok. | |||
Plik:Silosy cementu nr 3, 4 i 5.jpg|Silosy cementu nr 3, 4 i 5 - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1995 rok. | |||
Plik:Hala młynów cementu.jpg|Pozostałość po młynach cementu - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1995 rok. | |||
Plik:Wentylatory elektrofiltrów.jpg|Wentylatory elektrofiltrów - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1996 rok. | |||
Plik:Zbiornik oraz elektrofiltry.jpg|Zbiornik oraz elektrofiltry - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1996 rok. | |||
Plik:Wlot do komina.jpg|Wlot do komina - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1996 rok. | |||
Plik:Bednarnia.jpg|Bednarnia - fot. Jerzy Sz. Wieczorek - 1996 rok. | |||
</gallery> | </gallery> | ||
==Reklamy== | |||
<gallery> | |||
Plik:Reklama 1935 Będzin Cementownia Grodziec Solvay.jpg|[[1935]] | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia: | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia: | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia: | |||
</gallery> | |||
==Zobacz też== | ==Zobacz też== | ||
*[[Pierwsza na ziemiach polskich cementownia "Grodziec"]] (książka) | *[[Pierwsza na ziemiach polskich cementownia "Grodziec"]] (książka) | ||
==Bibliografia== | |||
* [[Dorota Starościak]] - [[W dziełach swoich… Przemysłowcy i społecznicy Zagłębia Dąbrowskiego w XIX i XX wieku]], [[Dąbrowa Górnicza]], [[2014]] | |||
Opracował: [[Dariusz Majchrzak]] | |||
== Przypisy == | == Przypisy == | ||
<references/> | <references/> | ||
==Linki zewnętrzne== | |||
*http://www.kronikarp.pl/szukaj,10590,strona-1 | |||
[[Kategoria: Zakłady przemysłowe]] | [[Kategoria: Zakłady przemysłowe]] | ||
Aktualna wersja na dzień 09:17, 20 lut 2018
Cementownia "Grodziec" w Będzinie
Historia
W 1842 roku Jan Ciechanowski (1796 – 1884) herbu Skarbień przejął grodziecki majątek, którego właścicielem był wówczas współzałożyciel i członek zarządu Towarzystwa Wyrobów Zbożowych – Maurycy Kossowski (1795 – 1864), a przed nim ród Bontanich.
W latach 50-tych Ciechanowski zakończył budowę w Grodźcu fabryki cementu portlandzkiego. Miała ona miejsce w latach 1853 – 1856. Została otwarta w 1857 r. Był to piąty na świecie, a pierwszy takiego rodzaju zakład w całym, ówczesnym cesarstwie rosyjskim.
Jakość cementu
Cement z tej fabryki zdobywał nagrody zarówno w cesarstwie oraz poza jego granicami. Jego wysoka jakość, renoma cementowni oraz pozycja społeczna jej właściciela powodowała, iż grodziecki cement był wykorzystywany zarówno przy budowach cywilnych (budowa kolei Warszawsko – Wiedeńskiej) jak i wojskowych (fortyfikacje).
Przejęcie cementowni
W okresie dwudziestolecia międzywojennego cementownia została przejęta przez belgijski koncern "Solvay", który w drugiej połowie lat 20-tych XX wieku dokonał jej poważnej modernizacji.
W latach 1918 – 1921 cementownią kierował inż. Jan Brzostowski, następnie od roku 1921 do roku 1929 inż. Włodzimierz Kwapiszewski, w latach 1930 – 1936 inż. Leon Hertz, a następnie do roku 1939 Mieczysław Zarębski.
Pod koniec lat 30-tych XX w. była to największa fabryka cementu portlandzkiego w Polsce. Prawdopodobnie cement z tej fabryki był używany do budowy zespołu polskich fortyfikacji określanych jako Obszar Warowny "Śląsk".
Zamknięcie cementowni
Decyzję o jej zamknięciu podjęto w 1979 roku. Ruiny cementowni są często wykorzystywane m.in. jako plener fotograficzny. Jest to jeden z najciekawszych zabytków architektury industrialnej w Europie. Obecnie wstęp do niego jest surowo wzbroniony, a sam obiekt grozi zawaleniem.
Dostępność zabytku
Na terenie całej nieruchomości obowiązuje zakaz wstępu[1].
Galeria
Hala pieca obrotowego - fot. Jerzy Sz. Wieczorek, 1995 rok. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Fragmenty pieców obrotowych - fot. Jerzy Sz. Wieczorek, 1995 rok. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Fragment cementowni od strony działu węglowego - fot. Jerzy Sz. Wieczorek, 1996 rok. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Pakownia cementu - silos nr 1 - fot.Jerzy Sz. Wieczorek 2000 rok. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Skład surowca (kamienia) fot.Jerzy Sz. Wieczorek 1995 rok.Wszelkie prawa zastrzeżone.
Dział węglowy - fot.Jerzy Sz. Wieczorek 1995 rok.Wszelkie prawa zastrzeżone.
Hala młynów cementu - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1995 rok.
Hala pieców obrotowych - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1995 rok.
Fragment hali pieców obrotowych - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1995 rok.
Piece obrotowe - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1995 rok.
Cementownia zimą - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1996 rok.
Fragment elektrofiltrów - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1995 rok.
Fragment suwnicy - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1995 rok.
Rozwalone elektrofiltry - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1996 rok.
Pozostałość po hali pieców obrotowych - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1996 rok.
Silos cementu nr 1 - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1995 rok.
Stanowisko palacza pieców - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1995 rok.
Górna część elektrofiltrów - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1995 rok.
Silosy cementu nr 3, 4 i 5 - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1995 rok.
Pozostałość po młynach cementu - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1995 rok.
Wentylatory elektrofiltrów - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1996 rok.
Zbiornik oraz elektrofiltry - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1996 rok.
Wlot do komina - fot. Jerzy Sz. Wieczorek 1996 rok.
Bednarnia - fot. Jerzy Sz. Wieczorek - 1996 rok.
Reklamy
Opis zdjęcia:
Opis zdjęcia:
Opis zdjęcia:
Zobacz też
Bibliografia
- Dorota Starościak - W dziełach swoich… Przemysłowcy i społecznicy Zagłębia Dąbrowskiego w XIX i XX wieku, Dąbrowa Górnicza, 2014
Opracował: Dariusz Majchrzak
Przypisy
- ↑ Cementownia pod lupą prokuratury. Co sprawdzają śledczy?. bedzin.naszemiasto.pl/. [dostęp 2014-04-07].
