Janina Zachariasz
Zagłębiowskie Biogramy | |
Imię i nazwisko | Janina Zachariasz |
Data i miejsce urodzenia | 23 sierpnia 1929 Czeladź |
Data i miejsce śmierci | 24 stycznia 2009 Czeladź |
Miejsce spoczynku | Czeladź |
Zawód | pedagog |
Janina Zachariasz urodziła się 23 sierpnia 1929 r. w Czeladzi w rodzinie robotniczej Walerii z domu Leśniak i Jana Polaków. Matka zajmowała się prowadzeniem domu i wychowaniem córek, a ojciec pracował na kopalni „Saturn”. Janina ukończyła szkołę podstawową w Czeladzi.
Po wybuchu II wojny światowej ojciec Janiny zaangażował się w działalność konspiracyjną. W organizacji Gwardia Ludowa pełnił funkcję skarbnika i kolportera tajnej prasy. W roznoszeniu nielegalnych gazetek pomagały również żona i małoletnie córki – Janina i młodsza Czesława. W sierpniu 1943 r. Gwardia została zdekonspirowana. W nocy z 11 na 12 sierpnia 1943 r. na terenie całego Zagłębia i Śląska Niemcy przeprowadzili akcję „Oderberg” mającą na celu aresztowanie w tym samym czasie aktywnych działaczy istniejących organizacji konspiracyjnych, a tym samym uniknięcia wzajemnego powiadamiania i ostrzegania się. Nocna fala aresztowań dotknęła wówczas nie tylko walczących w ruchu oporu, ale również ich rodziny: żony i dzieci. Tej pamiętnej nocy Niemcy zatrzymali w Czeladzi 76 rodzin. Wśród aresztowanych znalazła się Janina z matką i siostrą. Ojciec uniknął aresztowania, ponieważ pracował na nocnej zmianie, a w porę ostrzeżony przez pracowników następnej zmiany nie wrócił do domu, gdzie czekali na niego Niemcy. Ukrywał się do końca wojny.
Tymczasem obie siostry Polakówny 14-letnia wówczas Janina i 9-letnia Czesława tak jak inne dzieci już w Mysłowicach zostały odłączone od matki. Po wielu miesiącach tułaczki i pobytach w różnych obozach przejściowych trafiły do Potulic koło Bydgoszczy. Matkę dziewczynek wywieziono do Oświęcimia, gdzie przebywała 14 miesięcy, a później do Buchenwaldu. Janina wraz z siostrą mimo ekstremalnych warunków, głodu i dotkliwego zimna przeżyły i doczekały wyzwolenia obozu przez Armię Radziecką w styczniu 1945 r.
W lutym 4 mężczyzn z Czeladzi, po uzyskaniu zgody władz przyjechało do Potulic, aby zabrać czeladzkie dzieci do domu. Jednym z nich był Jan Polak, który wraz z Wiktorem Parką, Władysławem Baziorem i Teofilem Kulawikiem 19 lutego 1945 przywieźli do Czeladzi 54 dzieci. Do domu powróciła również jako jedna z trzech, które przeżyły pobyt w obozach koncentracyjnych, matka Janiny.
Po wojnie Janina ukończyła Liceum Pedagogiczne w Sosnowcu. Tu poznała swego przyszłego męża Piotra Zachariasza, za którego wyszła za mąż w 1951 r. Od 1949 r. rozpoczęła pracę jako nauczyciel - początkowo w Suchej Górze, a od 1952r. w szkołach podstawowych na terenie Czeladzi: SP 5, SP 1 i SP 6. W szóstce pełniła również funkcję wicedyrektora. Pracując zawodowo i społecznie uzupełniała wykształcenie najpierw w Zaocznym Studium Nauczycielskim w Cieszynie (specjalizacje: historia i wychowanie obywatelskie) potem zdobywając wykształcenie wyższe zawodowe.
Przez 12 lat była kuratorem społecznym przy Sądzie Rejonowym w Będzinie. W 1982 r. przeszła na wcześniejszą emeryturę. Należała do ZBOWiDu, Związku Kombatantów Rzeczpospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych, Klubu Byłych Młodocianych Więźniów Obozów Koncentracyjnych. Aktywnie działała w Związku Nauczycielstwa Polskiego.
Otrzymała wyróżnienie: Krzyż Oświęcimski, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, Złota Odznaka ZNP, Medal 40 - lecia Polski Ludowej, 50 lat w ZNP. Miała 3 dzieci: 2 synów i córkę, która zmarła w niemowlęctwie. Doczekała się 3 wnucząt.
Zmarła 24 stycznia 2009 r. Została pochowana w Czeladzi na cmentarzu komunalnym.
Źródło: http://www.muzeum-saturn.czeladz.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=379&Itemid=106