Kopalnia "Czeladź" (Czeladź-Piaski): Różnice pomiędzy wersjami

Z WikiZagłębie
Nie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
[[Plik:Kopalnia_Czeladz._Szyb_Piotr_i_Pawel._02.jpg|thumb|450px|Pocztówka przedstawiająca szyby "Piotr" i "Paweł" kopalni "Czeladź"]]
{{Kopalnia infobox
|Nazwa = '''CZELADŹ'''
|Poprzednie nazwy = ?
|Grafika =Czeladź-Piaski Kopalnia Czeladź 034.jpg
|Forma prawna =
|Założyciele = ?
|Data powstania = [[1858]]
|Data likwidacji = [[1970]]
|Miejscowość = [[Czeladź]]
|Lokalizacja =
|Adres =
|Dyrektor =
|Inżynier =
|Produkty = Węgiel kamienny
}}
[[Plik:Kopalnia_Czeladz._Szyb_Piotr_i_Pawel._02.jpg|thumb|300px|Pocztówka przedstawiająca szyby "Piotr" i "Paweł" kopalni "Czeladź"]]
[[Plik:Czeladź-Piaski Kopalnia Czeladź - Michał 038.jpg|thumb|300px|Widok wnętrze kopalni, rysunek autorstwa Michała Elwiro Andriolli z około 1889 r.]]
'''Kopalnia "Czeladź" (Czeladź-Piaski)''' - kopalnia węgla kamiennego w [[Piaski (Czeladź)|Piaskach]] (obecnie dzielnica [[Czeladź|Czeladzi]]), eksploatowana od [[1858]] do roku [[1996]].
'''Kopalnia "Czeladź" (Czeladź-Piaski)''' - kopalnia węgla kamiennego w [[Piaski (Czeladź)|Piaskach]] (obecnie dzielnica [[Czeladź|Czeladzi]]), eksploatowana od [[1858]] do roku [[1996]].


Linia 8: Linia 24:


== Pod kapitałem francuskim ==
== Pod kapitałem francuskim ==
Kopalnie nabyli kapitaliści francyscy skupieni w [[Towarzystwo Akcyjne Kopalń Węgla "Czeladź"|Towarzystwie Akcyjnym Kopalń Węgla "Czeladź"]] z siedzibą w '''Paryżu'''. Nabywcy powierzyli kierownictwo kopalni francuskiemu inżynierowi '''[[Jan Keller|Janowi Kellerowi]]'''. Zmienili też nazwy szybów : '''"Ernest"''' na '''"Piotr"''' a '''"Michał"''' na '''"Paweł"'''. Od roku [[1882]] rozpoczęto poważne inwestycje, które przekształciły kopalnię w nowoczesny zakład. Szyby obmurowano i połączono chodnikiem, zainstalowano maszyny parowe: wydobywczą i odwadniającą, zbudowano kotłownię do ich zasilania i ustawiono wieże wyciągowe. Oprócz tego wzniesiono budynki warsztatów reparacyjnych i nadszybia. Kopalnię połączono bocznica kolejową z dworcem towarowym na [[Pogoń (Sosnowiec)|Pogoni]] oraz [[Dworzec kolejowy Sosnowiec Główny|dworcem kolejowym w Sosnowcu]].  
[[Plik:Jean Keller.jpg|thumb|300px|[[Jan Keller]]]]
Kopalnie nabyli kapitaliści francuscy skupieni w [[Towarzystwo Bezimienne Kopalń Węgla "Czeladź” Piaski|Towarzystwie Akcyjnym Kopalń Węgla "Czeladź"]] z siedzibą w '''Paryżu'''. Nabywcy powierzyli kierownictwo kopalni francuskiemu inżynierowi '''[[Jan Keller|Janowi Kellerowi]]'''. Zmienili też nazwy szybów : '''"Ernest"''' na '''"Piotr"''' a '''"Michał"''' na '''"Paweł"'''. Od roku [[1882]] rozpoczęto poważne inwestycje, które przekształciły kopalnię w nowoczesny zakład. Szyby obmurowano i połączono chodnikiem, zainstalowano maszyny parowe: wydobywczą i odwadniającą, zbudowano kotłownię do ich zasilania i ustawiono wieże wyciągowe. Oprócz tego wzniesiono budynki warsztatów reparacyjnych i nadszybia. Kopalnię połączono bocznica kolejową z dworcem towarowym na [[Pogoń (Sosnowiec)|Pogoni]] oraz [[Dworzec kolejowy Sosnowiec Główny|dworcem kolejowym w Sosnowcu]].  


