Huta Katarzyna, potem Buczek, Sosnowiec, 1881-2010

Z WikiZagłębie
Huta Buczek Sosnowiec 0001.JPG

Huta Katarzyna / Huta Buczek / Huta im M. Buczka - zakład przemysłowy istniejący w latach 1881 - 2010 na terenie dzisiejszego Sosnowca, nazwany na część cesarzowej Rosji Katarzynie II Wielkiej, występująca później pod nazwami Huta im. Mariana Buczka, Huta Buczek S.A., Huta Buczek sp zoo, Technologie Buczek; Znajdujący się w Konstantynowie (obszar wyznaczony przez ulice Staszica, Fabryczną i Skautów) i Pogoni. Jedyną zachowaną częścią zakładów po 2020 roku jest Severstal Distribution.

Historia

Lokalizacja huty na planie miasta

Huta została wybudowana w latach 1881 - 1883 przez górnośląski koncern Vereinigste Koenigs und Laudahutte na części gruntów wsi Sielec zakupionych od spadkobierców hrabiego Renarda, sąsiedzko do powstających zakładów Huldschinsky'ego. Huta nie miała własnej osobowości prawnej, ani statutu i była prowadzona przez firmę macierzystą na podstawie koncesji wydanej przez władze carskie. Początkowo obejmowała tylko stalownię walcownię oraz młotownię, gdzie przetwarzano surówkę importowaną ze Śląska.

W latach 1890 i 1895 zbudowano w niej dwa wielkie piece.

Koncern Zjednoczony Huty Królewska i Laura, właściciel Huty "Katarzyna" wybudował w latach 1895 - 1905 osiedle dla robotników huty.

W 1902 uruchomiono przyzakładową szkołę.

9 lutego 1905 roku demonstrujących pod bramami huty robotników zaatakowało wojsko carskie - zginęło 38 demonstrantów, a blisko 150 zostało rannych

Na początku XX wieku zatrudnienie wynosiło około 1500 osób, a tuż przed I wojną światową około 2000 osób. Wyroby huty zyskały uznanie na światowych wystawach m.in. w Nowym Jorku, Paryżu, Hamburgu, Kijowie...

Podczas I wojny światowej zakład uległ niemal całkowitemu zniszczeniu.

Na przełomie lat 1920 - 1939 r. oba sąsiadujące zakłady produkujące dotychczas zbliżony asortyment zaczęły się specjalizować:

  • Huta Katarzyna pod swoją nazwą zajęła się produkcją żeliwnych walców hutniczych przeznaczonych dla walcowni, taśm, kształtowników, rur stalowych i gorących blach.
  • zakłady Hulczyńskiego (początkowo jako Towarzystwo Akcyjne Sosnowieckich Fabryk Rur i Żelaza S.A. potem jako Huta Sosnowiec) - wyspecjalizowały się w produkcji rur. W efekcie w tzw. rurkowni Huldczyńskiego uruchomiono produkcję rur bez szwu.

W 1923 roku huta została nabyta przez Modrzejowskie Zakłady Górniczo-Hutnicze, które potem po przekształceniu występowały pn. Zjednoczone Zakłady Sosnowieckich Hut Żelaznych Modrzejów-Handtke S.A..

Podczas II wojny światowej huta uległa dewastacji. Rozebrano jeden z wielkich pieców w hucie Katarzyna noszącej wtedy nazwę Osthutte. Niemcy w jednej jej części rozpoczęli produkcję części do łodzi podwodnych.

Huta Buczek

Huta Katarzyna na starym planie miasta

Po II wojnie światowej omawiane oba sosnowieckie zakłady, w tym Huta Katarzyna, zostały przejęte przez Państwo i poniesiono znaczne nakłady inwestycyjne by odbudować ich moc produkcyjną. Rozebrano drugi z wielkich pieców w Hucie Katarzyna.

W 1948 nastąpiło pierwsze połączenie obydwu zakładów i nadano in nazwę Dąbrowskie Zakłady Hutnicze - Huta Sosnowiec. Jednak po pięciu latach w 1953 rozłączono je nadając Hucie Katarzyna nazwę Huty im. Mariana Buczka a Zakładom Huldczyńskiego pozostawiając nazwę Huta Sosnowiec.

Po kolejnych latach zmieniono warunki organizacyjne i w 1961 przyłączono do Huty im. Mariana Buczka Hutę Sosnowiec i tak pozostało już do 1995. Zakłady miały wprawdzie wspólną nazwę Huta im. Mariana Buczka ale rozgraniczano, że dawna Huta Katarzyna to zakład „H” natomiast dawne Zakłady Huldczyńskiego to zakład „P”.

W 1995 w ramach Programu Powszechnej Prywatyzacji, Huta im. M. Buczka została przekształcona w jednoosobową Spółkę Skarbu Państwa i przyjęła nazwę Huta Buczek S.A..

Od 1995 do 2003 r. z Huty Buczek S.A. wyodrębniono kilka mniejszych jednostek oraz nadrzędną Technologie Buczek S.A..

W 1997 roku właścicielem został IV NFI Progress, który miał w planach dokapitalizowanie spółki i wprowadzenie na giełdę.

W 2002 w celu przezwyciężenia trudnej sytuacji finansowej huta opracowała indywidualny biznes plan operacyjny restrukturyzacji - przewidywał on koncentrację działań przedsiębiorstwa na produkcji rur kalibrowanych ze szwem do zastosowań specjalnych, wykonanych z taśmy stalowej powlekanej aluminium lub galwanizowanej. Program też zakładał redukcję liczby pracowników. W tym roku zmieniono nazwę na Technologie Buczek, której organizacyjnie podporządkowano Wydział Produkcji Walców, późniejszą Hutę Buczek Sp. z o.o.. W ramach restrukturyzacji planowano także oddłużyć zakład z wykorzystaniem "ustawy Kołodki" czyli skorzystać z przepisów restrukturyzacyjnych z 2002 roku, których celem miało być uzdrawianie firm i pomoc w powrocie do produkcji. Zgodnie z ustawą państwo mogło pomóc firmie jeśli przedstawiła ona plan, z którego wynikało, w jaki sposób po uzyskaniu pomocy utrzyma się na rynku oraz czy będzie miała zdolność konkurowania z innymi, zachowania miejsc pracy i płacenia podatków. W Technologii Buczek realizację planu rozpoczęto dopiero w 2004 roku, czyli po terminie do którego można było wykorzystać przepisy, w efekcie czego huta pozostała z nie zrestrukturyzowanymi finansami, co spowodowało spiralę zadłużenia.[1]


Plany wprowadzenia na giełdę nie zostały zrealizowane a właścicielem większościowym Technologii Buczek w upadłości w 2003 został Górnośląski Fundusz Restrukturyzacyjny (78 proc. udziałów), spółka należąca do Funduszu Górnośląskiego. Odrzucona została oferta załogi, która zamierzała utworzyć spółkę pracowniczą. Po wyborze inwestora związkowcy zakończyli jednak trwający od kilku tygodni protest.

Na przełomie 2000 - 2006 wydzielono z Technologii Buczek wydzielono cztery spółki córki:

  • Buczek Automotive Sp. z o.o. (pierwotnie o nazwie P.U.R.M. - Przedsiębiorstwo Usług Remontowo-Mechanicznych „REMEBUD” Sp. z o.o.),
  • Huta Buczek Sp. z o.o. - która była wydzielonym z przedsiębiorstwa TB zakładem produkcji walców hutniczych,
  • Buczek – HB – Zakład Produkcji Rur Sp. z o. o. - świadczącą usługi w zakresie produkcji rur ciągnionych oraz wykrawania,
  • SAMKOL - świadczącą usługi transportowe.

