Trójkąt Trzech Cesarzy: Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
| (Nie pokazano 42 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
Trójkąt Trzech Cesarzy | [[Plik:TTC_1.JPG|thumb|400px|Trójkąt Trzech Cesarzy - widok obecny (Foto: Dariusz JUREK)]] | ||
[[Plik:Sosnowiec 1907 Modrzejów.jpg|thumb|350px|Na planie Sosnowca z [[1907]] roku]] | |||
[[Plik:TTC-odsloniecie-pomniku-0001.jpg|thumb|300px|Odsłonięcie obelisku]] | |||
[[Plik:Trójkąt Trzech Cesarzy 001.jpg|thumb|300px|Trójkąt Trzech Cesarzy na dawnym zdjęciu]] | |||
Foto | [[Plik:TTC Automobil 01.jpg|thumb|300px|Automobil turystyczny z reklamą TTC]] | ||
[[Plik:Trójkąt Trzech Cesarzy - Stroje wojskowe.jpg|thumb|300px|Stroje wojskowe (Foto: Michał Kusiak)]] | |||
'''Trójkąt Trzech Cesarzy''' - miejsce styku trzech państw zaborczych w latach [[1846]] - [[1914]]. Wcześniej w latach [[1815]] - [[1846]] był to styk Prus, Rosji i Rzeczpospolity Krakowskiej. Współcześnie znajduje się na granicy [[Sosnowiec|Sosnowca]] i Mysłowic. | |||
==Historia== | |||
Geneza Trójkąta Trzech Cesarzy wiąże się z klęska Napoleona i załamaniem koncepcji odbudowy państwa polskiego z pomocą Francji. Nowy ład w Europie zaprowadził w [[1815]] roku Kongres Wiedeński. Zadecydowano na nim o utworzeniu Królestwa Polskiego pod panowaniem rosyjskiego cara i podziale ziem polskich między państwa zaborcze. Wytyczono nowe granice. U zbiegu [[Biała Przemsza|Białej]] i [[Czarna Przemsza|Czarnej Przemszy]] spotkały się Austria, Rosja i Prusy. To graniczne miejsce nazwano Trójkątem Trzech Cesarzy. Granica ta tylko formalnie dotyczyła trzech państw - w istocie rozdzielała polskie ziemie między zaborców. Trójkąt stał się symbolem rozbiorów. | |||
Tereny przyszłego miasta [[Sosnowiec|Sosnowca]] znalazły się w Królestwie Polskim. Za kordonem granicznym pozostała m.in. parafia w Mysłowicach do której należało [[Zagórze (Sosnowiec)|Zagórze]], [[Sielec (Sosnowiec)|Sielec]], [[Niwka (Sosnowiec)|Niwka]], [[Modrzejów (Sosnowiec)|Modrzejów]], [[Stary Sosnowiec (Sosnowiec)|Stary Sosnowiec]]. | |||
==Handel== | |||
Sztuczne bariery ludność przełamywała na co dzień Granice przekraczały liczne rzesze przemytników, tzw. "[[Szwarcownicy|szwarcowników]]", które nielegalnie sprowadzały różne towary z Prus do Kongresówki i odwrotnie. | |||
Z tego procederu utrzymywały się wsie pograniczne jak [[Dębowa Góra (Sosnowiec)|Dębowa Góra]], [[Ostra Górka (Sosnowiec)|Ostra Górka]] i in. Przez granice "przemycano" także nielegalną bibułę. | |||
<gallery> | |||
Plik:Modrzejów-granica-na-rzece-0001.jpg|Kładka i granica w Modrzejowie | |||
Plik:1 Rubel.jpg|Banknot o nominale 1 Rubel (Rosja), rok 1898 | |||
Plik:20 Koron.jpg|Banknot o nominale 20 Koron (Austro-Węgry), rok 1913 | |||
Plik:100 Marek.jpg|Banknot o nominale 100 Marek (Prusy), rok 1910 | |||
</gallery> | |||
==Rozwój== | |||
Nadgraniczne położenie wsi i osad Królestwa Polskiego stało się ważnym czynnikiem ich rozwoju. Powstała tutaj [[Kolej Warszawsko-Wiedeńska w Zagłębiu Dąbrowskim|kolej żelazna]], wybudowano dworce kolejowe, składy i komory celne, tutaj przez granice dotarł obcy kapitał. Królestwo Polskie i Rosja stanowiły ogromny rynek zbytu. Aby go opanować, a zarazem ominąć bariery celne, niemieccy przedsiębiorcy zakładali przy granicy rosyjskiej, kopalnie, huty, fabryki, bądź inwestowali w już istniejące zakłady. W ten sposób rozwijał się [[Sosnowiec]]. | |||
==[[Trójkąt Trzech Cesarzy na dawnej pocztówce (katalog)|Pocztówki]]== | |||