Jednocześnie prowadzono inwestycje o charakterze socjalnym. W latach [[1882]]-[[1885]] zbudowano 8 piętrowych domów mieszkalnych dla robotników, 2 domy dla urzędników oraz dom noclegowy dla robotników samotnych. Dały one początek (dzisiaj zabytkowej) kolonii Piaski.
[[Plik:Czeladź Piaski stara zabudowa 012.JPG|thumb|right||300px|Jeden z budynków na Piaskach]]
Jednocześnie prowadzono inwestycje o charakterze socjalnym. W latach [[1882]]-[[1885]] zbudowano 8 piętrowych domów mieszkalnych dla robotników, 2 domy dla urzędników oraz dom noclegowy dla robotników samotnych. Dały one początek (dzisiaj zabytkowej) kolonii [[Piaski (Czeladź)|Piaski]].


Wprowadzane w kolejnych latach dodatkowe kapitały umożliwiły przeprowadzanie kolejnych inwestycji. W latach [[1891]]-[[1893]] szyby "Piotr" i "Paweł" pogłębiono do 210 m, a w 1903 roku wybito nowy szyb wydobywczy '''"Julian"''' o głębokości 170 m. Wykonano również dwa szyby wentylacyjne '''"Milowicki"''' i '''"Abraham"'''.  
Wprowadzane w kolejnych latach dodatkowe kapitały umożliwiły przeprowadzanie dodatkowych inwestycji. W latach [[1891]]-[[1893]] szyby "Piotr" i "Paweł" pogłębiono do 210 m, a w 1903 roku wybito nowy szyb wydobywczy '''"Julian"''' o głębokości 170 m. Wykonano również dwa szyby wentylacyjne '''"Milowicki"''' i '''"Abraham"'''.  


Wieloletnim ([[1905]]-[[1931]]) francuskim dyrektorem towarzystwa w [[Czeladź|Czeladzi]] był inż.[[Wiktor Vianney]] (krewny św. Jana Marii Vianneya).
Wieloletnim ([[1905]]-[[1931]]) francuskim dyrektorem towarzystwa w [[Czeladź|Czeladzi]] był inż. [[Victor Viannay]] - <nowiki></nowiki> (krewny św. Jana Marii Vianneya). W zarządzie firmy pracowali także inżynierowie [[Victor Tézenas du Montcel]] i [[Alexis Bartet]], którzy po I wojnie światowej kierowali kopalnią "Janina" w [[Zagłębie Krakowskie|Libiążu k.Chrzanowa]].


== Okres II wojny światowej ==
== Okres II wojny światowej ==
Linia 24: Linia 42:
==Wydobycie==
==Wydobycie==
W roku [[1900]] produkcja kopalni wyniosła 239851 ton węgla. Na rok [[1913]] wydobycie kopalni wyniosło 617363 tony węgla, w roku [[1938]] wynosiło 689875 ton węgla, a w [[1970]] roku wyniosło 1625673 ton węgla.
W roku [[1900]] produkcja kopalni wyniosła 239851 ton węgla. Na rok [[1913]] wydobycie kopalni wyniosło 617363 tony węgla, w roku [[1938]] wynosiło 689875 ton węgla, a w [[1970]] roku wyniosło 1625673 ton węgla.
==Kopalnia na dawnej pocztówce==
<gallery>
Plik:Czeladź-Piaski Kopalnia Czeladź 004 Szyby Piotr i Paweł 1896.jpg|Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Plik:Czeladź-Piaski Kopalnia Czeladź 003.jpg|Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Plik:Czeladź-Piaski Kopalnia Czeladź 005.jpg|Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Plik:Czeladź-Piaski Kopalnia Czeladź 006.jpg|Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Plik:Czeladź-Piaski Kopalnia Czeladź 007.jpg|Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Plik:Czeladź-Piaski Kopalnia Czeladź 008.jpg|Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Plik:Czeladź-Piaski Kopalnia Czeladź 009.jpg|Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Plik:Czeladź-Piaski Kopalnia Czeladź 010.jpg|Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Plik:Czeladź-Piaski Kopalnia Czeladź 011.jpg|Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Plik:Czeladź-Piaski Kopalnia Czeladź 024.jpg|Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Plik:Czeladź-Piaski Kopalnia Czeladź 025.jpg|Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Plik:Czeladź-Piaski Kopalnia Czeladź 026.jpg|Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Plik:Czeladź-Piaski Kopalnia Czeladź 027.jpg|Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Plik:Czeladź-Piaski Kopalnia Czeladź 028.jpg|Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Plik:Czeladź-Piaski Kopalnia Czeladź 031.jpg|Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Plik:Kopalnia Czeladz. Szyb Piotr i Pawel. 02.jpg|Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Plik:Czeladź-Piaski Kopalnia Czeladź 033.jpg|Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Plik:Czeladź-Piaski Kopalnia Czeladź 032.jpg|Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Plik:Czeladź-Piaski Kopalnia Czeladź 035.jpg|Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Plik:Czeladź-Piaski Kopalnia Czeladź 036.jpg|Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Plik:Czeladź-Piaski Kopalnia Czeladź 037.jpg|Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
Plik:Pocztowka kopalnia czeladz szyb piotra i pawla 0001.jpg|Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca
</gallery>


