Jan Tadeusz Cupiał: Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
|||
| (Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Biogram infobox | {{Biogram infobox | ||
|imię i nazwisko = '''Jan Tadeusz Cupiał''' | |imię i nazwisko = '''Jan Tadeusz Cupiał''' | ||
|pseudonim = | |pseudonim = Franek | ||
|grafika = | |grafika =Jan Tadeusz Cupiał.jpg | ||
|opis grafiki = | |opis grafiki = | ||
|podpis = | |podpis = | ||
|data urodzenia = [[20 maja]] [[1882]] | |data urodzenia = [[20 maja]] [[1882]] | ||
|miejsce urodzenia = [[Mijaczów ( | |miejsce urodzenia = [[Mijaczów (Myszków)]] | ||
|imię przy narodzeniu = | |imię przy narodzeniu = | ||
|data śmierci = [[30 marca]] [[1941]] | |data śmierci = [[30 marca]] [[1941]] | ||
|miejsce śmierci = Obóz koncentracyjny Dachau | |miejsce śmierci = Obóz koncentracyjny Dachau | ||
|przyczyna śmierci =Zamordowany przez Niemców | |przyczyna śmierci = Zamordowany przez Niemców | ||
|miejsce spoczynku = | |miejsce spoczynku = | ||
|zawód = | |zawód = polityk | ||
|odznaczenia = | |odznaczenia = Krzyż Niepodległości | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
'''Jan Tadeusz Cupiał''' - (ur. [[20 maja]] [[1882]] r. w [[Mijaczów (Myszków)|Mijaczowie]], zm. [[30 marca]] [[1941]] r. w obozie koncentracyjnym, w Dachau) działacz PPS, poseł i senator RP. | |||
Po ukończeniu 3 klas szkoły początkowej praktykowała następnie pracował fizycznie, w [[Odlewnia w Myszkowie|Odlewni w Myszkowie]]. | |||
W [[1905]] r. wstąpił do PPS, po rozłamie członek PPS - Fr. Rew. W czasie [[rewolucji 1905]] brał udział w agitacji i w przygotowaniu demonstracji w [[Zawierciu]] i okolicy. W [[1906]] emigrował; przebywał kolejno w Krakowie, Wiedniu, Morawskiej Ostrawie oraz Witkowicach. | |||
Do [[Zagłębia Dąbrowskiego]] powrócił w [[1909]], dwukrotnie więziony w [[Będzinie]], skazany na zesłanie w głąb Rosji. Zatrzymany w Połtawie, z powodu przepełnienia więzień został legalnie | |||
skierowany do Rygi. Pracował tam jako robotnik. | |||
W 1911 r. przebywał na Krymie i Kaukazie, gdzie prowadził działalność organizacyjną wśród robotników rosyjskich. W [[1912]] powrócił do Rygi. W [[1915]] wyjechał do Charkowa, po wybuchu rewolucji lutowej w [[1917]] został wybrany członkiem RDR. Po wybuchu rewolucji październikowej działał w polskich organizacjach robotniczych; był przewodniczącym OKR PPS – Fr. Rew. w Charkowie. W [[1918]] r. powrócił do kraju, skierowany został przez CKR PPS do [[Zagłębia Dąbrowskiego]]. W styczniu [[1919]] objął funkcję sekretarza OKR, która pełnił aż do września [[1939]] r. Reprezentował ten okręg w Kongresach PPS. | |||
W [[1920]] brał czynny udział w pracach Wydziału Wojskowego PPS Związku Obrony Ojczyzny. W [[1919]]-[[1921]] działał w Robotniczym Komitecie Pomocy Powstańcom Śląskim. W [[1922]] r. z listy państwowej PPS został wybrany posłem na Sejm z okręgu nr 21 ([[Będzin]]). Od [[1925]] [[radny Rady Miejskiej w Dąbrowie Górniczej]].; w [[1935]]-[[1939]] był wiceprezydentem miasta. | |||
Na II Zjeździe - ZRSS ([[26 czerwca|26]]-[[27 czerwca]] [[1921]] w Warszawie) wszedł do Rady Nadzorczej. Był głównym inicjatorem i budowniczym [[Dom Ludowy w Dąbrowie Górniczej|Domu Ludowego]] (późniejsze [[Kino "Bajka" (Dąbrowa Górnicza)|kino „Bajka”]]), administrował pismami PPS „[[Wiadomości Zagłębia]]” i „Górnik”. W [[1930]] r. został wybrany z listy PPS zastępcą senatora z Kielecczyzny. Od XX Kongresu PPS aż do [[1937]] r. członek RN PPS. W marcu [[1938]] został członkiem RZZ w Krakowie. Począwszy od czerwca [[1939]] brał udział w inspirowanej przez PPS konspiracyjnej akcji „Okrzeja - Odra”, był organizatorem „trójek bojowych”. Po wybuchu wojny działał w Gwardii Ludowej PPS - WRN. Aresztowany przez Gestapo, [[21 lutego]] [[1940]], został zwolniony. Ponownie aresztowany [[12 kwietnia]] [[1940]], zginął w Dachau. | |||
==Odznaczenia== | |||
Odznaczony w [[1937]] Krzyżem Niepodległości. | |||
==Ciekawostki== | |||
