Żarki

(Foto: Grzegorz Onyszko)

Żarki - miasto w woj. śląskim, w powiecie myszkowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Żarki.

W latach 1975 - 1998 miasto administracyjnie należało do woj. częstochowskiego.

Nazwa miejscowości

Nazwa Żarki ma pochodzić z czasów pogańskich, gdy, na tym miejscu stały żary czyli stosy drzewa, na których palono ciała zmarłych. Mniej prawdopodobnie brzmi inna wersja, że jeden z Myszkowskich, pan tych włości, zezwolił arendarzowi na postawienie domu zajezdnego tuż przy trakcie. Żona arendarza miała imię Sara, a że ją nazywano Sarką, stąd miały powstać Żarki.

Historia

Dawniej Żarki stały gdzie indziej, gdy jednak ludność w roku 1661 wymarła od moru, Jan Męciński założył miasto na innym miejscu. Już w XIV wieku. Młyny żareckie z woli Władysława ks. Opolskiego płaciły dziesięcinę klasztorowi na Jasnej Gorze. W XVI wieku właścicielami Żarek byli Myszkowscy, po nich Korycińscy, a od wieku XVII do 1829 r. Męcińscy herbu Poraj. Następnym dziedzicem tych włości był Piotr Steinkeller jeden z najbardziej zasłużonych przemysłowców i najzdolniejszych organizatorów przemysłu w Zagłębiu. Steinkeller założył w Żarkach kuźnię, warsztaty mechaniczne, fabrykę maszyn, naczyń kuchennych oraz młyn parowy. Wyrabiano tu słynne w całym kraju karetki pocztowe, nazywane popularnie steinkellerkami.

We dworze żareckim naówczas jeszcze drewnianym, u Korycińskich bawiła Maria Ludwika, małżonka Władysława IV, a i sam król z dworem bywał w gościnie u Korycińskich.

Bitwy pod Żarkami
W 1712 r. rozegrała się pod Żarkami bitwa między stronnikami Stanisława Leszczyńskiego, a Augusta II Sasa.

W 1809 r. Żarki były punktem zbornym wojsk narodowych, Jan Męciński bowiem został z dyspozycji ks. Józefa Poniatowskiego naczelnikiem sił zbrojnych powiatów: lelowskiego, częstochowskiego i pilickiego.

Powstanie styczniowe
W roku 1863 niedaleko Żarek pod wsią Jaworznikiem rozegrała się jedna z najkrwawszych bitew postania. 24 kwietnia 1863 r. oddział Mossakowskiego, dążący od Krakowa przez powiat olkuski w okolice Częstochowy, by połączyć się z oddziałem Oksińskiego, został zaatakowany przez 3 kompanie wojska rosyjskiego. Powstańcy ponieśli klęskę. Z obu stron straty wyniosły ponad stu zabitych i rannych.

Zabytki

Kościół p.w. św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza.
Ruiny kościoła św. Stanisława - za miastem na wzgórku są ruiny kościoła św. Stanisława. Kościół ten według tradycji stoi na tym miejscu, gdzie przed wiekami rozłożyły się stare Żarki.
Kościół św. Barbary - przy ul. Częstochowskiej stoi starożytny kościółek św. Barbary, przy nim dzięki szczodrobliwości dziedziców istniał szpital.
Pałac - Mikołaj Koryciński rozpoczął w Żarkach budowę obronnego zamku, ale budowy tej nie dokończył. Później Męcińscy wybudowali pałac. Po próbach uczynienia zamku żareckiego obronnym pozostały trzy baszty.

Szlaki turystyczne

Szlak Kultury Żydowskiej w Żarkach

Dzielnice i osiedla

Wykaz ulic

Chabrów
Jagodowa
Kościuszki Tadeusza
Bratków
Plater Emilii
Żeromskiego Stefana
Kukuczki Jerzego
Norwida Cypriana Kamila
Nadrzeczna
Olsztyńska
Reja Mikołaja
Myszkowska
Wierzbowa
Długa
Malinowskiego Bronisława
Chopina
Prosta
Topolowa
Staffa Leopolda
Koziegłowska

Wąska
Zielona
Słowackiego Juliusza
Kościelna
Tulipanów
Łąkowa
Źródlana
Ogrodowa
Konwalii
Stary Rynek
Steinkellera
Wschodnia
Kopernika Mikołaja
Chryzantem
Czarka
Krzywa
Moniuszki Stanisława
Targowa
Orzeszkowej Elizy
Dworska

Prusa Bolesława
Cegielniana
Fiołków
Górki
Handlowa
Sienkiewicza Henryka
Mostowa
Słoneczna
Joselewicza Berka
Strażacka
Piaski
Kusocińskiego Janusza
Broniewskiego Władysława
Mickiewicza Adama
Armii Krajowej
Astrów
Młyńska
Spadowa
Leśniowska

Kąkoli
Sosnowa
Poprzeczna
Piłsudskiego marsz. Józefa
Różana
Częstochowska
Deyny Kazimierza
Olszowa
Serwin
Ofiar Katynia
Polna
Niegowska
Żwirki i Wigury
Mała
Barbary św.
Klasztorna
Mokra
Krótka
Leśna

Galeria

Żarki. Zdjęcie Starego Rynku.
Żarki. Urokliwa uliczka z zachowaną dawną zabudową małego miasteczka.
Żarki. Stary rynek wraz z kościołem pw. św. Symeona i Judy Tadeusza.
Żarki. Zachowana małomiasteczkowa zabudowa z okresu przedwojennego.01.
Żarki. Zachowana małomiasteczkowa zabudowa z okresu przedwojennego.02.
Żarki. Kapliczka z figurą Jana Nepomucena przy przepływającej przez miasteczko rzeczce Leśniówce.
Żarki. Kościół pw. św. Symeona i Judy Tadeusza.
Żarki. Kościółek p.w. św. Barbary (jeszcze w trakcie renowacji).
Żarki. Zachowana małomiasteczkowa zabudowa z okresu przedwojennego.
Żareckie stodoły unikatowy kompleks zabytkowy.
Żarki. Budynek dawnej tzw. "Nowej Synagogi" (a obecnie Domu Kultury) po zakończonej renowacji.
Żarki. Widok muru przepięknego cmentarza chrześcijańskiego z zachowanymi osiemnastowiecznymi grobami.
Żarki. Miejsce po starym cmentarzu żydowskim (kirkucie).
Żarki. Nowy cmentarz żydowski (kirkut).
Żarki. Biblioteka.
Opis zdjęcia: