Franciszek Paciej

Zagłębiowskie Biogramy
Imię i nazwisko	Franciszek Paciej
Data i miejsce urodzenia	5 października 1897 Piaski
Data śmierci	31 grudnia 1980
Zawód	działacz społeczny

Franciszek Paciej – legionista, działacz piaskowskiego „Sokoła”, społecznik. Urodził się 5 października 1897 r. na Piaskach, z którymi jak się później okazało, miał być związany całe życie. Jego rodzicami byli Józef i Józefa z domu Przecherska. We wczesnej młodości należał do harcerstwa. W 1915 r. wraz z braćmi Sapotami i Alfredem Jeleniem na ochotnika zaciągnął się do Legionów. Służył w II baonie, 5 kompanii, 8 pułku piechoty. Brał udział w walkach z wojskami rosyjskimi. Dotarł pod Stochód i Rawę Ruską. W 1919 r. opuścił Wojsko Polskie w stopniu plutonowego. Za swe męstwo i odwagę został odznaczony Krzyżem i Medalem Niepodległości. Po wojnie wrócił na Piaski, gdzie podjął pracę w Kopalni „Czeladź”. Pod ziemią pracował nieprzerwanie do 1945 roku, tj. do czasu wypadku, kiedy przygniotły go wozy kopalniane. Doznał wówczas zgniecenia miednicy i został przeniesiony do pracy biurowej na powierzchni. Na tej posadzie doczekał emerytury. Jednocześnie, obok pracy zawodowej, natychmiast zaangażował się w działalność społeczną. Wstąpił do Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Wkrótce wydatnie przyczynił się do powstania „gniazda” na Piaskach, którego przez długie lata był naczelnikiem. Z chwilą wybuchu II wojny światowej przystąpił do organizacji konspiracyjnych. Najpierw był informatorem redakcji podziemnej gazety „Nasze Sprawy”, wydawanej przez Związek Orła Białego, potem kolporterem tejże gazety. Po aresztowaniach, jakie dotknęły członków organizacji ZOB w tym Haliny Zygmunt, z którą Paciej bezpośrednio kontaktował się, przekazując informacje i odbierając prasę, zawdzięczał życie tylko dzięki jej wielkiemu męstwu. Halina Zygmunt zginęła po pokazowym procesie sześciorga członków ZOB w Kłodzku. Stracona wraz z innymi przez zgilotynowanie [23 kwietnia] 1943 we Wrocławiu. Jako członek AK Paciej brał udział w dekonspiracji konfidenta gestapo, sztygara Władysława Dudka, na którym wykonano wyrok 27 stycznia 1944 r. Pod koniec wojny narażając życie Franciszek Paciej na posesji własnego domu przechowywał broń i materiały dla Gwardii Ludowej. Po wyzwoleniu działał i był prezesem Koła Przyjaciół Harcerzy przy 91 Drużynie ZHP. Równocześnie kierował teatrzykiem harcerskim. Zdobyte doświadczenie wykorzystał w późniejszych działaniach jako reżyser sztuk teatralnych i aktor miejscowej świetlicy – dawnej Sokolni, a następnie w sosnowieckim Domu Górnika. Długie lata śpiewał również w chórach kościelnych. Był członkiem komisji Kultury i Oświaty przy Radzie Zakładowej Kopalni „Czeladź” W 1963 r. wstąpił do Stronnictwa Demokratycznego i przyczynił się do rozwoju tego ugrupowania na Piaskach. Z ramienia Stronnictwa występował jako ławnik Kolegium Orzekającego. Za swą działalność konspiracyjną podczas II wojny światowej, jak i społeczną po wojnie nie otrzymał żadnego odznaczenia. Żonaty z Melanią z domu Sapota, miał dwoje dzieci: córkę Zenobię i syna Bogdana. Zmarł 31 grudnia 1980 r. Został pochowany na piaskowskim cmentarzu parafialnym.

Źródło: http://www.muzeum-saturn.czeladz.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=337&Itemid=106