Józef Renik: Różnice pomiędzy wersjami

Z WikiZagłębie
(Utworzył nową stronę „{{Biogram infobox |imię i nazwisko = Józef Renik, |pseudonim = Joter |grafika = |opis grafiki = |podpis = |data urodzenia = 24 stycznia 1896 |miejsce urodzeni...”)
 
Nie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 23 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 2: Linia 2:
|imię i nazwisko = Józef Renik,
|imię i nazwisko = Józef Renik,
|pseudonim = Joter
|pseudonim = Joter
|grafika =
|grafika =OSOBA.png
|opis grafiki =
|opis grafiki =
|podpis =
|podpis =
Linia 11: Linia 11:
|miejsce śmierci = Katowice
|miejsce śmierci = Katowice
|przyczyna śmierci =
|przyczyna śmierci =
|miejsce spoczynku = [[Sosnowiec]]
|miejsce spoczynku = [[Sosnowiec]], [[Nekropolia Czterech Wyznań w Sosnowcu|Nekropolia Czterech Wyznań]]; [[Cmentarz katolicki przy ul. Smutnej w Sosnowcu|Cmentarz katolicki przy ul. Smutnej]]  
|zawód = dziennikarz
|zawód = dziennikarz
|odznaczenia = Krzyż Niepodległości, Krzyż Walecznych, Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie, raz w okresie międzywojennym, raz po II wojnie), Srebrny Krzyż Zasługi, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
|odznaczenia = Krzyż Niepodległości, Krzyż Walecznych, Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie, raz w okresie międzywojennym, raz po II wojnie), Srebrny Krzyż Zasługi, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
|www =
|www =
}}
}}
[[Plik:Odznaka Pierwszej Kompanii Kadrowej.JPG||thumb|left|150px|Odznaka [[Pierwsza Kompania Kadrowa|Pierwszej Kompanii Kadrowej]]]]
'''Józef Renik, kryptonim "Joter"''' - (ur. [[24 stycznia]] [[1896]] r. w [[Sosnowiec|Sosnowcu]], zm. [[7 grudnia]] [[1969]] r. w Katowicach) działacz niepodległościowy, dziennikarz.


[[Plik:Sosnowiec cmentarz katolicki ul. Smutna Józef Renik 01.JPG|thumb|left|250px|Grób Józefa Renika]]
[[Plik:Sosnowiec cmentarz katolicki ul. Smutna Józef Renik 03.JPG|thumb|300px|Grób Józefa Renika]]


""Józef Renik"", kryptonim ""Joter"" - działacz niepodległościowy, dziennikarz
==Rodzina==
Był dwukrotnie żonaty: z Felicją Szczepańską (zmarła w [[1937]] r.) oraz z Leokadią Czarnowską z Wróblewskich. Z pierwszą żoną miał dwie córki: Janinę i Marię.
 
==Edukacja==
W [[1906]] r. ukończył w rodzinnym mieście sześcioletnią szkołę, tzw. Aleksandrówkę. Dalszej nauki nie podjął z powodu trudnych warunków materialnych związanych z chorobą ojca. Przez krótki okres pracował w charakterze praktykanta biurowego w Fabryce Wyrobów Cementowych Redel, a następnie był uczniem zecerskim w drukarni „Kuriera Zachodniego”.
 
Praktykę zecerską kontynuował w drukarni [[Iskra|„Iskry”]] zorganizowanej przez [[Wiktor Monsiorski|Wiktora Monsiorskiego]] w [[1910]] r. Jednocześnie intensywnie się dokształcał i przygotowywał do zawodu dziennikarza. W [[Iskra|„Iskrze”]] zamieszczał pierwsze notki informacyjne.
 
==Służba w ruchu niepodległościowym==
[[Plik:Odznaka Polskiej Drużyny Strzeleckiej.jpg|Odznaka Polskiej Drużyny Strzeleckiej|thumb|left|150px|Odznaka Polskiej Drużyny Strzeleckiej]]
[[Plik:Odznaka Pierwszej Kompanii Kadrowej.JPG|Odznaka Polskiej Drużyny Strzeleckiej|thumb|left|150px|Odznaka Pierwszej Kompanii Kadrowej]]
 
Przed wybuchem I wojny światowej związał się z ruchem niepodległościowym. Wstąpił do Polskich Drużyn Strzeleckich; z ramienia tej organizacji w czerwcu [[1914]] r. odbył kurs instruktorski w Nowym Sączu. W sierpniu tr. wyruszył z J. Piłsudskim i [[Pierwsza Kampania Kadrowa|Pierwszą Kampanią Kadrową]] na teren zaboru rosyjskiego a następnie wstąpił do Legionów Polskich - służbę pełnił w I pułku Pierwszej Brygady, w stopniu plutonowego. W listopadzie [[1917]] r. wrócił do [[Sosnowiec|Sosnowca]] i rozpoczął działalność w Polskiej Organizacji Wojskowej jako instruktor, początkowo w [[Zagłębie Dąbrowskie|Zagłębiu Dąbrowskim]], m. innymi  w [[Olkusz|Olkuszu]], gdzie brał udział w rozbrajaniu Austriaków i tworzeniu Batalionu Strzelców Olkuskich im. [[Francesco Nullo]].
 
W listopadzie [[1918]] r. wstąpił do Wojska Polskiego, w którego szeregach uczestniczył w wojnie polsko-radzieckiej. Zwolniony ze służby z powodu złego stanu zdrowia, przyjechał do rodzinnego [[Sosnowiec|Sosnowca]].
 
*[http://www.youtube.com/watch?v=aIsuJ3RvGDU/ '''''My, Pierwsza Brygada''''' (wersja 1930)]
*[http://www.youtube.com/watch?v=_k24j4F2o9w/ '''''My, Pierwsza Brygada''''' (wersja współczesna)]
 
==Praca w prasie==
Podjął pracę w drukarni „Kuriera Zagłębia” w charakterze typografa, równocześnie próbował swych sił jako dziennikarz.
W grudniu [[1920]] r. przeniósł się do drukarni Centralnego Związku Zawodowego Górników na stanowisko jej dysponenta. Dodatkowo w latach [[1922]] - [[1923]] pełnił funkcję sekretarza redakcji „Górnika”, organu prasowego
Związku oraz „[[Wiadomości Zagłębia]]”, tygodnika Polskiej Partii Socjalistycznej w Zagłębiu. Pracował tutaj do połowy [[1924]] r.
 
W lipcu [[1924]] r. przeniósł się do „Gazety Ludowej” ukazującej się codziennie w Katowicach, w której objął dział depesz krajowych i zagranicznych oraz pełnił obowiązki sprawozdawcy Sejmu Śląskiego.
 
Od lipca [[1925]] r. pracował w redakcji „Polonii”, założonej przez Wojciecha Korfantego, w charakterze reportera, a od końca listopada [[1926]] r. w nowo powstałej gazecie codziennej „Polska Zachodnia”, reprezentującej Narodowo-Chrześcijańskie-Zjednoczenie Pracy (śląski odłam Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem). Z tą gazetą był związany do wybuchu II wojny światowej - początkowo jako sekretarz redakcji, a następnie zastępca redaktora naczelnego.
 
==Przynależność do organizacji==
W okresie międzywojennym należał do wielu organizacji politycznych i społecznych. Był członkiem PPS ([[1921]] - [[1924]]), wiceprezesem oddziału sosnowieckiego Związku Legionistów Polskich ([[1921]] - [[1939]]), sekretarzem,
a później prezesem i członkiem komisji rewizyjnej sosnowieckiego oddziału Związku Zawodowego Drukarzy ([[1920]] - [[1923]]), sekretarzem Syndykatu Dziennikarzy Śląska i [[Zagłębie Dąbrowskie|Zagłębia Dąbrowskiego]] ([[1926]] – [[1939]]).
 
==Okres II wojny światowej==
Lata okupacji oderwały go od zajęć dziennikarskich. Spędził je w [[Sosnowiec|Sosnowcu]] pracując początkowo w Piekarni Mechanicznej, a następnie w magazynie mąki Wolfa Urbata.
 
==Powrót do prasy==
Od końca stycznia [[1945]] r. uczestniczył w przygotowywaniu wydania nowej codziennej gazety o zasięgu wojewódzkim „Dziennika Zachodniego”. Jednocześnie był redaktorem „Związkowca”, organu Okręgowej Komisji Związków Zawodowych w Katowicach.
 
W marcu [[1945]] r. przeniósł się do „Trybuny Robotniczej” (organ Komitetu Wojewódzkiego PPR, a następnie PZPR), wszedł w skład pierwszego kolegium redakcyjnego. Od czerwca [[1947]] r. pełnił funkcje kierownika redakcji nocnej.
 
W [[1947]] r. został oddelegowany przez Zarząd Główny Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa” do pracy na terenie innych województw. Uczestniczył w organizowaniu „Gazety Zachodniej” w Bydgoszczy ([[1947]]), „Sztandaru Młodych”, w Warszawie ([[1950]]) i „Głosu Koszalińskiego” ([[1952]]). Do jego głównych obowiązków należało skoordynowanie pracy redakcji i drukarni tych czasopism.
 
Od [[1955]] do [[1963]] r., tj. do czasu przejścia na emeryturę, pełnił obowiązki kierownika działu technicznego w swojej macierzystej gazecie. Podczas wakacji prowadził praktyki dla studentów dziennikarstwa; wychował znakomitych dziennikarzy.
[[Plik:Sosnowiec cmentarz katolicki ul. Smutna Józef Renik 02.JPG|thumb|left|350px|Grób Józefa Renika]]
==Emerytura==
Będąc na emeryturze, nadal pracował w „Trybunie Robotniczej” w niepełnym wymiarze godzin. W [[1963]] r. otrzymał nagrodę wojewódzką za prace publicystyczne i dziennikarskie.
 
==Wspomnienia i opracowania==
Opublikował wspomnienia ''[[Od kaszty do pióra]]'' (Katowice [[1967]]), które są cennym przyczynkiem do dziejów prasy na Górnym Śląsku i [[Zagłębie Dąbrowskie|Zagłębiu Dąbrowskim]]. Współpracował z „Zaraniem Śląskim” i „Poglądami” opracowywał monografię „Trybuny Robotniczej” której nie dokończył z powodu swojej śmierci.
 
== Członkostwo w związkach==
W okresie powojennym był aktywnym członkiem Związku Zawodowego Dziennikarzy, wchodził w skład zarządu oraz przewodniczył Komisji Rewizyjnej oddziału katowickiego, a następnie Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. Reprezentował Związek w Okręgowej Komisji Związków Zawodowych w Katowicach. Był również członkiem plenum Komisji Historycznej przy Wojewódzkiej Komisji Związków Zawodowych, a od [[1965]] r. członkiem prezydium tej Komisji. Jako były drukarz brał udział w pracach Komisji Historycznej przy Zarządzie Okręgu Związku Zawodowego Pracowników Poligrafu w Katowicach.
 
==Odznaczenia==
Za działalność zawodową i społeczną otrzymał następujące odznaczenia:
*w okresie międzywojennym - Krzyż Niepodległości, Krzyż Walecznych i Złoty Krzyż Zasługi,
*w okresie powojennym - Złoty Krzyż Zasługi, Srebrny Krzyż Zasługi, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski i in.
 
==Linki zewnętrzne==
*[http://polski-cmentarz.com/sosnowieckatedra/grobonet/start.php?id=detale&idg=27076&inni=0/ Lokalizator grobu]
*[http://www.genealogia.okiem.pl/1kadrowa.htm/ Lista żołnierzy I Kompanii Kadrowej]
 
==Bibliografia==
*{{Cytuj książkę  | nazwisko = Śmiałek| imię = Małgorzata |nazwisko2= Studencki |imię2= Zbigniew | tytuł = [[Sosnowieckie ABC (7)|Sosnowieckie ABC, tom VII]] | data =[[2008]] | wydawca = [[Muzeum w Sosnowcu]] | miejsce =  | isbn = 978-83-89199-37-9 | strony = 54-56}}


[[Kategoria:Zagłębiowskie Biogramy|Renik, Józef]]
[[Kategoria:Zagłębiowskie Biogramy|Renik, Józef]]
[[Kategoria:Ludzie urodzony w Sosnowcu|Renik, Józef]]
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Sosnowcu|Renik, Józef]]
[[Kategoria:Działacze konspiracji niepodległościowej|Renik, Józef]]
[[Kategoria:Żołnierze Pierwszej Kompanii Kadrowej 1914|Renik, Józef]]
[[Kategoria:Dziennikarze|Renik, Józef]]

Aktualna wersja na dzień 17:57, 11 lip 2018

Zagłębiowskie Biogramy
Józef Renik,
Imię i nazwisko Józef Renik,
Data i miejsce urodzenia 24 stycznia 1896
Sosnowiec
Data i miejsce śmierci 7 grudnia 1969
Katowice
Miejsce spoczynku Sosnowiec, Nekropolia Czterech Wyznań; Cmentarz katolicki przy ul. Smutnej
Zawód dziennikarz
Odznaczenia
Krzyż Niepodległości, Krzyż Walecznych, Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie, raz w okresie międzywojennym, raz po II wojnie), Srebrny Krzyż Zasługi, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski

Józef Renik, kryptonim "Joter" - (ur. 24 stycznia 1896 r. w Sosnowcu, zm. 7 grudnia 1969 r. w Katowicach) działacz niepodległościowy, dziennikarz.

Grób Józefa Renika
Grób Józefa Renika

Rodzina

Był dwukrotnie żonaty: z Felicją Szczepańską (zmarła w 1937 r.) oraz z Leokadią Czarnowską z Wróblewskich. Z pierwszą żoną miał dwie córki: Janinę i Marię.

Edukacja

W 1906 r. ukończył w rodzinnym mieście sześcioletnią szkołę, tzw. Aleksandrówkę. Dalszej nauki nie podjął z powodu trudnych warunków materialnych związanych z chorobą ojca. Przez krótki okres pracował w charakterze praktykanta biurowego w Fabryce Wyrobów Cementowych Redel, a następnie był uczniem zecerskim w drukarni „Kuriera Zachodniego”.

Praktykę zecerską kontynuował w drukarni „Iskry” zorganizowanej przez Wiktora Monsiorskiego w 1910 r. Jednocześnie intensywnie się dokształcał i przygotowywał do zawodu dziennikarza. W „Iskrze” zamieszczał pierwsze notki informacyjne.

Służba w ruchu niepodległościowym

Odznaka Polskiej Drużyny Strzeleckiej
Odznaka Pierwszej Kompanii Kadrowej

Przed wybuchem I wojny światowej związał się z ruchem niepodległościowym. Wstąpił do Polskich Drużyn Strzeleckich; z ramienia tej organizacji w czerwcu 1914 r. odbył kurs instruktorski w Nowym Sączu. W sierpniu tr. wyruszył z J. Piłsudskim i Pierwszą Kampanią Kadrową na teren zaboru rosyjskiego a następnie wstąpił do Legionów Polskich - służbę pełnił w I pułku Pierwszej Brygady, w stopniu plutonowego. W listopadzie 1917 r. wrócił do Sosnowca i rozpoczął działalność w Polskiej Organizacji Wojskowej jako instruktor, początkowo w Zagłębiu Dąbrowskim, m. innymi w Olkuszu, gdzie brał udział w rozbrajaniu Austriaków i tworzeniu Batalionu Strzelców Olkuskich im. Francesco Nullo.

W listopadzie 1918 r. wstąpił do Wojska Polskiego, w którego szeregach uczestniczył w wojnie polsko-radzieckiej. Zwolniony ze służby z powodu złego stanu zdrowia, przyjechał do rodzinnego Sosnowca.

Praca w prasie

Podjął pracę w drukarni „Kuriera Zagłębia” w charakterze typografa, równocześnie próbował swych sił jako dziennikarz. W grudniu 1920 r. przeniósł się do drukarni Centralnego Związku Zawodowego Górników na stanowisko jej dysponenta. Dodatkowo w latach 1922 - 1923 pełnił funkcję sekretarza redakcji „Górnika”, organu prasowego Związku oraz „Wiadomości Zagłębia”, tygodnika Polskiej Partii Socjalistycznej w Zagłębiu. Pracował tutaj do połowy 1924 r.

W lipcu 1924 r. przeniósł się do „Gazety Ludowej” ukazującej się codziennie w Katowicach, w której objął dział depesz krajowych i zagranicznych oraz pełnił obowiązki sprawozdawcy Sejmu Śląskiego.

