Stanisław Holenderski: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzył nową stronę „{{Biogram infobox |imię i nazwisko = '''Stanisław Holenderski''' |imię i nazwisko org = |pseudonim = |grafika = |opis grafiki ...”) |
|||
| (Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 12: | Linia 12: | ||
|miejsce śmierci = [[Zawiercie]] | |miejsce śmierci = [[Zawiercie]] | ||
|przyczyna śmierci = | |przyczyna śmierci = | ||
|miejsce spoczynku = Cmentarz | |miejsce spoczynku = [[Cmentarz katolicki w Zawierciu]] | ||
|zawód = przemysłowiec | |zawód = przemysłowiec | ||
|odznaczenia = | |odznaczenia = | ||
| Linia 21: | Linia 21: | ||
}} | }} | ||
'''Stanisław Józef Holenderski''' ( ur. 24 grudnia 1871 r. w Zawierciu, zm. 23 stycznia 1940 r. w Zawierciu) - przemysłowiec oraz społecznik. | '''Stanisław Józef Holenderski''' ( ur. [[24 grudnia]] [[1871]] r. w [[Zawiercie|Zawierciu]], zm. [[23 stycznia]] [[1940]] r. w [[Zawiercie|Zawierciu]]) - przemysłowiec oraz społecznik. | ||
==Rodzina== | |||
Urodził w rodzinie Markusa i Cecylii z Mendelsohnów. Jego ojciec był w [[1883]] przez rok współwłaścicielem huty szkła oraz właścicielem części dóbr blanowskich, tzw. Stawki, gdzie uruchomił największą cegielnię w okolicach [[Zawiercie|Zawiercia]]. | |||
Matka Stanisława była córką właściciela dworu i dóbr w [[Blanowice|Blanowicach]]. | |||
W [[1921]] roku zawarł związek małżeński z Joanną z domu Idzikowską z Częstochowy. Mieli jedną córkę Anielę. Miejscem zamieszkania rodziny był okazały pałacyk przy ulicy 3 maja w [[Zawiercie|Zawierciu]], tzw. "[[Pałacyk Holenderskiego]]". W czasie wiosny i lata natomiast lubił przebywać w swojej willi na Stawkach, gdzie jako miłośnik ogrodnictwa i sadownictwa posiadał okazały ogród oraz staw hodowlany. Był kolekcjonerem dzieł sztuki, szczególnie upodobał sobie malarstwo Jacka Malczewskiego. | |||
==Edukacja== | |||
Stanisław Uczęszczał do gimnazjum w Częstochowie, które ukończył w [[1889]] roku. Następnie wyjechał za granicę gdzie odbywał praktykę rolniczą. | |||
==Majątek== | |||
Jego majątek częściowo pochodził ze spadku po ojcu, ale także był wynikiem przedsiębiorczości i pracowitości jego samego. Głównym źródłem jego utrzymania był majątek w Porębie Mrzygłodzkiej, który to zakupił w [[1912]] roku. Było to 350 mórg, głównie lasów które, obfitowały w pokłady węgla brunatnego. Ponadto Holenderski był udziałowcem [[Towarzystwo Akcyjne Fabryki Portland-Cementu w Łazach|Towarzystwa Fabryk Cementu Portland]] w [[Łazy|Łazach]] i Wysoce, cementowni w Zdołbunowie na Wołyniu oraz kopalni węgla brunatnego w Gołuchowicach. Holenderski dzierżawił także plac przy ulicy Towarowej w Zawierciu gdzie prowadził skład węgla oraz materiałów budowlanych. | |||
Oprócz udziałów w kopalni w Gołuchowicach posiadał także pole górnicze "Cecylia" w [[Kromołów (Zawiercie)|Kromołowie]]. | |||
==Działalność dla społeczeństwa== | |||
Stanisław Holenderski był osobą zamożną ale nie przechodził obojętnie obok problemów społeczeństwa w którym żył. W [[1928]] roku z okazji dziesiątej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości podarował magistratowi w [[Zawiercie|Zawierciu]] plac przy ul. Paderewskiego 23 oraz dwa domy z placami przy ul. Pomorskiej 22 i 24, które zostały przeznaczone na przytułek dla inwalidów wojennych i ludzi w podeszłym wieku. Podobnym gestem wykazał się podczas oddania do użytku wybudowanego przez sejmik powiatowy schroniska dla sierot w Krzemiendzie gdzie podarował wyposażenie do urządzenia pokoju infirmeryjnego. W [[1930]] roku Holenderski znalazł się wśród członków Obywatelskiego Komitetu Niesienia Doraźnej Pomocy, który powstał z inicjatywy starosty zawierciańskiego [[Stanisław Konopacki|Stanisława Konopackiego]]. Komitet miał na celu pomoc bezrobotnym w czasie panującego w latach trzydziestych wielkiego kryzysu. | |||
