Sielec (Sosnowiec): Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Sielec''' - od 1902 roku dzielnica miasta Sosnowiec. | [[Plik:Sosnowiec zamek Sielecki 01.JPG|thumb|250px|Zamek Sielecki]] | ||
Graniczy od północy ze Środulą i Zagórzem, od wschodu z Klimontowem, od południa z Dańdówką i Dębową Górą, od zachodu z Pogonią i Śródmieściem, a także z Ostrą Górką. | '''Sielec''' - od [[1902]] roku dzielnica miasta Sosnowiec. | ||
Charakterystycznymi miejscem Sielca jest Zamek Sielecki wraz z przylegającym do niego Parkiem Sieleckim oraz pozostały po byłej kopalni "Sosnowiec" - szyb "Anna". | Graniczy od północy ze [[Środula (Sosnowiec)|Środulą]] i [[Zagórze (Sosnowiec)|Zagórzem]], od wschodu z Klimontowem, od południa z Dańdówką i Dębową Górą, od zachodu z [[Pogoń (Sosnowiec)|Pogonią]] i Śródmieściem, a także z Ostrą Górką. | ||
Charakterystycznymi miejscem Sielca jest [[Zamek Sielecki w Sosnowcu|Zamek Sielecki]] wraz z przylegającym do niego [[Park Sielecki (Sosnowiec)|Parkiem Sieleckim]] oraz pozostały po byłej kopalni "Sosnowiec" - szyb "Anna". | |||
==Historia== | |||
Sedlecz, Siedlce, Sielce - to prastare nazwy osady rycerskiej, położonej przy szlaku z Będzina do Mysłowic. | |||
Sielec jest bardzo starą osadą. | Sielec jest bardzo starą osadą. O jego istnieniu dowiadujemy się z "Liber Beneficiorum" Jana Długosza, w którym napisane jest, że w [[1361]] roku Abraham z Goszyc zamienia z Ottonem z [[Pilica|Pilicy]] herbu Topór osadę Siedlecz na Witanowice. Długosz napisał również: "item ibi est praedium militare" (tłum.: jest tu także majętność rycerska). | ||
O jego istnieniu dowiadujemy się z "Liber Beneficiorum" Jana Długosza, w którym napisane jest, że w 1361 roku Abraham z Goszyc zamienia z Ottonem z Pilicy herbu Topór osadę Siedlecz na Witanowice. | |||
Długosz napisał również: "item ibi est praedium militare" (tłum.: jest tu także majętność rycerska). | |||
Na przestrzeni długich dziejów wieś należała do wielu możnych rodów. Właścicielami Sielca byli m.in. podczaszy królewski Piotr Szafraniec, Wisław i Piotr z Mysłowic, Jaroccy, Minorowie, a w XVIII wieku Modrzewscy, Tęgoborscy, Zulińscy i Stojowscy. | |||
W [[1620]] roku [[Sebastian Minor]] z Przybysławic buduje zamek. W [[1824]] roku Sielec wraz budynkiem zamku strawił pożar. 8 lat później - w [[1832]] roku został odbudowany według projektu Józefa Heintzla w kształcie jaki możemy podziwiać do dnia dzisiejszego. | |||
''"Pamiętnik Nauk i Umiejętności" z 1835 roku opisuje tą budowlę tak: "Jest on w kształcie kwadratu na bagnach i niedostępnych topielach zbudowany". Dzikie zarośla, a szczególnie drzewa wiązowe nadzwyczajnej wielkości otaczają go w koło. Musiał być niegdyś warowny, bo głębokie fossy wodą napełnione i most łyżwowy nie w innym celu mogły być stawione. Po wszystkich rogach zamku i w środku od południa są baszty ; w północnej zaś stronie kaplica z wieżą dosyć wyniosła, w której jeszcze dzwonek wisi. Mury dookoła opatrzone są strzelnicami, a pod całym zamkiem istnieją dotąd wyborne i suche piwnice, z mnóstwem różnych kryjówek