Od lipca 1925 r. pracował w redakcji „Polonii”, założonej przez Wojciecha Korfantego, w charakterze reportera, a od końca listopada 1926 r. w nowo powstałej gazecie codziennej „Polska Zachodnia”, reprezentującej Narodowo-Chrześcijańskie-Zjednoczenie Pracy (śląski odłam Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem). Z tą gazetą był związany do wybuchu II wojny światowej - początkowo jako sekretarz redakcji, a następnie zastępca redaktora naczelnego.

Przynależność do organizacji

W okresie międzywojennym należał do wielu organizacji politycznych i społecznych. Był członkiem PPS (1921 - 1924), wiceprezesem oddziału sosnowieckiego Związku Legionistów Polskich (1921 - 1939), sekretarzem, a później prezesem i członkiem komisji rewizyjnej sosnowieckiego oddziału Związku Zawodowego Drukarzy (1920 - 1923), sekretarzem Syndykatu Dziennikarzy Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego (19261939).

Okres II wojny światowej

Lata okupacji oderwały go od zajęć dziennikarskich. Spędził je w Sosnowcu pracując początkowo w Piekarni Mechanicznej, a następnie w magazynie mąki Wolfa Urbata.

Powrót do prasy

Od końca stycznia 1945 r. uczestniczył w przygotowywaniu wydania nowej codziennej gazety o zasięgu wojewódzkim „Dziennika Zachodniego”. Jednocześnie był redaktorem „Związkowca”, organu Okręgowej Komisji Związków Zawodowych w Katowicach.

W marcu 1945 r. przeniósł się do „Trybuny Robotniczej” (organ Komitetu Wojewódzkiego PPR, a następnie PZPR), wszedł w skład pierwszego kolegium redakcyjnego. Od czerwca 1947 r. pełnił funkcje kierownika redakcji nocnej.

W 1947 r. został oddelegowany przez Zarząd Główny Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa” do pracy na terenie innych województw. Uczestniczył w organizowaniu „Gazety Zachodniej” w Bydgoszczy (1947), „Sztandaru Młodych”, w Warszawie (1950) i „Głosu Koszalińskiego” (1952). Do jego głównych obowiązków należało skoordynowanie pracy redakcji i drukarni tych czasopism.

Od 1955 do 1963 r., tj. do czasu przejścia na emeryturę, pełnił obowiązki kierownika działu technicznego w swojej macierzystej gazecie. Podczas wakacji prowadził praktyki dla studentów dziennikarstwa; wychował znakomitych dziennikarzy.

Grób Józefa Renika

Emerytura

Będąc na emeryturze, nadal pracował w „Trybunie Robotniczej” w niepełnym wymiarze godzin. W 1963 r. otrzymał nagrodę wojewódzką za prace publicystyczne i dziennikarskie.

Wspomnienia i opracowania

Opublikował wspomnienia Od kaszty do pióra (Katowice 1967), które są cennym przyczynkiem do dziejów prasy na Górnym Śląsku i Zagłębiu Dąbrowskim. Współpracował z „Zaraniem Śląskim” i „Poglądami” opracowywał monografię „Trybuny Robotniczej” której nie dokończył z powodu swojej śmierci.

Członkostwo w związkach

W okresie powojennym był aktywnym członkiem Związku Zawodowego Dziennikarzy, wchodził w skład zarządu oraz przewodniczył Komisji Rewizyjnej oddziału katowickiego, a następnie Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. Reprezentował Związek w Okręgowej Komisji Związków Zawodowych w Katowicach. Był również członkiem plenum Komisji Historycznej przy Wojewódzkiej Komisji Związków Zawodowych, a od 1965 r. członkiem prezydium tej Komisji. Jako były drukarz brał udział w pracach Komisji Historycznej przy Zarządzie Okręgu Związku Zawodowego Pracowników Poligrafu w Katowicach.

Odznaczenia

Za działalność zawodową i społeczną otrzymał następujące odznaczenia:

  • w okresie międzywojennym - Krzyż Niepodległości, Krzyż Walecznych i Złoty Krzyż Zasługi,
  • w okresie powojennym - Złoty Krzyż Zasługi, Srebrny Krzyż Zasługi, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski i in.

Linki zewnętrzne

Bibliografia