Zespół Szkół Technicznych w Sosnowcu
Zagłębiowskie szkoły | |
Zespół Szkół Technicznych w Sosnowcu | |
Typ placówki | Technikum |
Data utworzenia | 1945 |
Data likwidacji | 2014 |
Adres | ul. Legionów 9, 41-200, Sosnowiec |
Zespół Szkół Technicznych w Sosnowcu - szkoła istniejąca od 1945r. Przez prawie 60 lat była związania z górnictwem. Przez niemalże pół wieku stanowiła ona kuźnię kadr dla przemysłu górniczego naszego regionu. Przez wiele lat organem nadzorującym szkołę było Ministerstwo Górnictwa i Energetyki. W 2014r. została przekształcona i weszła w skład Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Sosnowcu, jej obecna nazwa to Technikum nr 6 Grafiki, Logistyki i Środowiska w Sosnowcu.
Historia
Szkoła powstała w lutym 1945r. dzięki dyrekcji kopalni "Sosnowiec", która zorganizowała trzyletnią szkołę kopalnianą pod nazwą Szkoła Dokształcająca Zawodowa Przemysłu Węglowego. Znalazła ona pomieszczenie w gmachu byłego Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Prusa, znajdującego się tuż przy kopalni. Początkowo start był niezwykle trudny: brakowało kadry nauczycielskiej oraz odpowiednich urządzeń szkolnych. W wydzierżawionych salach lekcyjnych pobierało naukę około 30 uczniów, a zajęcia praktyczne trzy razy w tygodniu prowadzono w czasie normalnej pracy kopalni. Do szkoły uczęszczali także młodociani pracujący w górnictwie. Z dniem 1 września 1945 r. Szkołę Dokształcającą przemianowano na Szkołę Przemysłowo-Górniczą. Przyjmowano tu uczniów po ukończeniu pięciu klas szkoły powszechnej. Po trzyletniej nauce absolwent był zaliczany do kategorii przyuczonych górników.
5 maja 1945 r. z inicjatywy Dąbrowskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego w Sosnowcu otworzono równolegle Szkołę Przemysłowo-Górniczą, pozostającą pod patronatem DZPW. Dla swej działalności znalazła ona miejsce w dwóch salach wykładowych Państwowej Szkoły Przemysłowej przy ulicy Kilińskiego 25. W szkole tej nauka trwała również trzy lata, ale przyjmowano do niej uczniów po ukończeniu pełnej szkoły powszechnej. Pierwszym dyrektorem tej szkoły był Marian Majcherczyk. W 1945 r. pierwsza grupa uczniów z tych dwóch szkół zasiliła kadrę pracowników kopalni "Sosnowiec". Wymienione szkoły posiadały wydziały i sekcje górnicze: mechaniczno-górnicze, elektryczno-górnicze, mierniczo- górnicze i mechaniczno-warsztatowe. Młodzież uczęszczająca tutaj rekrutowała się w 80% ze środowisk robotniczych, rzadziej chłopskich.
Wykładowcami przedmiotów technicznych byli głównie pracownicy inżynieryjno-techniczni, pracujący w okolicznych kopalniach Zagłębia Dąbrowskiego. Warsztaty szkolne i zakładowe prowadzone były pod kierunkiem nauczycieli, posiadających co najmniej dyplomy średniej szkoły technicznej.
Bezpośrednią władzę zwierzchnią nad dwoma szkołami sprawował Dział Szkolenia Zawodowego DZPW w Sosnowcu, który z kolei podlegał Centralnemu Zarządowi Przemysłu Węglowego w Katowicach. W roku szkolnym 1945/46 do klasy pierwszej wydziału górniczego i mechanicznego uczęszczało łącznie 74 uczniów. Uczniowie szkoły, młodociani pracownicy DZPW przez trzy dni chodzili do szkoły, a przez trzy dni pracowali w kopalniach.
Po dwóch trudnych powojennych latach, we wrześniu 1947 r. doszło do połączenia istniejących równolegle szkół. Powstała jedna placówka: Szkoła Przemysłowo-Górnicza, która otrzymała na własność budynek zajmowany częściowo przez Gimnazjum im. B. Prusa i Szkolę Przemysłowo-Górniczą kopalni „Sosnowiec”. W tym samym budynku funkcjonowało pierwsze, powstałe w 1946 r. Gimnazjum Przemysłowo-Górnicze, którego absolwenci zatrudnieni w przemyśle wydobywczym, otrzymali kwalifikacje takie, jakich wymagano od najniższego dozoru górniczego. Grono nauczycielskie uczyło w obydwu typach szkół górniczych, a dyrektorem obu szkół - w zasadzie odrębnych placówek oświatowych był Stanisław Luchowiec.
