Zawiercie: Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 59: | Linia 59: | ||
==Nazwa== | ==Nazwa== | ||
Nazwa Zawiercia, stolicy [[Powiat zawierciański|powiatu]], ma według jednych pochodzić od tego, że w starożytności mieszkańcy sąsiedniego [[Kromołów (Zawiercie)|Kromołowa]], oznaczając granicę swych posiadłości, w tym miejscu zawrócili czyli zawiercili. Prawdopodobniejsza jednak jest wersja, że nazwa Zawiercie pochodzi od słów „za [[Warta|Wartą]]”, która tędy przepływa. | Nazwa Zawiercie po raz pierwszy w dokumentach została wymieniona w 1431 roku, kiedy to książę Bolko oraz jego żona Elżbieta dziedziczka z Pilicy nadali Nykelowi Czenarowi miejsce na zbudowanie karczmy w Bilanowicach(Blanowicach) miedzy kuźnicami Zawiercką i Blanowską. | ||
Nazwa Zawiercia, stolicy [[Powiat zawierciański|powiatu]], ma według jednych pochodzić od tego, że w starożytności mieszkańcy sąsiedniego [[Kromołów (Zawiercie)|Kromołowa]], oznaczając granicę swych posiadłości, w tym miejscu zawrócili czyli zawiercili. Prawdopodobniejsza jednak jest wersja, że nazwa Zawiercie pochodzi od słów „za [[Warta|Wartą]]”, która tędy przepływa a nadali ją mieszkańcy Włodowic. w XIV-XVI w. wioskę nazywano "Zawierczyce" a mówiono na nia gwarowo "Sawarczyce " lub "Sawercze" | |||
==Dzielnice i osiedla== | ==Dzielnice i osiedla== |
Wersja z 09:32, 6 wrz 2013
Zawiercie | |||
| |||
Województwo | śląskie | ||
Gmina • rodzaj |
Zawiercie miejska | ||
Prawa miejskie | 1915 | ||
Prezydent | Ryszard Mach | ||
Powierzchnia | 85,25 km² | ||
Ludność • liczba |
51 tysięcy | ||
Tablice rejestracyjne | SZA | ||
Strona internetowa miasta |
Zawiercie....
Historia
Historia Zawiercia jako organizmu miejskiego rozpoczyna się zasadniczo dopiero w drugiej połowie XIX wieku, gdy w Zagłębiu rozpoczął się wielki ruch przemysłowy. To też dzieje Zawiercia są zarazem dziejami części przemysłu zagłębiowskiego. Nie należy jednak zapominać że historia współczesnych dzielnic Zawiercia jest często znacznie starsza niż XIX wieczna.
Czasy Piastów
....[do rozbudowy]
I Rzeczpospolita
....[do rozbudowy]
Czasy zaborów
....[do rozbudowy]
Zrywy niepodległościowe
....[do rozbudowy]
Przemysł
Na rozwój przemysłu w Zawierciu i okolicach duży wpływ miało usytuwanie tego terenu w pobliżu szlaków handlowych ze Śląska do Krakowa oraz występowanie surowców mineralych w postaci węgla brunatnego, rudy żelaza, kamienia wapiennego, czy glinki ogniotrwałej. Najszybszy jednak rozwój przemysłu przypadł na drugą połowe XIX wieku w wyniku przeprowadzenia przez teren Zawiercia lini Kolejowej Warszawsko-Wiedeńskiej. W Zawierciu w XV i XVI wieku działały dwie kuźnice które produkowały żelazo oraz narzędzia wykorzystywane na potrzeby artylerii koronnej, jednak jedną z najważniejszych gałęzi przemysłu było włókiennictwo, które w późniejszym czasie osiągnęło wysoki rozwój. Jak możemy dowiedzieć się z raportu burmistrza Kromołowa Antoniego Bilnickiego z 1820 roku istniały tam warsztaty sukiennicze. Z raportu możemy dowiedzieć się także że w 1810 roku dziedzic dóbr kromołowskich sprowadził cudzoziemców oraz założył fabrykę sukienniczą. W 1833 roku na terenie Zawiercia Kromołowskiego(Małego) dziedzic kromołowski Piotr Gostkowski uruchomił pierwszą na terenie Zagłębia Dąbrowskiego przędzalnie bawełny. Fabryka w kolejnych latach przechodziła w ręce różnych właścicieli oraz rozwijała się by następnie za sprawą braci Ginsbergów w 1878 roku powstało Towarzystwo Akcyjne Zawiercie.
Kolej
Na dynamiczny rozwój Zawiercia miało niewątpliwie urochomienie kolei Warszawsko-Wiedeńskiej która przebiegała przez jego teren. Pierwszy pociąg przejechał przez Zawiercie 13 grudnia 1847 roku. Aktem notarialnym z dn. 25.09.1871 roku właściciel dóbr kromołowskich Edmund Zachert sprzedał Dyrekcji Dróg Żelaznych Warszawsko-Wideńskiej teren o powierzchni 7 mórg i 108 prętów kwadratowych, na którym to przystąpiono do budowy dworca kolejowego na stacji Zawiercie przy ulicy Pocztowej. Początkowo był to niewielki drewniany budynek. W 1890 roku do użytku oddano stacje i dworzec II klasy, natomiast obecny budynek dworca pochodzi z 1914 roku a jego projektantem był inż. Czesław Domaniewski, który był architektem na kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. W latach 2011-2012 przeprowadzono generalny remont dworca.
