Artykuł miesiąca (archiwum): Różnice pomiędzy wersjami
(Redakcyjne.) |
Nie podano opisu zmian |
||
| (Nie pokazano 13 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
==Rok 2014== | ==Rok 2014== | ||
*Październik:[[Czesław Słania]]<br> | *Październik:[[Czesław Słania]]<br> | ||
"Genialny twórca, artysta miniatury i mikrorzeczywistości. Wykreował i ożywił równoległe światy zamknięte w małych formach papieru. Jego drobne kosmosy krążą po świecie, zawsze jako wybitne dzieła sztuki, we wszystkich przestrzeniach codzienności, gdzieś pomiędzy wystawą w galerii, pocztą a bankiem" - tak o urodzonym w Czeladzi - jednym z najwybitniejszych grawerów świata napisała Mira Grabowska w sosnowieckim magazynie kulturalnym SOSNART/październik 2011.<br> | |||
"Genialny twórca, artysta miniatury i mikrorzeczywistości. Wykreował i ożywił równoległe światy zamknięte w małych formach papieru. Jego drobne kosmosy krążą po świecie, zawsze jako wybitne dzieła sztuki, we wszystkich przestrzeniach codzienności, gdzieś pomiędzy wystawą w galerii, pocztą a bankiem" - tak o urodzonym w Czeladzi - jednym z najwybitniejszych grawerów świata napisała Mira Grabowska w sosnowieckim magazynie kulturalnym [[SOSNart|SOSNART]]/październik 2011.<br> | |||
*Listopad:[[Tomasz Arciszewski]]<br> | *Listopad:[[Tomasz Arciszewski]]<br> | ||
[[Plik:NAC Tomasz Arciszewski.jpg|thumb|100px|Tomasz Arciszewski]]Wśród wielkich nieobecnych miasta [[Sosnowiec]], obok Stanisława Wojciechowskiego – Prezydenta RP w latach [[1922]] - [[1926]], znajdziemy jeszcze jedno nazwisko. Jest to Tomasz Arciszewski - wybitny polityk i działacz socjalistyczny, honorowy obywatel [[Sosnowiec|Sosnowca]] z [[1928]] roku, premier rządu RP na uchodźstwie. Swoim życiorysem mógłby podzielić się z niejedną osobą. To postać barwna i żywa, która całe życie walczyła o szczytne ideały i niepodległość Polski. W mieście o robotniczych tradycjach, w którym mieszkał i działał, nie ma do dzisiaj swojej ulicy, placu czy ronda.<br> | [[Plik:NAC Tomasz Arciszewski.jpg|thumb|100px|Tomasz Arciszewski]]Wśród wielkich nieobecnych miasta [[Sosnowiec]], obok Stanisława Wojciechowskiego – Prezydenta RP w latach [[1922]] - [[1926]], znajdziemy jeszcze jedno nazwisko. Jest to Tomasz Arciszewski - wybitny polityk i działacz socjalistyczny, honorowy obywatel [[Sosnowiec|Sosnowca]] z [[1928]] roku, premier rządu RP na uchodźstwie. Swoim życiorysem mógłby podzielić się z niejedną osobą. To postać barwna i żywa, która całe życie walczyła o szczytne ideały i niepodległość Polski. W mieście o robotniczych tradycjach, w którym mieszkał i działał, nie ma do dzisiaj swojej ulicy, placu czy ronda.<br> | ||
*Grudzień:[[Księstwo Siewierskie|Księstwo siewierskie]]<br> | |||
Od 1444 roku tytuł księcia siewierskiego przysługiwał każdemu kolejnemu biskupowi krakowskiemu. Pierwszym, który nabył do niego prawo był [[Zbigniew Oleśnicki]], natomiast ostatnim, który się nim posługiwał był Adam Stefan Sapieha (1867-1951) - mimo iż samo księstwo zostało zlikwidowane już na wiele lat przed narodzinami Sapiehy.<br> | |||
==Rok 2015== | |||
*Styczeń: [[Bank Polski (Królestwo Polskie)|Bank Polski]] oraz [[Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki]] | |||
Bank ten został powołany na mocy ukazu cesarskiego z dnia 17/29 stycznia 1828 roku. Głównym zadaniem instytucji bankowej było zaspokajanie długu publicznego, przejętego z czasów Księstwa Warszawskiego, zgodnie z postanowieniami traktatów wiedeńskich z 3 maja 1815 roku. Poprzez swoją działalność Bank miał się przyczyniać do rozwoju przemysłu, handlu oraz rzemiosła w Królestwie Polskim.<br> | |||