Od [[1927]] roku był członkiem Zawierciańskiej Powiatowej Rady Szkolnej. Podarował plac pod budowę Szkoły Rzemieślniczej w [[Zawiercie|Zawierciu]], przyczynił się do budowy Państwowego Gimnazjum i Liceum przy ul. Parkowej oraz podarował drewno dla domku harcerskiego przy ul. Piłsudskiego. Holenderski był także wiceprezesem Ochotniczej Straży Pożarnej w Zawierciu oraz radcą [[Izba Przemysłowo-Handlowa|Izby Przemysłowo-Handlowej w Sosnowcu]]. Od uzyskania w [[1915]] roku praw miejskich przez [[Zawiercie]] był radnym kilku kadencji. | |||
==Fundator== | |||
Stanisław Holenderski z pochodzenia był żydem jednak w latach dwudziestych stał się żarliwym Katolikiem. Był fundatorem ambony w kościele oraz w [[1932]] roku współfinansował budowę ogrodzenia na cmentarzu parafialnym, na którym w [[1934]] roku ufundował kaplicę projektu architekta Stefana Wąsa w stylu formizmu. | |||
[[Plik:P7070461 2.jpg|thumb|left| Kaplica Cmentarna ]] | |||
[[Plik:Tablica.jpg|thumb |beside| Tablica na kaplicy cmentarnej ]] | |||
==Okres II wojny światowej== | |||
Wybuch II wojny światowej przerywa dostatnie życie rodziny Holenderskich. Zostają zmuszeni do opuszczenia Pałacyku przy ul. 3 Maja i zamieszkania w willi na Stawkach, gdzie w [[1940]] roku umiera Stanisław Holenderski. Został pochowany w kaplicy, którą ufundował w [[1934]] roku na cmentarzu parafialnym w [[Zawiercie|Zawierciu]]. | |||
==Okres po II wojnie światowej== | |||
Po [[1945]] roku część dóbr rodziny w wyniku reformy rolnej i nacjonalizacji przemysłu została upaństwowiona, natomiast część przeszła w prywatne ręce. Żona i córka żyły w niedostatku. W ostatnim czasie zostają czynione starania w celu przywrócenia pamięci o tym wybitnym i zasłużonym zawiercianinie. | |||
<br> | |||
'''Biogram opracował: Sekcja Historyczna Towarzystwa Miłośników Ziemii Zawierciańskiej''' | |||
== Bibliografia == | |||
*{{Cytuj książkę | nazwisko = Praca zbiorowa pod redakcją Zdzisława Jagodzińskiego | imię = |nazwisko2= |imię2= | tytuł = [[Monografia Zawiercia]], |[[wydawca = Towarzystwo Miłośników Ziemi Zawierciańskiej]] |miejsce = Zawiercie | data = [[2003]] | isbn = 83-905651-5-3 | strony = 627}} | |||
[[Kategoria:Zagłębiowskie Biogramy|Holenderski, Stanisław]] | |||
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Zawierciu|Holenderski, Stanisław!]] | |||
[[Kategoria:Ludzie związani z Zawierciem|Holenderski, Stanisław]] | |||
Aktualna wersja na dzień 11:38, 2 cze 2015
| Zagłębiowskie Biogramy | |
| Imię i nazwisko | Stanisław Holenderski |
| Data i miejsce urodzenia | 24 grudnia 1871 Zawiercie |
| Data i miejsce śmierci | 23 stycznia 1940 Zawiercie |
| Miejsce spoczynku | Cmentarz katolicki w Zawierciu |
| Zawód | przemysłowiec |
Stanisław Józef Holenderski ( ur. 24 grudnia 1871 r. w Zawierciu, zm. 23 stycznia 1940 r. w Zawierciu) - przemysłowiec oraz społecznik.
Rodzina
Urodził w rodzinie Markusa i Cecylii z Mendelsohnów. Jego ojciec był w 1883 przez rok współwłaścicielem huty szkła oraz właścicielem części dóbr blanowskich, tzw. Stawki, gdzie uruchomił największą cegielnię w okolicach Zawiercia. Matka Stanisława była córką właściciela dworu i dóbr w Blanowicach.
