Muzeum w Sosnowcu
Muzeum Miejskie w Sosnowcu zlokalizowane w Pałacu Ernsta Schoena
Informacje
Adres: ul. Chemiczna 12 41-205 Sosnowiec
tel. (0 32) 363 16 70, (0 32) 363 45 10
fax. (0 32) 266-79-44 e-mail: muzeum@muzeum.org.pl
Godziny otwarcia:
sezon zimowy – do 1 listopada do 31 marca
poniedziałek – nieczynne wtorek 10.00 – 15.00 środa 10.00 - 17.00 czwartek 10.00 – 15.00 piątek 10.00 – 15.00 sobota 10.00 – 17.00 niedziela 12.00 – 17.00
sezon letni – od 1 kwietnia do 31 października
poniedziałek – nieczynne wtorek 10.00 – 17.00 środa 10.00 – 17.00 czwartek 10.00 - 17.00 piątek 10.00 - 17.00 sobota 10.00 - 17.00 niedziela 12.00 – 17.00
Historia
Muzeum rozpoczęło swoją działalność w roku 1985 jako Muzeum Historii Ruchu Robotniczego Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego, będące Oddziałem Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. W 1989 r. placówka została przejęta przez sosnowiecki samorząd i od tego czasu funkcjonuje pod nazwą Muzeum w Sosnowcu.
W ciągu 25 letniej działalności zorganizowano około 500 wystaw w siedzibie oraz w kraju i za granicą, które obejrzało ponad 700 000 zwiedzających. Ekspozycje były związane z dziejami miasta i regionu, wpisywały się w obchody ważnych wydarzeń dotyczących historii Polski i Europy, prezentowały prace najwybitniejszych artystów, a także popularyzowały światowe dziedzictwo kulturowe.
Za swoją działalność Muzeum otrzymało wiele nagród i wyróżnień w edycjach prestiżowego konkursu „Wydarzenie Muzealne Roku”.
Działalność
W ramach działalności statutowej Muzeum istnieją następujące działy merytoryczne:
- Dział sprzedaży;
- Dział archeologii;
- Dział edukacyjno-promocyjny;
- Dział historii i kultury miasta;
- Dział szkła;
- Dział sztuki;
- Instytut Zagłębia Dąbrowskiego.
Działalność wystawiennicza
Jednym z podstawowych zadań sosnowieckiego Muzeum, jak każdej innej placówki tego typu, jest przygotowywanie wystaw i udostępnianie ich zwiedzającym. W naszym przypadku ma to na celu m.in. popularyzację dziejów miasta, jego dorobku gospodarczego i kulturalnego wśród mieszkańców stolicy Zagłębia Dąbrowskiego, a także - poprzez wypożyczanie swoich ekspozycji - promocję placówki w województwie śląskim i w całej Polsce oraz za granicą. Dzięki temu tysiące osób mogło poznać historię i kulturę Sosnowca kojarzonego dotąd niejednokrotnie tylko z przemysłem ciężkim, górnictwem i hutnictwem. Nie dostrzegano w dostatecznym stopniu jego znaczących osiągnięć w kulturze, nie doceniano sukcesów w nauce.
Większość ekspozycji przygotowano z okazji przypadających właśnie rocznic ważnych wydarzeń, m.in. z biografii wielkich artystów, takich jak Jan Kiepura czy Marian Malina oraz otrzymania przez Sosnowiec praw miejskich. W znacznie mniejszym stopniu wynikały one z doraźnych potrzeb jako projekty towarzyszące różnym wydarzeniom o charakterze nie tylko kulturalnym, ale i gospodarczym. Ponadto niektóre ekspozycje, w tym również te wypożyczane z muzeów zagranicznych, wzbudzały zainteresowanie różnych instytucji kultury z terenu całego województwa śląskiego. Spowodowane to było przede wszystkim tym, że podejmowały atrakcyjne tematy, często nieznane szerszemu ogółowi, czy też zapomniane przez wiele lat.
