Kopalnia "Mortimer" (Sosnowiec)

Kopalnia „Mortimer” - w 1851 r. Jacek Siemieński założył w Zagórzu kopalnię węgła kamiennego pn. „Ignacy”.

Historia

Zagrożony konfiskatą majątku po powstaniu styczniowym, w którym uczestniczył, sprzedał ją w 1864 r., wraz z dobrami ziemskimi Gustawowi von Kramście. Nowy właściciel przebudował kopalnię w latach 70. XIX w. wydobycie węgla w zakładzie gwałtownie wzrosło, co spowodowane było m.in. zwiększeniem zapotrzebowania na to paliwo. Poważnym odbiorcą węgla, obok hut cynku, stały się koleje żelazne.

Po śmierci G. von Kramsty (1869) kopalnia przeszła w ręce jego spadkobierców - córki i dwóch synów, a następnie utworzonego przez nich (1883) Gwarectwa von Kramsty. Do największych inwestycji sukcesorów należało wydrążenie w 1880 r. drugiego szybu wydobywczego - „Mortimer” - od którego w końcu XIX w. kopalnia otrzymała nazwę.

W 1891 r. zakład kupili kapitaliści francuscy zgrupowani w Towarzystwie Kopalni i Zakładów Hutniczych Sosnowieckich. Towarzystwo dokonało wielu inwestycji – powstała m.in. nowa zabudowa przy szybie „Ignacy” oraz łaźnia i budynki administracyjne. W 1898 r. „Mortimer” osiągnął rekord wydobycia wynoszący 502693 tony. W następnych latach produkcja węgla systematycznie spadała w 1913 r. wynosiła 208161 ton.

Okres I wojny światowej

W latach I wojny światowej zakład znalazł się pod przymusowym zarządem niemieckim. Najniższy poziom wydobycia – 114 414 ton – odnotowano w 1915 r.

Okres międzywojenny

W okresie międzywojennym kopalnia pozostała własnością Towarzystwa Kopalń i Zakładów Hutniczych Sosnowieckich. Przejściowo w latach 1920 - 1927 nosiła poprzednią nazwę „Ignacy”. „Mortimer" dotkliwie odczuł skutki wielkiego kryzysu gospodarczego. Mimo protestu załogi, w 1933 r. kopalnia, wraz z sąsiednim „Klimontowem"” została unieruchomiona i zatopiona.

Okres okupacji hitlerowskiej

Podczas okupacji hitlerowskiej, w 1942 r. kopalnię przejął pruski koncern państwowy Preusag. Wobec dużego zapotrzebowania na węgiel Niemcy odwodnili i uruchomili zakład pn. „Bismarck II”. Pod koniec okupacji ponownie go zatopili.

Okres po II wojnie światowej

Po wyzwoleniu kopalnia została przejęta pod za rząd państwowy i podporządkowana Dąbrowskiemu Zjednoczeniu Przemysłu Węglowego z siedzibą w Sosnowcu. W lipcu 1945 r. połączono ją z „Klimontowem” i nadano nazwę „Klimontów - Mortimer”. Fuzja trwała do 1950 r. W tym czasie dotopiono kopalnię i rozbudowano; od stycznia 1951 r. do polowy 1958 r. była samodzielnym zakładem. Po połączeniu z budowaną Kopalnią „Porąbka” przyjęła nazwę „Mortimer - Porąbka”. Dalszych zmian dokonano w 1974 r. - z połączenia kopalń „Moltimer - Porąbka” i „Klimontów” powstało duże przedsiębiorstwo górnicze pn. „Czerwone Zagłębie”. W 1992 r. kopalnia zmieniła nazwę na „Porąbka - Klimontów”, a następnie przekształcona została w spółkę akcyjną. Z powodu wyczerpania się zasobów węgła i restrukturyzacji górnictwa zadecydowano o likwidacji przedsiębiorstwa. Wydobycie zakończono w 1998 r.

Galeria

• 

  Opis zdjęcia

• 

  Opis zdjęcia

• 

  Opis zdjęcia

• 

  Opis zdjęcia

Bibliografia

• Małgorzata Śmiałek: Sosnowieckie ABC, tom III. Muzeum w Sosnowcu, 2004, s. 24-25. ISBN 83-89199-11-4.