Na [[Korzeniec (Dąbrowa Górnicza)|Korzeńcu]] jest ul. im. Jana Cupiała. „[[Czarne Skrzydła|W czarnych skrzydłach]]” J. Kadena-Bandrowskiego protoplasta czołowej postaci sekretarza Drążka. | |||
==Linki zewnętrzne== | ==Linki zewnętrzne== | ||
*[http://bs.sejm.gov.pl/F?func=find-b&request= | *[http://bs.sejm.gov.pl/F/G9369BEKGV1CSCUD1B2SXVQ8EAVAE5ADY27GKNJXE5GSLIVJY1-73315?func=find-b&request=Jan+Tadeusz+Cupia%C5%82&find_code=WRD&adjacent=N&x=0&y=0/ Biogram w Bibliotece Sejmowej] | ||
*[http://www.senat.edu.pl/senat/senatorowie-1922-1939/senatorowie-ii-rp/senator/jantadeusz-cupial/ Biogram w witrynie edukacyjnej Kancelarii Senatu] | *[http://www.senat.edu.pl/senat/senatorowie-1922-1939/senatorowie-ii-rp/senator/jantadeusz-cupial/ Biogram w witrynie edukacyjnej Kancelarii Senatu] | ||
| Linia 26: | Linia 44: | ||
[[Kategoria:Senator|Cupiał Jan Tadeusz]] | [[Kategoria:Senator|Cupiał Jan Tadeusz]] | ||
[[Kategoria:Senator II RP|Cupiał Jan Tadeusz]] | [[Kategoria:Senator II RP|Cupiał Jan Tadeusz]] | ||
[[Kategoria:Parlamentarzyści z Zagłębia Dąbrowskiego|Cupiał Jan Tadeusz]] | |||
Aktualna wersja na dzień 13:40, 12 mar 2019
| Zagłębiowskie Biogramy | |
| |
| Imię i nazwisko | Jan Tadeusz Cupiał |
| Data i miejsce urodzenia | 20 maja 1882 Mijaczów (Myszków) |
| Data i miejsce śmierci | 30 marca 1941 Obóz koncentracyjny Dachau |
| Przyczyna śmierci | Zamordowany przez Niemców |
| Zawód | polityk |
| Odznaczenia | |
| Krzyż Niepodległości | |
Jan Tadeusz Cupiał - (ur. 20 maja 1882 r. w Mijaczowie, zm. 30 marca 1941 r. w obozie koncentracyjnym, w Dachau) działacz PPS, poseł i senator RP.
Po ukończeniu 3 klas szkoły początkowej praktykowała następnie pracował fizycznie, w Odlewni w Myszkowie.
W 1905 r. wstąpił do PPS, po rozłamie członek PPS - Fr. Rew. W czasie rewolucji 1905 brał udział w agitacji i w przygotowaniu demonstracji w Zawierciu i okolicy. W 1906 emigrował; przebywał kolejno w Krakowie, Wiedniu, Morawskiej Ostrawie oraz Witkowicach. Do Zagłębia Dąbrowskiego powrócił w 1909, dwukrotnie więziony w Będzinie, skazany na zesłanie w głąb Rosji. Zatrzymany w Połtawie, z powodu przepełnienia więzień został legalnie skierowany do Rygi. Pracował tam jako robotnik.
W 1911 r. przebywał na Krymie i Kaukazie, gdzie prowadził działalność organizacyjną wśród robotników rosyjskich. W 1912 powrócił do Rygi. W 1915 wyjechał do Charkowa, po wybuchu rewolucji lutowej w 1917 został wybrany członkiem RDR. Po wybuchu rewolucji październikowej działał w polskich organizacjach robotniczych; był przewodniczącym OKR PPS – Fr. Rew. w Charkowie. W 1918 r. powrócił do kraju, skierowany został przez CKR PPS do Zagłębia Dąbrowskiego. W styczniu 1919 objął funkcję sekretarza OKR, która pełnił aż do września 1939 r. Reprezentował ten okręg w Kongresach PPS.
W 1920 brał czynny udział w pracach Wydziału Wojskowego PPS Związku Obrony Ojczyzny. W 1919-1921 działał w Robotniczym Komitecie Pomocy Powstańcom Śląskim. W 1922 r. z listy państwowej PPS został wybrany posłem na Sejm z okręgu nr 21 (Będzin). Od 1925 radny Rady Miejskiej w Dąbrowie Górniczej.; w 1935-1939 był wiceprezydentem miasta.
Na II Zjeździe - ZRSS (26-27 czerwca 1921 w Warszawie) wszedł do Rady Nadzorczej. Był głównym inicjatorem i budowniczym Domu Ludowego (późniejsze kino „Bajka”), administrował pismami PPS „Wiadomości Zagłębia” i „Górnik”. W 1930 r. został wybrany z listy PPS zastępcą senatora z Kielecczyzny. Od XX Kongresu PPS aż do 1937 r. członek RN PPS. W marcu 1938 został członkiem RZZ w Krakowie. Począwszy od czerwca 1939 brał udział w inspirowanej przez PPS konspiracyjnej akcji „Okrzeja - Odra”, był organizatorem „trójek bojowych”. Po wybuchu wojny działał w Gwardii Ludowej PPS - WRN. Aresztowany przez Gestapo, 21 lutego 1940, został zwolniony. Ponownie aresztowany 12 kwietnia 1940, zginął w Dachau.
Odznaczenia
Odznaczony w 1937 Krzyżem Niepodległości.
Ciekawostki
Na Korzeńcu jest ul. im. Jana Cupiała. „W czarnych skrzydłach” J. Kadena-Bandrowskiego protoplasta czołowej postaci sekretarza Drążka.
