Trójkąt Trzech Cesarzy

Trójkąt Trzech Cesarzy - widok obecny (Foto: Dariusz JUREK)

Odsłonięcie obelisku

Trójkąt Trzech Cesarzy na dawnym zdjęciu

Trójkąt Trzech Cesarzy na dawnym zdjęciu (port węglowy)

Automobil turystyczny z reklamą TTC

Stroje wojskowe (Foto: Michał Kusiak)

Trójkąt Trzech Cesarzy - miejsce styku trzech państw zaborczych w latach 1846 - 1914. Wcześniej w latach 1815 - 1846 był to styk Prus, Rosji i Rzeczpospolity Krakowskiej. Współcześnie znajduje się na granicy Sosnowca i Mysłowic.

Jęzor oraz widok od strony Jęzora na Trójkąt Trzech Cesarzy (Pocztówka sprzed 1914)

Jęzor oraz widok od strony Jęzora na Trójkąt Trzech Cesarzy (Pocztówka sprzed 1914)

Historia

Geneza Trójkąta Trzech Cesarzy wiąże się z klęska Napoleona i załamaniem koncepcji odbudowy państwa polskiego z pomocą Francji. Nowy ład w Europie zaprowadził w 1815 roku Kongres Wiedeński. Zadecydowano na nim o utworzeniu Królestwa Polskiego pod panowaniem rosyjskiego cara i podziale ziem polskich między państwa zaborcze. Wytyczono nowe granice. U zbiegu Białej i Czarnej Przemszy spotkały się Austria, Rosja i Prusy. To graniczne miejsce nazwano Trójkątem Trzech Cesarzy. Granica ta tylko formalnie dotyczyła trzech państw - w istocie rozdzielała polskie ziemie między zaborców. Trójkąt stał się symbolem rozbiorów.

Tereny przyszłego miasta Sosnowca znalazły się w Królestwie Polskim. Za kordonem granicznym pozostała m.in. parafia w Mysłowicach do której należało Zagórze, Sielec, Niwka, Modrzejów, Stary Sosnowiec.

Handel

Banknot o nominale 1 Rubel (Rosja), rok 1898

Banknot o nominale 20 Koron (Austro-Węgry), rok 1913

Banknot o nominale 100 Marek (Prusy), rok 1910

Sztuczne bariery ludność przełamywała na co dzień Granice przekraczały liczne rzesze przemytników, tzw. "szwarcowników", które nielegalnie sprowadzały różne towary z Prus do Kongresówki i odwrotnie.

Z tego procederu utrzymywały się wsie pograniczne jak Dębowa Góra, Ostra Górka i in. Przez granice "przemycano" także nielegalną bibułę.

Rozwój

Nadgraniczne położenie wsi i osad Królestwa Polskiego stało się ważnym czynnikiem ich rozwoju. Powstała tutaj kolej żelazna, wybudowano dworce kolejowe, składy i komory celne, tutaj przez granice dotarł obcy kapitał. Królestwo Polskie i Rosja stanowiły ogromny rynek zbytu. Aby go opanować, a zarazem ominąć bariery celne, niemieccy przedsiębiorcy zakładali przy granicy rosyjskiej, kopalnie, huty, fabryki, bądź inwestowali w już istniejące zakłady. W ten sposób rozwijał się Sosnowiec.

Pocztówki

Trójkąt Trzech Cesarzy ma bogatą dokumentację pocztówkową, co świadczy o dużym zainteresowaniu, wręcz fascynacji tym terenem przede wszystkim przez Niemców. W niemieckich drukarniach powstały setki kart pocztowych z widokiem Trójkąta. Ukazywały one nie tylko Trójkąt a także portrety trzech monarchów, herby panujących dynastii, urzędów celnych, różne sceny rodzajowe itd. Na wielu kartach z napisem „Dreikaiserecke” widoczna jest panorama Niwki, przystań galarów w porcie niweckim, komora celna w Modrzejowie i Granicy.

• 

  Trójkąt Trzech Cesarzy most i kładka

• 

  Trójkąt Trzech Cesarzy z portretami cesarzy

• 

  Trójkąt Trzech Cesarzy z portretami cesarzy

• 

  Widok trójkąta w 1938 r.

• 

  Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca

Z uwagi na bardzo dużą ilość wzorów pocztówki przedstawiające TTC zamieszczone są także w osobnym katalogu

Na dawnej fotografii

• 

  Opis zdjęcia

• 

  Opis zdjęcia

• 

  Opis zdjęcia

• 

  Opis zdjęcia

• 

  Opis zdjęcia

• 

  Opis zdjęcia

Na współczesnej fotografii

• 

  Odsłonięcie Obelisku

• 

  Odsłonięcie Obelisku

• 

  Opis zdjęcia

• 

  Opis zdjęcia

• 

  Opis zdjęcia

• 

  Opis zdjęcia

• 

  Opis zdjęcia

• 

  Opis zdjęcia

Herb Sosnowca

Trójkąt uwieczniony został w herbie Sosnowca ustanowionym w 1904 roku, choć ten punkt geograficzny znajdował się wówczas w odległości kilku kilometrów od miasta (obecnie znajduje się w jego granicach). Z powodu trójkąta - symbolu rozbiorów, próbowano zmienić herb sosnowiecki (bez powodzenia) w Polsce międzywojennej.

Upadek Trójkąta

Trójkąt upadł w 1914 roku, po wkroczeniu Niemców na ziemie Królestwa Polskiego. Faktyczna jego likwidacja nastąpiła po roku 1918, gdy ustalone zostały granice II Rzeczpospolitej.

Bibliografia

• Małgorzata Śmiałek: Sosnowieckie ABC, tom I. Muzeum w Sosnowcu, 2002, s. 45-46. ISBN 83-915173-5-7. 

Linki

- Film dokumentalny o Trójkącie Trzech Cesarzy