Czarna Przemsza

Czarna Przemsza - rzeka o długości 63,3 km, prawy dopływ, źródłowy Przemszy.

Źródła rzeki znajdują się na wysokości 385 m n.p.m. w Bzowie, dzielnicy Zawiercia, na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej.

Czarna Przemsza płynie przez Próg Woźnicki, Garb Tarnogórski i Wyżynę Śląską. Od miejsca, w którym wpada do niej Brynica w Sosnowcu - stanowi granicę między wywodzącym się z Małopolski Zagłębiem Dąbrowskim a Śląskiem (wcześniej tę granicę stanowi właśnie Brynica).

Czarna Przemsza w Sosnowcu

Czarna Przemsza jest główną rzeką Sosnowca. W Jęzorze łączy się ona z Białą Przemszą przyjmując nazwę Przemszy.

Przez Sosnowiec przepływa 10. kilometrowy odcinek Czarnej Przemszy (od dolnej Środuli do Jęzora). Rzeka płynie uregulowanym i szczelnie obudowanym korytem. Regulacji dokonano w latach 1957 – l964. Do Czarnej Przemszy, w dzielnicy Radocha, wpada Brynica, a w Będzinie przepływający przez północne części miasta Potok Zagórski.

Czarna Przemsza była niegdyś spławna, choć tworzyła liczne rozlewiska. W XVIII i XIX wieku wykorzystywano ją do poruszania kół młynów wodnych, tartaków, kuźnic. Silne uprzemysłowienie tego terenu oraz intensywna zabudowa spowodowały, iż obecnie jest bardzo zanieczyszczona (jeszcze w pierwszych łatach XX wieku niosła wodę czystą).

Bibliografia

• Małgorzata Śmiałek: Sosnowieckie ABC, tom I. Muzeum w Sosnowcu, 2002, s. 38-39. ISBN 83-915173-5-7.