Browar Sielecki w Sosnowcu

Z WikiZagłębie
Browary w Zagłębiu Dąbrowskim
Browar Sielecki Etykiety do 1914 02.jpg
Nazwa Browar Sielecki
Miejsce produkcji Sielec
Data powstania 1825
Data likwidacji 1974
Młyn i browar parowy Gwarectwa Renard
Reklama 1905

Browar Sielecki / Browar Parowy Sielce / Browar Dóbr Sielce - zakłady piwowarskie istniejące na terenie Sielca, potem Sosnowca od 1880 do 1972 z zakładami w okolicach ulicy Browarnej, Skautów

Historia

Browar Sielecki

Od 1825 roku w dobrach sieleckich produkowano piwo zwyczajne głównie na potrzeby majątku w typowym rolniczym/folwarcznym browarze. W latach 1880-1882 wybudowano w Sielcu nowoczesny browar parowy, który po utworzeniu Gwarectwa „Hrabia Renard” (1884), rozbudowywano i modernizowano. W 1895 roku uruchomiono słodownię, a w 1901 roku wytwórnię sztucznego lodu. W okresie tym znajdowało w nim zatrudnienie przeciętnie 60 osób.

Do 1914 roku

Browar produkował piwa jasne (pilzneńskie) i ciemne (monachijskie), nazywane popularnie „sieleckim” lub „renardowskim”, w ilości od 17 do niemal 33 tys. hektolitrów rocznie. Cieszyło się ono uznaniem mieszkańców Sosnowca i okolic. Na początku wieku rozszerzono jego dystrybucję poza granice regionu. W rezultacie tych działań skład piwa sieleckiego powstał również w Warszawie. Po około 10-latach funkcjonowania jako oddział browaru przejął go prywatny przedsiębiorca.

Okres I WŚ 1914 - 1918

Podczas pierwszej wojny światowej zakład produkował niespełna 20% tego co przed 1914 r.

Lata 1918 - 1939

Po ponownym uruchomieniu w latach 20. browar wytwarzał mniej piwa niż przed wojną: w 1923 roku - 8 tys., a w 1924 roku - 11,6 tys. hektolitrów, zatrudniając 38 pracowników. Wyposażony był w 5 motorów, maszynę parową i 2 kotły parowe. Pod koniec lat 20. podjęto decyzję o modernizację zakładu. Na zlecenie Towarzystwa „Hrabia Renard” nową warzelnię zaprojektowała i wybudowała na przełomie 1929 i 1930 roku czeska firma „Skoda” z Pilzna. W latach międzywojennych produkowano w browarze piwo „marcowe”, „obstalunkowe”, „porter”, „sieleckie”, a także słód i lód sztuczny. Został zlikwidowany w 1976 roku. Jego budynki wyburzono z uwagi na plany rozbudowy pobliskiej huty "Buczek". Do rozbudowy jednak nigdy nie doszło - po dawnym zakładzie piwowarskim, pozostał pusty plac. W 2021 w tym miejscu rozpoczęto budowę osiedla mieszkaniowego pod nazwą Sielec Renarda.

Okupacja 1939 - 1945

W okresie okupacji Niemcy przejęli zakład, nadając mu nazwę Braurerei der Gewerkschaft Graf Renard Sosnowitz. Przebudowano wówczas tanki do leżakowani i kadzie fermentacyjne. W czasie wojny browar produkował natępujący asortyment piw: Einfachbier, Lagerbier, Malzbier, Renard Bier.

Po 1945 roku

Po drugiej wojnie światowej browar został upaństwowiony i najpierw stanowił oddział Dąbrowskich Zakładów Przemysłu Węglowego a następnie przeszedł pod zarząd Państwowego Przemysłu Fermentacyjnego (1950) - na krótko włączono browar do Zjednoczenia Przemysłu Fermentacyjnego w Zabrzu. Od roku 1951 do 1967 stanowił zakład Będzińskich Zakładów Piwowarsko-Słodowniczych. Produkowano w nim kilka gatunków piwa dobrej jakości, o czym świadczy zajęcie przez sielecki trunek drugiego miejsca (po żywieckim) w konkursie wojewódzkim, przeprowadzonym w grudniu 1956 roku. Natomiast wśród krajowych producentów piwa browar w Sielcu plasował się na szóstej pozycji wśród 118 funkcjonujących wówczas w Polsce zakładów. Zaopatrywał głównie Sosnowiec (86% produkcji) i niektóre miasta śląskie. Według danych z 1957 roku dziennie wytwarzano 11 tys. litrów piwa, a latem produkcja dochodziła nawet do 25 tys. litrów. W latach 60. dominowała produkcja piwa jasnego pełnego (12 BALL). W ostatnim okresie swego istnienia browar należał do Tyskich, a następnie Zabrzańskich Zakładów Piwowarskich. Ostatnią warkę piwa wyprodukowano w 1974 roku. Browar został wyburzony w połowie lat 70-tych XX w. w celu rozbudowy Huty Buczek. Po Browarze zachowały się jedynie 2 budynki zlokalizowane przy ulicy Skautów pod nr 1 - obecnie budynki plebanii i Centrum Pomocy Rodzinie. Huta Buczek ostatecznie nie została rozbudowana a plac do 2020 roku pozostawał nieużytkiem. W 2021 roku rozpoczęto na nim budowę osiedla Sielec Renarda.

<videoflash>RhSkY_2MFBE</videoflash>

Bibliografia

  • Małgorzata Śmiałek: Sosnowieckie ABC, tom II.  : Muzeum w Sosnowcu, 2003, s. 7-8. ISBN 83-89199-03-3.