Powstała Szkoła Przemysłowo-Górnicza miała coraz więcej uczniów. Nie mogła ich pomieścić w starym budynku, dlatego też część klas, aż do roku 1974, kiedy to oddano do użytku nowy budynek, (obecnie pawilon I wybudowany przez KWK "Sosnowiec") uczyła się w salach Szkoły Podstawowej nr 17 przy ulicy Szkolnej.
Lata 50-te
We wrześniu 1950 r. Szkoła Przemysłowo-Górnicza została zlikwidowana, a jej miejsce zorganizowano 4-letnie Technikum Górnicze, do którego przyjmowano młodzież po ukończeniu siedmiu klas szkoły podstawowej, oraz Państwowe Liceum Górnicze, które istniało zaledwie dwa lata. Równocześnie w 1950 r. zorganizowano Zasadniczą Szkołę Górniczą KWK „Sosnowiec" o kierunkach: górnik węgla, elektromonter górnictwa podziemnego, mechanik górnictwa podziemnego. Dyrektorami w okresie tych przeobrażeń byli kolejno: Zdzisław Sosnowski, Eugeniusz Jędrusiak. Dyrektorem szkoły w latach 1952-54 był Tadeusz Krosta. Ciągłym zmianom organizacyjnym zachodzącym w latach 1945/52 towarzyszył uciążliwy brak podręczników i pomocy naukowych. Związany on był z trudnościami wynikającymi ze zniszczeń wojennych jak i z określonej sytuacji politycznej tego okresu. Te więc braki w możliwie jak najlepszy sposób starała się uzupełniać kadra nauczycielska, która dokładała wszelkich starań, aby w trudnych powojennych latach możliwie jak najlepiej realizować program nauczania, a tym samym przygotować młodzież do pracy w przemyśle wydobywczym. Wychodząc naprzeciw różnym trudnościom, zaczęto niejednokrotnie wykonywać pomoce naukowe w warsztatach szkolnych.
Dwuletnia Zasadnicza Szkoła Górnicza funkcjonowała prawie pięć lat. W grudniu 1955 r. przekształcono ją na trzyletnią Zasadniczą Szkołę Górniczą, w której zajęcia teoretyczne zaczęły się odbywać w specjalnie organizowanych salach przedmiotowych i różnego rodzaju pracowniach. Taki system realizacji treści programowych pozwolił znacznie podnieść poziom pracy dydaktyczno-wychowawczej. Nastąpiła również poprawa w zaopatrzeniu uczniów w podręczniki szkolne, a księgozbiór szkolnej biblioteki wzrósł do 6900 tomów.
W tym czasie nauczaniem szkolnym na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej objęto około 650 uczniów. Naukę odbywali oni w 19 oddziałach w klasach I-III.
W połowie lat 50-tych do szkół ponadpodstawowych zaczęły wstępować dzieci urodzone w czasie wojny. Były to roczniki mniej liczne. Dlatego też pomimo zastosowania rozmaitych form rekrutacji (ogłoszenia w prasie, wyjazdy w teren do szkół podstawowych, bezpłatne podręczniki i wysokie stypendia) w szkole dostrzec można było znaczne obniżenie liczby uczniów.
Momentem krytycznym w dziejach szkoły był rok szkolny 1956/57 i 1957/58. Ilość oddziałów spadła wówczas o jedenaście. W internacie mieszkało w tym czasie 95% uczniów, gdyż większość z nich pochodziła z województwa kieleckiego i rzeszowskiego. Dyrektorami w tym czasie byli: Janusz Smuła i Bolesław Kryca. Istotną poprawę w tym zakresie dostrzec można dopiero w latach sześćdziesiątych.
Lata 60-te
Do szkół średnich różnego rodzaju zaczęła trafiać generacja powojenna. Określona zaś polityka gospodarcza kraju i związane z tym zapotrzebowanie na wykwalifikowane kadry górnicze spowodowały wzrost zainteresowania tego typu szkolnictwem. Całością pracy szkoły kierował wówczas dyrektor Władysław Wierzbicki. W 1965 r. w celu umożliwienia uzupełnienia wykształcenia średniego osobom pracującym, utworzono Technikum Górnicze dla Pracujących a także zorganizowano 5-letnie Technikum Budowy Maszyn i Urządzeń Górniczych na podbudowie szkoły podstawowej. W następnym zaś roku tj. 1966 powstało 3-letnie TBMiUG dla pracujących na podbudowie Zasadniczej Szkoły Zawodowej.
