Dąbrowska Fabryka Obrabiarek DEFUM: Różnice pomiędzy wersjami

Z WikiZagłębie
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 4 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 4: Linia 4:
Powstanie zakładu przypada na [[1879]] r., kiedy w byłej rozbudowanej kuźni poczęto wykonywać usługi dla rozwijającego się na terenie [[Zagłębie Dąbrowskie|Zagłębia]] przemysłu górniczego i hutniczego. Przez kolejne lata zakład przechodził zmiany właścicieli, z którymi najtrwalej do [[1939]] r. łączą się nazwiska Fitzner-Gamper-Zieleniewski.
Powstanie zakładu przypada na [[1879]] r., kiedy w byłej rozbudowanej kuźni poczęto wykonywać usługi dla rozwijającego się na terenie [[Zagłębie Dąbrowskie|Zagłębia]] przemysłu górniczego i hutniczego. Przez kolejne lata zakład przechodził zmiany właścicieli, z którymi najtrwalej do [[1939]] r. łączą się nazwiska Fitzner-Gamper-Zieleniewski.


Jako fabryka R. Tarkacza i Stołki powstała ok. [[1882]] r. następnie kupił ją A. Braunstein wraz z czeskim wspólnikiem E. Skodą. W [[1897]] r. fabrykę nabyło Towarzystwo Akcyjne „Fitzner-Gamper”. [[Konrad Gamper]] szwajcarski inżynier unowocześnił zakład do poziomu pierwszorzędnej wytworni kotłów dla całego państwa rosyjskiego. Po śmierci K. Gampera zakład podupadł.
Jako fabryka R. Tarkacza i Stołki powstała ok. [[1882]] r. następnie kupił ją A. Braunstein. W [[1885]] dołączył do niego czeski wspólnik [https://pl.wikipedia.org/wiki/Emil_Škoda Emil Skoda]. W [[1897]] r. fabrykę nabyło [[Towarzystwo Akcyjne Zakładów Kotlarskich i Mechanicznych „W. Fitzner i K. Gamper”|Towarzystwo Akcyjne „Fitzner-Gamper”]]. [[Konrad Gamper]] szwajcarski inżynier unowocześnił zakład do poziomu pierwszorzędnej wytworni kotłów dla całego państwa rosyjskiego. Po śmierci [[Konrad Gamper|K. Gampera]] zakład podupadł.


W 1907 r. naczelne kierownictwo fabryką przejął Władysław Jachelski. W krótkim czasie rozszerzył zakres jej produkcji. Wytwarzano cylindry i odlewy żelazne dla potrzeb pierwszej Fabryki Lokomotyw na ziemiach polskich (siedziba w Chrzanowie). W [[1928]] r. na zasadzie przeprowadzonej fuzji przeszła do firmy Zieleniewski i Fitzner-Gamper Sp. Akcyjna w Krakowie.  
W [[1907]] naczelne kierownictwo nad fabryką przejął ''Władysław Jachelski''. W krótkim czasie rozszerzył zakres jej produkcji. Wytwarzano cylindry i odlewy żelazne dla potrzeb pierwszej Fabryki Lokomotyw na ziemiach polskich (siedziba w Chrzanowie).  


W [[1938]] r. fabryka w [[Dąbrowa Górnicza|Dąbrowie Górniczej]] zatrudniała 450 robotników i 50 urzędników. Po wyzwoleniu Zakład jako przedsiębiorstwo państwowe występował pod nazwą jaką posiadał przed wybuchem wojny, tj. Zjednoczone Fabryki Maszyn, Kotłów i Wagonów L. Zieleniewski i Fitzner-Gamper w [[Dąbrowa Górnicza|Dąbrowie Górniczej]]. W roku [[1959]] zakład uzyskał nową nazwę Dąbrowska Fabryka Obrabiarek im. St. Krzynowki. W roku [[1962]] przyłączono do zakładu Szopienicką Fabrykę Obrabiarek.  
W [[1928]] r. na zasadzie przeprowadzonej fuzji fabryka przeszła do firmy '''Zjednoczone Fabryki Maszyn, Kotłów i Wagonów L. Zieleniewski i Fitzner-Gamper Sp. Akcyjna w Krakowie'''. Od tego czasu w dąbrowskich zakładach produkowało się obrabiarki oraz armatury parowe i wodne.


