Liga Morska i Kolonialna w Zagłębiu Dąbrowskim
Liga Morska i Kolonialna w Zagłębiu Dąbrowskim - oddział Ligi Morskiej i Kolonialnej w Zagłębiu Dąbrowskim.
Historia
W czasach II RP na terenie Sosnowca (woj. kieleckie) został utworzony i funkcjonował oddział tej organizacji (początkowo p.n. Ligi Morskiej i Rzecznej) - dysponujący przystanią na Przemszy. W latach 20-tych funkcję prezesa sprawowali m.in. Antoni Gruner i Leon Rudawski.
| „ | Płyń, polska floto, płyń na krańce, I póki kropla jest w Bałtyku, |
” |
| — Hymn do Bałtyku, Stanisław Rybka (sł.) Feliks Nowowiejski (muz.) | ||
W 1934 roku Liga Morska i Kolonialna skupiała w Sosnowcu 780 osób, a liczba członków stale się zwiększała. W kwietniu 1936 roku do sosnowieckiego Oddziału Ligi należało 1925 osób, w czerwcu tego roku już 3.671, w 1937 roku - 9.814, w 1938 roku - 11.248.
Teren działalności
| „ | Za moment ogromnie ważny w życiu naszej organizacji należy przyjąć przyłączenie do Okręgu trzech południowych powiatów województwa kieleckiego, a mianowicie zawierciańskiego, częstochowskiego i będzińskiego wraz z Sosnowcem, które w owym czasie liczyły sumarycznie 5.942 członków wszystkich kategoryj. |
” |
| — Sprawozdanie z działalności LMiK za lata 1935-37, Okręg Radomsko-Kielecki | ||
W marcu 1937 roku działalność organizacji rozszerzyła się na powiat będziński. Utworzony został Obwód Ligi Morskiej i Kolonialnej Zagłębia Dąbrowskiego z siedzibą w Sosnowcu, który posiadał w 1938 roku 29 oddziałów skupionych w ogniwach miejskich i w zagłębiowskich zakładach przemysłowych między innymi:
- Oddział Sosnowiec
- Oddział Milowice
- Oddział Niwka
- Oddział Będzin
- Oddział Dąbrowa Górnicza
- Oddział Czeladź
- Oddział Piaski
- Oddział Niemce
a także 45 kół szkolnych. Ogółem liczba jego członków wynosiła w końcu 1937 roku - 14.607, w 1938 roku - 23.621.
Władze
Organizacja miała charakter prorządowy, a kierowały nią wpływowe osobistości Sosnowca. Do zarządu należeli m.in. prezes Sądu Okręgowego - Marian Zbrowski, wiceprezes Sądu Okręgowego - dr Karol Kucharski, były prezydent Sosnowca - Wincenty Kuźniak, dyrektor Zakładów Modrzejowskich "Modrzejów - Hantke" - Józef Galiot, sędzia Jerzy Cichocki, dyrektor Izby Przemysłowo - Handlowej w Sosnowcu - Ryszard Dittrich, dziennikarz Konstanty Ćwierk.
W roku 1935 w skład zarządu wchodzili:
- Prezes - Marian Zbrowski
- Wiceprezes - Leon Rudawski
- Wiceprezes - Karol Kucharski
- I Sekretarz - Zygmunt Rakieć
- II Sekretarz - Czesław Wojtyra
- Skarbnik - Czesław Cembrzyński
- Gospodarz - Walery Dąbrowski
- Przew. dochodów niestałych - St. Morawski
- Przew. Sekcji Propagandy - Stanisław Eski
- Komendat Sekcji b. Marynarzy - Zygmunt Wojciechowski
- Przew. Sekcji Tech. - Gustaw (N)Kartin
- Przew. Sekcji Kajakowej - Gwidon Nowacki
- Członek Zarządu - Józef Wesołowski
Siedziba Zarządu mieściła się na ulicy 1 Maja 19 w budynku Sądu Okręgowego.
Zbiórka pieniędzy
Od 1934 roku działała przy Lidze sekcja Funduszu Obrony Morskiej (FOM), która prowadziła zbiórkę pieniędzy. W 1937 roku zebrano łącznie kwotę 29.888 zł, z czego 22.000 zł. pochodziło z terenu Sosnowca. W okresie od 1934 r. do 1937 r. przekazano na budowę okrętów i łodzi podwodnych sumę 57.000 zł. Fundusz Obrony Morskiej wspierały także władze miejskie, udzielając co roku na ten cel znacznych subsydiów.
Propaganda
Liga prowadziła aktywną działalność propagandową, organizując w Zagłębiu m.in. Dni Morza i Dni Kolonialne.
Przy zarządzie Obwodu działało Kolo Prelegentów, do którego należeli znani w Sosnowcu dziennikarze: Stanisław Arnold, Konstanty Ćwierk, Lucjan Horski, a także Karol Kucharski, Kazimierz Gadomski, Wincenty Kuźniak i in. W 1938 r. Koło zorganizowało 48 odczytów.
Bibliografia
- Małgorzata Śmiałek: Sosnowieckie ABC, tom II. : Muzeum w Sosnowcu, 2003, s. 28-29. ISBN 83-89199-03-3.