*Źródło: Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie | |||
*Luty: [[Rewolucja 1905 w Zagłębiu Dąbrowskim]] | |||
Wydarzenia rewolucyjne w Rosji w styczniu [[1905]] roku dotarły również do Królestwa Polskiego. Do walki strajkowej przystąpili robotnicy z Warszawy, Łodzi, [[Zagłębie Dąbrowskie|Zagłębia Dąbrowskiego]] i innych ośrodków przemysłowych Królestwa. Siłą sprawczą wystąpień robotniczych była Polska Partia Socjalistyczna łącząca w programie hasła socjalne z niepodległościowymi. Okręgowy Komitet Robotniczy (OKR) PPS [[Zagłębie Dąbrowskie|Zagłębia Dąbrowskiego]] wydal odezwę, w której wezwał robotników do walki pod hasłem ''Precz z rządem carskim''. Pierwsze masowe wystąpienia w regionie rozpoczęły się z dniem [[1 lutego]] [[1905]] roku. | |||
*Marzec: [[Tramwaje elektryczne w Zagłębiu Dąbrowskim S. A.]] | |||
Projekt uruchomienia linii tramwajowej w regionie pojawił się jeszcze w czasach [[Gubernia Piotrkowska|guberni piotrkowskiej]]. Jego realizacja ruszyła już w Polsce niepodległej po 1918 roku. Głównym zadaniem było połączenie torami tramwajowymi czterech miasta Zagłębia: Sosnowca, Dąbrowy, Będzina i Czeladzi. W ramach jego realizacji 5 marca 1924 roku w Sądzie Okręgowym w [[Sosnowiec|Sosnowcu]] (Dział B. I. No 77) została zarejestrowana Spółka Akcyjna pod nazwą "Tramwaje elektryczne w Zagłębiu Dąbrowskiem". | |||
*Kwiecień: [[Wanda Telakowska]] | |||
[[20 kwietnia]] [[1905]] roku urodziła się Wanda Telakowska. Jej imię nosi główna nagroda (w postaci stypendium) w konkursie Young Design - skierowanym do młodych projektantów - studentów i absolwentów wzornictwa. Przyszła projektantka urodziła się i pierwsze lata młodzieńcze spędziła w [[Sosnowiec|Sosnowcu]]. Maturę zdała w Warszawie. Po 1945 roku wraz z Marią Skoczylas-Leszczyńską organizowała Biuro Nadzoru Estetyki Produkcji, z którego w roku 1950 powstał Instytut Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie. | |||
*Maj/Czerwiec: [[Jan Przemsza-Zieliński]] oraz [[Marian Kantor-Mirski]] | |||
[[Plik:Jan Przemsza -Zieliński 01.jpg|thumb|100px|Jan Przemsza-Zieliński]][[28 maja]] [[1935]] roku urodził się Jan Przemsza-Zieliński, pięćdziesiąt lat wcześniej - [[22 czerwca]] [[1884]] roku Marian Kantor-Mirski. Obaj należą do najbardziej zasłużonych historyków i kronikarzy regionu [[Zagłębie Dąbrowskie|Zagłębia Dąbrowskiego]]. | |||
*Lipiec: [[Zdzisław Lachur]] | |||
Zdzisław Lachur w latach 1945–1950 studiował malarstwo i grafikę na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Był wychowankiem prof. Eugeniusza Eibischa – malarza, rysownika i pedagoga, reprezentanta nurtu kolorystycznego w malarstwie lat 30-tych i sztuce powojennej. W 1947 roku założył w Bielsku-Białej pierwszą w Polsce wytwórnię filmów rysunkowych. | |||
*Sierpień: brak artykułu | |||
*Wrzesień: brak artykułu | |||
*Październik: brak artykułu | |||
*Listopad: [[Republika Zagłębiowska]] | |||
110 lat temu doszło do przejęcia władzy przez robotników z Zagłębia Dąbrowskiego. Okres ten, trwający od 31 października do 10 listopada 1905 roku, do historii przeszedł pod nazwą Republiki Zagłębiowskiej. Adam Kałuża w swej książce ''Przeciw carowi. Rok 1905 w Zagłębiu Dąbrowskim'' tak opisuje tamte wydarzenia: ''[...] przez ulice miast i osiedli Zagłębia przeszło co najmniej 150 000 manifestantów, tj. kilkakrotnie więcej niż liczba robotników w tym ośrodku przemysłowym. Do tak masowych wystąpień nie doszło przedtem nawet podczas strajku zimowego na początku rewolucji 1905 roku. Jednocześnie trwał powszechny strajk polityczny. Nastąpiła całkowita jawność życia politycznego...'' | |||
*Grudzień: [[Antoni Rączaszek]] | |||