==Galeria==
==Galeria==
<gallery>
<gallery>
Plik:Pocztowka_kopalnia_czeladz_szyb_piotra_i_pawla_0001.jpg|Pocztówka przedstawiająca szyby "Piotr" i "Paweł" kopalni "Czeladź".
Plik:Odznaka IV Zlaz Gorski Kopalni Milowice-Czeladz.jpg|Odznaka IV Złazu Górskiego Kopalni Milowice-Czeladź Klimczok 1975
Plik:Odznaka IV Zlaz Gorski Kopalni Milowice-Czeladz.jpg|Odznaka IV Złazu Górskiego Kopalni Milowice-Czeladź Klimczok 1975
Plik:Odznaka I Gorski Rajd Dabrowskich Gwarkow.jpg|Odznaka I Górskiego Rajdu Dąbrowskich Gwarków KWK "Czerwona Gwardia" Wisła 1986
Plik:Odznaka I Gorski Rajd Dabrowskich Gwarkow.jpg|Odznaka I Górskiego Rajdu Dąbrowskich Gwarków KWK "Czerwona Gwardia" Wisła 1986
Plik:Odznaka III Gorskiego Rajdu Dabrowskich Gwarkow 1988.jpg|Odznaka III Górskiego Rajdu Dąbrowskich Gwarków KWK "Czerwona Gwardia", Ujsoły 1988  
Plik:Odznaka III Gorskiego Rajdu Dabrowskich Gwarkow 1988.jpg|Odznaka III Górskiego Rajdu Dąbrowskich Gwarków KWK "Czerwona Gwardia", Ujsoły 1988  
</gallery>
</gallery>
==Zobacz też==
*[[M/S Kopalnia Czeladź]]


==Bibliografia==
==Bibliografia==
*[[Jerzy Jaros|Jaros Jerzy]]: ''[[Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich]]''. Katowice [[1972]].
*[[Jerzy Jaros|Jaros Jerzy]]: ''[[Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich]]''. Katowice [[1972]].
*[[Jerzy Jaros|Jaros Jerzy]]: ''[[Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich (Wyd. II)]]''. Katowice [[1984]].
*[[Jerzy Jaros|Jaros Jerzy]]: ''[[Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich (Wyd. II)]]''. Katowice [[1984]].s 37. ISBN 83-00-00648-6.
*''Książka Adresowo-Reklamowa Zagłębia Dąbrowskiego dla Przemysłu i Handlu na [[1922]] roku''. Sosnowiec [[1921]].
*''Książka Adresowo-Reklamowa Zagłębia Dąbrowskiego dla Przemysłu i Handlu na [[1922]] roku''. Sosnowiec [[1921]].
*''[[Przegląd Górniczo-Hutniczy]]'', Rocznik: [[1906]].
*''[[Przegląd Górniczo-Hutniczy]]'', Rocznik: [[1906]].

Aktualna wersja na dzień 21:42, 17 maj 2022

Kopalnie w Zagłębiu Dąbrowskim
Czeladź-Piaski Kopalnia Czeladź 034.jpg
CZELADŹ
Miejscowość Czeladź
Poprzednie nazwy ?
Założyciele ?
Data powstania 1858
Data likwidacji 1970
Produkty

Węgiel kamienny

Pocztówka przedstawiająca szyby "Piotr" i "Paweł" kopalni "Czeladź"
Widok wnętrze kopalni, rysunek autorstwa Michała Elwiro Andriolli z około 1889 r.

Kopalnia "Czeladź" (Czeladź-Piaski) - kopalnia węgla kamiennego w Piaskach (obecnie dzielnica Czeladzi), eksploatowana od 1858 do roku 1996.

Historia

Zapoczątkowana w 1858 roku przez 13 mieszczan czeladzkich, którzy w roku 1867 sprzedali większość udziałów w kopalni Józefowi Familierowi z Warszawy i Michałowi Gutmanowi z Bytomia. Nowi właściciele Familier i Gutman wybili szyb o głębokości 80 metrów który sięgnął pokładu 414 i otrzymał nazwę "Ernest". Ponieważ budowa kopalni wymagała dalszych nakładów finansowych właściciele przyjęli trzeciego wspólnika - kupca Ernesta Kramera z Bytomia. Pieniądze Kramera umożliwiły zbudowanie drugiego szybu (tym razem odwadniającego), który otrzymał nazwę "Michał".