W dotychczasowej historii Muzeum największym zainteresowaniem zwiedzających cieszyła się wystawa „Trójkąt Trzech Cesarzy na dawnej widokówce”. Projekt ten został podjęty już w 2007 roku, aby przypomnieć współczesnym i ocalić od zapomnienia to historyczne miejsce, gdzie przez prawie sto lat (1815-1914) stykały się granice trzech państw zaborczych: Austro-Węgier, Niemiec i Rosji. Na to przedsięwzięcie złożyły się wspomniana ekspozycja i międzynarodowa konferencja naukowa, a także liczne konkursy historyczne i plastyczne. Ukazały się również następujące wydawnictwa: „Trójkąt Trzech Cesarzy”, „Przed laty w Trójkącie Trzech Cesarzy”, „ABC Trójkąta Trzech Cesarzy”, „Turystyka w Trójkącie Trzech Cesarzy”, „Granice w Europie Środkowo-Wschodniej w XIX-XX wieku. Od Trójkąta Trzech Cesarzy do Traktatu w Schengen” oraz dwa albumy: „Trójkąt Trzech Cesarzy na dawnej widokówce” i „O Trójkącie Trzech Cesarzy”. Nakład większości pozycji został bardzo szybko wyczerpany, a łącznie sprzedano ponad 6 tysięcy egzemplarzy. Ponadto wydano reprinty 6 widokówek z lat 1905-1917. Warto wspomnieć, że wiele imprez odbyło się pod patronatem prezydentów Jaworzna, Mysłowic i Sosnowca. Natomiast patronem wspomnianej konferencji był Sekretarz Generalny Rady Europy, Terry Davies, oraz kilku polskich posłów do Parlamentu Europejskiego.
Wystawa „Trójkąt Trzech Cesarzy na dawnej widokówce” i jej kopia wykonana w 2010 roku pt. „O Trójkącie Trzech Cesarzy na dawnej widokówce” cieszyły się ogromną popularnością, o czym świadczy udostępnienie jej w 31 miejscach poza siedzibą Muzeum. Mogli ją zobaczyć mieszkańcy m.in. Ołomuńca i Karwiny w Czechach, Bardejowa i Żyliny na Słowacji oraz Miszkolca na Węgrzech. Była również prezentowana w Warszawie - w Sejmie RP i w Muzeum Niepodległości. Liczba zwiedzających ogółem to co najmniej 150 tysięcy osób, którą to należy powiększyć o dane z Fashion House Outlet Center w Sosnowcu.
Kolejna wystawa ciesząca się niesłabnącym zainteresowaniem ukazywała biografię i karierę artystyczną wielkiego Polaka - tenora Jana Kiepury. W ciągu kilkunastu lat przygotowano o nim z różnych okazji kilka ekspozycji noszących następujące tytuły: „Jan Kiepura – chłopak z Sosnowca”, „Jan Kiepura. W 40. rocznicę śmierci artysty”, „Jan Kiepura i Marta Eggerth. W 105. rocznicę urodzin wielkiego Polaka”, „Jan Kiepura (1902-1966). Chłopak z Sosnowca”, „Jan Kiepura...”. Znalazły się one w 36 miejscach poza gmachem Muzeum, m.in. w Ozd, Miszkolcu, Budapeszcie i Komarom na Węgrzech, w Czeskim Cieszynie, Karwinie i Ołomuńcu w Czechach, Bardejowie, Rożnawie, Spiskiej Nowej Wsi i Koszycach na Słowacji. Ogółem w kraju i za granicą zwiedziło ww. wystawy co najmniej 60 tysięcy osób, którą to liczbę należy powiększyć o dane z Fashion House Outlet Center w Sosnowcu. Należy dodać, że towarzyszyły im wydawnictwa, w tym jedno albumowe, takie jak: „Kiepura - chłopak z Sosnowca” (2001), „Jan Kiepura (1902-1966)” (2005),’’Sercem sosnowiczanin, głosem obywatel świata. Jan Kiepura 1902-1966” (2006), „Jan Kiepura artysta z Sosnowca” (2012). Łączny ich nakład wyniósł blisko 6 tysięcy egzemplarzy i został bardzo szybko wyczerpany.
Niezmiernie interesującą inicjatywą, która narodziła się przed kilku laty, było udostępnianie wystaw podczas masowych imprez kulturalnych i sportowych. W tym celu nawiązywano kontakty z ich organizatorami i przedstawiano im propozycje współpracy. Dominującą tematyką był Trójkąt Trzech Cesarzy, który starano się popularyzować na wielu płaszczyznach.