W roku [[1970]] Zarządzeniem Ministra Przemysłu Maszynowego, Zakład wszedł w skład Kombinatu Obrabiarek Ciężkich „PONAR-PORUM”. W tym samym roku zakład uzyskał znak ochronny „Deum”, który odtąd występował nie tylko w nazwie zakładu, ale także na wszystkich wyprodukowanych wyrobach.  
W [[1938]] r. fabryka w [[Dąbrowa Górnicza|Dąbrowie Górniczej]] zatrudniała 450 robotników i 50 urzędników. Po wyzwoleniu Zakład jako przedsiębiorstwo państwowe występował pod nazwą jaką posiadał przed wybuchem wojny, tj. Zjednoczone Fabryki Maszyn, Kotłów i Wagonów L. Zieleniewski i Fitzner-Gamper w [[Dąbrowa Górnicza|Dąbrowie Górniczej]]. Przed II wojną światową zakład jeszcze raz zmienił nazwę na '''"Babcock-Zieleniewski"'''.
 
W okresie okupacji niemieckiej zakład został prawie doszczętnie zdewastowany, a prawie wszystkie cenniejsze urządzenia i części maszyn zostały wywiezione przez okupantów Niemieckich.
Pomimo zniszczeń, zakład podjął produkcję już w styczniu [[1945]] roku.
W [[1949]] przedsiębiorstwo zostało upaństwowione pod nazwą '''Śląsko-Dąbrowskiej Fabryki Urządzeń Mechanicznych'''.
Z polecenia Rady Zakładowej, kierownictwo powierzono inżynierowi ''Tadeuszowi Furdynowi''. W marcu [[1945]] roku, zakład przekazał Departamentowi Uzbrojenia 10 nowych obrabiarek. Produkuje się tutaj proste technicznie tokarki uniwersalne, wiertarko-frezarki i gwinciarki. W [[1950]] roku w zakładzie wyprodukowano 35 tokarek-karuzelówek i 80 wiertarko-frezarek.
Oprócz produkcji obrabiarek, zakład wykonywał również naprawy i remonty czołgów na potrzeby Ludowego Wojska Polskiego. W listopadzie [[1945]] roku w Fabryce pracowało 650 robotników, w tym 100 kobiet.
 
W roku [[1959]] zakład uzyskał nową nazwę '''Dąbrowska Fabryka Obrabiarek DEFUM im. St. Krzynówka'''. W roku [[1962]] przyłączono do zakładu '''Szopienicką Fabrykę Obrabiarek'''.
 
W [[1966]] roku zakład pozyskał pokaźne środki finansowe, dzięki którym wybudowano nową halę montażową wraz z zapleczem socjalnym, a w latach [[1969]]-[[1971]] został wybudowany nowoczesny jak na tamte czasy biurowiec wraz z pomieszczeniami dla biura konstrukcyjnego. Przebudowano też główną halę produkcyjną.
 
W roku [[1970]] Zarządzeniem Ministra Przemysłu Maszynowego, Zakład wszedł w skład Kombinatu Obrabiarek Ciężkich „PONAR-PORUM” z siedzibą w Proębie koło Zawiercia. W tym samym roku zakład uzyskał znak ochronny „Deum”, który odtąd występował nie tylko w nazwie zakładu, ale także na wszystkich wyprodukowanych wyrobach. W [[1974]] roku zlikwidowano położoną na terenie zakładu starą odlewnię.


Z dniem [[1 stycznia]] [[1981]] r. przedsiębiorstwo wystąpiło ze struktury Kombinatu i stało się samodzielnym podmiotem gospodarczym pod nazwą Dąbrowska Fabryka Obrabiarek „Defum”.  
Z dniem [[1 stycznia]] [[1981]] r. przedsiębiorstwo wystąpiło ze struktury Kombinatu i stało się samodzielnym podmiotem gospodarczym pod nazwą Dąbrowska Fabryka Obrabiarek „Defum”.  
Linia 18: Linia 30:
Podstawowa działalność fabryki zlokalizowana była w [[Dąbrowa Górnicza|Dąbrowie Górniczej]] przy ul. T. Kościuszki 3, gdzie realizowana była obróbka mechaniczna detali oraz montaż finalny obrabiarek, w zakładzie zamiejscowym w Katowicach-Szopicnicach, zlokalizowana była produkcja wyposażeń specjalistycznych oraz prowadzona była działalność usługowa w zakresie remontu lekkich obrabiarek typu tokarki wytaczarki.
Podstawowa działalność fabryki zlokalizowana była w [[Dąbrowa Górnicza|Dąbrowie Górniczej]] przy ul. T. Kościuszki 3, gdzie realizowana była obróbka mechaniczna detali oraz montaż finalny obrabiarek, w zakładzie zamiejscowym w Katowicach-Szopicnicach, zlokalizowana była produkcja wyposażeń specjalistycznych oraz prowadzona była działalność usługowa w zakresie remontu lekkich obrabiarek typu tokarki wytaczarki.