Trójkąt Trzech Cesarzy ma bogatą dokumentację pocztówkową, co świadczy o dużym zainteresowaniu, wręcz fascynacji tym terenem przede wszystkim przez Niemców. W niemieckich drukarniach powstały setki kart pocztowych z widokiem Trójkąta. Ukazywały one nie tylko Trójkąt a także portrety trzech monarchów, herby panujących dynastii, urzędów celnych, różne sceny rodzajowe itd. Na wielu kartach z napisem „Dreikaiserecke” widoczna jest panorama [[Niwka (Sosnowiec)|Niwki]], przystań galarów w porcie niweckim, komora celna w Modrzejowie i Granicy. | |||
<gallery> | |||
Plik:Trójkąt Trzech Cesarzy most i kładka.JPG|Trójkąt Trzech Cesarzy most i kładka | |||
Plik:Pocztowka sosnowiec trojkat trzech cesarzy 0001.jpg|Trójkąt Trzech Cesarzy z portretami cesarzy | |||
Plik:Pocztowka sosnowiec trojkat trzech cesarzy 0002.jpg|Trójkąt Trzech Cesarzy z portretami cesarzy | |||
Plik:TCC-1938-0001.jpg|Widok trójkąta w [[1938]] r. | |||
Plik:Pocztowka sosnowiec trojkat trzech cesarzy 0023.jpg|Jęzor oraz widok od strony Jęzora na [[Trójkąt Trzech Cesarzy]] (Pocztówka sprzed [[1914]]) | |||
Plik:Trójkąt Trzech Cesarzy 005.jpg|Jęzor oraz widok od strony Jęzora na [[Trójkąt Trzech Cesarzy]] (Pocztówka sprzed [[1914]]) | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca | |||
</gallery> | |||
Z uwagi na bardzo dużą ilość wzorów pocztówki przedstawiające TTC zamieszczone są także w [[Trójkąt Trzech Cesarzy na dawnej pocztówce (katalog)|'''osobnym katalogu''']] | |||
==Na dawnej fotografii i rysunkach== | |||
<gallery> | |||
Plik:Trójkat Trzech Cesarzy wodowanie Krakowianki.jpg|Wodowanie statku "Krakowianka" | |||
Plik:Trójkąt Trzech Cesarzy - Kantor - 0004.jpg|Port węglowy | |||
Plik:Trójkat Trzech Cesarzy-0010.jpg|Port | |||
Plik:Trójkat Trzech Cesarzy-0012.jpg | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia | |||
</gallery> | |||
==Na współczesnej fotografii== | |||
<gallery> | |||
Plik:TTC-odsloniecie-pomniku-0002.JPG|Odsłonięcie Obelisku | |||
Plik:TTC-odsloniecie-pomniku-0003.JPG|Odsłonięcie Obelisku | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia | |||
Plik:Brak zdjęcia.jpg|Opis zdjęcia | |||
</gallery> | |||
==Herb Sosnowca== | |||
Trójkąt uwieczniony został w [[Herb Sosnowca|herbie Sosnowca]] ustanowionym w [[1904]] roku, choć ten punkt geograficzny znajdował się wówczas w odległości kilku kilometrów od miasta (obecnie znajduje się w jego granicach). Z powodu trójkąta - symbolu rozbiorów, próbowano zmienić herb sosnowiecki (bez powodzenia) w Polsce międzywojennej. | |||
==Upadek Trójkąta== | |||
[[Plik:Kładka graniczna-Trójkat Trzech Cesarzy-0011.jpg|thumb|300px|Zniszczona kładka graniczna]] | |||
Trójkąt upadł w [[1914]] roku, po wkroczeniu Niemców na ziemie Królestwa Polskiego. Faktyczna jego likwidacja nastąpiła po roku [[1918]], gdy ustalone zostały granice II Rzeczpospolitej. | |||
== Bibliografia == | |||
*{{Cytuj książkę | nazwisko = Śmiałek| imię = Małgorzata |nazwisko2= |imię2= | tytuł = Sosnowieckie ABC, tom I | data =[[2002]] | wydawca = [[Muzeum w Sosnowcu]] | miejsce = | isbn = 83-915173-5-7 | strony = 45-46}} | |||
==Linki== | |||
[http://vimeo.com/4440240 - Film dokumentalny o Trójkącie Trzech Cesarzy] | |||
<videoflash>1faOGhSpYLs</videoflash> | |||
[[Kategoria:Symbole Zagłębia Dąbrowskiego]] | |||
[[Kategoria:Historia]] | |||
Aktualna wersja na dzień 22:22, 31 gru 2021
Trójkąt Trzech Cesarzy - miejsce styku trzech państw zaborczych w latach 1846 - 1914. Wcześniej w latach 1815 - 1846 był to styk Prus, Rosji i Rzeczpospolity Krakowskiej. Współcześnie znajduje się na granicy Sosnowca i Mysłowic.
