Kopalnia "Czeladź" (Czeladź-Piaski): Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
|||
| Linia 81: | Linia 81: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
*[[Jerzy Jaros|Jaros Jerzy]]: ''[[Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich]]''. Katowice [[1972]]. | *[[Jerzy Jaros|Jaros Jerzy]]: ''[[Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich]]''. Katowice [[1972]]. | ||
*[[Jerzy Jaros|Jaros Jerzy]]: ''[[Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich (Wyd. II)]]''. Katowice [[1984]]. | *[[Jerzy Jaros|Jaros Jerzy]]: ''[[Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich (Wyd. II)]]''. Katowice [[1984]].s 37. ISBN 83-00-00648-6. | ||
*''Książka Adresowo-Reklamowa Zagłębia Dąbrowskiego dla Przemysłu i Handlu na [[1922]] roku''. Sosnowiec [[1921]]. | *''Książka Adresowo-Reklamowa Zagłębia Dąbrowskiego dla Przemysłu i Handlu na [[1922]] roku''. Sosnowiec [[1921]]. | ||
*''[[Przegląd Górniczo-Hutniczy]]'', Rocznik: [[1906]]. | *''[[Przegląd Górniczo-Hutniczy]]'', Rocznik: [[1906]]. | ||
Wersja z 21:37, 17 maj 2022
| Kopalnie w Zagłębiu Dąbrowskim | |
 | |
| CZELADŹ | |
| Miejscowość | Czeladź |
| Poprzednie nazwy | ? |
| Założyciele | ? |
| Data powstania | 1858 |
| Data likwidacji | ??? |
| Produkty | |
|
Węgiel kamienny | |
Kopalnia "Czeladź" (Czeladź-Piaski) - kopalnia węgla kamiennego w Piaskach (obecnie dzielnica Czeladzi), eksploatowana od 1858 do roku 1996.
Historia
Zapoczątkowana w 1858 roku przez 13 mieszczan czeladzkich, którzy w roku 1867 sprzedali większość udziałów w kopalni Józefowi Familierowi z Warszawy i Michałowi Gutmanowi z Bytomia. Nowi właściciele Familier i Gutman wybili szyb o głębokości 80 metrów który sięgnął pokładu 414 i otrzymał nazwę "Ernest". Ponieważ budowa kopalni wymagała dalszych nakładów finansowych właściciele przyjęli trzeciego wspólnika - kupca Ernesta Kramera z Bytomia. Pieniądze Kramera umożliwiły zbudowanie drugiego szybu (tym razem odwadniającego), który otrzymał nazwę "Michał".
W następnych latach Kramer spłacił udziały Familiera i Guttmana i został wyłącznym właścicielem kopalni. Zbudował również drogę, którą transportowano węgiel wozami konnymi do Sosnowca. Kopalnia była wyposażona dosyć prymitywnie. Szyby miały budowę wieżową (z drewna), a urobek i wodę wyciągano na powierzchnię w drewnianych kubłach za pomocą ręcznych kołowrotów. Administracja mieściła się w baraku obok którego wystawiono również parterowy budynek mieszkalny dla robotników. Dalsze inwestycje przekraczały możliwości finansowe Kramera. W 1879 roku zdecydował się on sprzedać kopalnię kapitalistom francuskim.
Pod kapitałem francuskim
Kopalnie nabyli kapitaliści francuscy skupieni w Towarzystwie Akcyjnym Kopalń Węgla "Czeladź" z siedzibą w Paryżu. Nabywcy powierzyli kierownictwo kopalni francuskiemu inżynierowi Janowi Kellerowi. Zmienili też nazwy szybów : "Ernest" na "Piotr" a "Michał" na "Paweł". Od roku 1882 rozpoczęto poważne inwestycje, które przekształciły kopalnię w nowoczesny zakład. Szyby obmurowano i połączono chodnikiem, zainstalowano maszyny parowe: wydobywczą i odwadniającą, zbudowano kotłownię do ich zasilania i ustawiono wieże wyciągowe. Oprócz tego wzniesiono budynki warsztatów reparacyjnych i nadszybia. Kopalnię połączono bocznica kolejową z dworcem towarowym na Pogoni oraz dworcem kolejowym w Sosnowcu.
Jednocześnie prowadzono inwestycje o charakterze socjalnym. W latach 1882-1885 zbudowano 8 piętrowych domów mieszkalnych dla robotników, 2 domy dla urzędników oraz dom noclegowy dla robotników samotnych. Dały one początek (dzisiaj zabytkowej) kolonii Piaski.
Wprowadzane w kolejnych latach dodatkowe kapitały umożliwiły przeprowadzanie dodatkowych inwestycji. W latach 1891-1893 szyby "Piotr" i "Paweł" pogłębiono do 210 m, a w 1903 roku wybito nowy szyb wydobywczy "Julian" o głębokości 170 m. Wykonano również dwa szyby wentylacyjne "Milowicki" i "Abraham".
Wieloletnim (1905-1931) francuskim dyrektorem towarzystwa w Czeladzi był inż. Victor Viannay - (krewny św. Jana Marii Vianneya). W zarządzie firmy pracowali także inżynierowie Victor Tézenas du Montcel i Alexis Bartet, którzy po I wojnie światowej kierowali kopalnią "Janina" w Libiążu k.Chrzanowa.
Okres II wojny światowej
Po wkroczeniu w dniu 4 września 1939 roku, kopalnia została przejęta przez władze wojskowe. W maju 1943 roku kopalnię przejął niemiecki koncern górniczy Preussag i taka sytuacja przetrwała aż do roku 1945. Od 1943 roku przy kopalni istniał podobóz jeniecki dla jeńców brytyjskich.
Od 1945 do likwidacji
Po wyzwoleniu w roku 1945 kopalnia wchodzi w skład Dąbrowskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego. Od 1 stycznia 1973 roku została połączona z kopalnią "Milowice" tworząc kopalnię "Milowice-Czeladź", a od 1 stycznia 1976 roku weszła w skład kopalni "Czerwona Gwardia". W styczniu 1990 roku przywrócono jej nazwę „Saturn”, a w końcu 1996 roku zlikwidowano.
Wydobycie
W roku 1900 produkcja kopalni wyniosła 239851 ton węgla. Na rok 1913 wydobycie kopalni wyniosło 617363 tony węgla, w roku 1938 wynosiło 689875 ton węgla, a w 1970 roku wyniosło 1625673 ton węgla.
Kopalnia na dawnej pocztówce
Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Galeria
Odznaka IV Złazu Górskiego Kopalni Milowice-Czeladź Klimczok 1975
Odznaka I Górskiego Rajdu Dąbrowskich Gwarków KWK "Czerwona Gwardia" Wisła 1986
Odznaka III Górskiego Rajdu Dąbrowskich Gwarków KWK "Czerwona Gwardia", Ujsoły 1988
Zobacz też
Bibliografia
- Jaros Jerzy: Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich. Katowice 1972.
- Jaros Jerzy: Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich (Wyd. II). Katowice 1984.s 37. ISBN 83-00-00648-6.
- Książka Adresowo-Reklamowa Zagłębia Dąbrowskiego dla Przemysłu i Handlu na 1922 roku. Sosnowiec 1921.
- Przegląd Górniczo-Hutniczy, Rocznik: 1906.
- Przegląd Górniczo-Hutniczy, Rocznik: 1923.