W następnych latach Kramer spłacił udziały Familiera i Guttmana i został wyłącznym właścicielem kopalni. Zbudował również drogę, którą transportowano węgiel wozami konnymi do Sosnowca. Kopalnia była wyposażona dosyć prymitywnie. Szyby miały budowę wieżową (z drewna), a urobek i wodę wyciągano na powierzchnię w drewnianych kubłach za pomocą ręcznych kołowrotów. Administracja mieściła się w baraku obok którego wystawiono również parterowy budynek mieszkalny dla robotników. Dalsze inwestycje przekraczały możliwości finansowe Kramera. W 1879 roku zdecydował się on sprzedać kopalnię kapitalistom francuskim.

Pod kapitałem francuskim

Jan Keller

Kopalnie nabyli kapitaliści francuscy skupieni w Towarzystwie Akcyjnym Kopalń Węgla "Czeladź" z siedzibą w Paryżu. Nabywcy powierzyli kierownictwo kopalni francuskiemu inżynierowi Janowi Kellerowi. Zmienili też nazwy szybów : "Ernest" na "Piotr" a "Michał" na "Paweł". Od roku 1882 rozpoczęto poważne inwestycje, które przekształciły kopalnię w nowoczesny zakład. Szyby obmurowano i połączono chodnikiem, zainstalowano maszyny parowe: wydobywczą i odwadniającą, zbudowano kotłownię do ich zasilania i ustawiono wieże wyciągowe. Oprócz tego wzniesiono budynki warsztatów reparacyjnych i nadszybia. Kopalnię połączono bocznica kolejową z dworcem towarowym na Pogoni oraz dworcem kolejowym w Sosnowcu.

Jeden z budynków na Piaskach

Jednocześnie prowadzono inwestycje o charakterze socjalnym. W latach 1882-1885 zbudowano 8 piętrowych domów mieszkalnych dla robotników, 2 domy dla urzędników oraz dom noclegowy dla robotników samotnych. Dały one początek (dzisiaj zabytkowej) kolonii Piaski.

Wprowadzane w kolejnych latach dodatkowe kapitały umożliwiły przeprowadzanie dodatkowych inwestycji. W latach 1891-1893 szyby "Piotr" i "Paweł" pogłębiono do 210 m, a w 1903 roku wybito nowy szyb wydobywczy "Julian" o głębokości 170 m. Wykonano również dwa szyby wentylacyjne "Milowicki" i "Abraham".

Wieloletnim (1905-1931) francuskim dyrektorem towarzystwa w Czeladzi był inż. Victor Viannay - (krewny św. Jana Marii Vianneya). W zarządzie firmy pracowali także inżynierowie Victor Tézenas du Montcel i Alexis Bartet, którzy po I wojnie światowej kierowali kopalnią "Janina" w Libiążu k.Chrzanowa.

Okres II wojny światowej

Po wkroczeniu w dniu 4 września 1939 roku, kopalnia została przejęta przez władze wojskowe. W maju 1943 roku kopalnię przejął niemiecki koncern górniczy Preussag i taka sytuacja przetrwała aż do roku 1945. Od 1943 roku przy kopalni istniał podobóz jeniecki dla jeńców brytyjskich.

Od 1945 do likwidacji

Po wyzwoleniu w roku 1945 kopalnia wchodzi w skład Dąbrowskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego. Od 1 stycznia 1973 roku została połączona z kopalnią "Milowice" tworząc kopalnię "Milowice-Czeladź", a od 1 stycznia 1976 roku weszła w skład kopalni "Czerwona Gwardia". W styczniu 1990 roku przywrócono jej nazwę „Saturn”, a w końcu 1996 roku zlikwidowano.

Wydobycie

W roku 1900 produkcja kopalni wyniosła 239851 ton węgla. Na rok 1913 wydobycie kopalni wyniosło 617363 tony węgla, w roku 1938 wynosiło 689875 ton węgla, a w 1970 roku wyniosło 1625673 ton węgla.

Kopalnia na dawnej pocztówce

  • Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca

  • Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca

  • Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca

  • Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca

  • Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca

  • Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca

  • Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca

  • Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca

  • Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca

  • Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca

  • Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca

  • Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca

  • Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca

  • Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca

  • Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca

  • Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca

  • Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca

  • Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca

  • Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca

  • Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca

  • Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca

  • Opis pocztówki: tytuł, szacunkowa data wydania, wydawca

Galeria

  • Odznaka IV Złazu Górskiego Kopalni Milowice-Czeladź Klimczok 1975

  • Odznaka I Górskiego Rajdu Dąbrowskich Gwarków KWK "Czerwona Gwardia" Wisła 1986

  • Odznaka III Górskiego Rajdu Dąbrowskich Gwarków KWK "Czerwona Gwardia", Ujsoły 1988

Zobacz też

Bibliografia


--Grzegorz Onyszko

Źródło: „https://wikizaglebie.pl/index.php?title=Kopalnia_%22Czeladź%22_(Czeladź-Piaski)&oldid=110150”