W okresie szczytowego wzrostu produkcji w latach [[1978]]-[[1985]] zatrudnienie w „Defum” dochodziło do 1300 pracowników. W [[1994]] r. wyniosło śr. 400 pracowników. Do [[1973]] zakład posiadał własną orkiestrę dętą oraz przyzakładową szkołę zawodową do [[1992]] r. nadto partycypował w utrzymaniu [[Klub Sportowy "Dąbrowa"|Klubu Sportowego „Dąbrowa”]].  
===Przejęcie produkcji obrabiarek do Andrychowa===
W [[2011]] roku Andrychowska Fabryka Maszyn S.A. przejęła produkcję obrabiarek Dąbrowskiej Fabryki Maszyn S.A. oraz znak towarowy DEFUM.  


==Likwidacja zakładu==
===Likwidacja zakładu===
W [[2015]] r. zakłady zostały zlikwidowane jako ostatnie duże przedsiębiorstwo państwowe w województwie śląskim. Fabryka o ponad 140-letniej tradycji przestała istnieć.  
W [[2015]] r. zakłady zostały zlikwidowane jako ostatnie duże przedsiębiorstwo państwowe w województwie śląskim. Fabryka o ponad 140-letniej tradycji przestała istnieć.  


==Przejęcie produkcji obrabiarek do Andrychowa==
==Zatrudnienie==
W [[2011]] roku Andrychowska Fabryka Maszyn S.A. przejęła produkcję obrabiarek Dąbrowskiej Fabryki Maszyn S.A. oraz znak towarowy DEFUM.  
Przed rokiem [[1914]] dąbrowskie zakłady zatrudniały 400 pracowników. W okresie szczytowego wzrostu produkcji w latach [[1978]]-[[1985]] zatrudnienie w „Defum” dochodziło do 1300 pracowników. W [[1994]] r. wyniosło śr. 400 pracowników.  
 
==Ciekawostki==
* Do [[1973]] zakład posiadał własną orkiestrę dętą oraz przyzakładową szkołę zawodową
* Do [[1992]] r. partycypował w utrzymaniu [[Klub Sportowy "Dąbrowa"|Klubu Sportowego „Dąbrowa”]].
* W roku [[2004]] zakład wykonał szlifierkę do obróbki komór nabojowych w armatach okrętowych na zlecenie Ministerstwa Obrony USA.
 


==Dyrektorzy zakładu od [[1945]] r.==
==Dyrektorzy zakładu od [[1945]] r.==

Aktualna wersja na dzień 19:15, 18 maj 2022

Dąbrowska Fabryka Obrabiarek "DEFUM" - mieściła się w Dąbrowie Górniczej przy ul. T. Kościuszki 3. Działała od 1879 r. do 2015 r. Obecnie w budynkach po fabryce znajduje się Projekt "Fabryka Pełna Życia".

Historia

Powstanie zakładu przypada na 1879 r., kiedy w byłej rozbudowanej kuźni poczęto wykonywać usługi dla rozwijającego się na terenie Zagłębia przemysłu górniczego i hutniczego. Przez kolejne lata zakład przechodził zmiany właścicieli, z którymi najtrwalej do 1939 r. łączą się nazwiska Fitzner-Gamper-Zieleniewski.

Jako fabryka R. Tarkacza i Stołki powstała ok. 1882 r. następnie kupił ją A. Braunstein. W 1885 dołączył do niego czeski wspólnik Emil Skoda. W 1897 r. fabrykę nabyło Towarzystwo Akcyjne „Fitzner-Gamper”. Konrad Gamper szwajcarski inżynier unowocześnił zakład do poziomu pierwszorzędnej wytworni kotłów dla całego państwa rosyjskiego. Po śmierci K. Gampera zakład podupadł.

W 1907 naczelne kierownictwo nad fabryką przejął Władysław Jachelski. W krótkim czasie rozszerzył zakres jej produkcji. Wytwarzano cylindry i odlewy żelazne dla potrzeb pierwszej Fabryki Lokomotyw na ziemiach polskich (siedziba w Chrzanowie).

W 1928 r. na zasadzie przeprowadzonej fuzji fabryka przeszła do firmy Zjednoczone Fabryki Maszyn, Kotłów i Wagonów L. Zieleniewski i Fitzner-Gamper Sp. Akcyjna w Krakowie. Od tego czasu w dąbrowskich zakładach produkowało się obrabiarki oraz armatury parowe i wodne.

W 1938 r. fabryka w Dąbrowie Górniczej zatrudniała 450 robotników i 50 urzędników. Po wyzwoleniu Zakład jako przedsiębiorstwo państwowe występował pod nazwą jaką posiadał przed wybuchem wojny, tj. Zjednoczone Fabryki Maszyn, Kotłów i Wagonów L. Zieleniewski i Fitzner-Gamper w Dąbrowie Górniczej. Przed II wojną światową zakład jeszcze raz zmienił nazwę na "Babcock-Zieleniewski".