Urodzony 14 grudnia 1898 roku Antoni Rączaszek, w czasach II RP, był kolejno burmistrzem swego rodzinnego miasta Czeladź (1924-27), prezydentem Grodna i Tomaszowa Mazowieckiego (1935-39). | |||
==Rok 2016== | |||
*Styczeń: brak artykułu | |||
*Luty: [[Piotr Steinkeller]] | |||
Urodzony [[15 lutego]] [[1799]] roku w Krakowie Piotr Steinkeller był niezwykle zasłużonym przedsiębiorcą dla Zagłębia Dąbrowskiego i Krakowskiego. Studiował w Wiedniu, wzorce czerpał z przemysłu angielskiego. To od jego nazwiska dyliżanse rozwożące pocztę nazywane były steinkellerkami. | |||
*Kwiecień: [[Józef Boksa]] | |||
Józef Boksa (jego nazwisko zapisywano również w formie "Boxa") urodził się [[8 kwietnia]] [[1885]] roku w Woli Rogowskiej. Od przełomu lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku sprawował różnorakie funkcje urzędnicze w regionie. Jego los po 1939 roku do dziś nie jest znany. | |||
Aktualna wersja na dzień 19:00, 5 kwi 2022
Artykuł miesiąca (archiwum) - lista artykułów zamieszczonych na stronie głównej WikiZagłębie w rubryce "Artykuł miesiąca" wraz z krótkim słowem wstępnym.
Rok 2014
- Październik:Czesław Słania
"Genialny twórca, artysta miniatury i mikrorzeczywistości. Wykreował i ożywił równoległe światy zamknięte w małych formach papieru. Jego drobne kosmosy krążą po świecie, zawsze jako wybitne dzieła sztuki, we wszystkich przestrzeniach codzienności, gdzieś pomiędzy wystawą w galerii, pocztą a bankiem" - tak o urodzonym w Czeladzi - jednym z najwybitniejszych grawerów świata napisała Mira Grabowska w sosnowieckim magazynie kulturalnym SOSNART/październik 2011.
- Listopad:Tomasz Arciszewski
Wśród wielkich nieobecnych miasta Sosnowiec, obok Stanisława Wojciechowskiego – Prezydenta RP w latach 1922 - 1926, znajdziemy jeszcze jedno nazwisko. Jest to Tomasz Arciszewski - wybitny polityk i działacz socjalistyczny, honorowy obywatel Sosnowca z 1928 roku, premier rządu RP na uchodźstwie. Swoim życiorysem mógłby podzielić się z niejedną osobą. To postać barwna i żywa, która całe życie walczyła o szczytne ideały i niepodległość Polski. W mieście o robotniczych tradycjach, w którym mieszkał i działał, nie ma do dzisiaj swojej ulicy, placu czy ronda.
- Grudzień:Księstwo siewierskie
Od 1444 roku tytuł księcia siewierskiego przysługiwał każdemu kolejnemu biskupowi krakowskiemu. Pierwszym, który nabył do niego prawo był Zbigniew Oleśnicki, natomiast ostatnim, który się nim posługiwał był Adam Stefan Sapieha (1867-1951) - mimo iż samo księstwo zostało zlikwidowane już na wiele lat przed narodzinami Sapiehy.
Rok 2015
- Styczeń: Bank Polski oraz Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki
Bank ten został powołany na mocy ukazu cesarskiego z dnia 17/29 stycznia 1828 roku. Głównym zadaniem instytucji bankowej było zaspokajanie długu publicznego, przejętego z czasów Księstwa Warszawskiego, zgodnie z postanowieniami traktatów wiedeńskich z 3 maja 1815 roku. Poprzez swoją działalność Bank miał się przyczyniać do rozwoju przemysłu, handlu oraz rzemiosła w Królestwie Polskim.
- Źródło: Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie
Wydarzenia rewolucyjne w Rosji w styczniu 1905 roku dotarły również do Królestwa Polskiego. Do walki strajkowej przystąpili robotnicy z Warszawy, Łodzi, Zagłębia Dąbrowskiego i innych ośrodków przemysłowych Królestwa. Siłą sprawczą wystąpień robotniczych była Polska Partia Socjalistyczna łącząca w programie hasła socjalne z niepodległościowymi. Okręgowy Komitet Robotniczy (OKR) PPS Zagłębia Dąbrowskiego wydal odezwę, w której wezwał robotników do walki pod hasłem Precz z rządem carskim. Pierwsze masowe wystąpienia w regionie rozpoczęły się z dniem 1 lutego 1905 roku.