Wiek XX
....[do rozbudowy]
Nazwa
Nazwa Zawiercie po raz pierwszy w dokumentach została wymieniona w 1431 roku, kiedy to książę Bolko oraz jego żona Elżbieta dziedziczka z Pilicy nadali Nykelowi Czenarowi miejsce na zbudowanie karczmy w Bilanowicach(Blanowicach) miedzy kuźnicami Zawiercką i Blanowską. Nazwa Zawiercia, stolicy powiatu, ma według jednych pochodzić od tego, że w starożytności mieszkańcy sąsiedniego Kromołowa, oznaczając granicę swych posiadłości, w tym miejscu zawrócili czyli zawiercili. Prawdopodobniejsza jednak jest wersja, że nazwa Zawiercie pochodzi od słów „za Wartą”, która tędy przepływa a nadali ją mieszkańcy Włodowic. w XIV-XVI w. wioskę nazywano "Zawierczyce" a mówiono na nia gwarowo "Sawarczyce " lub "Sawercze"
Dzielnice i osiedla
- Blanowice
- Borowe Pole
- Bzów
- Kalinówka
- Karlin
- Kromołów
- Marciszów
- Łośnice
- Osiedle robotnicze TAZ
- Piecki
- Pomrożyce
- Skarżyce
- Żerkowice
Zabytki, szlaki i atrakcje turystyczne
- Kościół zawierciański w stylu neogotyckim, zbudowany w końcu zeszłego wieku i na początku bieżącego wieku, należy do najokazalszych w Zagłębiu.
- Kościół pw. św. Mikołaja w Zawierciu-Kromołowie
- Kościół pw. św. Trójcy i św. Floriana w Zawierciu Skarżycach
- Pałacyk Szymańskiego
- Pałacyk Holenderskiego
- Osiedle robotnicze TAZ
- Dworek w Zawierciu-Bzowie
- Huta Szkła
- Cmentarz żydowski w Zawierciu Kromołowie
- Cmentarz żydowski w Zawierciu
- Dawna Synagoga
Szlaki turystyczne
- [[]]
- [[]]
Inne atrakcje
Imprezy cykliczne
- ………………………….
- ………………………….
- ………………………….
Miejsca Pamięci
Zawierciańskie biogramy
Kultura
- Miejski Ośrodek Kultury ,,Centrum" w Zawierciu ul. Piastowska 1,
Muzea i galerie
....[do rozbudowy]
Biblioteki
- Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Józefa Lopmy w Katowicach - Filia w Zawierciu
42-400 Zawiercie ul. Polska 35
- MIEJSKA I POWIATOWA BIBLIOTEKA PUBLICZNA W ZAWIERCIU
Wypożyczalnia Ccentralna ul. Szymańskiego 2
- Filia nr 2 dla Dzieci i Młodzieży ul. Powstańców Śląskich 6
- Filia nr 4 ul. Powstańców Śląskich 6
- Filia nr 6 w Kromołowie ul. Filaretów 1
- Filia nr 7 w Blanowicach ul. Oleandry 12
- Filia nr 8 w Bzowie ul. Harcerska 46
- Filia nr 9 ul. Marszałkowska 10
- Filia nr 10 ul. Obrońców Poczty Gdańskiej 32
Podania i legendy z Zawiercia
Edukacja
Szkoły wyższe
....[do rozbudowy]
Szkoły średnie
....[do rozbudowy]
Gimnazja
....[do rozbudowy]
Szkoły podstawowe
....[do rozbudowy]
- Miejska Szkoła Podstawowa nr 4
- Miejska Szkoła Podstawowa nr 6
- Miejska Szkoła Podstawowa nr 7
- Miejska Szkoła Podstawowa nr 8
Kościół katolicki
Inne wyznania
....[do rozbudowy]
Sport
Kluby sportowe
Obiekty sportowe
....[do rozbudowy]
Imprezy sportowe
....[do rozbudowy]
Rekreacja
....[do rozbudowy]
Prasa i portale społecznościowe
Prasa
....[do rozbudowy]
Portale społecznościowe
....[do rozbudowy]
Prezydenci Zawiercia
....[do rozbudowy]
Miasta partnerskie
- Ebensee, Austria
- Ponte Lambro, Włochy
- San Giovanni la Punta, Włochy
- Kamieniec Podolski, Ukraina
- Donieck, Ukraina
- Dolný Kubín, Słowacja
- Bornheim, Nadrenia Północna-Westfalia, Niemcy[1]
Materiały filmowe
....[do rozbudowy]
Ciekawostki
....[do rozbudowy]
Bibliografia
- Przewodnik po Zagłębiu Dąbrowskim. Sosnowiec: Komitet Przewodnika po Zagłębiu Dąbrowskim, 1939, s. 92.
Zobacz też
- Powiat zawierciański
- Towarzystwo Sympatyków Kromołowa
- Towarzystwo Miłośników Ziemi Zawierciańskiej
- Browar na Jurze w Zawierciu
Linki zewnętrzne
- Strona prezentująca dzieje i fotografie Zawiercia
- Zawiercie na starych zdjęciach w serwisie youtube.com
Przypisy
- ↑ Miasta partnerskie. http://zawiercie.eu/.+[dostęp 2013-08-25].