Pogoń (Sosnowiec): Różnice pomiędzy wersjami

Z WikiZagłębie
Nie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 4 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 45: Linia 45:
Do Pogoni należały przysiółki: Wygwizdów graniczący z Sielcem, położony nad brzegiem [[Czarna Przemsza|Czarnej Przemszy]]; [[Złodziejów (Sosnowiec)|Złodziejów]] w zachodniej części osady; Sosnowiec, który dał początek miastu. Na historycznych gruntach pogońskich powstały również wsie Ostra Górka i [[Radocha (Sosnowiec)|Radocha]].
Do Pogoni należały przysiółki: Wygwizdów graniczący z Sielcem, położony nad brzegiem [[Czarna Przemsza|Czarnej Przemszy]]; [[Złodziejów (Sosnowiec)|Złodziejów]] w zachodniej części osady; Sosnowiec, który dał początek miastu. Na historycznych gruntach pogońskich powstały również wsie Ostra Górka i [[Radocha (Sosnowiec)|Radocha]].


Duży wpływ na rozwój Pogoni miało uruchomienie w [[1878]] roku [[Przędzalnia Czesankowa ,,Politex” (Sosnowiec)|pierwszej w Królestwie Polskim przędzalni wełny czesankowej (po II Wojnie Światowej Politex)]] - uruchomił ją [[Henryk Dietel]]. Prócz otwarcia zakładów produkcyjnych Dietel był fundatorem pogońskiej Szkoły Realnej oraz kościoła protestanckiego i częściowo cerkwi prawosławnej. Był właścicielem pięknego wybudowanego w stylu neobarokowym z elementami rokoko [[Pałac Dietla w Sosnowcu|pałacu]], wybudowanego pod koniec XIX wieku naprzeciwko zakładów włókienniczych i kościoła. Wszystkie obiekty zostały wpisane do listy zabytków.  
Duży wpływ na rozwój Pogoni miało uruchomienie w [[1878]] roku [[Przędzalnia Czesankowa Politex , Przędzalnia Dietla, Sosnowiec, 1879 - 1994|pierwszej w Królestwie Polskim przędzalni wełny czesankowej (po II Wojnie Światowej Politex)]] - uruchomił ją [[Henryk Dietel]]. Prócz otwarcia zakładów produkcyjnych Dietel był fundatorem pogońskiej Szkoły Realnej oraz kościoła protestanckiego i częściowo cerkwi prawosławnej. Był właścicielem pięknego wybudowanego w stylu neobarokowym z elementami rokoko [[Pałac Dietla w Sosnowcu|pałacu]], wybudowanego pod koniec XIX wieku naprzeciwko zakładów włókienniczych i kościoła. Wszystkie obiekty zostały wpisane do listy zabytków.  


W 1881 roku gliwicki przemysłowiec Huldczyński założył w Pogoni [[Huta "Katarzyna" (Sosnowiec)|walcownię żelaza i rurkownię]] przekształconą w 1897 roku w spółkę akcyjną pod nazwą [[Towarzystwo Akcyjne Sosnowieckich Fabryk Rur i Żelaza]] (późniejsza [[Huta "Katarzyna" (Sosnowiec)|Huta im. Buczka]])
W 1881 roku gliwicki przemysłowiec Huldczyński założył w Pogoni [[Huta Katarzyna, potem Buczek, Sosnowiec, 1881-2010|walcownię żelaza i rurkownię]] przekształconą w 1897 roku w spółkę akcyjną pod nazwą [[Towarzystwo Akcyjne Sosnowieckich Fabryk Rur i Żelaza]] (późniejsza [[Huta Katarzyna, potem Buczek, Sosnowiec, 1881-2010|Huta im. Buczka]])


Pogoń należała do gminy Gzichów, a potem do gminy Osad Górniczych. Od 1900 roku wchodziła  w skład nadsołectwa sosnowieckiego.
Pogoń należała do gminy [[Gzichów]], a potem do gminy Osad Górniczych. Od 1900 roku wchodziła  w skład nadsołectwa sosnowieckiego.


==Galeria==
==Galeria==
Linia 109: Linia 109:


==Miejsce historyczne==
==Miejsce historyczne==
* [[Przędzalnia Czesankowa ,,Politex” (Sosnowiec)|,,Politex” - dawna Przędzalnia Czesankowa Heryka Dietla]]
* [[Przędzalnia Czesankowa Politex , Przędzalnia Dietla, Sosnowiec, 1879 - 1994|,,Politex” - dawna Przędzalnia Czesankowa Heryka Dietla]]