i lochów do tajemnych wycieczek z warowni. Wpływ czasu, nieprzyjaciół najazdy, a najbardziej pożary, mocno zniszczyły ten zamek.Ogólna ozdoba starożytnej budowy, piękność rzeźby i innych wyrobów sztuki, zwiedzającego te zwaliska podziwem przejmuje. Starzy ludzi mówią, że zamek sielecki przez Templariuszów był zbudowany, którzy tu swe siedliska założywszy od najazdów obronę mieli, a w kaplicy nabożeństwa swe odprawiali. Mówią też niektórzy, że za ich pamięci było przy bramie więzienie w ziemii."'' | |||
Z początkiem XIX wieku Sielec przeszedł w ręce niemieckie. Należał do pruskiego generała Schimmelpfeniga von der Oye (1802-1814), księcia Ludwika zu Anhalt-Coethen (do 1836 roku), Szarloty von Stolberg-Wernigerode, a od [[1856]] roku do hrabiego [[Jan Renard|Jana Renard]] | |||
Już w [[1806]] roku uruchomiono w Sielcu kopalnię węgla kamiennego pod nazwą [[Kopalnia "Nadzieja Ludwika" (Sosnowiec)|"Nadzieja Ludwika"]], która zapoczątkowała na tym terenie rozwój przemysłu górniczego. Czynna do [[1864]] roku należała do dziedziców majątku Sielce-Modrzejów. Ponownie uruchomiona przez spadkobierców hrabiego Renarda pod nazwą "Ludwik" eksploatowana była z przerwami do [[1906]] roku. | |||
W latach 70. XIX wieku powstała kopalnia "Fanny". Właściwy jej rozwój przypada na lata 80. (wybudowanie szybów wydobywczych "Eulenburg" i "Renard"). Kopalnia była własnością spadkobierców hrabiego Renarda, a następnie utworzonego przez nich Gwarectwa, w którym większość udziałów posiadał kapitał francuski. W [[1883]] roku kopalnię przemianowano na "Renard", od [[1946]] roku nosiła nazwę [[Kopalnia "Sosnowiec" (Sosnowiec)|Kopalnia "Sosnowiec"]]. i była wiodącym zakładem wydobywczym w okolicy. Obecnie nie istnieje. W [[1881]] roku pojawił się tu również przemysł hutniczy za sprawą budowy na granicy z Konstantynowem [[Huta "Katarzyna" (Sosnowiec)|huty "Katarzyna"]]. Ostatnim sołtysem Sielca był [[Antoni Dziedzic]]. | |||
==Bibliografia== | |||
*"Sosnowiec znany i nieznany" - Jan "Przemsza" Zieliński [[1997]] r., | |||
*"Sosnowiec" - Marian Kantor Mirski - reedycja [[1991]] r. | |||
*[[Dzielnice Sosnowca - Zarys dziejów|Małgorzata Śmiałek, Dzielnice Sosnowca - Zarys dziejów]] | |||
Wersja z 14:32, 24 mar 2012
Sielec - od 1902 roku dzielnica miasta Sosnowiec. Graniczy od północy ze Środulą i Zagórzem, od wschodu z Klimontowem, od południa z Dańdówką i Dębową Górą, od zachodu z Pogonią i Śródmieściem, a także z Ostrą Górką. Charakterystycznymi miejscem Sielca jest Zamek Sielecki wraz z przylegającym do niego Parkiem Sieleckim oraz pozostały po byłej kopalni "Sosnowiec" - szyb "Anna".
Historia
Sedlecz, Siedlce, Sielce - to prastare nazwy osady rycerskiej, położonej przy szlaku z Będzina do Mysłowic.
Sielec jest bardzo starą osadą. O jego istnieniu dowiadujemy się z "Liber Beneficiorum" Jana Długosza, w którym napisane jest, że w 1361 roku Abraham z Goszyc zamienia z Ottonem z Pilicy herbu Topór osadę Siedlecz na Witanowice. Długosz napisał również: "item ibi est praedium militare" (tłum.: jest tu także majętność rycerska).
