Zygmunt Cieplak
Zagłębiowskie Biogramy | |
Imię i nazwisko | Zygmunt Cieplak |
Data i miejsce urodzenia | 6 kwietnia 1890 Dąbrowa Górnicza |
Data i miejsce śmierci | 12 września 1941 obóz Mauthausen-Gusen) |
Przyczyna śmierci | morderstwo |
Zawód | nauczyciel, samorządowiec |
Zygmunt Cieplak - (ur. 6 kwietnia 1890 r. w Dąbrowie Górniczej, zm. 12 września 1941 r. w obozie koncentracyjnym Mauthausen-Gusen) działacz społeczny, oświatowy i polityczny.
Edukacja
Pochodzi z rodziny robotniczej. Ukończył szkołę elementarną, a następnie gimnazjum nauczycielskie w Ursynowie. Od 1911 r. pracował jako nauczyciel; od 1915 został kierownikiem szkoły w Dąbrowie Górniczej. Po zajęciu Dąbrowy przez Austriaków był więziony, a następnie zawieszony na rok w czynnościach nauczyciela.
Działalność polityczna i oświatowa
Od 1914 r. członek PPS. W 1918 uczestniczył w rozbrajaniu okupantów; był jednym z organizatorów Milicji Ludowej PPS. Po utworzeniu w listopadzie 1918 Komisariatu Ludowego został komisarzem oświatowym na powiat dąbrowski. W latach 1919 – 1922 studiował na Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie. Od 1922 był członkiem OKR Zagłębia Dąbrowskiego i przewodniczącym KD w Dąbrowie Górniczej oraz z ramienia partii ławnikiem w Radzie Miejskiej. Aktywny działacz oświatowy, honorowy rektor TUR. Był członkiem Zarządu Domu Ludowego.
Inicjator budowy dzielnicy willowej na nowym „Staszicu”. Po odpowiednie projekty willi podróżował wraz z Cezarym Uthke do Wiednia. Od 1925 – 1928 wiceprezydent miasta, usunięty przez władze sanacyjne ze stanowiska prezydenta był prześladowany i bezrobotny przez 7 lat.
Prezydent Dąbrowy Górniczej
W 1935 został wysunięty jako kandydat jednolitego frontu na prezydenta Dąbrowie Górniczej. Wybrany na to stanowisko nie został jednak zatwierdzony. W 1936 ponownie wybrany na stanowisko prezydenta lecz nic zatwierdzony. W 1936 Komunistyczna Partia Polski wysunęła jego kandydaturę na stanowisko dyrektora Kasy Brackiej, wycofano ją jednak, gdyż OKR nie udzieliła mu poparcia.
Społecznik
Cieplak organizował pomoc dla Republiki Hiszpańskiej. W 1937 został członkiem Loża Wolnomularska „Staszic”Loży Wolnomularskiej „Staszic” w Sosnowcu. W pierwszych dniach września 1939, po ucieczce władz z Dąbrowy Górniczej utworzył samorząd i Milicję Ludową, zakładał kuchnie dla głodujących i organizował pomoc dla mieszkańców, tworzył jednolitą organizację wobec władz okupacyjnych. Poszukiwany przez gestapo opuścił Dąbrowę Górniczą. W 1940 powrócił ponownie do Dąbrowy Górniczej i podjął próbę organizowania walki z okupantem.
Areszt
Aresztowany przez Niemców w lutym 1940 roku jako jeden z 40 zakładników. Początkowo więziony był w Sosnowcu a następnie trafił do obozu koncentracyjnego w Mauthasen-Gusen gdzie został zamordowany 12 września 1941 roku.
Uhonorowanie
Jego imieniem nazwano ulicę na Redenie. W Alei Zasłużonych na cmentarzu MBA na płycie rodzinnego grobu zamieszczono tablicę upamiętniającą Cieplaka.