W 1921 roku zawarł związek małżeński z Joanną z domu Idzikowską z Częstochowy. Mieli jedną córkę Anielę. Miejscem zamieszkania rodziny był okazały pałacyk przy ulicy 3 maja w Zawierciu, tzw. "Pałacyk Holenderskiego". W czasie wiosny i lata natomiast lubił przebywać w swojej willi na Stawkach, gdzie jako miłośnik ogrodnictwa i sadownictwa posiadał okazały ogród oraz staw hodowlany. Był kolekcjonerem dzieł sztuki, szczególnie upodobał sobie malarstwo Jacka Malczewskiego.
Edukacja
Stanisław Uczęszczał do gimnazjum w Częstochowie, które ukończył w 1889 roku. Następnie wyjechał za granicę gdzie odbywał praktykę rolniczą.
Majątek
Jego majątek częściowo pochodził ze spadku po ojcu, ale także był wynikiem przedsiębiorczości i pracowitości jego samego. Głównym źródłem jego utrzymania był majątek w Porębie Mrzygłodzkiej, który to zakupił w 1912 roku. Było to 350 mórg, głównie lasów które, obfitowały w pokłady węgla brunatnego. Ponadto Holenderski był udziałowcem Towarzystwa Fabryk Cementu Portland w Łazach i Wysoce, cementowni w Zdołbunowie na Wołyniu oraz kopalni węgla brunatnego w Gołuchowicach. Holenderski dzierżawił także plac przy ulicy Towarowej w Zawierciu gdzie prowadził skład węgla oraz materiałów budowlanych. Oprócz udziałów w kopalni w Gołuchowicach posiadał także pole górnicze "Cecylia" w Kromołowie.
Działalność dla społeczeństwa
Stanisław Holenderski był osobą zamożną ale nie przechodził obojętnie obok problemów społeczeństwa w którym żył. W 1928 roku z okazji dziesiątej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości podarował magistratowi w Zawierciu plac przy ul. Paderewskiego 23 oraz dwa domy z placami przy ul. Pomorskiej 22 i 24, które zostały przeznaczone na przytułek dla inwalidów wojennych i ludzi w podeszłym wieku. Podobnym gestem wykazał się podczas oddania do użytku wybudowanego przez sejmik powiatowy schroniska dla sierot w Krzemiendzie gdzie podarował wyposażenie do urządzenia pokoju infirmeryjnego. W 1930 roku Holenderski znalazł się wśród członków Obywatelskiego Komitetu Niesienia Doraźnej Pomocy, który powstał z inicjatywy starosty zawierciańskiego Stanisława Konopackiego. Komitet miał na celu pomoc bezrobotnym w czasie panującego w latach trzydziestych wielkiego kryzysu.
Od 1927 roku był członkiem Zawierciańskiej Powiatowej Rady Szkolnej. Podarował plac pod budowę Szkoły Rzemieślniczej w Zawierciu, przyczynił się do budowy Państwowego Gimnazjum i Liceum przy ul. Parkowej oraz podarował drewno dla domku harcerskiego przy ul. Piłsudskiego. Holenderski był także wiceprezesem Ochotniczej Straży Pożarnej w Zawierciu oraz radcą Izby Przemysłowo-Handlowej w Sosnowcu. Od uzyskania w 1915 roku praw miejskich przez Zawiercie był radnym kilku kadencji.
Fundator
Stanisław Holenderski z pochodzenia był żydem jednak w latach dwudziestych stał się żarliwym Katolikiem. Był fundatorem ambony w kościele oraz w 1932 roku współfinansował budowę ogrodzenia na cmentarzu parafialnym, na którym w 1934 roku ufundował kaplicę projektu architekta Stefana Wąsa w stylu formizmu.
Okres II wojny światowej
Wybuch II wojny światowej przerywa dostatnie życie rodziny Holenderskich. Zostają zmuszeni do opuszczenia Pałacyku przy ul. 3 Maja i zamieszkania w willi na Stawkach, gdzie w 1940 roku umiera Stanisław Holenderski. Został pochowany w kaplicy, którą ufundował w 1934 roku na cmentarzu parafialnym w Zawierciu.
Okres po II wojnie światowej
Po 1945 roku część dóbr rodziny w wyniku reformy rolnej i nacjonalizacji przemysłu została upaństwowiona, natomiast część przeszła w prywatne ręce. Żona i córka żyły w niedostatku. W ostatnim czasie zostają czynione starania w celu przywrócenia pamięci o tym wybitnym i zasłużonym zawiercianinie.
Biogram opracował: Sekcja Historyczna Towarzystwa Miłośników Ziemii Zawierciańskiej
Bibliografia
- Praca zbiorowa pod redakcją Zdzisława Jagodzińskiego: Monografia Zawiercia,. Zawiercie: 2003, s. 627. ISBN 83-905651-5-3.