Na przestrzeni długich dziejów wieś należała do wielu możnych rodów. Właścicielami Sielca byli m.in. podczaszy królewski Piotr Szafraniec, Wisław i Piotr z Mysłowic, Jaroccy, Minorowie, a w XVIII wieku Modrzewscy, Tęgoborscy, Zulińscy i Stojowscy.
W 1620 roku Sebastian Minor z Przybysławic buduje zamek. W 1824 roku Sielec wraz budynkiem zamku strawił pożar. 8 lat później - w 1832 roku został odbudowany według projektu Józefa Heintzla w kształcie jaki możemy podziwiać do dnia dzisiejszego.
"Pamiętnik Nauk i Umiejętności" z 1835 roku opisuje tą budowlę tak: "Jest on w kształcie kwadratu na bagnach i niedostępnych topielach zbudowany". Dzikie zarośla, a szczególnie drzewa wiązowe nadzwyczajnej wielkości otaczają go w koło. Musiał być niegdyś warowny, bo głębokie fossy wodą napełnione i most łyżwowy nie w innym celu mogły być stawione. Po wszystkich rogach zamku i w środku od południa są baszty ; w północnej zaś stronie kaplica z wieżą dosyć wyniosła, w której jeszcze dzwonek wisi. Mury dookoła opatrzone są strzelnicami, a pod całym zamkiem istnieją dotąd wyborne i suche piwnice, z mnóstwem różnych kryjówek i lochów do tajemnych wycieczek z warowni. Wpływ czasu, nieprzyjaciół najazdy, a najbardziej pożary, mocno zniszczyły ten zamek.Ogólna ozdoba starożytnej budowy, piękność rzeźby i innych wyrobów sztuki, zwiedzającego te zwaliska podziwem przejmuje. Starzy ludzi mówią, że zamek sielecki przez Templariuszów był zbudowany, którzy tu swe siedliska założywszy od najazdów obronę mieli, a w kaplicy nabożeństwa swe odprawiali. Mówią też niektórzy, że za ich pamięci było przy bramie więzienie w ziemii."
Z początkiem XIX wieku Sielec przeszedł w ręce niemieckie. Należał do pruskiego generała Schimmelpfeniga von der Oye (1802-1814), księcia Ludwika zu Anhalt-Coethen (do 1836 roku), Szarloty von Stolberg-Wernigerode, a od 1856 roku do hrabiego Jana Renard
Już w 1806 roku uruchomiono w Sielcu kopalnię węgla kamiennego pod nazwą "Nadzieja Ludwika", która zapoczątkowała na tym terenie rozwój przemysłu górniczego. Czynna do 1864 roku należała do dziedziców majątku Sielce-Modrzejów. Ponownie uruchomiona przez spadkobierców hrabiego Renarda pod nazwą "Ludwik" eksploatowana była z przerwami do 1906 roku.
W latach 70. XIX wieku powstała kopalnia "Fanny". Właściwy jej rozwój przypada na lata 80. (wybudowanie szybów wydobywczych "Eulenburg" i "Renard"). Kopalnia była własnością spadkobierców hrabiego Renarda, a następnie utworzonego przez nich Gwarectwa, w którym większość udziałów posiadał kapitał francuski. W 1883 roku kopalnię przemianowano na "Renard", od 1946 roku nosiła nazwę Kopalnia "Sosnowiec". i była wiodącym zakładem wydobywczym w okolicy. Obecnie nie istnieje. W 1881 roku pojawił się tu również przemysł hutniczy za sprawą budowy na granicy z Konstantynowem huty "Katarzyna". Ostatnim sołtysem Sielca był Antoni Dziedzic.
Bibliografia
- "Sosnowiec znany i nieznany" - Jan "Przemsza" Zieliński 1997 r.,
- "Sosnowiec" - Marian Kantor Mirski - reedycja 1991 r.
- Małgorzata Śmiałek, Dzielnice Sosnowca - Zarys dziejów
