Kategoria:Gromady w Zagłębiu Dąbrowskim 1954-1972

Kategoria obejmuje dawne gromady istniejące w latach 1954-1972 na obszarze Zagłębia Dąbrowskiego.

1. 30 gromad w powiecie Będzińskim 1954-1972
2. .. gromad w powiecie Zawierciańskim 1954-1972
3. .. gromad w powiecie Olkuskim 1954-1972
4. .. gromad w powiecie Myszkowskim 1954-1972

Gromada – w latach 1954–1972 najniższa (obok osiedli i miast) jednostka podziału administracyjnego Polski. Gromady zostały wprowadzone 29 września 1954 roku, gdy w miejsce 3001 gmin utworzono 8789 gromad, jako mniejszych jednostek administracyjnych obejmujących kilka wsi. Zmiany podstawowych jednostek administracyjnych PRL miały głównie cele polityczne. Faktycznie gromady zaczęły funkcjonować od 1 stycznia 1955 roku. Organem wykonawczym gromady była Gromadzka Rada Narodowa. Liczba członków gromadzkiej rady narodowej wahała się zawsze od 9 (dla najmniej ludnych gromad) do 27 (dla najludniejszych). 1 stycznia 1973 roku w miejsce 4313 gromad (stan z dnia 1 stycznia 1972) utworzono 2366 znacznie większych gmin (de facto 2365, ponieważ planowana gmina Kuźnica Grabowska nie została utworzona). Jedynym przypadkiem powołania gminy mniejszej niż gromada było utworzenie gminy Stróże w powiecie gorlickim (3495 mieszk. w 1973 r.) w miejsce gromady Stróże, liczącej w 1970 r. 5779 mieszkańców. Liczbę nowych gmin zmniejszono w dalszych latach do 2129 (2 lipca 1976). Pierwotnie gromada była nazwą jednostki samorządu terytorialnego, rozwijającej się w XV–XVIII wieku na wsi. Gromady istniały także w II RP (podział administracyjny II RP) oraz – jako jednostka pomocnicza gmin – również po II wojnie światowej, do końca 1954 roku. Przedwojenna definicja gromady odpowiada dzisiejszemu sołectwu.