Wiosną 2010 roku podjęto rozmowy w tej sprawie z kierownictwem Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” w Koszęcinie, co przyniosło w rezultacie prezentację „Trójkąta Trzech Cesarzy na dawnej widokówce” w siedzibie zespołu podczas organizowanych corocznie „Dni Śląska”. W krótkim czasie, tj. od 25 do 27 czerwca, mogło ją obejrzeć około 52 tysiące osób uczestniczących w tej imprezie. Kilka miesięcy później, w dniach od 17 do 19 września, podczas organizowanego Memoriału im. Agaty Mróz-Olszewskiej w Hali Widowiskowo-Sportowej „Spodek” w Katowicach tę samą wystawę mogło zobaczyć 20 tysięcy kibiców siatkówki. W dwa lata później, 3 czerwca 2012 roku, podczas jubileuszowego X Pikniku Wielkiego „Regiony Europy i Świata” organizowanego w Parku Zamkowym w Pszczynie omawianą ekspozycję zwiedziło 30 tysięcy osób.
Zupełnie nową formę w dotychczasowej działalności wystawienniczej Muzeum przyniósł rok 2011, kiedy to podjęto współpracę z Sosnowcu. W tym ogromnym centrum handlowym pokazano dwie ekspozycje. Pierwsza to „Trójkąt Trzech Cesarzy na dawnej widokówce”, którą udostępniano od 5 do 30 kwietnia. Natomiast drugą, „Jan Kiepura (1902-1966). Chłopak z Sosnowca”, klienci mogli oglądać w okresie od 5 maja do 30 czerwca. Z informacji kierownictwa centrum i obserwacji pracowników Muzeum wynikało, że obie wystawy wzbudzały duże zainteresowanie wielu kupujących. Niestety, nie posiadamy żadnych oficjalnych danych co do liczby osób odwiedzających Outlet, gdyż stanowi to tajemnicę handlową. Można jedynie przypuszczać, że każdego dnia mogło przebywać tam nawet kilka tysięcy klientów, co za okres trzech miesięcy daje ogromną rzeszę zwiedzających.
Wszystkie wystawy udostępniane w latach 2000-2014 poza siedzibą Muzeum podzieliliśmy na dwie grupy. Do pierwszej, liczniejszej, wchodzą te związane tematycznie z dziejami i kulturą miasta oraz Zagłębia Dąbrowskiego. Natomiast drugą grupę, zdecydowanie mniejszą, lecz poruszającą różnorodną tematykę, tworzą ekspozycje będące efektem współpracy z partnerami zagranicznymi, wypożyczane z muzeów polskich i zagranicznych, oraz te realizowane niejako na zamówienie innych placówek muzealnych.
Wystawy stałe
- Schönowie w Sosnowcu – ekspozycja prezentuje dzieje saksońskich przemysłowców na terenie Sosnowca do 1945 roku oraz ich wkład w rozwój miasta. Na ekspozycję składają się przede wszystkim fotografie i dokumenty;
- Polskie Szkło Współczesne – kolekcja szkła, która ukazuje dokonania polskiego szklarstwa na przestrzeni XX i początku XXI w.
Galeria wystawy stałej Polskiego szkła współczesnego
Wystawy czasowe
Swoje prace wystawiali tu wybitni współcześni polscy artyści. Można było także podziwiać obrazy wielkich mistrzów polskiego malarstwa jak: J. Matejki, Kossaków, L. Wyczółkowskiego, J. Malczewskiego, Z. Beksińskiego, a także prace H. de Toulouse-Lautreca, A. Warhola, A. Muchy, P. Picassa.
Spis wystaw 2000-2016
Galeria plakatów wystaw
Plakat wystawy "Paradoks Czasu" 2015
Plakat wystawy "Kobieta jest jak Sosnowiec" 2015
Plakat wystawy "Trójkąt w kole - Marka Sosnowiec" 2016
Plakat wystawy "Świat zmysłów" 2016
Plakat wystawy "Roman Chruściel - Pamięć" 2016
Plakat wystawy "Kossakowie" 2016
Plakat wystawy "Ogrodowa 1" 2016
Plakat wystawy "Planeta Topor" 2016
Zaproszenie na wystawę "Planeta Topor" 2016
Zaproszenie na wystawę "Czarny Potok" 2017
Plakat wystawy "Ptaszarnia z ulicy Teatralnej" 2017
Zaproszenie na wystawę "Być kobietą" 2017
Zaproszenie na wystawę "Czarne skrzydła"2017
Zaproszenie na wystawę "Barbarzyńca w Ogrodzie" 2018
Plakat wystawy "Edward Gierek - Między wschodem a zachodem" 2018
Działalność edukacyjna
- lekcje muzealne
- konferencje
- projekcje filmów
Działalność wydawnicza
Obok ekspozycji, ważną rolę w działaniach na rzecz promocji miasta i regionu odgrywały wydawnictwa. Wiele z nich było związanych z realizowanymi wystawami, czy też innymi projektami muzealnymi, a autorami byli w zdecydowanej większości pracownicy merytoryczni.