==Inne ważne obiekty==
==Inne ważne obiekty==
Linia 116: Linia 116:
* [[Energetyczne Centrum Kultury]], ul. Będzińska 65
* [[Energetyczne Centrum Kultury]], ul. Będzińska 65
* [[Żyleta (Sosnowiec)|Wieżowiec Żyleta]]
* [[Żyleta (Sosnowiec)|Wieżowiec Żyleta]]
** siedziba [https://pl.wikipedia.org/wiki/Wydział_Nauk_o_Ziemi_Uniwersytetu_Śląskiego Wydziału Nauk Przyrodniczych], do [[2019]] [[Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego]]
** budynek [https://pl.wikipedia.org/wiki/Wydział_Nauk_o_Ziemi_Uniwersytetu_Śląskiego Wydziału Nauk Przyrodniczych], do [[2019]] [[Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego]]
** [[Muzeum Nauk o Ziemi w Sosnowcu|Muzeum Nauk o Ziemi]]
** [[Muzeum Nauk o Ziemi w Sosnowcu|Muzeum Nauk o Ziemi]]
==Zobacz także==
* [https://www.facebook.com/PogonSosnowiec/ FB page: Pogoń - wczoraj i dziś]


==Bibliografia==
==Bibliografia==

Aktualna wersja na dzień 08:10, 15 lis 2023

Herb Sosnowca Pogoń
dzielnica Sosnowca
Status dzielnica
W granicach Sosnowca od
Kod pocztowy 41-
Widok z Wydziału Nauk o Ziemi UŚ

Pogoń - dzielnica położona na północny -zachód od centrum miasta jest dzielnicą Sosnowca od 1902 roku. Wcześniej była samodzielną wsią, znajdującą się na granicy z miastami - Czeladzią i Będzinem oraz dzielnicami - Sielcem, Środulką, Milowicami i Starym Sosnowcem. W zachodniej części Pogoni przebiega Droga Krajowa nr 94.

Historia

Pogoń jest jedną z najstarszych dzielnic Sosnowca. Na kartach historii ówczesna wieś Pogoń zapisała się już w 1345 roku. Według kronik w tym czasie na jej terenach rozegrała się bitwa pomiędzy wojskami polskimi i węgierskich, a nękającymi okoliczne ziemie oddziałami czeskimi. Według zapisków, na czele rycerstwa polskiego stanąć miał sam król Kazimierz Wielki. Wrogie siły zbrojne zostały pokonane.

Osada zmieniała wielokrotnie właścicieli. Wieś leżała w granicach Księstwa Siewierskiego - do 1442 roku była własnością książąt śląskich, a następnie przeszła we władanie biskupów krakowskich. W 1489 roku wykupił ją Jagiellończyk i włączył do dóbr królewskich. Od 1502 roku wieś często zmieniała swoich właścicieli. Byli nimi między innymi: Kowacze, Tymińscy, Jaroccy, Mieroszewscy, Siemieńscy, Mycielscy. To najpewniej przyczyniło się do podziału Pogoni na Pogoń Gzichowską (nazwa pochodzi od dzielnicy - Gzichów w Będzinie) i Pogoń Sielecką (analogicznie - od osady Sielec).

Na początku XIX wieku odkryto na terenie wioski złoża węgla i już w 1816 roku otwarto pierwszą kopalnię tego surowca - kopalnię "Pogonia". W 1822 roku wybudowano również hutę cynku "Anna"(później "Romania")(na pograniczu ze wsią Sosnowiec). W połowie XIX wieku Pogoń przeszła w posiadanie Niemców: hrabiego Jana Renarda (Pogoń Sielecka) i Gustaw von Kramsta (Pogoń Gzichowska). Na miejscu kopalni, która zaprzestała wydobycia, Gustaw von Kramsta uruchomił w 1864 roku hutę cynku ""Emma" oraz fabrykę bieli cynkowej.

Do Pogoni należały przysiółki: Wygwizdów graniczący z Sielcem, położony nad brzegiem Czarnej Przemszy; Złodziejów w zachodniej części osady; Sosnowiec, który dał początek miastu. Na historycznych gruntach pogońskich powstały również wsie Ostra Górka i Radocha.

Duży wpływ na rozwój Pogoni miało uruchomienie w 1878 roku pierwszej w Królestwie Polskim przędzalni wełny czesankowej (po II Wojnie Światowej Politex) - uruchomił ją Henryk Dietel. Prócz otwarcia zakładów produkcyjnych Dietel był fundatorem pogońskiej Szkoły Realnej oraz kościoła protestanckiego i częściowo cerkwi prawosławnej. Był właścicielem pięknego wybudowanego w stylu neobarokowym z elementami rokoko pałacu, wybudowanego pod koniec XIX wieku naprzeciwko zakładów włókienniczych i kościoła. Wszystkie obiekty zostały wpisane do listy zabytków.

W 1881 roku gliwicki przemysłowiec Huldczyński założył w Pogoni walcownię żelaza i rurkownię przekształconą w 1897 roku w spółkę akcyjną pod nazwą Towarzystwo Akcyjne Sosnowieckich Fabryk Rur i Żelaza (późniejsza Huta im. Buczka)

Pogoń należała do gminy Gzichów, a potem do gminy Osad Górniczych. Od 1900 roku wchodziła w skład nadsołectwa sosnowieckiego.

Galeria

Pogoń na dawnej pocztówce i fotografii

Pogoń na dawnej reklamie

Pogoń na dawnym wycinku prasowym

Zabytki

Miejsce historyczne

Inne ważne obiekty

Zobacz także

Bibliografia