Towarzystwo „ Żegluga Wisła-Bałtyk”: Różnice pomiędzy wersjami

Z WikiZagłębie
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 24 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
'''Towarzystwo „ Żegluga Wisła-Bałtyk”''' − przedsiębiorstwo armatorskie założone przez zakłady przemysłowe Zagłębia Dąbrowskiego. Towarzystwo istniało w latach [[1926]]-[[1928]] i zajmowało się transportem węgla z kopalń Zagłębia Dąbrowskiego poprzez port w Tczewie do krajów skandynawskich.
[[Plik:Flota przemysłowców ZD 1926 001.jpg|thumb|300px|Wycinek prasowy z grudnia [[1926]]]]


Po zakończeniu I wojnie światowej kopalnie Zagłębia Dąbrowskiego zostały odcięte od niemieckiego rynku zbytu. Trudności pogłębiły się po reformie walutowej w 1924 i polsko-niemieckiej wojnie celnej w 1925. Zwiększono wtedy eksport węgla do Skandynawii. Ponieważ Polska nie posiadała jeszcze portu morskiego, korzystano z portu w Tczewie, do transportu używając lichtug (ogólnie niewielki statek przeważnie bez napędu, o płaskim dnie i małym zanurzeniu zdolny do dowozu towaru w płytsze miejsca np. ujście rzeki. Od typowej barki rzecznej różni się przystosowaniem do żeglugi po otwartym morzu) ciągniętych przez holowniki, co pozwalało na wejście na płytką Wisłę.
'''Towarzystwo „ Żegluga Wisła-Bałtyk”''' − przedsiębiorstwo armatorskie założone przez zakłady przemysłowe Zagłębia Dąbrowskiego ([[Towarzystwo Kopalń i Zakładów Hutniczych Sosnowieckich]], [[Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe "Saturn"]], [[Towarzystwo Bezimienne Kopalń Węgla "Czeladź” Piaski]], [[Warszawskie Towarzystwo Kopalń Węgla i Zakładów Hutniczych]]. Towarzystwo istniało w latach [[1926]]-[[1928]] i zajmowało się transportem węgla z kopalń Zagłębia Dąbrowskiego poprzez port w Tczewie i Gdańsku do krajów skandynawskich.


Towarzystwo „ Żegluga Wisła-Bałtyk” zarejestrowano 21 czerwca [[1926]] jako spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Głównymi udziałowcami były kopalnie z Zagłębia Dąbrowskiego, udziałowcem był ponadto inż. Teodozy Nosowicz – właściciel terenów przeładunkowych i pierwszy dyrektor. Prezesem zarządu był inż. Stanisław Gadomski. Towarzystwo w listopadzie [[1926]] roku kupiło sześć holowników i kilkanaście pełnomorskich lichtug (między innymi "Antek", "Felek", "Bolek") od Bugsier, Reeder- und Bergungs AG. Holowniki otrzymały nazwy  "Orkan", [[Holownik Górnik | "Górnik"]], "Krakus", "Rybak", "Sambor", "Tyran". W tym miesiącu też spółka przekształciła się w spółkę akcyjną, a 12 grudnia [[1926]] nastąpiło podniesienie polskiej bandery na pierwszych lichtugach: "Antek" i "Felek".
Po zakończeniu I wojnie światowej kopalnie Zagłębia Dąbrowskiego zostały odcięte od niemieckiego rynku zbytu. Trudności pogłębiły się po reformie walutowej w 1924 i polsko-niemieckiej wojnie celnej w 1925. Zwiększono wtedy eksport węgla do Skandynawii. Ponieważ Polska nie posiadała jeszcze portu morskiego, korzystano z portu w Tczewie, do transportu używając lichtug morskich (ogólnie niewielki statek przeważnie bez napędu silnikowego jednak z masztami i pełnym ożaglowaniem, o płaskim dnie i małym zanurzeniu zdolny do dowozu towaru w płytsze miejsca np. ujście rzeki. Od typowej barki rzecznej różni się przystosowaniem do żeglugi po otwartym morzu) ciągniętych przez holowniki, co pozwalało na wejście na płytką Wisłę.