W polityce wydawniczej i w codziennej praktyce starano się stosować i przestrzegać następującą zasadę - drukujemy tylko to, co znajdzie nabywców na rynku, a dochody ze sprzedaży powinny pokryć poniesione nakłady. Niestety nie zawsze to udawało się, ale nasza placówka uchroniła się, w przeciwieństwie do wielu innych muzeów, od problemu pękających stropów od nadmiaru niesprzedanych książek, przepełnionych magazynów w piwnicach, czy też przeceniania wydawnictw do symbolicznej złotówki lub też rozdawania ich za darmo. Wśród wydawnictw na szczególną uwagę zasługują dwie serie.
Pierwsza z nich to Sosnowieckie ABC, na którą składało się 7 tomów (zeszytów), ukazujących się w latach 2002-2007, a towarzyszących wystawom pod tym samym tytułem. Można powiedzieć, że była to niejako mini-encyklopedia zawierająca ponad 160 haseł z różnych dziedzin, a dotyczących przeszłości i współczesności miasta.
Druga seria wydawnicza to publikacje po konferencyjne dotyczące historii Zagłębia Dąbrowskiego. W okresie od 1999 do 2007 roku odbyło się sześć spotkać naukowców z kilku ośrodków akademickich w kraju, którzy podejmowali problematykę dziejów regionu od pradziejów do końca XVIII wieku, z okresu zaborów i walk o niepodległość (do 1918 roku), II Rzeczypospolitej (1918-1939), II wojny światowej (1939-1945) oraz 1945 roku. Opiekę merytoryczną nad konferencjami sprawował wybitny historyk prof. zw. dr hab. Jan Walczak. W latach następnych kontynuowano ten cykl i organizowano konferencje poświęcone m.in. przypadającym rocznicom, tj. 70. - wybuchu II wojny światowej, 90. - wybuchu II powstania śląskiego. Nieco innym wydarzeniem była 100. rocznica debiutu teatralnego Polli Negri, aktorki o światowej sławie związanej z Sosnowcem, co zaowocowało zorganizowaniem Polsko-Słowackiej Konferencji Naukowej.
Przed kilku laty narodził się pomysł wydawania niewielkich publikacji o objętości kilkudziesięciu stron, poruszających nieznane dotąd szerszemu ogółowi czy też nawet zapomniane fakty i wydarzenia z przeszłości Naszej Małej Ojczyzny. Tematy, jakie podejmowały, nieduży format i niezwykle przystępna cena spowodowały, że od początku cieszyły się ogromnym zainteresowaniem Czytelników. Należy dodać, że co roku ukazuje się co najmniej kilka takich tytułów i często zmuszeni byliśmy do wznowień, gdyż niewielkie nakłady szybko ulegały wyczerpaniu.
Spis wydawnictw Muzeum w latach 2000-2014
- 20 lat Muzeum w Sosnowcu. 1985-2005. Pod red. Bożeny Kostrzejowskiej, Sosnowiec 2005
- Biała Anna, Z dziejów Towarzystwa Artystyczno-Literackiego w Sosnowcu, Sosnowiec 2011
- Buyko Małgorzata, O Matejce inaczej, Sosnowiec 2000
- Buyko Małgorzata, Wokół Grunwaldu Jana Matejki, Sosnowiec 2006
- Byćko Michał, Andy Warhol. Percepcja życia i twórczości, Sosnowiec 2003
- Chmielewska Ewa, Historyczne kolonie i osiedla robotnicze, Sosnowiec 2009
- Chmielewska Ewa, Historyczne wille sosnowieckie, Sosnowiec 2010
- Chmielewska Ewa, J ó z e f Chełmoński i przyjaciele, Sosnowiec 2005
