Trójkąt Trzech Cesarzy: Różnice pomiędzy wersjami
mNie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
(Nie pokazano 34 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:TTC_1.JPG|thumb|400px|Trójkąt Trzech Cesarzy - widok obecny (Foto: Dariusz JUREK)]] | [[Plik:TTC_1.JPG|thumb|400px|Trójkąt Trzech Cesarzy - widok obecny (Foto: Dariusz JUREK)]] | ||
[[Plik:Sosnowiec 1907 Modrzejów.jpg|thumb|350px|Na planie Sosnowca z [[1907]] roku]] | |||
[[Plik:TTC-odsloniecie-pomniku-0001.jpg|thumb|300px|Odsłonięcie obelisku]] | |||
[[Plik:Trójkąt Trzech Cesarzy 001.jpg|thumb|300px|Trójkąt Trzech Cesarzy na dawnym zdjęciu]] | |||
[[Plik:TTC Automobil 01.jpg|thumb|300px|Automobil turystyczny z reklamą TTC]] | |||
[[Plik:Trójkąt Trzech Cesarzy - Stroje wojskowe.jpg|thumb|300px|Stroje wojskowe (Foto: Michał Kusiak)]] | |||
'''Trójkąt Trzech Cesarzy''' - miejsce styku trzech państw zaborczych w latach [[1846]] - [[1914]]. Wcześniej w latach [[1815]] - [[1846]] był to styk Prus, Rosji i Rzeczpospolity Krakowskiej. Współcześnie znajduje się na granicy [[Sosnowiec|Sosnowca]] i Mysłowic. | |||
==Historia== | |||
Geneza Trójkąta Trzech Cesarzy wiąże się z klęska Napoleona i załamaniem koncepcji odbudowy państwa polskiego z pomocą Francji. Nowy ład w Europie zaprowadził w [[1815]] roku Kongres Wiedeński. Zadecydowano na nim o utworzeniu Królestwa Polskiego pod panowaniem rosyjskiego cara i podziale ziem polskich między państwa zaborcze. Wytyczono nowe granice. U zbiegu [[Biała Przemsza|Białej]] i [[Czarna Przemsza|Czarnej Przemszy]] spotkały się Austria, Rosja i Prusy. To graniczne miejsce nazwano Trójkątem Trzech Cesarzy. Granica ta tylko formalnie dotyczyła trzech państw - w istocie rozdzielała polskie ziemie między zaborców. Trójkąt stał się symbolem rozbiorów. | |||
Tereny przyszłego miasta [[Sosnowiec|Sosnowca]] znalazły się w Królestwie Polskim. Za kordonem granicznym pozostała m.in. parafia w Mysłowicach do której należało [[Zagórze (Sosnowiec)|Zagórze]], [[Sielec (Sosnowiec)|Sielec]], [[Niwka (Sosnowiec)|Niwka]], [[Modrzejów (Sosnowiec)|Modrzejów]], [[Stary Sosnowiec (Sosnowiec)|Stary Sosnowiec]]. | |||
==Handel== | |||
Sztuczne bariery ludność przełamywała na co dzień Granice przekraczały liczne rzesze przemytników, tzw. "[[Szwarcownicy|szwarcowników]]", które nielegalnie sprowadzały różne towary z Prus do Kongresówki i odwrotnie. | |||
Z tego procederu utrzymywały się wsie pograniczne jak [[Dębowa Góra (Sosnowiec)|Dębowa Góra]], [[Ostra Górka (Sosnowiec)|Ostra Górka]] i in. Przez granice "przemycano" także nielegalną bibułę. | |||
<gallery> | |||
Plik:Modrzejów-granica-na-rzece-0001.jpg|Kładka i granica w Modrzejowie | |||
Plik:1 Rubel.jpg|Banknot o nominale 1 Rubel (Rosja), rok 1898 | |||
Plik:20 Koron.jpg|Banknot o nominale 20 Koron (Austro-Węgry), rok 1913 | |||
Plik:100 Marek.jpg|Banknot o nominale 100 Marek (Prusy), rok 1910 | |||
</gallery> | |||
==Rozwój== | |||
Nadgraniczne położenie wsi i osad Królestwa Polskiego stało się ważnym czynnikiem ich rozwoju. Powstała tutaj [[Kolej Warszawsko-Wiedeńska w Zagłębiu Dąbrowskim|kolej żelazna]], wybudowano dworce kolejowe, składy i komory celne, tutaj przez granice dotarł obcy kapitał. Królestwo Polskie i Rosja stanowiły ogromny rynek zbytu. Aby go opanować, a zarazem ominąć bariery celne, niemieccy przedsiębiorcy zakładali przy granicy rosyjskiej, kopalnie, huty, fabryki, bądź inwestowali w już istniejące zakłady. W ten sposób rozwijał się [[Sosnowiec]]. | |||
==[[Trójkąt Trzech Cesarzy na dawnej pocztówce (katalog)|Pocztówki]]== | |||
