Henryk Czeczott

Zagłębiowskie Biogramy
Imię i nazwisko	Henryk Czeczott
Data i miejsce urodzenia	18 czerwca 1875 Petersburg (Rosja)
Data i miejsce śmierci	6 września 1928 Freiburg (Niemcy)
Zawód	profesor doktor inżynier górnictwa, działacz społeczny

Henryk Czeczott - profesor doktor nauk technicznych inżynier górnictwa, działacz społeczny. Urodził się 18 czerwca 1875 r. w Petersburgu. Był synem Ottona dyrektora szpitala i Leontyny z Kubielów. W Petersburgu ukończył w 1894 r. gimnazjum matematyczno- przyrodnicze, a w 1900 r. Instytut Górnictwa. Podczas studiów był członkiem nielegalnych akademickich kół socjalistycznych. Praktykę zawodową odbywał w Zagłębiu Dąbrowskim w kopalniach „Mortimer”, „Wiktor”, „Saturn” oraz w hucie „Bankowej”. W latach 1900-1908 pracował w kopalni „Saturn” w Czeladzi jako kierownik robót górniczych, a następnie pomocnik zawiadowcy. Był aktywnym członkiem Sekcji Górniczo- Hutniczej Oddziału Warszawskiego Towarzystwa Popierania Przemysłu i Handlu. Współredagował dział „Górnictwo i Hutnictwo” warszawskiego Przeglądu Technicznego, przekształconego w „Przegląd Górniczo-Hutniczy” ukazujący się od X 1903 r. w Dąbrowie Górniczej. Prowadzone przez długie lata badania przez Czeczotta uwieńczone zostały stworzeniem teorii wentylacji kopalni. Zwiedzenie w 1904 r. kopalni amerykańskich zapoczątkowały z kolei badania nad przeróbką mechaniczną kopalin użytecznych, której w Polsce i Rosji był pionierem. Równocześnie rozpoczął działalność społeczno - polityczną. Na łamach „Kuriera Sosnowieckiego” i „Ludzkości” piętnował wyzysk i rabunkową gospodarkę obcego kapitału w zagłębiowskich kopalniach. W Czeladzi założył Towarzystwo Spożywcze (1902), zainicjował budowę Domu Ludowego przy kopalni Saturn oraz był współzałożycielem Stowarzyszenia Spożywczego „Alma” (1903 r.), zrzeszającego górników tej kopalni. W 1903 r. przystąpił do zagłębiowskich organizacji PPS. W jego mieszkaniu znajdował się skład wydawnictw partyjnych, a także miejsce schronienia ściganych przez policję działaczy PPS, nielegalnie przeprowadzanych przez granicę na Górny Śląsk lub do Galicji. Za działalność społeczno – polityczną mimo ogromnych zasług dla kopalni (opracowanie systemu eksploatacji grubego pokładu „Szczęsny” nowatorskie metody wentylacji czy wprowadzenie podsadzki suchej), Towarzystwo „Saturn” zwolniło go z pracy. Od 1 stycznia do 1 lipca 1908 r. był głównym inżynierem kopalni „Jan” w Dąbrowie Górniczej. Opracował tu nowoczesną metodę eksploatacji cienkich pokładów węgla. Po opuszczeniu Dąbrowy Górniczej poświęcił się całkowicie pracy naukowo- badawczej. W 1909 r. Instytut Górnictwa w Petersburgu przyjął jego dysertację doktorską, a w roku następnym w wyniku konkursu powierzył mu stanowisko kierownika nowo utworzonej Katedry Sortowania i Wzbogacania Rud . W zakresie teorii i praktyki wzbogacania kopalin użytecznych był najpoważniejszym autorytetem w Rosji. Przyczynił się do rozwoju kopalnictwa złota w Rosji. Prowadzone przez niego prace geologiczno- poszukiwawcze (Ałtaj, dolina rzek Ob) powiększyły pola eksploatacyjne cennego kruszcu. Był założycielem nowych kopalń, przede wszystkim twórcą metod wyodrębniania czystego złota ze złóż rozsyłowych i autorem publikacji na ten temat. W 1914 r. po powrocie z Kursu Przeróbki Mechanicznej w Bostonie, Czeczott zorganizował w Petersburgu stację doświadczalną, laboratorium przeróbki i biuro projektów, które odegrały olbrzymią rolę w górnictwie rosyjskim zwłaszcza po 1917 r., kiedy pod kierownictwem Czeczotta przekształcono je w Instytut Przeróbki Mechanicznej Użytecznych Ciał Kopalnych. W 1917 r. Czeczott został profesorem zwyczajnym oraz dziekanem Wydziału Górnictwa Instytutu Górnictwa w Leningradzie. Podczas 11 lat pobytu (1909-1922) w Rosji opracował 65 publikacji naukowo-technicznych. W 1919 r. władze utworzonej Akademii Górniczo Hutniczej wezwały Czeczotta do Krakowa, powierzając mu kierownictwo katedry górnictwa. Powrót do Polski i objęcie stanowiska nastąpiło dopiero w 1922 r. W akademii zorganizował katedrę obróbki mechanicznej oraz Instytut Doświadczalny Przeróbki Mechanicznej. Miał plany postawienia tej dziedziny górnictwa w Polsce na poziomie światowym. Nie zrealizował ich wobec braku zrozumienia ze strony władz uczelni i kół przemysłowców. Czeczott nie zawężał swej roli do zagadnień teoretycznych. Utrzymywał stałe kontakty z zakładami górniczymi Zagłębia Dąbrowskiego i Górnego Śląska, wykonując szereg ekspertyz i innych opracowań o kluczowym znaczeniu dla poszczególnych kopalń: „Czeladź”, „Kazimierz”, „Juliusz”, „Renard”, „Flora”, „Jowisz”, „Jaworzno”, „Michał”, wiele innych. Czeczott w tym czasie był największym autorytetem naukowym w górnictwie polskim. Pracując na AGH odbył kilka zagranicznych podróży w związku z zainteresowaniem kopalnictwem soli potasowych. Zmarł 6 września 1928 r. we Freibergu (Saksonia) w Niemczech.

Źródło: http://www.muzeum-saturn.czeladz.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=303&Itemid=106