- Chmielewska Ewa, Magia i czary w Polsce. Prawda i mity, Sosnowiec 2006
- Chmielewska Ewa, Młodopolska cyganeria, Sosnowiec 2007
- Chmielewska Ewa, Polskie lata sześćdziesiąte, Sosnowiec 2011
- Chmielewska Ewa, Polskie szkło współczesne w zbiorach Muzeum w Sosnowcu, Sosnowiec 2001
- Chmielewska Ewa, Szalone lata dwudzieste i trzydzieste, Sosnowiec 2012
- Chmielewska Ewa, Sztuka sakralna Diecezji Sosnowieckiej, Sosnowiec 2002
- Dobrowolski Witold, Sztuka i kultura antyku, Ostrowiec Świętokrzyski, 2000
- Dobrowolski Witold, Dionizos w życiu i kulcie, Sosnowiec 2002
- Dolińska Monika, Barwy starożytnego Egiptu, Sosnowiec 2009
- Dolińska Monika, Hieroglijy - święte znaki Egiptu. Katalog wystawy, Sosnowiec 2001
- Dolińska Monika, Sekrety egipskich mumii czyli stąd do wieczności, Sosnowiec 2005
- Duda-Gracz Jerzy, Obrazy prowincjonalno-gminne. Remanenty 1990-2000: Katalog wystawy, Sosnowiec 2001
- Gajda Ilona, Malarstwo Kossaków. Katalog wystawy, Sosnowiec 2003
- Gajda Ilona, Sobaszek Jarosław, Kapliczki i krzyże przydrożne Sosnowca, Sosnowiec 2003
- Gajda Ilona, Wielcy nieznani - Wanda Zbyszewska (1914-1999), Sosnowiec 2007
- Gawron Marek, Stanisław Gawron. Informator do wystawy, Sosnowiec 2004
- Granice w Europie Środkowo - Wschodniej w XIX-XX wieku. Od Trójkąta Trzech Cesarzy do Traktatu w Schengen. Pod red. Ryszarda Kaczmarka i Zbigniewa Studenckiego, Sosnowiec 2008
- Gutek Frantiśek, Rosnowie Jan, Zalewski Marek, Między Wschodem i Zachodem. Ikony ze Słowacji, Sosnowiec 2007
- Henryk Sienkiewicz - Polak i Europejczyk. Pod red. Zdzisławy Mokranowskiej, Sosnowiec 2004
- Informator Muzeum w Sosnowcu, Sosnowiec 2008
- Jablonicky Vilhelm, Pola Negri w świadomości Słowaków, Sosnowiec 2012
- Jaworski Wojciech, Żydzi w Zagłębiu Dąbrowskim. Zarys dziejów, Sosnowiec 2006,
- Kaczmarek Ryszard, Studencki Zbigniew, Lamprechtowie z Sosnowca, Sosnowiec 2005
- Kałuża Adam, Przeciw carowi! Rok 1905 w Zagłębiu Dąbrowskim, Sosnowiec 2005
- Kargol Anna, Środowisko wolnomularskie w międzywojennym Sosnowcu, Sosnowiec 2010
- Kiereś Zbigniew, Prywatne wojny panów z Zagórza w XVII wieku, Sosnowiec 2008
- Kłak - Ambrożkiewicz Marta, Jan Matejko - mistrz i kolekcjoner, Sosnowiec 2000
- Kostrzejowska Bożena, Studencki Zbigniew, 25 lat Muzeum w Sosnowcu. 1985-2010, Sosnowiec 2010
- Kostrzejowska Bożena, Święta i ceremonie w kulturze żydowskiej, Sosnowiec 2006
- Krajniewski Jarosław, Mieroszewscy w Zagórzu. - Sosnowiec 2008
- Kulesza Piotr, Pola Negri. Droga do sławy, Sosnowiec 2012
- Kunzefeldova Jaroslava, Wędrówka po dziewiętnastowiecznych Morawach i Śląsku Austriackim, Sosnowiec 2000
- Lamprecht Fanny, Rodziny Lamprechtów i Schönow w Sosnowcu. Wspomnienia 1857-1918. Tłum., wstęp i oprać. Ryszard Kaczmarek, Sosnowiec 2002
- Lencznarowicz Lucyna, Francisco Goya. Cykle graficzne, Sosnowiec 2005
- Lewandowski Jan F., Hrabia Dąmbski. Mąż Foli Negri, Sosnowiec 2012
- Ludwiczek Czesław, Niweckie rodowody, Sosnowiec 2013