W 1965 r. szkoła sosnowiecka - posiadająca już różne profile i formy kształcenia: szkołę zasadniczą i szkołę średnią, przyjęła młodzież i kadrę nauczycielską byłej „Sztygarki” z Dąbrowy Górniczej, stając się tym samym jedyną w Zagłębiu Dąbrowskim szkołą kształcącą w tym czasie techników górnictwa węglowego w 3-letnim Technikum Górniczym na podbudowie zasadniczej szkoły zawodowej. Fakt ten spowodował znaczne zagęszczenie uczniów. Proces nauczania realizowano w dwóch budynkach - przy ulicy ZMP i ulicy Szkolnej. Jednakże ten ostatni nie odpowiadał określonym wymogom stawianym budownictwu szkolnemu. Miał on bowiem ogromne i ponure sale, ogrzewane piecami węglowymi, nie posiadał szatni, a ciasne korytarze nie stwarzały dogodnych warunków pracy i nauki. Odbywała się stała wędrówka nauczycieli na lekcje z jednego do drugiego budynku, odległego o kilka ulic. Niezależnie od tych trudnych warunków lokalowych następowała w tym czasie stała poprawa nauczania, a prace dyplomowe wykonane przez młodzież świadczyły o dobrym przygotowaniu zawodowym. Egzamin dojrzałości zaś, jak w każdej szkole średniej wykazywał, że uczniowie opanowali szeroki zakres wiedzy teoretycznej z przedmiotów ogólnokształcących.
Lata 70-te
Na początku lat siedemdziesiątych wzrost zapotrzebowania na pracowników górnictwa różnych specjalności spowodował dalszy rozwój szkoły. 1 września 1973 r. uruchomiono 4-letnie Technikum Górnicze na podbudowie szkoły podstawowej o specjalności ekonomika i organizacja kopalń. Ważnym momentem w życiu szkoły był rok 1974/75; nastąpiło wtedy oddanie nowego budynku szkolnego przy ulicy ZMP 9.
Jednakże i nowy budynek nie rozwiązał całkowicie problemów lokalowych. Dlatego nauka trwała na dwie zmiany, do późnych godzin wieczornych. Prawie równocześnie oddano także do użytku kryty basen.
Również biblioteka szkolna otrzymała dość duże pomieszczenie. W roku 1976/77 powstał także nowy internat na 700 osób na ulicy Rzeźniczej. Został on zlikwidowany w roku 1993 ze względu na zmiany dotyczące przekwalifikowania się szkoły górniczej na techniczną. W 1976 roku otwarto nowy kierunek kształcenia: automatykę górniczą o 5-letnim cyklu nauczania, w roku 1979 - Policealne Studium Zawodowe na podbudowie szkoły średniej. W ten oto sposób powstał „kombinat szkolny” kształcący kadry dla górnictwa - Zespół Szkół Zawodowych nr 1.
Lata 90-te
W styczniu 1993 r. organem prowadzącym szkołę stało się Kuratorium Oświaty w Katowicach a następnie organem prowadzącym została gmina Sosnowiec. W zadaniach naborowych na rok szkolny 1993/94 do klas pierwszych nie mogło być już klas o profilu typowo górniczym. Dlatego też staraniem Rady Pedagogicznej było znalezienie nowych kierunków kształcenia. Jednak była to decyzja niezwykle trudna, gdyż kondycja finansowa polskiej oświaty była w nie najlepszym stanie. Na zmianę kierunków kształcenia, przeprofilowania szkoły potrzeba było całkowicie nowej bazy dydaktycznej. Szczególnie wymagały tego kierunki wdrożeniowe, które trzeba było wprowadzić zgodnie z duchem czasów. Szkoła musiała być atrakcyjna dla uczniów. Takie zawody wdrożeniowe jak: technik elektronik, technik ekonomista, technik ochrony środowiska, technik elektryk umożliwiły uczniom specjalizowanie się w kierunkach, które mają niebagatelne znaczenie w dobie transformacji. Jednak takie podejście szkoły do nowoczesnej dydaktyki było związane z ogromnymi kosztami. Szkoła poszukiwała nowych zakładów pracy, które pozwalały na realizację praktyk dla uczniów wyżej wymienionych zawodów. Tak oto od tej pory szkoła posiada 4 pracownie komputerowe, jedną pracownię mikroprocesorów, jedna pracownię elektroniki cyfrowej, jedną pracownię komputeryzacji i techniki biurowej oraz salę gimnastyczną siłownię, basen i bibliotekę także szereg pracowni specjalistycznych. Przy współpracy z Niemieckim Uniwersytetem Ludowym szkoła została wyposażona w sprzęt dydaktyczny do prowadzenia pracowni elektropneumatyki i elektrohydrauliki. W latach dziewięćdziesiątych, kiedy to dyrektorami kolejno byli: Jerzy Nowak, Lucjan Machnik, Adam Włoszczyk, szkoła została zradiofonizowana, centrala telefoniczna pozwalała jednocześnie kontaktować się z szesnastoma salami i gabinetami, czternaście sal dydaktycznych miało wyjścia umożliwiające korzystanie z telewizji satelitarnej. Szkoła ma też radiowęzeł, który ułatwia i umila naukę nauczycielom i uczniom.