Trójkąt Trzech Cesarzy ma bogatą dokumentację pocztówkową, co świadczy o dużym zainteresowaniu, wręcz fascynacji tym terenem przede wszystkim przez Niemców. W niemieckich drukarniach powstały setki kart pocztowych z widokiem Trójkąta. Ukazywały one nie tylko Trójkąt a także portrety trzech monarchów, herby panujących dynastii, urzędów celnych, różne sceny rodzajowe itd. Na wielu kartach z napisem „Dreikaiserecke” widoczna jest panorama [[Niwka (Sosnowiec)|Niwki]], przystań galarów w porcie niweckim, komora celna w Modrzejowie i Granicy. | |||
<gallery> | |||
Plik:Trójkąt Trzech Cesarzy most i kładka.JPG|Trójkąt Trzech Cesarzy most i kładka | |||
Plik:Pocztowka sosnowiec trojkat trzech cesarzy 0001.jpg|Trójkąt Trzech Cesarzy z portretami cesarzy | |||
Plik:Pocztowka sosnowiec trojkat trzech cesarzy 0002.jpg|Trójkąt Trzech Cesarzy z portretami cesarzy | |||
Plik:TCC-1938-0001.jpg|Widok trójkąta w [[1938]] r. | |||
Plik:Pocztowka sosnowiec trojkat trzech cesarzy 0023.jpg|Jęzor oraz widok od strony Jęzora na [[Trójkąt Trzech Cesarzy]] (Pocztówka sprzed [[1914]]) | |||
Plik:Trójkąt Trzech Cesarzy 005.jpg|Jęzor oraz widok od strony Jęzora na [[Trójkąt Trzech Cesarzy]] (Pocztówka sprzed [[1914]]) | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca | |||
</gallery> | |||
Z uwagi na bardzo dużą ilość wzorów pocztówki przedstawiające TTC zamieszczone są także w [[Trójkąt Trzech Cesarzy na dawnej pocztówce (katalog)|'''osobnym katalogu''']] | |||
==Na dawnej fotografii i rysunkach== | |||
<gallery> | |||
Plik:Trójkat Trzech Cesarzy wodowanie Krakowianki.jpg|Wodowanie statku "Krakowianka" | |||
Plik:Trójkąt Trzech Cesarzy - Kantor - 0004.jpg|Port węglowy | |||
Plik:Trójkat Trzech Cesarzy-0010.jpg|Port | |||
Plik:Trójkat Trzech Cesarzy-0012.jpg | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia | |||
</gallery> | |||
==Na współczesnej fotografii== | |||
<gallery> | |||
Plik:TTC-odsloniecie-pomniku-0002.JPG|Odsłonięcie Obelisku | |||
Plik:TTC-odsloniecie-pomniku-0003.JPG|Odsłonięcie Obelisku | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia | |||
</gallery> | |||
==Herb Sosnowca== | |||
Trójkąt uwieczniony został w [[Herb Sosnowca|herbie Sosnowca]] ustanowionym w [[1904]] roku, choć ten punkt geograficzny znajdował się wówczas w odległości kilku kilometrów od miasta (obecnie znajduje się w jego granicach). Z powodu trójkąta - symbolu rozbiorów, próbowano zmienić herb sosnowiecki (bez powodzenia) w Polsce międzywojennej. | |||
==Upadek Trójkąta== | |||
[[Plik:Kładka graniczna-Trójkat Trzech Cesarzy-0011.jpg|thumb|300px|Zniszczona kładka graniczna]] | |||
Trójkąt upadł w [[1914]] roku, po wkroczeniu Niemców na ziemie Królestwa Polskiego. Faktyczna jego likwidacja nastąpiła po roku [[1918]], gdy ustalone zostały granice II Rzeczpospolitej. | |||
== Bibliografia == | |||
*{{Cytuj książkę | nazwisko = Śmiałek| imię = Małgorzata |nazwisko2= |imię2= | tytuł = Sosnowieckie ABC, tom I | data =[[2002]] | wydawca = [[Muzeum w Sosnowcu]] | miejsce = | isbn = 83-915173-5-7 | strony = 45-46}} | |||
==Linki== | ==Linki== | ||
[http://vimeo.com/4440240 - Film dokumentalny o Trójkącie Trzech Cesarzy] | [http://vimeo.com/4440240 - Film dokumentalny o Trójkącie Trzech Cesarzy] | ||
<videoflash>1faOGhSpYLs</videoflash> | |||
[[Kategoria:Symbole Zagłębia Dąbrowskiego]] | [[Kategoria:Symbole Zagłębia Dąbrowskiego]] | ||
[[Kategoria:Historia]] | [[Kategoria:Historia]] |
Aktualna wersja na dzień 22:22, 31 gru 2021
Trójkąt Trzech Cesarzy - miejsce styku trzech państw zaborczych w latach 1846 - 1914. Wcześniej w latach 1815 - 1846 był to styk Prus, Rosji i Rzeczpospolity Krakowskiej. Współcześnie znajduje się na granicy Sosnowca i Mysłowic.