Historia
Geneza Trójkąta Trzech Cesarzy wiąże się z klęska Napoleona i załamaniem koncepcji odbudowy państwa polskiego z pomocą Francji. Nowy ład w Europie zaprowadził w 1815 roku Kongres Wiedeński. Zadecydowano na nim o utworzeniu Królestwa Polskiego pod panowaniem rosyjskiego cara i podziale ziem polskich między państwa zaborcze. Wytyczono nowe granice. U zbiegu Białej i Czarnej Przemszy spotkały się Austria, Rosja i Prusy. To graniczne miejsce nazwano Trójkątem Trzech Cesarzy. Granica ta tylko formalnie dotyczyła trzech państw - w istocie rozdzielała polskie ziemie między zaborców. Trójkąt stał się symbolem rozbiorów.
Tereny przyszłego miasta Sosnowca znalazły się w Królestwie Polskim. Za kordonem granicznym pozostała m.in. parafia w Mysłowicach do której należało Zagórze, Sielec, Niwka, Modrzejów, Stary Sosnowiec.
Handel
Sztuczne bariery ludność przełamywała na co dzień Granice przekraczały liczne rzesze przemytników, tzw. "szwarcowników", które nielegalnie sprowadzały różne towary z Prus do Kongresówki i odwrotnie.
Z tego procederu utrzymywały się wsie pograniczne jak Dębowa Góra, Ostra Górka i in. Przez granice "przemycano" także nielegalną bibułę.
Kładka i granica w Modrzejowie
Banknot o nominale 1 Rubel (Rosja), rok 1898
Banknot o nominale 20 Koron (Austro-Węgry), rok 1913
Banknot o nominale 100 Marek (Prusy), rok 1910
Rozwój
Nadgraniczne położenie wsi i osad Królestwa Polskiego stało się ważnym czynnikiem ich rozwoju. Powstała tutaj kolej żelazna, wybudowano dworce kolejowe, składy i komory celne, tutaj przez granice dotarł obcy kapitał. Królestwo Polskie i Rosja stanowiły ogromny rynek zbytu. Aby go opanować, a zarazem ominąć bariery celne, niemieccy przedsiębiorcy zakładali przy granicy rosyjskiej, kopalnie, huty, fabryki, bądź inwestowali w już istniejące zakłady. W ten sposób rozwijał się Sosnowiec.
Pocztówki
Trójkąt Trzech Cesarzy ma bogatą dokumentację pocztówkową, co świadczy o dużym zainteresowaniu, wręcz fascynacji tym terenem przede wszystkim przez Niemców. W niemieckich drukarniach powstały setki kart pocztowych z widokiem Trójkąta. Ukazywały one nie tylko Trójkąt a także portrety trzech monarchów, herby panujących dynastii, urzędów celnych, różne sceny rodzajowe itd. Na wielu kartach z napisem „Dreikaiserecke” widoczna jest panorama Niwki, przystań galarów w porcie niweckim, komora celna w Modrzejowie i Granicy.
Trójkąt Trzech Cesarzy most i kładka
Trójkąt Trzech Cesarzy z portretami cesarzy
Trójkąt Trzech Cesarzy z portretami cesarzy
Widok trójkąta w 1938 r.
Jęzor oraz widok od strony Jęzora na Trójkąt Trzech Cesarzy (Pocztówka sprzed 1914)
Jęzor oraz widok od strony Jęzora na Trójkąt Trzech Cesarzy (Pocztówka sprzed 1914)
Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Z uwagi na bardzo dużą ilość wzorów pocztówki przedstawiające TTC zamieszczone są także w osobnym katalogu
Na dawnej fotografii i rysunkach
Wodowanie statku "Krakowianka"
Port węglowy
Port
Opis zdjęcia
Opis zdjęcia
Opis zdjęcia
Na współczesnej fotografii
Odsłonięcie Obelisku
Odsłonięcie Obelisku
Opis zdjęcia
Opis zdjęcia
Opis zdjęcia
Opis zdjęcia
Opis zdjęcia
Opis zdjęcia
Herb Sosnowca
Trójkąt uwieczniony został w herbie Sosnowca ustanowionym w 1904 roku, choć ten punkt geograficzny znajdował się wówczas w odległości kilku kilometrów od miasta (obecnie znajduje się w jego granicach). Z powodu trójkąta - symbolu rozbiorów, próbowano zmienić herb sosnowiecki (bez powodzenia) w Polsce międzywojennej.
Upadek Trójkąta
Trójkąt upadł w 1914 roku, po wkroczeniu Niemców na ziemie Królestwa Polskiego. Faktyczna jego likwidacja nastąpiła po roku 1918, gdy ustalone zostały granice II Rzeczpospolitej.
Bibliografia
- Małgorzata Śmiałek: Sosnowieckie ABC, tom I. Muzeum w Sosnowcu, 2002, s. 45-46. ISBN 83-915173-5-7.
Linki
- Film dokumentalny o Trójkącie Trzech Cesarzy
<videoflash>1faOGhSpYLs</videoflash>
