Ulica Stanisława Staszica (Sosnowiec)

Ulica Stanisława Staszica w Sosnowcu – ulica na Środuli-Konstanynowie, będąca główną arterią Konstantynowa. Przechodzi na południu w ul. Narutowicza w miejscu skrzyżowania z ul. 3 Maja a na północy w ul. Piotrkowską w miejscu w którym przez przejazd łączy się z ul. Chemiczną. Posiada połączenie z ul. Norwida poprzez drogi wewnętrzne CH Plejada. Ulica posiada stosunkowo mało połączeń z innymi ulicami. Przesuwając się od południa w kierunku północnym pierwszą ulicą odchodzącą od Staszica jest ulica Fabryczna (była Gampera) a po drugiej stronie ulica Fitznera-Gampera (była Kamienna potem Szewczyka). Kolejnymi i zarazem ostatnimi odnogami są ulice Okrzei i Piotrkowska

Zarysy drogi stanowiącej dzisiaj ul. Staszica pojawiają się na planach i mapach z XIX w. a od samego początku XX w widoczny jest rozwój urbanistyczny wzdłuż tej drogi. Dawniej zwana Katarzyńska ( Droga Katarzyńska) (część południowa), Konstantynowska (część północna). Nazwa Staszyca pierwszy raz pojawa się na planach w latach 30-tych XX w. i obowiązywała jedynie dla fragmentu zwanego Drogą Katarzyńską, od ul. Zamkowej do drogi na Pekin Zagórski. Cześć północną stanowiły ulice Perla Feliksa (część północna), Pstrowskiego (część północna). W czasie drugiej wojny światowej Muave Strasse. Przez krótki czas w okolicach lat 50 i 60 XX w. w całości widoczna na planach jako ul. Pstrowskiego.

Przy tej ulicy znajdowało się wejście główne do Huty Buczek (dawnej Katarzyna) oraz biurowców FaKoP (byłej Fitzner i Gamper). Znajdują się tutaj także osiedla:osiedle patronackie Katarzyna, osiedle Staszica, osiedle Baraki (Baraki Pawlika). W czasach PRL w willi dyrektorskiej na przeciw Huty Buczek mieścił się komisariat milicji. Na przeciw Huty Katarzyna, w miejscu obecnego centrum handlowego znajdowała się Hałda Katarzyńska, a ulica była przecięta torami kolejki hutniczej. W 2001 roku na ternach po byłej hałdzie wybudowano Centrum Handlowe Plejada

Komunikacja

Linię tramwajową ulica zyskała w 22 grudnia 1935 roku. Prowadziła ona z Milowic przez Sielec do Konstantynowa i na obrzeża Środuli (ul. Perla). [3] W 2019 krakowska firma Tor-Krak za kwotę 8.4 mln pln przeprowadziła remont i modernizację torowiska. Wymienione został torowisko. Nowe zostało umieszone na betonowych płytach. Przy okazji został przeprowadzony remont wodociągów.

Zabytki

• Kolonia robotnicza - Osiedle patronackie Huty "Katarzyna" (Osiedle Staszica) [2]
  • Bydynki mieszkalne przy ul. Staszica pod numerami: 1, 3, 5, 7, 9, 11, 13, 17, 19, 21, 23 [2]
• Bydynek mieszkalny - Staszica 4 (Kolonia patronacka "Renardowska") [2]
• Budynek administracyjny, dawna siedziba Komitetu Wykonawczego Rad Delegatów Robotniczych Zagłębia Dąbrowskiego - Staszica 6 [2]
• Dawny budynek Resursy Obywatelskiej, była Komenda Policji - Staszica 10 [2]
• Budynek administracyjny Fabryki Kotłów Parowych W. Fitzner i K. Gamper [2]

Istotne budynki i miejsca

• Centrum Handlowe Plejada, Staszica 8A, 8B
• Dawny budynek I Liceum Ogólnokształcące im. Walentego Roździeńskiego, od 2020 Centrum Usług Współnych

Historyczne miejsca

• Zabudowania Huty Buczek (wcześniej Huta Katarzyna), Staszica 29
• Hałda huty "Katarzyna"

Ważne wydarzenia

• Krwawe stłumienie wystąpień robotniczych pod Hutą "Katarzyna" w Sosnowcu - 9 luty 1905

Bibliografia

1. H. Rechowicz (praca zbiorowa), Sosnowiec, zarys rozwoju miasta, PWN, Warszawa, Kraków 1977
2. Ewidencja zabytków nieruchomych z terenu Gminy Sosnowiec (WKS)
3. Bernard Szczech, Z dziejów komunikacji tramwajowej i autobusowej na Górnym Śląsku do połowy XX wieku, Komunikacyjny Związek Komunalny Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego w Katowicach, Katowice 2013