- Majewska Aleksandra, Religia i sztuka starożytnego Egiptu: Wystawa ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie, Sosnowiec 1997
- Makarska Anna, Dzielnice Sosnowca - Niwka, Dańdówka, Bór, Bobrek, Jęzor, Modrzejów, Sosnowiec 2010
- Makarska Anna, Dzielnice Sosnowca - Pogoń, Sosnowiec2007
- Makarska Anna, Dzielnice Sosnowca - Sielec, Sosnowiec 2011
- Makarska Anna, Dzielnice Sosnowca - Zagórze, Sosnowiec 2008
- Makarska Anna, Palace Schönow na Środulce, Sosnowiec 2005
- Makarska Anna, Rodzina Schönow w Sosnowcu, Sosnowiec 2002
- Makarska Anna, Święty Mikołaj - historia i legenda, Sosnowiec 2003
- Makarska Anna, Tadeusz Kościuszko w walce o wolność, całość, niepodległość, Sosnowiec 2004
- Marek Łucja, Precz! - Niech żyje! W 40. rocznicę uroczystości milenijnych w Sosnowcu, Sosnowiec 2007
- Muzeum w Sosnowcu, Sosnowiec 2000
- Muzeum w Sosnowcu 1985-2000. Pod red. Zbigniewa Studenckiego, Sosnowiec 2000
- Namysło Aleksandra, Zanim nadeszła Zagłada... Żydzi w Zagłębiu Dąbrowskim w okresie okupacji niemieckiej, Sosnowiec 2008
- Nawrot Dariusz, Z dziejów powstania styczniowego w Zagłębiu Dąbrowskim. Bój o Sosnowiec i wyzwolenie trójkąta granicznego, Sosnowiec 2013
- Paukova Veronika, Pola Negri. Zdobywczyni Hollywood o polskosłowackich korzeniach, Sosnowiec 2012
- Piskorz - Branekova Elżbieta, Krzyż w kulturze ludowej Polski, Sosnowiec 2000
- Polsko-czeska współpraca muzealna. Dorobek i perspektywy. Pod red. Zbigniewa Studenckiego, Sosnowiec 2006
- Region i Ojczyzna w kulturze narodowej, języku i literaturze. Pod red. Zbigniewa Studenckiego i Dariusza Tkaczewskiego, Sosnowiec 2007
- Richter Tamara, Koń w malarstwie polskim od połowy X IX do początku X X wieku, Sosnowiec 2006
- Rocznik Sosnowiecki 2000. t. IX: Miasto na koniec wieku. Pod red. Kazimierza Gołosza, Sosnowiec 2001
- Rocznik Sosnowiecki 2001. t. X: Ludzie. Pod red. Kazimierza Gołosza, Sosnowiec 2002
- Rocznik Sosnowiecki 2002. t. XI: Sto lat. Pod red. Kazimierza Gołosza, Sosnowiec 2003
- Rocznik Sosnowiecki 2003. t. XII: Kulturowy obraz miasta. Pod red. Jacka Wodza, Sosnowiec 2004
- Rocznik Sosnowiecki 2004. t. XIII: Pamięć miejsca. Pod red. Mariana Kisiela, Sosnowiec 2005
- Rocznik Sosnowiecki 2005. t. XIV: Obraz miasta. Pod red. Ireneusza Łęczka, Sosnowiec 2006
- Rocznik Sosnowiecki 2006. t. XV: Oblicza miasta. Pod red. Andrzeja T. Jankowskiego, Sosnowiec 2007
- Rocznik Sosnowiecki 2007. t. XVI: Społeczeństwo obywatelskie. Pod red. Marka Barańskiego, Sosnowiec 2008
- Rocznik Sosnowiecki 2008. t. XVII: Miasto turystyki, rekreacji i wypoczynku. Pod red. Marii Tkocz, Sosnowiec 2009
- Rocznik Sosnowiecki 2009. t. XVIII: Dwadzieścia lat samorządnego miasta. Pod red. Kazimierza Gołosza, Sosnowiec 2010
- Rocznik Sosnowiecki 2010, t. XIX: Majątek Miasta. Pod red. Kazimierza Gołosza, Sosnowiec 2011
- Rok 1945 w Zagłębiu Dąbrowskim. Pod red. Jana Walczaka, Sosnowiec 2000
- Rykała Jacek, Popołudnia niedzielne napięte ciszą pustych ulic i placów: Katalog wystawy, Sosnowiec 2002
- Sobota-Liwoch Katarzyna, Archeologia Sosnowca, Sosnowiec 2012
