Park Schönowski na Środuli (Sosnowiec): Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Park Schönowski na Środuli w Sosnowcu''' - na [[Środulka (Sosnowiec)|Środulce]], przy [[Ulica Chemiczna (Sosnowiec)|ul. Chemicznej]] - Założony został wokół neobarokowego pałacu, zbudowanego około [[1885]] r. przez [[Ernst Schön|Ernsta Schöna]]. | '''Park Schönowski na Środuli w Sosnowcu''' - na [[Środulka (Sosnowiec)|Środulce]], przy [[Ulica Chemiczna (Sosnowiec)|ul. Chemicznej]] - Założony został wokół neobarokowego pałacu, zbudowanego około [[1885]] r. przez [[Ernst Schön|Ernsta Schöna]]. | ||
Zespoł pałacowo-parkowy - stanowi kompleks wraz dwoma pałacami [[Pałac Schoena w Sosnowcu|dużym]] i [[Pałac Wilhelma Schoena w Sosnowcu|małym]] oraz elementami zabudowy parkowej (budynek gospodarczy z początku XX w., dom ogrodnika z końca XIX w., park z tarasami, grota oraz ruina pawilonu orientalnego). Zajmuje powierzchnię 5,6 ha, na której rośnie 41 gatunków drzew, m.in. tak rzadko spotykane okazy, jak dekoracyjna magnolia japońska i tulipanowiec amerykański. Zespół | Zespoł pałacowo-parkowy - stanowi kompleks wraz dwoma pałacami [[Pałac Schoena w Sosnowcu|dużym]] i [[Pałac Wilhelma Schoena w Sosnowcu|małym]] oraz elementami zabudowy parkowej (budynek gospodarczy z początku XX w., dom ogrodnika z końca XIX w., park z tarasami, grota oraz ruina pawilonu orientalnego). Zajmuje powierzchnię 5,6 ha, na której rośnie 41 gatunków drzew, m.in. tak rzadko spotykane okazy, jak dekoracyjna [https://pl.wikipedia.org/wiki/Magnolia_japońska magnolia japońska] i [https://pl.wikipedia.org/wiki/Tulipanowiec_amerykański tulipanowiec amerykański], który największym zainteresowaniem odwiedzających cieszy się, szczególnie w okresie kwitnienia w maju. Okazały drzewostan jest największym walorem parku. Oprócz wspominanych gatunków na szczególną uwagę zasługują: klony pospolite i srebrzyste, kasztanowce zwyczajne, dęby czerwone, skrzydłorzechy kaukaskie, więzy szypułkowe, jesiony wyniosłe, z których większość ma około 100 lat, a aż 11 z nich to [https://pl.wikipedia.org/wiki/Pomniki_przyrody_w_Sosnowcu pomniki przyrody]. | ||
Zespół stanowi chroniony [[:Kategoria:Zabytki Sosnowca|zabytek]] wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków pod nr rej. A-1241 z 10/04/1980 jako element [[Park Schönowski na Środuli (Sosnowiec)|zespołu pałacowego Schoena]]. | |||
Głównym elementem zespołu był staw, zlikwidowany po II wojnie światowej. W jego sąsiedztwie znajdował się drewniany, ażurowy pawilon kręgielni, altany na sztucznych wzgórzach i przystań, a także wieńcząca murowaną skarpę kamienna balustrada, pełniąca funkcję tarasu widokowego. Prawdopodobnie w pn. części parku znajdowały się stajnie i powozownie. | Głównym elementem zespołu był staw, zlikwidowany po II wojnie światowej. W jego sąsiedztwie znajdował się drewniany, ażurowy pawilon kręgielni, altany na sztucznych wzgórzach i przystań, a także wieńcząca murowaną skarpę kamienna balustrada, pełniąca funkcję tarasu widokowego. Prawdopodobnie w pn. części parku znajdowały się stajnie i powozownie. Do dzisiaj zachowały się zniszczone groty skalne, fragmenty pagórków oraz pozostałości po kamiennej balustradzie. Układ dawnych alejek został w przeważającej części całkowicie zatarty. | ||
Tak opisuje go [[Fanny Lamprecht]], z domu Schön: „Ogród został zaprojektowany od początku jako sztuczny, | Tak opisuje go [[Fanny Lamprecht]], z domu Schön: „Ogród został zaprojektowany od początku jako sztuczny, | ||
Wersja z 10:20, 15 lis 2021
Park Schönowski na Środuli w Sosnowcu - na Środulce, przy ul. Chemicznej - Założony został wokół neobarokowego pałacu, zbudowanego około 1885 r. przez Ernsta Schöna. Zespoł pałacowo-parkowy - stanowi kompleks wraz dwoma pałacami dużym i małym oraz elementami zabudowy parkowej (budynek gospodarczy z początku XX w., dom ogrodnika z końca XIX w., park z tarasami, grota oraz ruina pawilonu orientalnego). Zajmuje powierzchnię 5,6 ha, na której rośnie 41 gatunków drzew, m.in. tak rzadko spotykane okazy, jak dekoracyjna magnolia japońska i tulipanowiec amerykański, który największym zainteresowaniem odwiedzających cieszy się, szczególnie w okresie kwitnienia w maju. Okazały drzewostan jest największym walorem parku. Oprócz wspominanych gatunków na szczególną uwagę zasługują: klony pospolite i srebrzyste, kasztanowce zwyczajne, dęby czerwone, skrzydłorzechy kaukaskie, więzy szypułkowe, jesiony wyniosłe, z których większość ma około 100 lat, a aż 11 z nich to pomniki przyrody. Zespół stanowi chroniony zabytek wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków pod nr rej. A-1241 z 10/04/1980 jako element zespołu pałacowego Schoena.
Głównym elementem zespołu był staw, zlikwidowany po II wojnie światowej. W jego sąsiedztwie znajdował się drewniany, ażurowy pawilon kręgielni, altany na sztucznych wzgórzach i przystań, a także wieńcząca murowaną skarpę kamienna balustrada, pełniąca funkcję tarasu widokowego. Prawdopodobnie w pn. części parku znajdowały się stajnie i powozownie. Do dzisiaj zachowały się zniszczone groty skalne, fragmenty pagórków oraz pozostałości po kamiennej balustradzie. Układ dawnych alejek został w przeważającej części całkowicie zatarty.
Tak opisuje go Fanny Lamprecht, z domu Schön: „Ogród został zaprojektowany od początku jako sztuczny, od razu ze wszystkim udogodnieniami dostępnym i w tym czasie i rozwinął się potem do jednego najpiękniejszych w całym mieście. Woda, pagórki, groty, płace zabaw, drzewa, krzewy i kwiatowe klomby, pięknie utrzymane rosarium zmieniały się zawsze w harmonijny sposób, zależnie od pory roku. Nic brakowało również ogródka warzywnego i sadu z roślinami cieplarnianymi różnego typu. Do tego wydzielone były cieplarnie kwiatowe i zimowe oranżerie ( ... )”.
W latach 50. XX w. wyburzono mur parkowy wraz z trzema bramami wjazdowymi i park udostępniono publicznie. Z dawnego wystroju pozostał jedynie domek ogrodnika oraz zdewastowane dziś groty skalne.
W ostatnich latach park, otaczający obecnie Muzeum w Sosnowcu, został uporządkowany.
Galeria
Opis zdjęcia:
Opis zdjęcia:
Opis zdjęcia:
Opis zdjęcia:
Opis zdjęcia:
Bibliografia
- Małgorzata Śmiałek: Sosnowieckie ABC, tom II. : Muzeum w Sosnowcu, 2003, s. 39-40. ISBN 83-89199-03-3.
