Aleksander Cieśliński

Zagłębiowskie Biogramy
Imię i nazwisko	Aleksander Cieśliński
Data urodzenia	24 lutego 1884
Data i miejsce śmierci	29 grudnia 1952 r. Czeladź
Miejsce spoczynku	Czeladź
Zawód	pedagog, działacz społeczny

Aleksander Cieśliński – pedagog długoletni kierownik Szkoły nr 1, działacz społeczny. Urodził się 24 lutego 1884 r. w Przedczu (pow. Włocławek, woj. Toruń) w rodzinie drobnomieszczańskiej. Jego ojciec Szczepan był szewcem, a matka Elżbieta z Nowackich zajmowała się domem i wychowaniem dzieci: Aleksandra i Antoniny. Do szkoły powszechnej uczęszczał w Przedczu a następnie doł Seminarium Nauczycielskiego w Łęczycy, które ukończył w 1903 r., po czym bezzwłocznie podjął pracę jako nauczyciel najpierw w Grabinie (pow. Sieradz), potem w szkole Polskiej Macierzy Szkolnej w rodzinnym Przedczu i w Łęczycy, skąd za tajne nauczanie w języku polskim musiał uciekać. Na kilka lat los rzuca go w okolice Zawiercia. Uczy w szkole najpierw w Lgocie Koziegłowskiej, a następnie w Żarkach. Od 1912 do 1919 pracował w szkole gzichowskiej (Będzin), jednocześnie piastując funkcję radnego Będzina i sekretarza Rady Miejskiej. Do Czeladzi przybył w 1919, obejmując stanowisko kierownika Szkoły nr 1 przy ul. Będzińskiej. Był jej kierownikiem aż do wybuchu II wojny. Systematycznie zwiększał ilość klas i personelu pedagogicznego. Jako nauczyciel muzyki (grał na skrzypcach) zorganizował chór szkolny a także stale koncertujący zespół mandolinistów. Przy szkole stworzył również Koło Przyjaciół Harcerzy. Był wspaniałym wychowawcą młodzieży, dbał o poziom jej wykształcenia zapewniając najlepiej przygotowanych nauczycieli i organizując koła zainteresowań. Dla niezamożnych uczniów wprowadził dożywianie, a raz w roku „deputat” – sztruksowe ubranie i parę butów. W związku z napływem ludności z innych stron Polski do Czeladzi czynił starania o utworzenie w mieście kolejnych szkół. Przyczynił się do powstania szkół na Saturnie i Piaskach oraz do budowy nowej szkoły przy ul. Milowickiej (dziś Gimnazjum nr 2). Obok aktywnej pracy zawodowej angażował się w pracę społeczną. W 1919 zorganizował Koło Miejskie Polskiej Macierzy Szkolnej, którego był prezesem do wybuchu wojny. Założył pierwszą bibliotekę publiczną wraz z wypożyczalnią książek i cyklicznie organizowanymi kiermaszami. W okresie powstań śląskich organizował pomoc dla powstańców. Zgromadzony sprzęt, umundurowanie i żywność ulokował na poddaszu Szkoły nr 1. Korzystali z tego, a także z zebranych funduszy przybywający tu powstańcy zza Brynicy. W 1920 r. Cieśliński przejął od poprzedniego właściciela zaniedbaną i źle prosperującą księgarnię w Rynku. Księgarnię tę prowadził wraz z żoną aż do wybuchu wojny. We wrześniu 1939 po wkroczeniu do miasta wojsk niemieckich i po zawieszeniu nauki szkolnej udał się do niemieckiego burmistrza, domagając się otwarcia szkół. W rezultacie został aresztowany i osadzony w będzińskim więzieniu. Szczęśliwie zwolniono go z nakazem codziennego meldowania się w komisariacie. W 1941 r. podczas „krwawej środy” znalazł się wśród represjonowanych mieszkańców Czeladzi. Cały dzień wraz z synem przeleżał na ulicy Zamurnej. Po tych wydarzeniach uciekł z miasta do rodzinnego Przedcza, gdzie pozostał do końca okupacji. Natychmiast po wyzwoleniu powrócił do Czeladzi i do Szkoły nr 1. Dzięki jego operatywności już po miesiącu uczniowie rozpoczęli naukę. Mimo postępującej choroby angażował się w tych trudnych powojennych latach w organizację szkolnictwa w mieście, zabiegał o uruchomienie biblioteki, walczył o fundusze dla oświaty. Po przejściu na emeryturę pracował nadal w sekretariacie Miejskiej Rady Narodowej. Zmarł 29 grudnia 1952 r.
Od 1910 żonaty z Janiną z domu Kluszczyńską. Mieli 3 dzieci: 2 synów - Zygmunta (działacz społeczny, długoletni radny miasta), Ireneusza (lekarz medycyny, mieszkający na stałe w Nowym Tomyślu) i córkę Zofię. Grób Aleksandra Cieślińskiego znajduje się na cmentarzu parafialnym przy Nowopogońskiej.

Źródło: http://www.muzeum-saturn.czeladz.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=301&Itemid=106