W okresie okupacji niemieckiej zakład został prawie doszczętnie zdewastowany, a prawie wszystkie cenniejsze urządzenia i części maszyn zostały wywiezione przez okupantów Niemieckich. Pomimo zniszczeń, zakład podjął produkcję już w styczniu 1945 roku. W 1949 przedsiębiorstwo zostało upaństwowione pod nazwą Śląsko-Dąbrowskiej Fabryki Urządzeń Mechanicznych. Z polecenia Rady Zakładowej, kierownictwo powierzono inżynierowi Tadeuszowi Furdynowi. W marcu 1945 roku, zakład przekazał Departamentowi Uzbrojenia 10 nowych obrabiarek. Produkuje się tutaj proste technicznie tokarki uniwersalne, wiertarko-frezarki i gwinciarki. W 1950 roku w zakładzie wyprodukowano 35 tokarek-karuzelówek i 80 wiertarko-frezarek. Oprócz produkcji obrabiarek, zakład wykonywał również naprawy i remonty czołgów na potrzeby Ludowego Wojska Polskiego. W listopadzie 1945 roku w Fabryce pracowało 650 robotników, w tym 100 kobiet.

W roku 1959 zakład uzyskał nową nazwę Dąbrowska Fabryka Obrabiarek DEFUM im. St. Krzynówka. W roku 1962 przyłączono do zakładu Szopienicką Fabrykę Obrabiarek.

W 1966 roku zakład pozyskał pokaźne środki finansowe, dzięki którym wybudowano nową halę montażową wraz z zapleczem socjalnym, a w latach 1969-1971 został wybudowany nowoczesny jak na tamte czasy biurowiec wraz z pomieszczeniami dla biura konstrukcyjnego. Przebudowano też główną halę produkcyjną.

W roku 1970 Zarządzeniem Ministra Przemysłu Maszynowego, Zakład wszedł w skład Kombinatu Obrabiarek Ciężkich „PONAR-PORUM” z siedzibą w Proębie koło Zawiercia. W tym samym roku zakład uzyskał znak ochronny „Deum”, który odtąd występował nie tylko w nazwie zakładu, ale także na wszystkich wyprodukowanych wyrobach. W 1974 roku zlikwidowano położoną na terenie zakładu starą odlewnię.

Z dniem 1 stycznia 1981 r. przedsiębiorstwo wystąpiło ze struktury Kombinatu i stało się samodzielnym podmiotem gospodarczym pod nazwą Dąbrowska Fabryka Obrabiarek „Defum”.

Był przedsiębiorstwem państwowym. „Defum” jest jedynym w kraju, a także znanym w świecie producentem wiertarkofrezarek. W asortymencie produkcji posiada również tokarki karuzelowe.

Podstawowa działalność fabryki zlokalizowana była w Dąbrowie Górniczej przy ul. T. Kościuszki 3, gdzie realizowana była obróbka mechaniczna detali oraz montaż finalny obrabiarek, w zakładzie zamiejscowym w Katowicach-Szopicnicach, zlokalizowana była produkcja wyposażeń specjalistycznych oraz prowadzona była działalność usługowa w zakresie remontu lekkich obrabiarek typu tokarki wytaczarki.

Przejęcie produkcji obrabiarek do Andrychowa

W 2011 roku Andrychowska Fabryka Maszyn S.A. przejęła produkcję obrabiarek Dąbrowskiej Fabryki Maszyn S.A. oraz znak towarowy DEFUM.

Likwidacja zakładu

W 2015 r. zakłady zostały zlikwidowane jako ostatnie duże przedsiębiorstwo państwowe w województwie śląskim. Fabryka o ponad 140-letniej tradycji przestała istnieć.

Zatrudnienie

Przed rokiem 1914 dąbrowskie zakłady zatrudniały 400 pracowników. W okresie szczytowego wzrostu produkcji w latach 1978-1985 zatrudnienie w „Defum” dochodziło do 1300 pracowników. W 1994 r. wyniosło śr. 400 pracowników.

Ciekawostki

  • Do 1973 zakład posiadał własną orkiestrę dętą oraz przyzakładową szkołę zawodową
  • Do 1992 r. partycypował w utrzymaniu Klubu Sportowego „Dąbrowa”.
  • W roku 2004 zakład wykonał szlifierkę do obróbki komór nabojowych w armatach okrętowych na zlecenie Ministerstwa Obrony USA.


Dyrektorzy zakładu od 1945 r.

  • Tadeusz Furdyn,
  • Stanisław Szczygieł,
  • Stanisław Kotuła,
  • mgr inż. Tadeusz Ciemiewski,
  • inż. Stanisław Krupa,
  • mgr inż. Bogdan Dziubiński,
  • inż. Andrzej Kuczabiński,
  • mgr inż. Wiesław Gęborski.

Bibliografia

Źródło: „https://wikizaglebie.pl/index.php?title=Dąbrowska_Fabryka_Obrabiarek_DEFUM&oldid=110209”