Kopalnia "Czeladź" (Czeladź-Piaski)

Z WikiZagłębie
Pocztówka przedstawiająca szyb "Piotr i Paweł" kopalni "Czeladź"

Kopalnia "Czeladź" (Czeladź-Piaski) - kopalnia węgla kamiennego w Piaskach (obecnie dzielnica Czeladzi), eksploatowana od 1858 do roku 1996.

Historia

Zapoczątkowana w 1858 roku przez 13 mieszczan czeladzkich, którzy w roku 1867 sprzedali większość udziałów w kopalni Józefowi Familierowi z Warszawy i Michałowi Gutmanowi z Bytomia. Nowi właściciele Familier i Gutman wybili szyb o głębokości 80 metrów który sięgnął pokładu 414 i otrzymał nazwę "Ernest". Ponieważ budowa kopalni wymagała dalszych nakładów finansowych właściciele przyjęli trzeciego wspólnika - kupca Ernesta Kramera z Bytomia. Pieniądze Kramera umożliwiły zbudowanie drugiego szybu, który otrzymał nazwę "Michał".

W następnych latach Kramer spłacił udziały Familiera i Guttmana i został wyłącznym właścicielem kopalni. Zbudował również drogę, którą transportowano węgiel w furmankach do Sosnowca. Kopalnia była prymitywnie wyposażona : szyby miały budowę wieżową (z drewna), a urobek i wodę wyciągano na powierzchnię w drewnianych kubłach za pomocą ręcznych kołowrotów. Administracja mieściła się w baraku obok którego wystawiono również parterowy budynek mieszkalny dla robotników. Dalsze inwestycje przekraczały możliwości finansowe Kramera. W 1879 roku zdecydował się on sprzedać kopalnię kapitalistom francuskim. Rozpoczął się nowy etap w dziejach kopalni.


Pod kapitałem francuskim

Kopalnie nabyli kapitaliści francyscy skupieni w Towarzystwie Akcyjnym Kopalń Węgla "Czeladź" z siedzibą w Paryżu. Nabywcy powierzyli kierownictwo kopalni francuskiemu inżynierowi Janowi Kellerowi. Zmienili też nazwy szybów : na "Piotr" i "Paweł". Od roku 1882 rozpoczęto poważne inwestycje, które przekształciły kopalnię w nowoczesny zakład. Szyby obmurowano i połączono chodnikiem, zainstalowano maszyny parowe: wydobywczą i odwadniającą, zbudowano kotłownię do ich zasilania i ustawiono wieże wyciągowe. Oprócz tego wzniesiono budynki warsztatów reparacyjnych i nadszybia. Kopalnię połączono bocznica kolejową z dworcem towarowym na Pogoni oraz dworcem kolejowym w Sosnowcu.

Jednocześnie prowadzono inwestycje o charakterze socjalnym. W latach 1882-1885 zbudowano 8 piętrowych domów mieszkalnych dla robotników, 2 domy dla urzędników oraz dom noclegowy dla robotników samotnych. Dały one początek (dzisiaj zabytkowej) kolonii Piaski.

Wprowadzane w kolejnych latach dodatkowe kapitały umożliwiły przeprowadzanie kolejnych inwestycji. W latach 1891-1893 szyby "Piotr" i "Paweł" pogłębiono do 210 m, a w 1903 roku wybito nowy szyb wydobywczy "Julian" o głębokości 170 m. Wykonano również dwa szyby wentylacyjne "Milowicki" i "Abraham". Wieloletnim francuskim dyrektorem towarzystwa w Czeladzi był .


Okres II wojny światowej

Od 1945 do likwidacji

Wydobycie

Na rok 1913 wydobycie kopalni wyniosło 617363 tony węgla.

Galeria

Bibliografia