Trójkąt Trzech Cesarzy

Trójkąt Trzech Cesarzy - widok obecny (Foto: Dariusz JUREK)

Na planie Sosnowca z 1907 roku

Odsłonięcie obelisku

Trójkąt Trzech Cesarzy na dawnym zdjęciu

Automobil turystyczny z reklamą TTC

Stroje wojskowe (Foto: Michał Kusiak)

Trójkąt Trzech Cesarzy - miejsce styku trzech państw zaborczych w latach 1846 - 1914. Wcześniej w latach 1815 - 1846 był to styk Prus, Rosji i Rzeczpospolity Krakowskiej. Współcześnie znajduje się na granicy Sosnowca i Mysłowic.

Historia

Geneza Trójkąta Trzech Cesarzy wiąże się z klęska Napoleona i załamaniem koncepcji odbudowy państwa polskiego z pomocą Francji. Nowy ład w Europie zaprowadził w 1815 roku Kongres Wiedeński. Zadecydowano na nim o utworzeniu Królestwa Polskiego pod panowaniem rosyjskiego cara i podziale ziem polskich między państwa zaborcze. Wytyczono nowe granice. U zbiegu Białej i Czarnej Przemszy spotkały się Austria, Rosja i Prusy. To graniczne miejsce nazwano Trójkątem Trzech Cesarzy. Granica ta tylko formalnie dotyczyła trzech państw - w istocie rozdzielała polskie ziemie między zaborców. Trójkąt stał się symbolem rozbiorów.

Tereny przyszłego miasta Sosnowca znalazły się w Królestwie Polskim. Za kordonem granicznym pozostała m.in. parafia w Mysłowicach do której należało Zagórze, Sielec, Niwka, Modrzejów, Stary Sosnowiec.

Handel

Sztuczne bariery ludność przełamywała na co dzień Granice przekraczały liczne rzesze przemytników, tzw. "szwarcowników", które nielegalnie sprowadzały różne towary z Prus do Kongresówki i odwrotnie.

Z tego procederu utrzymywały się wsie pograniczne jak Dębowa Góra, Ostra Górka i in. Przez granice "przemycano" także nielegalną bibułę.

• 

  Kładka i granica w Modrzejowie

• 

  Banknot o nominale 1 Rubel (Rosja), rok 1898

• 

  Banknot o nominale 20 Koron (Austro-Węgry), rok 1913

• 

  Banknot o nominale 100 Marek (Prusy), rok 1910

Rozwój

Nadgraniczne położenie wsi i osad Królestwa Polskiego stało się ważnym czynnikiem ich rozwoju. Powstała tutaj kolej żelazna, wybudowano dworce kolejowe, składy i komory celne, tutaj przez granice dotarł obcy kapitał. Królestwo Polskie i Rosja stanowiły ogromny rynek zbytu. Aby go opanować, a zarazem ominąć bariery celne, niemieccy przedsiębiorcy zakładali przy granicy rosyjskiej, kopalnie, huty, fabryki, bądź inwestowali w już istniejące zakłady. W ten sposób rozwijał się Sosnowiec.

Pocztówki

Trójkąt Trzech Cesarzy ma bogatą dokumentację pocztówkową, co świadczy o dużym zainteresowaniu, wręcz fascynacji tym terenem przede wszystkim przez Niemców. W niemieckich drukarniach powstały setki kart pocztowych z widokiem Trójkąta. Ukazywały one nie tylko Trójkąt a także portrety trzech monarchów, herby panujących dynastii, urzędów celnych, różne sceny rodzajowe itd. Na wielu kartach z napisem „Dreikaiserecke” widoczna jest panorama Niwki, przystań galarów w porcie niweckim, komora celna w Modrzejowie i Granicy.

• 

  Trójkąt Trzech Cesarzy most i kładka

• 

  Trójkąt Trzech Cesarzy z portretami cesarzy

• 

  Trójkąt Trzech Cesarzy z portretami cesarzy

• 

  Widok trójkąta w 1938 r.

• 

  Jęzor oraz widok od strony Jęzora na Trójkąt Trzech Cesarzy (Pocztówka sprzed 1914)

• 

  Jęzor oraz widok od strony Jęzora na Trójkąt Trzech Cesarzy (Pocztówka sprzed 1914)

• 

  Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca

Z uwagi na bardzo dużą ilość wzorów pocztówki przedstawiające TTC zamieszczone są także w osobnym katalogu

Na dawnej fotografii i rysunkach

• 

  Wodowanie statku "Krakowianka"

• 

  Port węglowy

• 

  Port

• 
• 

  Opis zdjęcia

• 

  Opis zdjęcia

• 

  Opis zdjęcia

Na współczesnej fotografii

• 

  Odsłonięcie Obelisku

• 

  Odsłonięcie Obelisku

• 

  Opis zdjęcia

• 

  Opis zdjęcia

• 

  Opis zdjęcia

• 

  Opis zdjęcia

• 

  Opis zdjęcia

• 

  Opis zdjęcia

Herb Sosnowca

Trójkąt uwieczniony został w herbie Sosnowca ustanowionym w 1904 roku, choć ten punkt geograficzny znajdował się wówczas w odległości kilku kilometrów od miasta (obecnie znajduje się w jego granicach). Z powodu trójkąta - symbolu rozbiorów, próbowano zmienić herb sosnowiecki (bez powodzenia) w Polsce międzywojennej.

Upadek Trójkąta

Zniszczona kładka graniczna

Trójkąt upadł w 1914 roku, po wkroczeniu Niemców na ziemie Królestwa Polskiego. Faktyczna jego likwidacja nastąpiła po roku 1918, gdy ustalone zostały granice II Rzeczpospolitej.

Bibliografia

• Małgorzata Śmiałek: Sosnowieckie ABC, tom I. Muzeum w Sosnowcu, 2002, s. 45-46. ISBN 83-915173-5-7. 

Linki

- Film dokumentalny o Trójkącie Trzech Cesarzy

<videoflash>1faOGhSpYLs</videoflash>