- Sosnowiec. 100 lat dziejów miasta. Pod red. Jana Walczaka, Sosnowiec 2002
- Studencki Zbigniew, 25 lat współpracy zagranicznej Muzeum w Sosnowcu, Sosnowiec 2012
- Studencki Zbigniew, ABC sosnowieckich Żydów, Sosnowiec 2008
- Studencki Zbigniew, ABC Trójkąta Trzech Cesarzy, Sosnowiec 2008
- Studencki Zbigniew, Henryk Dietel (1839-1911), Sosnowiec 2009
- Studencki Zbigniew, Kronika 110 lat Sosnowca, Sosnowiec 2012
- Studencki Zbigniew, Legioniści Śląska i Zagłębia polegli w latach 1914-1918, Sosnowiec 2014
- Studencki Zbigniew, Muzeum w Sosnowcu w latach 2011-2012. Sprawozdanie z działalności, Sosnowiec 2013
- Studencki Zbigniew, O Trójkącie Trzech Cesarzy, Sosnowiec 2008
- Studencki Zbigniew, Przed laty w Trójkącie Trzech Cesarzy, Sosnowiec 2008
- Studencki Zbigniew, Razem do Europy. Współpraca Muzeum w Sosnowcu z placówkami muzealnymi państw Grupy Wyszehradzkiej, Sosnowiec 2004
- Studencki Zbigniew, Sosnowieckie rocznice 2008, Sosnowiec 2008
- Studencki Zbigniew, Sosnowieckie rocznice 2009, Sosnowiec 2008
- Studencki Zbigniew, Sosnowieckie rocznice 2010, Sosnowiec 2009
- Studencki Zbigniew, Sosnowieckie rocznice 2011, Sosnowiec 2010
- Studencki Zbigniew, Sosnowieckie rocznice 2012, Sosnowiec 2011
- Studencki Zbigniew, Sosnowiec na przełomie wieków. Wspomnienia Fanny Lamprecht z lat 1879-1017, Sosnowiec 2013
- Studencki Zbigniew, Sosnowiec w latach wojny i okupacji. Kronika wydarzeń 1939-1945, Sosnowiec 2009
- Studencki Zbigniew, Trójkąt Trzech Cesarzy, Sosnowiec 2008
- Studencki Zbigniew, Turystyka w Trójkącie Trzech Cesarzy, Sosnowiec 2009
- Studencki Zbigniew, Współpraca zagraniczna Muzeum w Sosnowcu (1985-2005), Sosnowiec 2005
- Studencki Zbigniew, Wystawy, wydawnictwa, pracownicy, Sosnowiec 2005
- Studencki Zbigniew, Zagłębiacy w Legionach Piłsudskiego, Sosnowiec 2013
- Studencki Zbigniew, Z dziejów Sosnowca w latach 1914-1918, Sosnowiec 2014
- Studencki Zbigniew, Śmiałek Małgorzata, Śladami przeszłości Niwki Modrzejowa. Ludzie, kościoły, zakłady, Sosnowiec 2010
- Studencki Zbigniew, Śmiałek Małgorzata, W walce o Niepodległą 1914-1918. Sylwetki Zagłębiaków, Sosnowiec 2014 104. Studencki Zbigniew, Śmiałek Małgorzata, Węcel Michał, Sosnowiec na dawnej widokówce, Sosnowiec 2010
- Studencki Zbigniew, Węcel Michał, Trójkąt Trzech Cesarzy na dawnej widokówce, Sosnowiec 2008
- Śmiałek Małgorzata, 130 lat Fabryki Kotłów w Sosnowcu, Sosnowiec 2010
- Śmiałek Małgorzata, Dzielnice Sosnowca - Porąbka, Kazimierz Górniczy, Ostrowy Górnicze, Maczki, Sosnowiec 2009
- Śmiałek Małgorzata, Dzielnice Sosnowca. Stary Sosnowiec i Śródmieście, Sosnowiec 2014
- Śmiałek Małgorzata, Dzielnice Sosnowca. Zarys dziejów, Sosnowiec 2004
- Śmiałek Małgorzata, Jan Kiepura (1902-1966), Sosnowiec 2005
- Śmiałek Małgorzata, Jan Kiepura - artysta z Sosnowca, Sosnowiec 2012
- Śmiałek Małgorzata, Jan Kiepura - chłopak z Sosnowca. 1902-1966, Sosnowiec 2001
- Śmiałek Małgorzata, Pochodzili z Sosnowca... Ludzie nauki i kultury, Sosnowiec 2012
