Dąbrowa Górnicza
| Dąbrowa Górnicza | |||
| |||
| Województwo | śląskie | ||
| Gmina • rodzaj |
Dąbrowa Górnicza miejska | ||
| Prawa miejskie | 1916 | ||
| Prezydent | Zbigniew Podraza | ||
| Powierzchnia | 188,73 km² | ||
| Ludność (2010) • liczba • gęstość |
127 tyś 681 os./km² | ||
| Tablice rejestracyjne | SD | ||
| Strona internetowa miasta | |||
Dąbrowa Górnicza - miasto na prawach powiatu, największe pod względem powierzchni miasto Zagłębia Dąbrowskiego.
Historia
Do czasów I wojny światowej Dąbrowa Górnicza była wielką wsią przemysłową. Dopiero podczas I wojny światowej została przez austriackich okupantów przemianowana na miasto. Dąbrowa Górnicza prawa miejskie uzyskała w 1916 r.
Pierwsza wzmianka na temat wsi Dąbrowa pochodzi z roku 1655. Wieś wymieniona została wówczas w aktach metrykalnych parafii Świętej Trójcy w Będzinie. Powstała kilka lat wcześniej jako Koniecpolska Wola - najstarsza zachowana wzmianka pochodzi z roku 1652. Była to wówczas wieś królewska podlegająca staroście będzińskiemu.
Dąbrowa zanim stała się miastem, była dużym ośrodkiem przemysłowym (głównie wydobywczym). Węgiel kamienny został odkryty przypadkowo w 1785 r. przez grupę chłopców zajmujących się wypasem owiec.
W 1796 r. otwarto jedną z najważniejszych i najstarszych kopalni. Była to Kopalnia „Reden”, która powstała z inicjatywy hrabiego von Redena, dyrektora Głównego Urzędu Górnictwa we Wrocławiu. W tym okresie Dąbrowę "odwiedziło" (w latach 1795 - 1807 znalazła się w pruskim zaborze) wielu specjalistów pruskich. Powstało wówczas wiele kopalń państwowych i prywatnych.
- Państwowe kopalnie: Ksawery, Szuman, Hieronim, Łabęcki i Cieszkowski.
- Prywatne kopalnie: Kazimierz, Jan, Antoni, Ludwik.
W latach 1833 – 1839 powstał duży zakład przemysłowy „Huta Bankowa”. Inicjatorem budowy huty był wicedyrektor Banku Polskiego Henryk Łubieński.
Ranga Dąbrowy została podwyższona w latach 30-tych XIX wieku kiedy tu usytuowano siedzibę Zarządu Zachodniego Okręgu Górniczego. W tym zarządzie piastowali funkcje naczelnicy górnictwa, wśród nich był Józef Patrycjusz Cieszkowski – twórca pojęcia Zagłębie Dąbrowskie.
W II połowie XIX wieku powstała Dąbrowska Szkoła Górnicza, która kształciła przyszłych sztygarów i majstrów hutniczych. Została powołana 1 lutego 1889 r. przez cara Aleksandra Romanowa.
Do Dąbrowy w tym czasie przybywali wybitni specjaliści z zakresu przemysłu z Francji, Włoch. Do budowy nowych kolonii mieszkalnych przybyli architekci z Włoch lub Francji.
Dąbrowa posiada piękny kościół parafialny, wykonany według planów inż. Pomianowskiego. Kościół ten to dzieło starań i zapobiegliwości ś.p. ks. Grzegorza Augustynika, kapłana o niepospolitych zaletach serca i umysłu. Kapłan ten dzięki ogromnemu wpływowi jaki miał wśród robotników, odegrał wybitną rolę w życiu społecznym Dąbrowy.
Zabytki
Pomniki
Sport
Gospodarka
Komunikacja
Dzielnice i osiedla
- Łosień
- Łęka
- Działki
- Strzemieszyce Wielkie
- Marianki
- Łęknice
- Legionowo
- Babia Ława
- Jedlina
- Ujejsce
- Tworzeń
- Łazy
- Nowa Kuźniczka
- Korzeniec
- Błędów
- Szałasowizna
- Smugi
- Pogoria
- Bugaj
- Podbuczyny
- Ząbkowice
- Trzydziesty
- Okradzionów
- Strzemieszyce Małe
- Zakawie
- Anna
- Ciernice
- Dębnik
- Lipówka
- Piła Ujejska
- Krasowa
- Szatanówka
- Piekło
- Ratanice
- Malinowe Górki
- Gródki
- Tucznawa
- Zając
- Podrowce
- Kazdębie
- Laski
- Świerczyna
- Sikorka
- Podbagienko
- Kawa
- Zielona
- Wypaleniska
- Podlesie
- Glinianki
- Starosiedle
- Gołonóg
- Cegielniana
- Niepiekło
Bibliografia
- Przewodnik po Zagłębiu Dąbrowskim. Sosnowiec : Komitet Przewodnika po Zagłębiu Dąbrowskim, 1939, s. 85-86.