Początkowe wyniki ekonomiczne były dobre, ale konkurencja ze strony innych przewoźników głównie Żeglugi Polskiej i Polskarob operujących z szybko rozwijającego się portu w Gdyni, utrudnienia stawiane przez władze celne w Gdańsku, a także zatonięcie w dniu 1 listopada 1927 roku holownika "Górnik" spowodowały duże straty. Ostatecznym utrudnieniem stał się niski stan wody w Wiśle w lipcu 1928 i pod koniec tego miesiąca spółka zaprzestała działalności. Holownik "Krakus" i pięć lichtug sprzedano Marynarce Wojennej gdzie służyły jako krypy minowe KM 1, KM 2, KM 3 oraz krypy ropowe KR 4 i KR 5, pozostałe jednostki trafiły do armatorów zagranicznych.
Towarzystwo „Żegluga Wisła-Bałtyk” zarejestrowano 21 czerwca [[1926]] jako spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Głównymi udziałowcami były [[Plik:Żeglarz Polski 1927 nr 33.jpg|thumb|300|left|Wycinek prasowy z 1927 roku]] kopalnie z Zagłębia Dąbrowskiego, oraz inż. Teodozy Nosowicz – właściciel terenów przeładunkowych i pierwszy dyrektor. Prezesem zarządu był inż. Stanisław Gadomski.
Towarzystwo pierwotnie dzierżawiło a następnie w listopadzie [[1926]] roku kupiło sześć holowników i czternaście pełnomorskich lichtug ([[Lichtuga Alek | „Alek”]], [[Lichtuga Antek | „Antek”]], [[Lichtuga Bartek | „Bartek”]], [[Lichtuga Benek |
„Benek”]], [[Lichtuga Bolek | „Bolek”]], [[Lichtuga Bronek | „Bronek”]], [[Lichtuga Edek | „Edek”]], [[Lichtuga Felek | „Felek”]], [[Lichtuga Franek | „Franek”]], [[Lichtuga Janek | „Janek”]], [[Lichtuga Jurek | „Jurek”]], [[Lichtuga Stefek | „Stefek”]], [[Lichtuga Wacek | „Wacek”]], [[Lichtuga Wojtek | „Wojtek”]]) od Bugsier, Reeder- und Bergungs AG. Holowniki otrzymały nazwy  [[Holownik Orkan | „Orkan”]], [[Holownik Górnik | „Górnik”]], [[Holownik Krakus | „Krakus”]], [[Holownik Rybak | „Rybak”]], [[Holownik Sambor | „Sambor”]], [[Holownik Tyran | „Tyran”]]. W tym miesiącu też spółka przekształciła się w spółkę akcyjną, a 12 grudnia [[1926]] nastąpiło podniesienie polskiej bandery na pierwszych lichtugach: [[Lichtuga Antek | „Antek”]] i [[Lichtuga Felek | „Felek”]]. Uroczystość uświetniła górnicza orkiestra z Dąbrowy Górniczej. Lichtugi [[Lichtuga Janek | „Janek”]] i [[Lichtuga Jurek | „Jurek”]] ze względu na swoją pojemność ładowane były w Gdańsku pozostałe w Tczewie.
Ponadto towarzystwo dzierżawiło parowiec kołowy „Danzing”
Początkowe wyniki ekonomiczne były dobre, ale konkurencja ze strony innych przewoźników głównie Żeglugi Polskiej i Polskarob operujących z szybko rozwijającego się portu w Gdyni, utrudnienia stawiane przez władze celne w Gdańsku, a także zatonięcie w dniu 1 listopada 1927 roku holownika [[Holownik Górnik | „Górnik”]] spowodowały duże straty. Ostatecznym utrudnieniem stał się niski stan wody w Wiśle w lipcu 1928 i pod koniec tego miesiąca spółka zaprzestała działalności. Holownik [[Holownik Krakus | „Krakus”]] i pięć lichtug sprzedano Marynarce Wojennej RP, gdzie służyły jako krypy minowe KM 1 ([[Lichtuga Stefek | „Stefek”]]), KM 2 ([[Lichtuga Antek | „Antek”]]), KM 3 ([[Lichtuga Alek | „Alek”]]) oraz krypy ropowe KR 4 ([[Lichtuga Wojtek | „Wojtek”]]) i KR 5 ([[Lichtuga Franek | „Franek”]]), pozostałe jednostki trafiły do armatorów zagranicznych z Niemiec i Estonii.
 
[[Plik:Tczew port - Lichtuga Alek.jpg|center|700px|thumb|Port w Tczewie na pierwszym planie lichtuga [[Lichtuga Alek | „Alek”]]]]


==Bibliografia==
==Bibliografia==
* Bohdan Huras, Marek Twardowski. Węglowe floty Śląska. , s. 46-53.
* Huras Bohdan, Twardowski Marek: Węglowe floty Śląska. s. 46-53.
* Jerzy Miciński: Księga statków polskich: 1918-1945. T. 1. Gdańsk 1996, s. 154-175.
* Miciński Jerzy: Księga statków polskich: [[1918]]-[[1945]]. T. 1. Gdańsk 1996, s. 154-175.
* "Górniczy Śląsk pod Polską banderą". Zabrze 1983, s. 23.
* Górniczy Śląsk pod Polską banderą. Zabrze [[1983]], s. 23.
* "Morze" Organ Ligi Morskiej i Rzecznej; nr 1, styczeń [[1927]] (rok IV), s. 1.
* Miciński Jerzy: Trzy awarie. Gdańsk [[1967]].
* „Dziennik Bydgoski” nr 252, 3 listopada 1927 (rok XXI), s. 6.


