Pałac Wilhelma Schoena w Sosnowcu

Z WikiZagłębie
Pałac Wilhelma Schoena (przed pożarem) (Foto: Dariusz JUREK)
Pałac Wilhelma Schoena (przed pożarem) (Foto: Dariusz JUREK)

Pałac Wilhelma Schoena (Schöna) w Sosnowcu (Mały Pałac Schönów); Położony w kompleksie przy ul. Chemicznej 12; Jeden z dwóch pałaców wchodzący w skład Zespołu parkowo-pałacowego - to dwukondygnacyjna budowla na planie prostokąta. Został wzniesiony w roku 1900 roku według projektu Józefa Pomian-Pomianowskiego. Konstrukcja w stylu neobarokowym ma charakter willi bez cech reprezentacyjnej monumentalności, przykryty czterospadowym, wysokim, łamanym dachem wspartym na pilastrach, które są niemal jedyną dekoracją fasady. Poza nimi charakterystyczny jest naczółek portalu z ozdobnym, pustym kartuszem. Elewacja zachodnia pałacu, ogrodowa, wyposażona była w ganek z dachem wspartym na dwóch jońskich kolumnach. Wejście główne pałacu, które stanowi wysunięty przedsionek, znajduje się po stronie wschodniej. Pałacyk miał pełnić funkcję pomocniczą (mieszkalną i gościnną) w stosunku do pierwszej rezydencji.

Pałac Wilhelma jest wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków pod nr rej. A-1241 z 10/04/1980 jako element zespołu pałacowego Schoena.

Historia

Od 1900 aż do 1945 Pałac był w użytkowaniu rodziny Schoenów. Od 1910 mieszkał w nim Wilhelm Schön) ze swoją żoną Elsą Schön.

W czasie wojny, od 1943 zapewniał schronienie dla ówczesnego komendanta Okręgu Śląskiego Armii Krajowej - Zygmunta Waltera-Jankego. Po wojnie razem z pobliskimi zakładami włókienniczymi został znacjonalizowany. Po 1945 roku mieściła się w nim Zasadnicza Szkoła Włókiennicza, od 1976 roku Studenckie Centrum Kultury Zameczek-Remedium. W ręce gminy pałac Wilhelma trafił od przędzalni Intertex, która przekazała go miastu w ramach kompensaty długów. Pałac wraz z otaczającym je parkiem w rejonie ul. Chemicznej w 1980 roku zostały wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków. Następnie trafił w ręce prywatne i mięściło się w nim i prywatna szkoła handlowa.

W 2004 roku gmina Sosnowiec odkupiła ten pałac, z planem przywrócenia mu dawnej świetności. Pałac był także wpisany do programu Rozwoju Miasta Sosnowca na lata 2007-2013 w ramach ochrona dziedzictwa kulturowego miasta Sosnowca: miał służyć Muzeum Miejskiemu jako towarzysząca placówka o charakterze kulturalnym[1]. Z braku funduszy na remont miasto sprzedało pałac. Nabywcy postawiono warunek, że ma go przeznaczyć na działalność usługową. W 2009 roku właścicielem pałacu został Przemysław Jędrzejczyk, prezes firmy budowlanej ZRB Jędrzejczyk, który planował odnowić pałac i umieścić w nim hotel, restauracje i dwie sale bankietowe. 23 czerwca 2010 roku, w godzinach popołudniowych, wybuchł duży pożar w wyniku podpalenia, który spowodował znaczne zniszczenia w pałacu. M.in. doszczętnie spłonął dach budynku. Budynek został w znacznej części wyremontowany, przy czym zmienił częściowo pierwotny wygląd. W 2021 został wystawiony na sprzedaż.

Forma ochrony

Pałac Wilhelma jest wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków pod nr rej. A-1241 z 10/04/1980 jako element zespołu pałacowego Schoena, w skład którego wchodzą: stanowiący siedzibę muzeum pałac Ernsta 1894–1897–XIX w., opisywany tutaj pałac Wilhelma z początku XX w., budynek gospodarczy z początku XX w., dom ogrodnika z końca XIX w., park z tarasami, grota oraz ruina pawilonu orientalnego.

Galeria

Przypisy

  1. [http://dlasosnowca.pl/wp-content/uploads/2020/05/Program-rozwoju-Sosnowca-2007-2013.pdf Program rozwoju miasta Sosnowca na lata 2007 - 2013 Załącznik do Uchwały Nr 176/XIII/07 Rady Miejskiej w Sosnowcu z dnia 21 czerwca 2007 roku]. dlasosnowca.pl. [dostęp 2020-05-02].

Linki zewnętrzne