Huta "Milowice" (Sosnowiec)

„Huta "Milowice" - zakład przemysłowy na terenie dzisiejszego Sosnowca

Początki huty - przełom XIX / XX wieku

Na przełomie 1882/1883 r. rozpoczęła produkcję Walcownia Odlewów Żelaznych w Milowicach założona przez górnośląski koncern hutniczy Oberschlesische Eisebahn-Bedarfs-A.G., działający za pośrednictwem spółki filialnej pn. „Milowicer Eisenwerk". Zakład, nazwany następnie hutą "Aleksander", obejmował stalownię młotownię i walcownie.

Z półproduktów wytwarzano tu stalmartenowską i milbors, które przerabiano na różne gatunki żelaza i stali. W końcu XIX w. huta zatrudniała 562 robotników, 3 inżynierów i 5 majstrów. Funkcje dyrektorów sprawował Gustaw Gerhard. Według informacji z lat 19l0 - 19l2 produkowano żelazo, bloki żelazne i stalowe, szyny kolejowe i wszelkie elementy dla kolei żelaznych podjazdowych, a także nity, śruby, siekiery, młoty, kilofy, mutry, haki, druty ciągnione i inne. Huta posiadała wówczas 8 wydziałów, w których zatrudnionych było 1480 robotników.

Roczna produkcja z przełomu XIX i XX w. w wysokości 1.350 tys. pudów wzrosła w 1910 r. do 2727 tys. pudów. Firma miała przedstawicielstwa w l6 miastach, m.in. w Warszawie, Odessie, Moskwie, Rydze i Petersburgu.

II Rzeczpospolita

Po 1918 r. huta otrzymała nazwę "Milowiec" i stała się własnością (1920 r.) Spółki Akcyjnej pn. Modrzejowskie Zakłady Gómiczo-Hutnicze (od 1934 r. Zjednoczone Zakłady Górmiczo- Hutnicze Modrzejów - B. Hantke).

Nowi właściciele odbudowali zdewastowaną podczas I wojny światowej hutę. W 1921 r. powstały dwie walcownie i dwa 25-tonowe piece martenowskie, a w 1927 r. kolejne dwa 45-tonowe. Ważną inwestycję stanowiła wybudowana w 1924 r. prasownia do wyrobu butli dla gazów sprężonych. Zakład specjalizował się w wyrobach jedynej w Polsce prasowni. Produkował jednocześnie jak poprzednio żelazo, stal, szyny, śruby, nity, itp.

II Wojna Światowa

W czasie okupacji majątek huty przejął niemiecki koncern. Niektóre wydziały, m.in. walcownie, wówczas likwidowano, a inne przystosowano do produkcji wojennej.

Polska Rzeczpospolita Ludowa

W 1945 r. zniszczoną, pozbawioną części maszyn hut przejęła polska administracja. Początkowo nosiła ona nazwę huty "Milowice", a następnie Zakładów Wyrobów Kutych. W ciągu kilkunastu lat park maszynowy został w połowie wymieniony. Wybudowano m.in. halę fabryczną z nowoczesną prasownią butli do gazów sprężonych.

W latach 70. XX w. dawna huta występowała pn. Zakładów Przemysłu Precyzyjnego "Prema Milmet" i produkowała butle do gazów technicznych niskiego i wysokiego ciśnienia, butle turystyczne, łożyska toczne, części maszyn dla przemysłu włókienniczego. Po modernizacji i rozbudowie zakład przekształcił się w Fabrykę Łożysk Tocznych "Prema- Milmet".

III Rzeczpospolita

Część fabryki wykupiła po 1989 r. firma TIMKEN ze Stanów Zjednoczonych, przejmując produkcję łożysk. Drugi po podziale "Premy" zakład przyjął nazwę Fabryki Butli Tcchnicznych "Milmet" SA

Bibliografia

• Małgorzata Śmiałek: Sosnowieckie ABC (3). Muzeum w Sosnowcu, 2003, s. 22-23. ISBN 83-89199-03-3.