[[Kategoria:Flota|Towarzystwo „ Żegluga Wisła-Bałtyk”]]
[[Gerard Kulej|Germadon]]
[[Kategoria:Flota|Towarzystwo „Żegluga Wisła-Bałtyk”]]

Aktualna wersja na dzień 00:00, 20 wrz 2019

Wycinek prasowy z grudnia 1926

Towarzystwo „ Żegluga Wisła-Bałtyk” − przedsiębiorstwo armatorskie założone przez zakłady przemysłowe Zagłębia Dąbrowskiego (Towarzystwo Kopalń i Zakładów Hutniczych Sosnowieckich, Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe "Saturn", Towarzystwo Bezimienne Kopalń Węgla "Czeladź” Piaski, Warszawskie Towarzystwo Kopalń Węgla i Zakładów Hutniczych. Towarzystwo istniało w latach 1926-1928 i zajmowało się transportem węgla z kopalń Zagłębia Dąbrowskiego poprzez port w Tczewie i Gdańsku do krajów skandynawskich.

Po zakończeniu I wojnie światowej kopalnie Zagłębia Dąbrowskiego zostały odcięte od niemieckiego rynku zbytu. Trudności pogłębiły się po reformie walutowej w 1924 i polsko-niemieckiej wojnie celnej w 1925. Zwiększono wtedy eksport węgla do Skandynawii. Ponieważ Polska nie posiadała jeszcze portu morskiego, korzystano z portu w Tczewie, do transportu używając lichtug morskich (ogólnie niewielki statek przeważnie bez napędu silnikowego jednak z masztami i pełnym ożaglowaniem, o płaskim dnie i małym zanurzeniu zdolny do dowozu towaru w płytsze miejsca np. ujście rzeki. Od typowej barki rzecznej różni się przystosowaniem do żeglugi po otwartym morzu) ciągniętych przez holowniki, co pozwalało na wejście na płytką Wisłę.

Towarzystwo „Żegluga Wisła-Bałtyk” zarejestrowano 21 czerwca 1926 jako spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Głównymi udziałowcami były

Wycinek prasowy z 1927 roku

kopalnie z Zagłębia Dąbrowskiego, oraz inż. Teodozy Nosowicz – właściciel terenów przeładunkowych i pierwszy dyrektor. Prezesem zarządu był inż. Stanisław Gadomski.

Towarzystwo pierwotnie dzierżawiło a następnie w listopadzie 1926 roku kupiło sześć holowników i czternaście pełnomorskich lichtug ( „Alek”, „Antek”, „Bartek”, „Benek”, „Bolek”, „Bronek”, „Edek”, „Felek”, „Franek”, „Janek”, „Jurek”, „Stefek”, „Wacek”, „Wojtek”) od Bugsier, Reeder- und Bergungs AG. Holowniki otrzymały nazwy „Orkan”, „Górnik”, „Krakus”, „Rybak”, „Sambor”, „Tyran”. W tym miesiącu też spółka przekształciła się w spółkę akcyjną, a 12 grudnia 1926 nastąpiło podniesienie polskiej bandery na pierwszych lichtugach: „Antek” i „Felek”. Uroczystość uświetniła górnicza orkiestra z Dąbrowy Górniczej. Lichtugi „Janek” i „Jurek” ze względu na swoją pojemność ładowane były w Gdańsku pozostałe w Tczewie. Ponadto towarzystwo dzierżawiło parowiec kołowy „Danzing” Początkowe wyniki ekonomiczne były dobre, ale konkurencja ze strony innych przewoźników głównie Żeglugi Polskiej i Polskarob operujących z szybko rozwijającego się portu w Gdyni, utrudnienia stawiane przez władze celne w Gdańsku, a także zatonięcie w dniu 1 listopada 1927 roku holownika „Górnik” spowodowały duże straty. Ostatecznym utrudnieniem stał się niski stan wody w Wiśle w lipcu 1928 i pod koniec tego miesiąca spółka zaprzestała działalności. Holownik „Krakus” i pięć lichtug sprzedano Marynarce Wojennej RP, gdzie służyły jako krypy minowe KM 1 ( „Stefek”), KM 2 ( „Antek”), KM 3 ( „Alek”) oraz krypy ropowe KR 4 ( „Wojtek”) i KR 5 ( „Franek”), pozostałe jednostki trafiły do armatorów zagranicznych z Niemiec i Estonii.

Port w Tczewie na pierwszym planie lichtuga „Alek”

Bibliografia

  • Huras Bohdan, Twardowski Marek: Węglowe floty Śląska. s. 46-53.
  • Miciński Jerzy: Księga statków polskich: 1918-1945. T. 1. Gdańsk 1996, s. 154-175.
  • Górniczy Śląsk pod Polską banderą. Zabrze 1983, s. 23.
  • "Morze" Organ Ligi Morskiej i Rzecznej; nr 1, styczeń 1927 (rok IV), s. 1.
  • Miciński Jerzy: Trzy awarie. Gdańsk 1967.
  • „Dziennik Bydgoski” nr 252, 3 listopada 1927 (rok XXI), s. 6.

Germadon