- Śmiałek Małgorzata, Sercem sosnowiczanin, głosem obywatel świata. Jan Kiepura 1902-1966, Sosnowiec 2007
- Śmiałek Małgorzata, Sosnowiczanie stulecia, Sosnowiec 2004
- Śmiałek Małgorzata, Sosnowiec i jego mieszkańcy na starej fotografii, Sosnowiec 2007
- Śmiałek Małgorzata, Sosnowieckie ABC: Informator do wystawy, Sosnowiec 2002
- Śmiałek Małgorzata, Sosnowieckie ABC. t. II, Sosnowiec 2003
- Śmiałek Małgorzata, Sosnowieckie ABC. t. III, Sosnowiec 2004
- Śmiałek Małgorzata, Sosnowieckie ABC. t. IV, Sosnowiec 2005
- Śmiałek Małgorzata, Sosnowieckie ABC. t. V, Sosnowiec 2006
- Śmiałek Małgorzata, Sosnowieckie ABC. t. VI, Sosnowiec 2007
- Śmiałek Małgorzata, Sosnowieckie pejzaże: urok dawnej pocztówki. Informator do wystawy, Sosnowiec 2002
- Śmiałek Małgorzata, Śladami przeszłości Pogoni. Ludzie, kościoły, zakłady.... - Sosnowiec 2007
- Śmiałek Małgorzata, Śladami przeszłości Sielca. Ludzie, kościoły, zakłady, Sosnowiec 2011
- Śmiałek Małgorzata, Śladami przeszłości Zagórza - ludzie, kościoły, zakłady, Sosnowiec 2008
- Śmiałek Małgorzata, Widoki dawnego Sosnowca, Sosnowiec 2012
- Śmiałek Małgorzata, Z dziejów polityczno-społecznych miasta: Informator do wystawy: Sosnowiec - dokumenty politycznej przeszłości, Sosnowiec [2000]]
- Śmiałek Małgorzata, Z dziejów sosnowieckiej kultury, oświaty i sportu: Informator do wystawy, Sosnowiec 2001
- Śmiałek Małgorzata, Studencki Zbigniew, Sosnowieckie ABC. t. VII, Sosnowiec 2008
- Śmiałek Małgorzata, Węcel Michał, Droga do wolności. W 25. rocznicą powstania NSZZ „Solidarność ”. Kalendarium wydarzeń w Zagłębiu Dąbrowskim (VIII 1980 - XII 1981), Sosnowiec 2005
- Śmiałek Małgorzata, Węcel Michał, Znani i nieznani patroni sosnowieckich ulic, Sosnowiec 2002
- Tomczyk Czesław, Matka Teresa Kierocińska - Matka Zagłębia, Sosnowiec 2005
- Trąba Mariusz, Katolicy w Sosnowcu. Zarys dziejów Kościoła rzymskokatolickiego, Sosnowiec 2010
- Urbański Krzysztof, Gminy żydowskie Zagłębia Dąbrowskiego w II Rzeczypospolitej, Sosnowiec 2007
- Walczak Jan, Rok 1905 w Zagłębiu Dąbrowskim, Sosnowiec 2005
- Wójcik Włodzimierz, Emil Zegadłowicz. Między Gorzeniem a Sosnowcem, Sosnowiec 2001
- Zagłębie Dąbrowskie a plebiscyt i powstania śląskie z perspektywy 90-lecia. Pod red. Bogdana Cimały i Zbigniewa Studenckiego, Sosnowiec 2011
- Zagłębie Dąbrowskie w II Rzeczypospolitej (1918-1939). Pod red. Jana Walczaka, Sosnowiec 2005
- Zagłębie Dąbrowskie w czasach zaborów i walk o niepodległość. Pod red. Jana Walczaka, Sosnowiec: Muzeum, 2004
- Zagłębie Dąbrowskie w latach II wojny światowej (1939-1945). Wybrane problemy. Pod red. Zbigniewa Studenckiego i Zygmunta Woźniczki, Sosnowiec 2009
- Zagłębie Dąbrowskie zanim powstało (od pradziejów do końca XVIII wieku). Pod red. Jana Walczaka, Sosnowiec 2007
- Z dziejów Żydów w Zagłębiu Dąbrowskim. Pod red. Dariusza Rozmusa i Sławomira Witkowskiego, Sosnowiec 2006
- Związek Jan, Z dziejów kościoła katolickiego w Zagłębiu Dąbrowskim w okresie II Rzeczypospolitej (1918-1939), Sosnowiec 2006