Upadłość i likwidacja

Restrukturyzacja nie przyniosła rezultatów przewidywanych w planie restrukturyzacji i zakończyła się w 2006 r. samą zaś spółkę Technologie Buczek sąd postawił w stan upadłości likwidacyjnej w sierpniu 2006 z powodu wielomilionowego zadłużenia. [2]


Należąca do rosyjskiego koncernu Siewierstal spółka akcyjna Siewierstal LAT, kupiła od syndyka majątek Technologii Buczek SA i wydzielonej ze struktury spółki Zakładu Produkcyjno Remontowego zdobywając 51 proc. udziałów tworząc w 2008 roku Severstallat Silesia Sp. z o.o. na bazie polskiego zakładu. W późniejszym czasie zmieniono nazwę na Severstal Distribution Sp. z o.o..

Spółka akcyjna Severstallat, została utworzona w 1992 roku przez Czerepowiecką Hutę Severstal i Latvian Holding Felix w celu zapewnienia obsługi spedycyjnej produktów stalowych eksportowanych przez Severstal. Spółka weszła na giełdę w 1996 roku.

Tereny po Hucie Buczek / Hucie Katarzyna

Tereny po Hucie Buczek kupiła poznańska spółka Quamiro, która w 2017 zwrócił się do Urzędu Miejskiego w Sosnowcu o wydanie pozwolenia na wyburzenie dziewiętnastu obiektów Huty Buczek przy ul. Staszica 29 ( sektor pomiędzy ul. Skautów, ul. Fabryczną a ul. Staszica). W 2019 rozpoczęto rozbiórkę budynków huty (hale). Z wyburzenia ocalały budynki biurowe przy ul. Staszica oraz zabytkowa wieża.

O warunki zabudowy na tym terenie starała się firma Panattoni Europe, która na tym terenie planuje postawić magazyny. Miasto wydało warunki zabudowy ale Samorządowe Kolegium Odwoławcze cofnęło ją dlatego spółka zaskarżyła tą decyzję a 12.03.2021 Wojewódki Sąd Administracyjny w Gliwicach odrzucił skargę a za nim skargę odrzucił również Naczelny Sądu Administracyjny.[3]

W październiku 2021 firma Panattoni ponownie wystąpiła do UM Sosnowiec o wydanie decyzji o warunkach zabudowy dla centrum logistycznego.[4]

Ciekawostki

Galeria

  • Widok na hutę "Katarzyna", 1934

  • Brama wjazdowa na tereny huty

  • Widok na hutę "Katarzyna"

  • Tablica pamiątkowa, obecnie znajduje się w Muzeum w Sosnowcu

  • Opis zdjęcia: Osiedle a za nim kominy huty "Katarzyna"

  • Opis zdjęcia:Widok na hałdę i budynki huty

  • Widok huty w 1938 roku

  • Opis zdjęcia: Wierza huty Katarzyna - relikt po windzie parowej

  • Opis zdjęcia:

  • Opis zdjęcia:

Bibliografia

Przypisy

  1. ↑ [https://www.uokik.gov.pl/download.php?id=973 DECYZJA KOMISJI z dnia 23.X.2007 W SPRAWIE POMOCY PAŃSTWA nr C 23/2006 (ex NN 35/2006) udzielonej przez Polskę na rzecz producenta stali Grupy Technologie Buczek]. uokik.gov.pl. [dostęp 2007-10-23].
  2. ↑ [https://www.uokik.gov.pl/download.php?id=973 DECYZJA KOMISJI z dnia 23.X.2007 W SPRAWIE POMOCY PAŃSTWA nr C 23/2006 (ex NN 35/2006) udzielonej przez Polskę na rzecz producenta stali Grupy Technologie Buczek]. uokik.gov.pl. [dostęp 2007-10-23].
  3. ↑ Szach mat i NSA oddala skargę kasacyjną Panattoni Europe. blog.architekt.bedzin.pl. [dostęp 2021-11-22].
  4. ↑ Cukierek albo Panattoni. blog.architekt.bedzin.pl. [dostęp 2021-11-22].

Linki zewnętrzne

Zobacz także

Źródło: „https://wikizaglebie.pl/index.php?title=Huta_Katarzyna,_potem_Buczek,_Sosnowiec,_1881-2010&oldid=121400#Huta_Buczek”