Huta "Milowice" (Sosnowiec)
Huta "Milowice" / Walcownia Milowice / Predom-Milmet / Prema Milmet / Timken Polska / Vitkovice Milmet - zakład przemysłowy na terenie dzisiejszego Sosnowca
Początki huty - przełom XIX / XX wieku
Na przełomie 1882/1883 r. rozpoczęła produkcję Walcownia Odlewów Żelaznych w Milowicach założona przez górnośląski koncern hutniczy Oberschlesische Eisebahn-Bedarfs-A.G., działający za pośrednictwem spółki filialnej pn. „Milowicer Eisenwerk". Zakład, nazwany następnie hutą "Aleksander", obejmował stalownię młotownię i walcownie.
Z półproduktów wytwarzano tu stalmartenowską i milbors, które przerabiano na różne gatunki żelaza i stali. W końcu XIX w. huta zatrudniała 562 robotników, 3 inżynierów i 5 majstrów. Funkcje dyrektorów sprawował Gustaw Gerhard.
Według informacji z lat 1910 - 1912 produkowano żelazo, bloki żelazne i stalowe, szyny kolejowe i wszelkie elementy dla kolei żelaznych podjazdowych, a także nity, śruby, siekiery, młoty, kilofy, mutry, haki, druty ciągnione i inne. Huta posiadała wówczas 8 wydziałów, w których zatrudnionych było 1480 robotników.
Roczna produkcja z przełomu XIX i XX w. w wysokości 1.350 tys. pudów wzrosła w 1910 r. do 2727 tys. pudów. Firma miała przedstawicielstwa w l6 miastach, m.in. w Warszawie, Odessie, Moskwie, Rydze i Petersburgu.
II Rzeczpospolita
Po 1918 r. huta otrzymała nazwę "Milowiec" i stała się własnością (1920 r.) Spółki Akcyjnej pn. Modrzejowskie Zakłady Gómiczo-Hutnicze (od 1934 r. Zjednoczone Zakłady Górmiczo- Hutnicze Modrzejów - B. Hantke).
Nowi właściciele odbudowali zdewastowaną podczas I wojny światowej hutę. W 1921 r. powstały dwie walcownie i dwa 25-tonowe piece martenowskie, a w 1927 r. kolejne dwa 45-tonowe. Ważną inwestycję stanowiła wybudowana w 1924 r. prasownia do wyrobu butli dla gazów sprężonych. Zakład specjalizował się w wyrobach jedynej w Polsce prasowni. Produkował jednocześnie jak poprzednio żelazo, stal, szyny, śruby, nity, itp.
II Wojna Światowa
W czasie okupacji majątek huty przejął niemiecki koncern. Niektóre wydziały, m.in. walcownie, wówczas likwidowano, a inne przystosowano do produkcji wojennej.
Polska Rzeczpospolita Ludowa
W 1945 r. zniszczoną, pozbawioną części maszyn hut przejęła polska administracja. Początkowo nosiła ona nazwę huty "Milowice", a następnie Zakładów Wyrobów Kutych. W ciągu kilkunastu lat park maszynowy został w połowie wymieniony. Wybudowano m.in. halę fabryczną z nowoczesną prasownią butli do gazów sprężonych.
W latach 70. XX w. dawna huta występowała pn. Zakładów Przemysłu Precyzyjnego "Prema Milmet" i produkowała butle do gazów technicznych niskiego i wysokiego ciśnienia, butle turystyczne, łożyska toczne, części maszyn dla przemysłu włókienniczego. Po modernizacji i rozbudowie zakład przekształcił się w Fabrykę Łożysk Tocznych "Prema- Milmet".
III Rzeczpospolita
Część fabryki wykupiła po 1989 r. firma TIMKEN ze Stanów Zjednoczonych, przejmując produkcję łożysk. Udziałowcami zarejestrowanej 14 grudnia 2001 roku firmy są: Timken Europe BV, The Timken Company (Ohio, USA) oraz Timken BV. Firma Timken posiada najbogatszą ofertę łożysk stożkowych na świecie. Produkuje 26 000 kombinacji łożysk – konfiguracji jedno-, dwu- i czterorzędowej. Zakres wymiarów obejmuje średnicę otworu od 8 mm po średnicę zewnętrzną 2 222,5 mm. Drugi po podziale "Premy" zakład przyjął nazwę Fabryka Butli Technicznych "Milmet" SA potem Vitkovice Milmet. 100% akcji od 2006 roku jest w rękach czeskiego Vitkovice Machinery Group. FAbryka wytwarza przede wszystkim dwa różne asortymenty butli: wysokociśnieniowe do sprężonych i skroplonych gazów technicznych oraz niskociśnieniowe do propanu butanu i czynników chłodniczych.
Galeria
Walcownia Milowice - reklama z 1909 roku
Dowód zatrudnienia w hucie
Bibliografia
- Małgorzata Śmiałek: Sosnowieckie ABC (3). Muzeum w Sosnowcu, 2003, s. 22-23. ISBN 83-89199-03-3.