Historia
Geneza Trójkąta Trzech Cesarzy wiąże się z klęska Napoleona i załamaniem koncepcji odbudowy państwa polskiego z pomocą Francji. Nowy ład w Europie zaprowadził w 1815 roku Kongres Wiedeński. Zadecydowano na nim o utworzeniu Królestwa Polskiego pod panowaniem rosyjskiego cara i podziale ziem polskich między państwa zaborcze. Wytyczono nowe granice. U zbiegu Białej i Czarnej Przemszy spotkały się Austria, Rosja i Prusy. To graniczne miejsce nazwano Trójkątem Trzech Cesarzy. Granica ta tylko formalnie dotyczyła trzech państw - w istocie rozdzielała polskie ziemie między zaborców. Trójkąt stał się symbolem rozbiorów.
Tereny przyszłego miasta Sosnowca znalazły się w Królestwie Polskim. Za kordonem granicznym pozostała m.in. parafia w Mysłowicach do której należało Zagórze, Sielec, Niwka, Modrzejów, Stary Sosnowiec.
Handel
Sztuczne bariery ludność przełamywała na co dzień Granice przekraczały liczne rzesze przemytników, tzw. "szwarcowników", które nielegalnie sprowadzały różne towary z Prus do Kongresówki i odwrotnie.
Z tego procederu utrzymywały się wsie pograniczne jak Dębowa Góra, Ostra Górka i in. Przez granice "przemycano" także nielegalną bibułę.
Rozwój
Nadgraniczne położenie wsi i osad Królestwa Polskiego stało się ważnym czynnikiem ich rozwoju. Powstała tutaj kolej żelazna, wybudowano dworce kolejowe, składy i komory celne, tutaj przez granice dotarł obcy kapitał. Królestwo Polskie i Rosja stanowiły ogromny rynek zbytu. Aby go opanować, a zarazem ominąć bariery celne, niemieccy przedsiębiorcy zakładali przy granicy rosyjskiej, kopalnie, huty, fabryki, bądź inwestowali w już istniejące zakłady. W ten sposób rozwijał się Sosnowiec.
Pocztówki
Trójkąt Trzech Cesarzy ma bogatą dokumentację pocztówkową, co świadczy o dużym zainteresowaniu, wręcz fascynacji tym terenem przede wszystkim przez Niemców. W niemieckich drukarniach powstały setki kart pocztowych z widokiem Trójkąta. Ukazywały one nie tylko Trójkąt a także portrety trzech monarchów, herby panujących dynastii, urzędów celnych, różne sceny rodzajowe itd. Na wielu kartach z napisem „Dreikaiserecke” widoczna jest panorama Niwki, przystań galarów w porcie niweckim, komora celna w Modrzejowie i Granicy.
Widok trójkąta w 1938 r.
Jęzor oraz widok od strony Jęzora na Trójkąt Trzech Cesarzy (Pocztówka sprzed 1914)
Jęzor oraz widok od strony Jęzora na Trójkąt Trzech Cesarzy (Pocztówka sprzed 1914)
Z uwagi na bardzo dużą ilość wzorów pocztówki przedstawiające TTC zamieszczone są także w osobnym katalogu
Na dawnej fotografii i rysunkach
Na współczesnej fotografii
Herb Sosnowca
Trójkąt uwieczniony został w herbie Sosnowca ustanowionym w 1904 roku, choć ten punkt geograficzny znajdował się wówczas w odległości kilku kilometrów od miasta (obecnie znajduje się w jego granicach). Z powodu trójkąta - symbolu rozbiorów, próbowano zmienić herb sosnowiecki (bez powodzenia) w Polsce międzywojennej.
Upadek Trójkąta
Trójkąt upadł w 1914 roku, po wkroczeniu Niemców na ziemie Królestwa Polskiego. Faktyczna jego likwidacja nastąpiła po roku 1918, gdy ustalone zostały granice II Rzeczpospolitej.
Bibliografia
- Małgorzata Śmiałek: Sosnowieckie ABC, tom I. Muzeum w Sosnowcu, 2002, s. 45-46. ISBN 83-915173-5-7.
Linki
- Film dokumentalny o Trójkącie Trzech Cesarzy
<videoflash>1faOGhSpYLs</videoflash>