Początek XXI wieku
Od 1 września 2000 r. dyrektorem szkoły w wyniku konkursu została pierwsza w historii szkoły kobieta - Ewa Gajdzik - Stępniak (wcześniej przez wiele lat pełniąca funkcję wicedyrektora). Już na początku swojej kadencji stała się inspiratorką wielu kolejnych, ważnych i nowoczesnych przedsięwzięć: współzałożycielką Klubu Europejskiego w Zespole Szkół Technicznych, założycielką Stowarzyszenia Wychowanków i Sympatyków ZST, współpracy dydaktycznej z wyższymi uczelniami - Politechniką Śląską i Uniwersytetem Śląskim w zakresie rekrutacji na studia, połączonej z egzaminem dojrzałości. Misja i wizja szkoły ma w jej kadencji w swych założeniach stworzyć szkołę przyjazną i bezpieczną, a także szkołę będącą dobrą ofertą edukacyjną dla uczniów. Dlatego też w trudnych czasach reformy oświaty, mimo niżu demograficznego udaje jej się, z bardzo dobrym skutkiem pozyskiwać dla szkoły nowoczesne kierunki kształcenia: technik logistyk, technik agrobiznesu, technik elektryk (energoelektronika), liceum profilowane (zarządzanie informacją, kształtowanie środowiska). Od grudnia 2001 r. szkoła jest monitorowana z profesjonalną ochroną obiektu, z wieloma specjalistycznymi pracowniami i powstałymi od podstaw warsztatami szkolnymi.
Z dniem 1 września 2002 r. na mocy uchwały nr 784/XLI/02 Rady Miejskiej w Sosnowcu z dnia 24 stycznia 2002 r. zmienia się nazwę Zespołu Szkół Technicznych na nazwę Zespołu Szkół Zawodowych nr 8. Na mocy uchwały nr 96A/III/03 Rady Miejskiej w Sosnowcu z dnia 27 lutego 2003 r. zmieniono treść uchwały 784/XLI/02 Rady Miejskiej w Sosnowcu z dnia 24 stycznia 2002 r. nadając mu brzmienie: „Z dniem 1 marca 2003 roku zmienić nazwę Zespołu Szkół Zawodowych nr 8 w Sosnowcu, przy Legionów 9 na Zespół Szkół Technicznych w Sosnowcu, przy Legionów 9”. Dnia 22 kwietnia 2004 r. podjęto decyzje o włączeniu w skład Zespołu Szkół Technicznych w Sosnowcu z siedziba przy Legionów 9 następujące szkoły: Technikum nr 9 w Sosnowcu, Zasadniczą Szkołę Zawodową nr 11 w Sosnowcu, XI Liceum Profilowane w Sosnowcu, Technikum Energetyczne w Sosnowcu na podbudowie ZSZ na mocy uchwały nr 355/XXIII/04 Rady Miejskiej w Sosnowcu.
Dyrektorzy
- 1. Marian Majcherczyk - 1945-1947
- 2. Stanisław Luchowiec - 1947-1949
- 3. Zdzisław Sosnowski - 1949-1951
- 4. Eugeniusz Jędrusiak - 1951-1952
- 5. Tadeusz Krosta - 1952-1954
- 6. Janusz Smuła - 1955-1956
- 7. Bolesław Kryca - 1956-1958
- 8. Władysław Wierzbicki - 1958-1967
- 9. Alojzy Wiśniewski - 1967-1968
- 10. Czesław Bielski - 1968-1984
- 11. Jerzy Nowak - 1984-1990
- 12. Lucjan Machnik - 1990-1992
- 13. Adam Włoszczyk - 1992-2000
- 14. Ewa Gajdzik-Stępniak - 2000-2014
Publikacje
Bibliografia
- Ewa Gajdzik-Stępniak: 60 - lat Zespołu Szkół Technicznych w Sosnowcu. Zespół Szkół Technicznych w Sosnowcu, 2005, s. 44. ISBN 83-923199-0-7.