Projekt uruchomienia linii tramwajowej w regionie pojawił się jeszcze w czasach guberni piotrkowskiej. Jego realizacja ruszyła już w Polsce niepodległej po 1918 roku. Głównym zadaniem było połączenie torami tramwajowymi czterech miasta Zagłębia: Sosnowca, Dąbrowy, Będzina i Czeladzi. W ramach jego realizacji 5 marca 1924 roku w Sądzie Okręgowym w Sosnowcu (Dział B. I. No 77) została zarejestrowana Spółka Akcyjna pod nazwą "Tramwaje elektryczne w Zagłębiu Dąbrowskiem".
- Kwiecień: Wanda Telakowska
20 kwietnia 1905 roku urodziła się Wanda Telakowska. Jej imię nosi główna nagroda (w postaci stypendium) w konkursie Young Design - skierowanym do młodych projektantów - studentów i absolwentów wzornictwa. Przyszła projektantka urodziła się i pierwsze lata młodzieńcze spędziła w Sosnowcu. Maturę zdała w Warszawie. Po 1945 roku wraz z Marią Skoczylas-Leszczyńską organizowała Biuro Nadzoru Estetyki Produkcji, z którego w roku 1950 powstał Instytut Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie.
- Maj/Czerwiec: Jan Przemsza-Zieliński oraz Marian Kantor-Mirski
28 maja 1935 roku urodził się Jan Przemsza-Zieliński, pięćdziesiąt lat wcześniej - 22 czerwca 1884 roku Marian Kantor-Mirski. Obaj należą do najbardziej zasłużonych historyków i kronikarzy regionu Zagłębia Dąbrowskiego.
- Lipiec: Zdzisław Lachur
Zdzisław Lachur w latach 1945–1950 studiował malarstwo i grafikę na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Był wychowankiem prof. Eugeniusza Eibischa – malarza, rysownika i pedagoga, reprezentanta nurtu kolorystycznego w malarstwie lat 30-tych i sztuce powojennej. W 1947 roku założył w Bielsku-Białej pierwszą w Polsce wytwórnię filmów rysunkowych.
- Sierpień: brak artykułu
- Wrzesień: brak artykułu
- Październik: brak artykułu
- Listopad: Republika Zagłębiowska
110 lat temu doszło do przejęcia władzy przez robotników z Zagłębia Dąbrowskiego. Okres ten, trwający od 31 października do 10 listopada 1905 roku, do historii przeszedł pod nazwą Republiki Zagłębiowskiej. Adam Kałuża w swej książce Przeciw carowi. Rok 1905 w Zagłębiu Dąbrowskim tak opisuje tamte wydarzenia: [...] przez ulice miast i osiedli Zagłębia przeszło co najmniej 150 000 manifestantów, tj. kilkakrotnie więcej niż liczba robotników w tym ośrodku przemysłowym. Do tak masowych wystąpień nie doszło przedtem nawet podczas strajku zimowego na początku rewolucji 1905 roku. Jednocześnie trwał powszechny strajk polityczny. Nastąpiła całkowita jawność życia politycznego...
- Grudzień: Antoni Rączaszek
Urodzony 14 grudnia 1898 roku Antoni Rączaszek, w czasach II RP, był kolejno burmistrzem swego rodzinnego miasta Czeladź (1924-27), prezydentem Grodna i Tomaszowa Mazowieckiego (1935-39).
Rok 2016
- Styczeń: brak artykułu
- Luty: Piotr Steinkeller
Urodzony 15 lutego 1799 roku w Krakowie Piotr Steinkeller był niezwykle zasłużonym przedsiębiorcą dla Zagłębia Dąbrowskiego i Krakowskiego. Studiował w Wiedniu, wzorce czerpał z przemysłu angielskiego. To od jego nazwiska dyliżanse rozwożące pocztę nazywane były steinkellerkami.
- Kwiecień: Józef Boksa
Józef Boksa (jego nazwisko zapisywano również w formie "Boxa") urodził się 8 kwietnia 1885 roku w Woli Rogowskiej. Od przełomu lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku sprawował różnorakie funkcje urzędnicze w regionie. Jego los po 1939 roku do dziś nie jest znany.
